10 sự kiện quốc tế nổi bật năm 2024
Năm 2024 là một năm đầy biến động, khi thế giới chứng kiến nhiều sự kiện được đánh giá là chấn động, góp phần thay đổi trật tự thế giới. Dưới đây là 10 sự kiện quốc tế nổi bật nhất trong năm 2024 do Đài Hà Nội bình chọn.
1. Ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm 2024 đã chứng kiến thay đổi lớn trên chính trường nước này. Ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump đã đánh bại Phó Tổng thống Kamala Harris, đắc cử Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ.
Bên cạnh đó, Đảng Cộng hòa đã giành thế đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện, điều này tạo cơ hội cho Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump thực hiện các chương trình nghị tham vọng như thuế quan, nhập cư và thương mại. Những chính sách này được kỳ vọng sẽ thay đổi sâu sắc nước Mỹ và tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế toàn cầu.
Đáng chú ý, cuộc bầu cử Mỹ năm 2024 ghi nhận một số nỗ lực ám sát bất thành nhắm vào ông Trump, làm dấy lên nhiều lo ngại về bạo lực chính trị tại nền kinh tế số 1 thế giới.
Theo kế hoạch, ông Trump sẽ nhậm chức vào ngày 20/1/2025. Ông cũng được tạp chí Time bầu chọn là Nhân vật của năm.
2. Xung đột Nga - Ukraine tiếp tục leo thang
So với năm 2023, diễn biến của cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine năm 2024 có chiều hướng quyết liệt hơn. Ngày 6/8, Ukraine lần đầu tiên tấn công vào lãnh thổ Nga ở khu vực Kursk.
Đến tháng 11, chính quyền Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden và các đồng minh là Anh và Pháp bất ngờ cấp phép cho Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa tấn công vào sâu lãnh thổ Nga. Để đáp trả động thái của phương Tây, Nga cũng lần đầu tiên triển khai tên lửa siêu vượt âm Oreshnik. Tính đến nay, cuộc xung đột Ukraine đã sắp tròn 3 năm và đã trở thành cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây, làm gia tăng căng thẳng địa chính trị cho phần còn lại của thế giới.
3. Chảo lửa Trung Đông không ngừng tăng nhiệt
Xung đột giữa Israel và phong trào Hamas ở Dải Gaza đã bước sang năm thứ hai, với các cuộc tấn công qua lại gây thương vong lớn cho cả hai bên. Tình hình leo thang kéo theo sự can dự của nhiều quốc gia trong khu vực, trong khi người dân Gaza đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng.
Song song với chiến dịch ở Gaza, Israel đã tấn công lực lượng Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Liban. Israel đã thực hiện các vụ nổ đồng loạt nhằm máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah, hạ sát thủ lĩnh Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah vào tháng 9 và tiếp theo là giết chết thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar.
Israel và Hezbollah đã đạt thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 60 ngày vào cuối tháng 11, trong khi đàm phán ngừng bắn và trao đổi con tin tại Gaza có dấu hiệu tích cực. Tuy nhiên, hy vọng bạo lực ở khu vực này có thể chấm dứt vào năm tới vẫn là bài toán khó giải đáp.
4. Chính phủ Syria sụp đổ
Chính phủ cựu Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ cuối năm 2024, mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử Syria sau nhiều năm nội chiến. Tuy nhiên, hòa bình vẫn chưa thể trở lại ngay với quốc gia được mệnh danh là “trái tim của Trung Đông”.
Các phe phái chính trị và các nhóm tôn giáo khác nhau tiếp tục đấu đá và xung đột nhằm kiểm soát các vùng lãnh thổ chiến lược, trong khi sự can thiệp từ các cường quốc khu vực và quốc tế càng làm tình hình trở nên rối ren. Với khoảng trống quyền lực chưa được định hình rõ ràng, Syria được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với nguy cơ bất ổn kéo dài.
5. Năm kỷ lục về các cuộc bầu cử trên toàn thế giới
Năm 2024, hơn một nửa dân số trên toàn hành tinh ở hơn 60 quốc gia, chiếm hơn 60% GDP toàn cầu, đã đi bỏ phiếu. Từ Mỹ, Nga, nghị viện châu Âu, Ấn Độ, Mexico, hàng loạt các cuộc bầu cử quan trọng đã được tổ chức, định hình bức tranh chính trị thế giới trong năm 2024 và nhiều năm tiếp theo.
