Bánh giò Hà Nội vào Sài Gòn

Có một người con gái miền Nam, biết tới món bánh giò của Hà Nội qua lời kể của ba. Cái dẻo bùi của bột gạo, cái beo béo đặc trưng của bánh giò, chỉ đơn giản vậy nhưng lại khiến người ta nhớ mãi. Và giờ cô ấy đã hiểu sao ngày xưa ba mình lại ưa món bánh giò đến vậy.

Chiều nay, Hường kể bạn nghe câu chuyện của Thùy Mỵ với món bánh giò Hà Nội ở Sài Gòn.

Hồi đó, tôi chỉ biết đến “bánh giò” qua những câu chuyện kể của ba.  Ở nơi xa đó giữa xô bồ tấp nập, người dân tứ xứ đổ về nhiều lắm mà không quên đặc sản quê nhà. Họ đem đến Sài Gòn những sản vật quê hương để bày bán, quảng bá đến du khách gần xa. Và trong vô vàn những món ngon đó, ba tôi gặp bánh giò - một thứ quà quê mà người Hà Nội đã mang vào cho mảnh đất Sài Gòn.

Năm đó, ba đi ôn thi với giấc mộng làm bác sĩ. Ba ở chung với vài người bạn trong một căn nhà trọ nhỏ hẹp. Đêm là thời gian yên tĩnh để ba học bài thì tiếng rao “bánh giò đây” lại rấm rứt trong dạ, khiến ba cồn cào đói. Ba lại buông sách đứng lên đi tìm người bán bánh giò với những chiếc bánh nóng hôi hổi được bỏ trong thùng xốp phía sau xe. Bên trong lớp lá chuối là lớp bánh màu trắng đục, béo ngậy với mùi thơm đặc trưng. Nghe người bán bánh nói, người ta pha nước dùng gà và heo để hòa làm vỏ bánh. Nhân bánh thì dùng thịt bằm với nấm mèo cắt nhỏ, thêm chút gia vị cùng mấy quả trứng cút bóc vỏ trắng nõn nà, nằm gọn bên trong.

Ảnh minh họa

Ba tôi bảo ngày đó học bài khuya mà nghe tiếng rao "bánh giò đây" là phải chạy ra, mua một cái về ăn cho ấm bụng rồi mới học được tiếp. Sài Gòn về đêm nhiệt độ thường xuống thấp. Nó không lạnh như ở miền Bắc khi vào đông mà nhiệt độ thấp, gió từ biển lùa theo từng cơn, xuyên qua từng thớ vải khiến người ta không khỏi rùng mình, trong dạ thì nao nao. Người dân tứ xứ như ba khi vào Sài Gòn ngày đầu còn chưa quen thời tiết, nên cứ thấp thỏm nhìn đất trông mây. Sau cũng quen dần lại thấy Sài Gòn dễ thương. Sáng nắng chút xíu rồi bất chợt kéo mưa. Mưa như xả hơi nửa chừng rồi mưa ngưng, gió ào về theo nhiều hướng, lùa hết những oi bức của bụi bặm, ồn ào tấp nập sang một bên. Tiết trời sau mưa lại trở nên âm ẩm lành lạnh, dễ chịu vô cùng. Đêm mưa Sài Gòn mà có cái bánh giò nóng ăn khuya thì thấy ấm bụng lạ lùng.

Câu chuyện của ba cứ mãi trong tiềm thức của tôi cho tới ngày tôi lên Sài Gòn lập nghiệp. Một mình với những chuỗi ngày tăng ca, có hôm ca làm kết thúc lúc hai ba giờ sáng. Nhớ ba nhớ cả câu chuyện ba kể, lòng tôi bỗng dưng mong ngóng tiếng rao của người bán bánh giò vang lên ở đâu đó giữa phố phường. Sài Gòn với tôi là thành phố không ngủ, ban đêm người ta cũng đi chơi, có người bán buôn suốt cả ngày lẫn đêm. Hôm nào tan ca muộn mà nghe tiếng rao của người bán bánh giò, tự dưng tôi mừng quýnh. Bữa nào người ta bán hết hay gặp bữa tan ca muộn, không nghe thấy tiếng rao "bánh giò đây" lại nổi cơn buồn vô cớ.

