Bức thư từ chiến trường

Nhiều năm tháng đã qua, người ra đi đã hòa xác thân làm nên dáng hình đất nước, người ở lại không biết trong trí nhớ mơ hồ tuổi tác, có còn nhớ về những năm tháng chờ đợi, hạnh phúc và khổ đau. Có thể một ngày không ai còn biết về cuộc đời họ. Những cuộc đời như vậy “đã hóa núi sông ta”.

Chiều nay, Hường mời bạn cùng nghe câu chuyện về mối tình của ông bà bạn Nhung Phạm qua bức thư mà cô tình cờ đọc được.

Tôi chỉ biết ông ngoại qua các câu chuyện kể của bà và mẹ. Tôi chỉ hình dung ra ông qua bức vẽ chân dung để trên ban thờ. Trong hình, ông rất trẻ, trắng trẻo và đẹp trai. Ông giống như một nhân vật trong chuyện cổ tích, đầy nghĩa khí mà cũng thật xa xôi. Mãi đến khi tôi được đọc lá thư ông gửi cho bà trước khi hành quân vào chiến trường miền Nam, do cô em họ chụp ảnh lại, tôi mới thực sự hiểu được về người ông đáng kính của mình.

Ảnh tư liệu: vietnammoi

Ông ngoại tôi lên đường nhập ngũ năm 1958 lúc hai mươi mốt tuổi. Bốn năm sau, ông trở về và nên duyên với bà. Sống đời vợ chồng vỏn vẹn hai năm, ông tái ngũ theo tiếng gọi của Tổ quốc để mẹ già, con thơ cho người vợ trẻ. Bà tôi kể rằng, những ngày bên vợ con, đêm đêm nghe tiếng đạn bom, tin tức từ chiến trường dội về, ông trằn trọc mất ngủ. Trước ngày lên đường, ông gặp những người trong họ nhờ giúp đỡ gia đình, bởi ông đã linh cảm cơ hội trở về rất mong manh. Ông hi sinh vào tháng 3/1968. Khi ấy bà tôi mới qua tuổi hai mươi ba.

Em họ gửi tin nhắn vào buổi đêm và tôi chỉ đọc được khi tỉnh giấc vào sớm hôm sau. Hai năm không về, tết vừa rồi nhà tôi mới ra Bắc đoàn tụ với gia đình. Các em tôi ở nơi xa cũng lần lượt về quê. Chắc trong thời gian dọn dẹp nhà cửa, em đã phát hiện ra bức thư này. Chồng con tôi vẫn đang ngon giấc. Tôi lặng lẽ ngồi dậy, tựa lưng vào góc giường, đọc từng dòng chữ trên màn hình.

Bức thư đã gần sáu mươi năm tuổi. Không biết bởi dấu vết của thời gian hay hoàn cảnh ngặt nghèo lúc đó, mà hai trang giấy đã ố vàng, đôi chỗ bị thủng và nhoè chữ. Những dòng viết vội bằng mực xanh, có đoạn phải chèn ngang vì thiếu giấy, nhưng nét chữ của ông bay bổng và đều đặn.

Ảnh minh họa: Kênh 14

“Tuyền thân mến! Tuyền ạ. Từ ngày Giám ra đi đến nay đã mười ngày rồi đấy nhỉ”. Ông xưng hô với bà nghe sao mà trân trọng, trìu mến quá. Ông viết vì khẩn trương luyện tập nên giờ mới biên thư về cho gia đình. “Chắc mẹ và Tuyền ở nhà mong thư lắm đấy nhỉ?” “Nếu con gọi bố, chắc Tuyền cũng thấy nhớ bố Tuyền lắm nhỉ. Đấy là lẽ tất nhiên, nhưng Tuyền đừng buồn nhé”… Ông nói ông nhớ con đến không ngủ được, không biết con ở nhà có ngoan không, có gọi bố không. Ông động viên bà chăm chỉ sản xuất và nuôi con khỏe để cho ông yên tâm công tác. Còn về phần ông thì nay đang ngày đêm học tập, trên vai lúc nào cũng ba mươi đến ba lăm cân gạch, trèo đèo lội suối không kể ngày đêm, từ lúc vào đơn vị đến nay. Chắc chỉ khoảng nửa tháng nữa là ông sẽ vào Nam chiến đấu. Ông gửi lời hỏi thăm tới mọi người trong gia đình và dặn bà hãy chụp một tấm hình con gái gửi cho ông để những ngày xa xôi đỡ nhớ. Hiện ông đang ở một nơi bí mật và chỉ biết địa chỉ như vậy. Ông mong chờ ngày giải phóng, gia đình sum họp. Ông bảo: “Ví dụ có thế nào thì cũng đành chịu vậy. Đó là nghĩa vụ của người thanh niên với Tổ Quốc. Đừng buồn nhé, vui lên vui lên, khóc là yếu ớt. Dù có phải chia sẻ tình yêu cũng không khóc. Và Tuyền phải tự hào vinh dự mình là vợ một người giải phóng quân, đã có một người chồng giải phóng Tổ Quốc”. Ông nhắc: “Tuyền cố gắng, gửi ngay nhé. Chú ý chụp một ảnh hai mẹ con bế nhau, một ảnh riêng của con, đừng sợ tốn tiền nhé”.