Trong đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 5, với số phiếu áp đảo trong cuộc bầu cử hồi tháng 3. Ông đã nhậm chức vào ngày 7/5/2024, với kỳ vọng về một nước Nga hùng mạnh, độc lập, củng cố lực lượng vũ trang và tăng cường khả năng phòng thủ. Năm nay, nước Nga đã mở rộng hợp tác đặc biệt với Trung Quốc, Triều Tiên và nhiều nước Nam bán cầu.
6. Hàn Quốc áp đặt thiết quân luật, tổng thống bị luận tội
Chính trường Hàn Quốc rung chuyển trong năm 2024, khi ngày 3/12, Tổng thống Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố lệnh thiết quân luật, với cáo buộc đảng đối lập nước này thân Triều Tiên và có “hoạt động chống phá nhà nước”.
Quyết định này ngay lập tức gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận và chính trường. Tổng thống, quyền tổng thống bị luận tội vì trách nhiệm liên quan việc ban bố tình trạng thiết quân luật. Tương lai chính trị của Tổng thống Yoon Suk Yeol và các đồng minh thân cận sẽ được hé lộ trong năm tới.
7. Phe cực hữu trỗi dậy ở châu Âu
Năm 2024 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các đảng phái cực hữu tại Nghị viện châu Âu, cũng như trong các cuộc bầu cử ở Pháp và Đức. Nước Pháp có đến ba thủ tướng mới được bổ nhiệm trong năm qua.
Tại Đức, chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz cũng không thể vượt qua được bỏ phiếu bất tín nhiệm và một cuộc bỏ phiếu sớm dự kiến diễn ra vào tháng 2 năm sau. Xu hướng này làm gia tăng sự chia rẽ trong Liên minh châu Âu, đe dọa các giá trị cốt lõi về tự do và dân chủ.
8. Kinh tế thế giới phục hồi nhưng chưa ổn định
Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bất chấp những rủi ro từ các cuộc xung đột địa chính trị, tranh chấp thương mại, kinh tế toàn cầu năm 2024 tăng trưởng 3,2%. Tuy nhiên tăng trưởng kinh tế toàn cầu vẫn ở mức thấp và chưa ổn định. Các nền kinh tế lớn có xu hướng điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô, giảm lãi suất nhằm kích thích tăng trưởng. Năm 2024 ghi nhận những đợt tăng giá kỷ lục của vàng, tiền điện tử và chứng khoán. Xu hướng được dự báo sẽ còn tiếp diễn trong năm 2025.
9. Năm 2024 là năm nóng nhất lịch sử
Năm 2024 là năm nóng nhất trong lịch sử, đồng thời cũng là năm diễn ra những cơn bão mạnh bất thường, gây thiệt hại lớn hơn nhiều so với mức trung bình 10 năm, khiến hàng trăm người chết và thiệt hại hàng chục tỷ USD.
Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân dẫn tới các thảm họa thời tiết. Tại Hội nghị COP29 tại Baku, Azerbaijan, một thỏa thuận tài chính khí hậu đột phá được thông qua, cam kết tài trợ 300 tỷ USD mỗi năm cho các nước đang phát triển nhằm giảm tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, các tranh cãi về nguồn tài trợ và tính khả thi vẫn là rào cản lớn.
10. Trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển vượt bậc
Năm 2024, trí tuệ nhân tạo tiếp tục tác động sâu rộng đến các lĩnh vực từ y tế, giáo dục đến quốc phòng và công nghiệp. Các công nghệ AI tiên tiến nâng cao hiệu suất lao động và thúc đẩy sự đổi mới, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về đạo đức, an ninh thông tin và quản lý. Vấn đề này đã buộc các chính phủ và tổ chức quốc tế nhanh chóng đưa ra các quy định để kiểm soát việc sử dụng AI, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ từ công nghệ này.