Chú bán bánh giò bảo với tôi, bánh trông vậy mà không khó làm, quan trọng nhất vẫn là khâu trộn bột, khuấy bột làm vỏ bánh. Bột không được quá cứng vì sẽ bị khô không ngon. Khi dáo bột thì vừa phải, nếu chín quá thì mất đi độ ngon của bánh. Sống quá thì lại khó tạo hình, làm mãi thì quen. Chú làm theo kinh nghiệm, món bánh gia truyền từ đời ông bà nội đến ba má rồi đến đời chú, nay mai chú sẽ truyền cho con. Dù là sống ở nơi đất lạ quê người nhưng vẫn luôn gìn giữ cái hồn của Hà Nội - quê hương chú. Chú kể, từ thời mới vào Nam lập nghiệp, người trong này không biết tới bánh giò. Nhiều hôm bán ế, đành phải ăn bánh thay cơm. Bây giờ thì khác, bánh giò Hà Nội đã trở thành món ăn yêu thích của nhiều người dân Sài Gòn, kể cả khách phương xa tới họ cũng thích. Hàng ngày chú bánh bán rất chạy, cảnh phải ăn bánh thay cơm không còn nữa.

Chú bảo có người góp ý nên điều chỉnh để món ăn hợp vị người Sài Gòn, nhưng chú cứ khăng khăng giữ nguyên hương vị xưa cũ. Có lẽ là để nhớ lại những ký ức thân quen đã qua bên món bánh bình dị, trong chái bếp khói bay cay xè mắt, trong vách nhà tranh đầm ấm yêu thương. Gắn bó với nghề qua bao thăng trầm, chú bảo sẽ không bao giờ bỏ nghề. Dù cuộc sống đã khá hơn xưa rất nhiều, nhưng chú sẽ giữ mãi nghề này giữa Sài Gòn hoa lệ.

Giờ tôi đã hiểu tại sao ngày ấy ba tôi lại thích ăn bánh giò tới vậy. Cái dẻo bùi của bột gạo, cái beo béo đặc trưng của bánh giò, chỉ đơn giản vậy, mà sao khiến người ta nhớ mãi. Hóa ra, ăn bánh không chỉ để no, mà còn thưởng thức tình quê trong từng chiếc bánh. Nỗi nhớ Hà Nội da diết được người bán bánh giò gói trong chiếc bánh ấy vẫn bừng lên ấm áp nơi thành phố trăm vạn ánh đèn hiu hắt về đêm./.

User
Ý KIẾN

Tỉnh thức giữa ảo mộng không chỉ là hành trình tỉnh giấc sau cơn mê dài, mà còn là cuộc hành trình nhìn lại bản thân giữa thực tại đầy những lối đi mờ mịt và hoa lệ.

Tháng Ba, mùa xuân đã rải nắng nhẹ trên từng kẽ lá, từng ngọn cỏ non. Những ngày này, đất trời dịu dàng đến lạ, nhưng trong lòng mỗi người con lại đầy những cảm xúc khó gọi tên, bởi tháng Ba luôn gắn liền với hình bóng của mẹ.

Có một nơi mà chúng ta có thể vay mãi, vay hoài mà chẳng bao giờ bị đòi lại - đó là vòng tay mẹ. Có một người cho đi tất cả mà không cần hoàn trả - đó là mẹ.

Thi thoảng, mẹ lại nắm bàn tay của cô con gái rồi ấp lấy trong bàn tay mình. Những ngón tay xương gầy, mu bàn tay gân guốc, bao trọn đôi tay cô mảnh dài. Mẹ đăm chiêu ngắm nghía, rồi lại vuốt ve, rồi lại nắn nhẹ. Đây là bàn tay khéo léo, chăm chỉ. Bàn tay của cô có thể được gọi bằng bất cứ cái tên nào nhưng quyết không thể là bàn tay số khổ, giống như bàn tay mẹ.

Những ngày dịu dàng của mùa xuân, có người thường giữ thói quen đi loanh quanh các góc phố nhỏ ở Hà Nội. Thi thoảng, tản bộ cạnh chiếc xe chở đầy ắp hoa bưởi trắng ngần của các cô bán hàng, rồi ngẩn ngơ trong vài khoảnh khắc. Ký ức về một thời tuổi thơ gắn liền với hương hoa bưởi thơm ngát, bất chợt quay trở lại trong tâm trí.

Hương xuân vẫn còn bảng lảng trong tiết trời se lạnh. Mới đó mà đã qua những ngày đôn đáo ngược xuôi mong ngóng Tết về, giờ đây không khí của người người, nhà nhà bỗng trở nên trầm lắng lại.

Không biết tự lúc nào câu Ví, Giặm được sinh ra và nó được hoài thai từ đâu: từ hồn người, từ đất, hay từ mưa giông, nắng hạ?, mà sao nó ngọt ngào đến thế, ru vỗ hồn người đến thế.

Tháng Hai về, nhẹ nhàng như một cơn gió xuân lướt qua phố cũ, mang theo đợt gió mùa còn sót lại của mùa đông và những tia nắng mong manh đầu mùa.

Bất ngờ gặp hoa ban nở vạt dài trên phố phường Hà Nội, có người đã rất ngỡ ngàng, tưởng như mình đang lạc vào núi rừng miền Tây Bắc.

Tháng Hai, đất trời như gần nhau hơn bởi những màn mưa bụi mơn man, bởi hương bưởi hương xoan dịu dàng, thoang thoảng. Tháng Hai đối với một người có niềm mong chờ háo hức rất riêng, ấy là được cùng mẹ đi dự hội làng.

Người ta vẫn thường bảo bệnh từ miệng mà vào. Vậy nên, ăn uống cũng là một trong những cách để phòng trị bệnh. Bởi thế mà trong vườn nhà, thậm chí xung quanh nhà, có người thường tận dụng trồng nhiều loại rau cỏ, vốn là thảo dược, vừa để có không gian xanh vừa có được những đồ ăn, thức uống tốt cho sức khỏe.

Mưa phùn là một thứ mưa kỳ lạ. Nó không ào ạt như những cơn mưa rào mùa hạ, cũng không rả rích buồn bã như mưa ngâu hay thoáng qua như mưa bóng mây. Lặng lẽ và mỏng manh, những hạt nước nhỏ li ti rơi xuống tựa hơi thở của đất trời, len lỏi vào từng kẽ lá, từng góc phố, chậm rãi thấm vào lòng người, dịu dàng, trầm tư.

Ra Giêng, cái náo nức rộn ràng của mấy ngày Tết đã lắng xuống thật sâu. Nhường chỗ cho những khoảng dịu êm trong tâm thức để ta chiêm nghiệm vẻ đẹp xuân thì của tháng Giêng.

Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống, giữa vô vàn tiếng ồn của động cơ, khói bụi phố phường và muôn ngàn hương vị của cuộc sống hiện đại, có một người vẫn mãi thương nhớ về cái cay nồng của vị gừng ngày xuân và những kỷ niệm không thể mờ phai.

Hà Nội ba mươi sáu phố phường, nói lớn, đi một ngày có khi đã nhẵn những cảnh điểm nổi bật; mà nói bé, vỏn vẹn gần ba mươi năm ký ức thôi mà có người lần hoài chưa hết…

Có cô gái gọi chạy bộ là trang mới của đời mình, bởi vì từ ngày dấn thân vào hành trình đầu tư cho sức khỏe, cô trở thành cô gái khác biệt, năng động và trẻ trung, sống với phiên bản hoàn toàn mới.

Mùa xuân đặc biệt bởi có Giêng Hai. Hết Tết, vẫn còn Giêng Hai dịu dàng neo vào hồn người những nhớ nhung, vương vấn.

Nếu ký ức hữu hình, nó hẳn giòn tan như quả cà pháo muối nén, chua dịu vị trái sấu bánh tẻ, thơm bùi những hạt cốm làng Vòng. Đó là hương sắc Hà Nội ướp ủ trong những thức quà phương xa, là mùi vị nỗi nhớ lên men nở ra cả một trời kỷ niệm.

Có một cô gái vì sợ đời mình sẽ có nhiều cay đắng nên cố tập tránh xa những đắng cay đời thường bằng cách tập ăn những món đồ ngọt. Nhưng vị ngọt đó vẫn không thể làm dịu đi những chông chênh trong lòng. Thế rồi, thời gian dần trôi, cô phát hiện ra, mình lại thích ăn món ngải đắng tự khi nào…

Ngày trẻ khi lựa chọn công việc, có người chưa bao giờ nghĩ mình có thể yêu gốm đến hai mươi năm như vậy. Ấy vậy mà khi nhìn lại chặng hành trình, người ấy thật ngạc nhiên khi nhận ra sự gắn bó ở môi trường tiếp xúc trực tiếp với đất sét, thạch cao, củi, gốm và rất nhiều con người mộc mạc.

Có người đem sửa chiếc xe máy quen thuộc - người bạn đồng hành lặng lẽ qua bao nẻo đường, từ những con phố tấp nập đến những lối mòn yên ả, hay đôi lúc là những cung đường bụi bặm, gập ghềnh. Mỗi vòng bánh xe lăn qua như khắc ghi một câu chuyện riêng của thời gian.