Dù còn nhiều thách thức, nhưng thế giới vẫn kỳ vọng vào những thay đổi tích cực trong năm mới, để năm 2025 trở thành điểm “khởi đầu mới” cho tương lai tốt đẹp hơn, hòa bình, gắn kết và yêu thương.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby cho biết cơ quan này đang nỗ lực đảm bảo an ninh cho lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Donald Trump vào ngày 20/1 tới.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã phóng tám tên lửa đạn đạo ATACMS do Mỹ sản xuất vào tỉnh biên giới Belgorod và tám tên lửa này trên đều đã bị bắn hạ.
Bộ Nội vụ Ba Lan vừa thông báo cơ quan này đang soạn thảo các quy tắc và quy định để sơ tán dân thường và di sản văn hóa quốc gia trong trường hợp xảy ra thảm họa thiên nhiên hoặc đe dọa quân sự.
Chủ tịch Liên minh Quốc gia Syria đối lập, ông Hadi Al-Bahra đã bày tỏ hy vọng rằng hội nghị đối thoại quốc gia sắp tới ở Syria sẽ đáp ứng được kỳ vọng của công chúng, bởi hội nghị sẽ có sự tham gia của đại diện tất cả các thành phần và tầng lớp người dân Syria.
Sương mù dày đặc bao phủ toàn miền Bắc Ấn Độ, trong đó có vùng thủ đô New Delhi. Giới chức địa phương phải ban hành cảnh báo nguy cơ gián đoạn các chuyến bay trong bối cảnh chất lượng không khí xấu khiến tầm nhìn giảm xuống bằng 0 tại một số khu vực.
Tổng thống Chile Gabriel Boric đã có chuyến đi lịch sử đến Nam Cực. Tại đây, ông tái khẳng định chủ quyền của Chile đối với lãnh thổ Nam Cực và tuyên bố sẽ không cho phép khai thác tài nguyên trong khu vực, đồng thời nói thêm rằng lục địa này chỉ có thể được sử dụng cho mục đích hòa bình và khoa học.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã bắt đầu chuyến công du Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp, trong bối cảnh đang diễn ra cuộc khủng hoảng chính trị ở Hàn Quốc.
Hàng ngàn người Israel đã xuống đường biểu tình phản đối Chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và cách chính phủ này xử lý xung đột ở Gaza.
Các cuộc đàm phán giữa hai đảng trung dung lớn nhất ở Áo về việc thành lập chính phủ liên minh mà không có đảng Tự do cực hữu (FPO) đã sụp đổ - Thủ tướng Karl Nehammer thông báo, đồng thời nói thêm rằng ông sẽ từ chức trong những ngày tới.
Khách du lịch và người dân địa phương tại thành phố Las Vegas, bang Nevada, đang hoan nghênh ý tưởng bổ sung cảnh báo nhãn trên đồ uống có cồn để đáp lại khuyến nghị của Tổng Y sĩ Mỹ, ông Vivek Murthy.
Giới chuyên gia dự đoán, giá khí đốt sẽ tăng mạnh trên các thị trường lớn toàn cầu vào năm 2025, và dù có giảm vào năm 2026 - 2027, nhưng mức giá vẫn sẽ cao gấp đôi so với mức trung bình của thập kỷ trước.
Bộ Tư pháp Mỹ đã yêu cầu Tòa án Tối cao nước này bác bỏ đề nghị của Tổng thống đắc cử Donald Trump về việc trì hoãn thi hành luật cấm ứng dụng mạng xã hội TikTok hoặc buộc công ty mẹ ByteDance bán ứng dụng này trước ngày 19/1.
Truyền thông Israel ngày 4/1 dẫn nguồn tin Mỹ cho biết Washington đang thúc đẩy thương vụ bán vũ khí khổng lồ trị giá 8 tỷ USD cho Tel Aviv.
Lực lượng phòng không Nga bắn hạ 8 tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất, quân đội Nga và Ukraine tiếp tục đẩy mạnh sử dụng máy bay không người lái nhằm vào các mục tiêu của đối phương, chính quyền Mỹ chuẩn bị công bố gói hỗ trợ quân sự mới dành cho Ukraine. Đó là những diễn biến nổi bật trong cuộc xung đột Nga-Ukraine ngày 4/1.
Tiêu thụ đồ uống có cồn là nguyên nhân dẫn đến khoảng 100.000 ca ung thư và 20.000 ca tử vong liên quan đến ung thư mỗi năm tại Mỹ. Đây là lý do khiến giới chức y tế nước này kêu gọi áp dụng nhãn dán cảnh báo đặc biệt trên đồ uống có cồn, nhằm thông báo về nguy cơ gây ung thư.
Ngày 4/1, Bộ Nội vụ Hàn Quốc cho biết, lực lượng cứu hộ nước này đã tìm thấy thi thể của toàn bộ 179 nạn nhân trong vụ tai nạn máy bay thảm khốc của Hãng hàng không Jeju Air.
Trong cuộc phỏng vấn được tờ Financial Times công bố ngày 4/1, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, Washington bày tỏ lo ngại về việc Nga có thể đang cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Báo The National News của Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất ngày 3/1 dẫn các nguồn tin cho biết, các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn ở Gaza và thả con tin giữa phong trào Hồi giáo Hamas và Israel đã đạt được tiến bộ đáng kể, sau khi cả hai bên đều điều chỉnh các điều kiện của họ.
Hàng không dân dụng là ngành chiến lược quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Trung Quốc. Sau thời gian khó khăn do đại dịch, ngành hàng không dân dụng của Trung Quốc đã chứng minh khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trong năm 2024, với kỷ lục hơn 700 triệu chuyến bay chở khách tính đến ngày 15/12.
Tranh cãi đang nổi lên trong chính giới và giới pháp lý ở Hàn Quốc sau việc Quốc hội – bên luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, ngày 3/1 có động thái rút cáo buộc “nổi loạn” khỏi căn cứ luận tội ở Tòa án Hiến pháp.
Thẩm phán Tòa án tối cao bang New York, xử vụ Tổng thống đắc cử Donald Trump chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm Stormy Daniels, đã ấn định thời gian tuyên án vào ngày 10/1/2025. Như vậy, phiên tòa kết án ông Trump sẽ diễn ra chỉ 10 ngày trước lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai của ông.
Tòa án Phần Lan vừa bác bỏ yêu cầu phóng thích tàu chở dầu Eagle S - con tàu bị giới chức Phần Lan tịch thu hôm 26/12/2024 do nghi ngờ liên quan đến vụ đứt cáp ngầm EstLink 2 kết nối giữa Phần Lan và Estonia.
Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo, Ngoại trưởng nước này Antony Blinken sẽ có chuyến công du Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp từ ngày 4-9/1. Đây có thể là chuyến công du cuối cùng của ông Blinken trên cương vị thành viên nội các của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20/1 tới.
Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã tiến hành phiên họp khẩn về tình hình tại Dải Gaza, thảo luận về cuộc đột kích gần đây của Israel vào bệnh viện Kamal Adwan, ở phía Bắc vùng lãnh thổ ven Địa Trung Hải này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ngăn chặn thương vụ Tập đoàn thép Nippon của Nhật Bản mua lại tập đoàn thép US Steel của Mỹ với trị giá 14,1 tỷ USD, do lo ngại về an ninh quốc gia.
Quân đội Israel ngày 3/1 đã tiếp tục tiến hành không kích vào dải Gaza. Theo giới chức y tế tại địa phương, cuộc không kích đã khiến ít nhất 42 người thiệt mạng, trong đó có trẻ em.
13 người đã thiệt mạng và 29 người khác bị thương sau khi một chiếc xe buýt du lịch lao xuống vực sâu 48 mét trên con đường nối thành phố Pasto với Ipiales, miền Nam Colombia.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. vừa ký lệnh bãi nhiệm Phó Tổng thống Sara Duterte khỏi Hội đồng An ninh quốc gia.
Một máy bay Airbus A321 của hãng hàng không Ural Airlines (Nga), đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay quốc tế Sharm El-Sheikh tối ngày 3/1 sau khi có báo cáo về sự cố kỹ thuật.
Trục trặc kỹ thuật trong hệ thống công nghệ thông tin của Cơ quan Cảnh sát Liên bang Đức vào ngày 3/1 đã làm ảnh hưởng lớn đến thủ tục nhập cảnh của hành khách tại các sân bay lớn ở nước này.