Những ngày qua, mưa phùn mờ mờ đất trời, mưa giăng mắc trên những lùm nhãn, những cây xoan, những cây cúc tần bên giậu, quấn quýt mờ mịt cả những dây tầm gửi màu vàng cam buông từng chùm như mái tóc búp bê của em bé. Một màu trắng đục, mờ mờ bảng lảng trong không trung, chẳng ra mây cũng chẳng ra mưa, cứ âm ẩm như mùa đông chứ không phải tháng Giêng đang hiện hữu.

Người ta ví nỗi nhớ như những sợi tơ trời mỏng mảnh nhưng bền bỉ, dẻo dai. Chỉ thời gian mới đủ quyền năng làm nhạt dần sợi nhớ. Khi sợi nhớ chuyển màu trong veo, một cơn gió nhẹ sẽ thổi chúng bay đi mất.

Có những chuyện không dễ dàng để ta chia sẻ với ai, cho đến một ngày hiểu ra, ta đã đủ bình thản để mỉm cười nhắc tới.

Tôi chưa bao giờ mong đợi quá nhiều vào ngày 14/2. Không phải vì tôi không tin vào sự lãng mạn mà vì tôi nghĩ rằng tình yêu không cần một ngày cụ thể để rực rỡ.

Trong thơ Xuân Diệu có câu: “Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần”, có lẽ ông cũng thầm ngụ ý rằng, tháng Giêng đẹp như một nàng thiếu nữ. Có người yêu tháng Giêng qua những nhành lộc biếc, khi nắng ấm trở về óng ánh búp non tơ.

Trong cái rét lạnh giá của mùa đông còn vương vấn lại, ta gặp những hạt mưa bé nhỏ gieo vào lòng mùa xuân mà thổn thức, bâng khuâng. Người ta gọi đó là mưa phùn hay lấy mùa mà đặt tên cho nó là mưa xuân.

Giêng Hai – hai tháng đầu năm như một khúc dạo đầu dịu dàng cho bản nhạc bốn mùa của đất trời. Mỗi lần nhắc đến Giêng Hai, lòng ai đó lại bâng khuâng với bao kỷ niệm. Đó là những ngày tháng gợi thương, gợi nhớ, dịu dàng như một chiếc khăn voan mỏng, nhẹ nhàng phủ lên tâm hồn, mang theo chút se lạnh, chút ấm áp, chút hy vọng, và cả những giấc mơ xuân còn ngái ngủ.

Mùa xuân Hà Nội đẹp như một giấc mơ. Là chút tinh khiết, tim tím của hoa ban, là chút hoa sưa mong manh trắng cả lối đi, là chút hoa gạo rụng lã chã ven hồ Gươm, là chút mưa phùn bay bay trong gió, là những ước vọng về tình yêu, cuộc sống được gửi gắm vào ngày xuân.

Trong nhớ thương xứ sở, có người neo mình vào ngôi chợ quê. Cái chợ chồm hổm dựng xiêu vẹo từ mấy thanh gỗ, với mái che là tấm bạt xanh hay dùng của dân làm rẫy. Trong nỗi bùi ngùi chia tay cái Tết qua đi vội vàng, nhiều người vẫn còn chưa kịp thưởng thức hết những hồn quê tinh túy, thì đã lại ra Giêng, mang theo một nỗi nhớ khác, ra Giêng đi chợ.

Thoảng trong gió mùi thơm của gừng, của nếp khiến ai đó lại nhớ món chè năm xưa mẹ nấu. Nhớ chè con ong và những mùa xuân còn có mẹ!

Sinh ra và lớn lên ở một làng quê Bắc bộ nên từ nhỏ, có một cô gái đã quen với môi trường giáo dục nghiêm khắc của gia đình về những phép tắc trong ứng xử giao tiếp. Người miền Bắc thường coi trọng đánh giá của người khác. Vì vậy, lần đầu ra mắt nhà chồng tương lai, cô lo lắng sự khác biệt văn hoá Bắc - Nam sẽ khiến mình mất điểm. Nhất là khi cô nghe nói mẹ chồng rất khó tính.

Hoa đào nở làm người ta bâng khuâng ngóng Tết. Hoa đào tàn lại nhắc nhở mỗi người cần nhanh chóng khởi động bắt nhịp với guồng quay của một năm mới. Mùa xuân là mùa của hy vọng, mùa của những ước mơ, mùa con ong đi lấy mật, mùa đơm hoa kết trái.

Tháng Giêng, đất trời rực rỡ sắc xanh, sắc vàng, sắc đỏ. Cỏ cây hoa lá đều nồng nàn xuân ở độ tràn đầy nhất, tươi non nhất.

Mới đây thôi, Tết đến nhà khi cánh cổng không còn đóng kín. Cổng mở để chờ đàn con. Cổng mở để đón gia tiên. Cổng mở để mời nàng xuân vào với vài ba ước nguyện. Thế mà nay đã tới lúc ngồi bên hiên tiễn Tết.

Đất nước vươn mình, như người mẹ hiền vươn đôi tay mạnh mẽ ôm lấy những đứa con yêu dấu. Hình ảnh ấy luôn sống động trong tâm trí của những người con đất Việt, gợi lên niềm tự hào và cảm xúc sâu lắng mỗi khi nghĩ về quê hương.

Xuân đang về trên khắp mọi miền Tổ quốc, một cơn mưa đi qua mang đầy phong vị tình thơ ý họa. Ước gì có dăm ba tri kỷ ngồi ngắm thời gian đang chầm chậm qua song cửa, rót bình Hoa Mai tửu, vào bếp xào nấu vài món, cùng trò chuyện những vui buồn đời và thơ.

Vào những dịp lễ Tết, khắp Hà Nội đỏ rực màu cờ tổ quốc. Nhìn màu cờ rực rỡ, lòng mỗi người thêm rộn ràng, rạo rực cảm xúc tự hào, xao xuyến và biết ơn.

Mỗi độ xuân về, khi nắng nhẹ nhàng trườn qua những cành mai vàng rực rỡ, có một người lại lặng lẽ ôm ấp những ký ức xưa cũ, về những ngày tháng ngọt ngào nơi quê nhà. Đó là những ngày đầu năm, khi mùi hương của lá bánh chưng mới luộc còn vương vấn, khi tiếng cười nói rộn ràng giữa dòng họ, xóm làng hòa cùng tiếng pháo nổ lách tách, những khoảnh khắc giản đơn nhưng quý giá khắc sâu trong tâm khảm anh.

Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/ Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh. Trong số những món đặc trưng ngày Tết được kể đến trong hai câu đối quen thuộc, thứ gợi cho tôi nhiều cảm xúc nhất là pháo.

Tết trong ký ức của bạn, của tôi không chỉ là sắc đỏ của câu đối, là tiếng pháo đì đùng hay hương trầm lan tỏa từ bàn thờ gia tiên. Đó còn là ánh lửa ấm áp từ đình làng – ngọn lửa không chỉ soi sáng ban thờ mà còn sưởi ấm cả tâm hồn, mang theo hơi thở của truyền thống và niềm hy vọng cho năm mới.

Năm Giáp Thìn 2024 - một năm đầy biến động đang dần trôi qua. Đó là một năm có ít hơn niềm vui, có nhiều hơn nỗi buồn, và có nhiều những cuộc chia ly không hẹn ngày gặp lại. Nhưng tất cả những điều đó lại hun đúc nên chúng ta của ngày hôm nay mạnh mẽ hơn, kiên cường hơn ngày hôm qua, có thể vượt qua được những giới hạn của chính mình…

Trong những ngày đếm ngược để đón giây phút giao thừa này, có người nhớ về ba mình, nhớ lời ba từng nói: Tết sẽ chẳng trọn vẹn khi mà không gói bánh chưng, khi mà mỗi thành viên trong nhà chẳng còn ai biết gói bánh chưng nữa.

Những ngày cuối đông, tiết trời hao hao rét nhưng khô ráo. Giữa khung cảnh ngược xuôi tấp nập của phố phường, ta thoảng nghe trong gió lạnh mùi vị của một thứ gì đó rất quen thuộc nhưng thật khó nắm bắt. Choàng lên người chiếc khăn len ấm áp, ta thong dong rảo bước trên đường phố, lặng lẽ cảm nhận, nắm bắt để gọi tên của mùi hương thân thương quen thuộc ấy - mùi của Tết.

Tết đang đến rất gần. Mỗi khi năm hết Tết đến, đất trời vào xuân, lòng người lại nôn nao với rất nhiều cảm xúc, mong chờ, háo hức, nhưng cũng không ít lo lắng, bâng khuâng…

Cha mất nay vừa tròn ba mươi năm. Ngần ấy thời gian trôi qua rồi, nhưng có một người vẫn thường hình dung vào mỗi sáng ba mươi Tết, cha ngồi giữa gian bếp gói bánh và tính tuổi mình. Bên ngoài dìu dịu hơi xuân, dìu dịu hương trầm lan toả.