Sáng 4/1 (theo giờ Hà Nội), Hạ nghị sĩ Mike Johnson thuộc đảng Cộng hòa, đại diện cho bang Louisiana, đã được bầu lại làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ khóa 119. Bỏ phiếu bầu Chủ tịch là bước quan trọng đầu tiên tại Hạ viện khi Quốc hội mới khóa 119 của Mỹ khai mạc ngày 3/1.
Ngày 3/1 theo giờ địa phương, Ba Lan đã chính thức đảm nhiệm vị trí Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU) trong 6 tháng đầu năm 2025 với khẩu hiệu “An ninh, châu Âu”.
Một thẩm phán ở New York, Mỹ ngày 3/1 cho biết, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ bị tuyên án trong vụ án chi tiền bịt miệng năm 2016.
Ngày 3/1, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) cho biết đã tiêu diệt một điệp viên tình báo quân sự Ukraine đang âm mưu tấn công khủng bố ở Vùng Zaporozhye (tên trong tiếng Ukraine là Zaporizhzhia).
Một nhà thiết kế người Ấn Độ hiện đang sống tại thành phố Indore, nổi tiếng với sự sáng tạo vô tận của mình. Trong suốt 8 năm qua, anh đã thiết kế và tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và thân thiện với môi trường từ phế liệu kim loại.
Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) ngày 3/1 đã tiến hành tổng cộng 5 cuộc thử nghiệm động cơ tên lửa, đặt nền tảng vững chắc cho việc triển khai các dự án hàng không vũ trụ lớn vào cuối năm nay.
Số lượng trẻ em sinh ra tại Hàn Quốc đã tăng lên trong năm 2024, lần đầu tiên sau 9 năm đánh dấu sự đảo ngược hiếm hoi đối với một quốc gia vốn vật lộn với tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới.
Thủ tướng Slovakia, Robert Fico tuyên bố rằng, nước này sẽ có các biện pháp trả đũa Ukraine sau khi Kiev ngừng trung chuyển khí đốt Nga qua lãnh thổ Slovakia từ ngày 1/1. Ông Fico gọi động thái này là một hành động phá hoại từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Na Uy đã lập thêm một kỷ lục về thị phần xe điện vào năm 2024 khi có 9/10 chiếc xe ô tô mới được bán ra ở nước này là xe chạy bằng điện.
Theo hãng tin Reuters, ngày 3/1, Ngoại trưởng Pháp và người đồng cấp Đức đã đại diện cho Liên minh châu Âu có chuyến thăm lịch sử tới Damascus, để gặp gỡ lãnh đạo mới của Syria, Ahmed al-Sharaa. Đây là chuyến thăm đầu tiên của các bộ trưởng EU kể từ khi nhóm đối lập giành quyền kiểm soát Damascus vào tháng 12/2024.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên án mạnh mẽ các tổ chức khủng bố như Tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) và khẳng định rằng, những đối tượng này sẽ không tìm được "nơi trú ẩn an toàn" tại Mỹ, sau khi hai vụ tấn công đẫm máu xảy ra vào ngày đầu năm mới 2025.
Từ ngày 1/1/2025, Nga chính thức ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu qua Ukraine. Một câu hỏi được đặt ra là việc trung chuyển khí đốt của Nga qua Ukraine dừng lại, đâu sẽ là những bên được, bên mất?
Lực lượng chức năng Mỹ vừa công bố danh tính tài xế của chiếc Tesla Cybertruck phát nổ ngay ngoài khách sạn Trump International ở thành phố Las Vegas ngày 1/1 khiến lái xe tử vong và nhiều người bị thương.
Giới chức Brazil thông báo đã nhận được hộp đen của máy bay hãng Azerbaijan Airlines gặp nạn tại Kazakhstan. Việc phân tích sẽ làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn khiến 38 người thiệt mạng hôm 25/12 vừa qua.
Các nhà điều tra Hàn Quốc ngày 3/1 đã không thể thực hiện lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol. Văn phòng điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao của Hàn Quốc thông báo sẽ tạm ngừng việc thực hiện lệnh bắt giữ ông Yoon và sẽ xem xét các bước tiếp theo.
Theo hãng tin AP, hàng trăm người đã được giải cứu và sơ tán sau khi một đám cháy bùng phát tại một tòa nhà thương mại lớn ở thành phố Seongnam, phía nam Hàn Quốc vào hôm nay, 3/1.
0