Tôi đã phải dừng lại đôi lần để lau những giọt nước mắt lăn dài trên má, mím chặt môi, kìm nén những tiếng nấc nghẹn ngào. Ông tôi đã từ giã cõi đời mà chưa biết mặt cậu tôi. Khi ông đi, bà mới mang thai cậu chưa đầy hai tháng. Có lẽ bà cũng chưa chắc chắn về sự hiện diện của cậu để báo cho ông biết. Hay bà đã im lặng vì không muốn cản chí nguyện của ông? Tôi không tìm được đáp án. Bà tôi giờ gần tám mươi tuổi. Cả một đời, bà đã chung thủy trọn đạo nghĩa vợ chồng, chăm mẹ già, nuôi con nhỏ, cần mẫn sản xuất, nuôi quân, làm thư kí đội, giáo viên… Tuổi già, bà đã quên nhiều thứ, ngay cả mẹ tôi cũng có lúc bà không nhận ra. Chỉ có nụ cười hiền hậu thì mãi mãi không thay đổi.

Bé con của tôi khẽ cựa quậy tỉnh giấc. Tôi xoa xoa lưng cho con ngủ lại. Lòng tôi miên man nghĩ đến ông bà ngoại, đến mẹ tôi và cậu tôi. Tôi mường tượng ra hình ảnh một người trai trẻ nơi non cao rừng thẳm, khắc khoải nhớ thương mẹ già, vợ trẻ, con thơ. Một người vợ thẫn thờ trong ráng chiều buông, ngóng trông chồng như “lá khát sương mai”, trong lúc “đứa con nhỏ đạp lòng nghe nhói buốt”. Tôi thương mẹ và cậu tôi đến quặn lòng, có lẽ đã bao đêm khóc ngặt vì thiếu hơi ấm của bố, lẫm chẫm những bước đi đầu đời mà không có bàn tay bố nâng đỡ. Bao đau thương, mất mát, để cho con tôi ngày hôm nay được bình yên một giấc ngủ ngon lành.

Tôi cứ vẩn vơ mãi cho đến khi có tiếng mẹ đi chợ về. Tết vừa rồi, nhà tôi đón Tết đơn giản. Bố mẹ dành một tháng để sửa sang nhà cửa, sân vườn cho cháu ngoại có chỗ tung tăng nô đùa. Với bố mẹ, nụ cười trẻ thơ trong veo của cháu là lộc xuân tươi đẹp hơn bất cứ cành mai, cành đào nào trong ngày tết. Đó chính là tình yêu thầm lặng mà thế hệ ông bà, bố mẹ tôi dành cho con cho cháu.

Bà ngoại đã quên dần chúng tôi. Bức thư của ông ngoại rồi cũng sẽ mờ phai theo năm tháng. Hình hài của ông đã tan vào trong đất mẹ. Nhưng tôi biết. Đất mẹ đã ôm ấp, chuyển hóa để cho những mầm xanh vươn lên. Trên dải đất hình chữ S này, gió vẫn sẽ thổi và hát mãi khúc ca về những người con đã hi sinh hạnh phúc cá nhân để trọn vẹn nghĩa tình với gia đình, đất nước./.

User
Ý KIẾN

Tuổi thơ, ai cũng trải qua những ngày tháng cắp sách đến trường. Đó là một hành trình dài với nhiều gian khổ nhưng cũng nhiều niềm vui và hạnh phúc. Hành trình này luôn bắt đầu bằng những mùa khai trường đáng nhớ.

Một năm học mới đã bắt đầu. Mỗi một chặng đường mới luôn mang theo rất nhiều những hy vọng, niềm tin, có cả những vui mừng xen lẫn sự lo âu...

Có người kể với tôi, cô ấy may mắn có hai lần được vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hai lần cách nhau 25 năm, từ lúc cô còn là một đứa trẻ sinh sống ở một làng quê đồng bằng Bắc Bộ đến khi đã trưởng thành tận miền sông nước Tây Nam Bộ, cô vẫn nguyên một cảm xúc rưng rưng.

Có một mùa thu không trở lại. Có nhiều mùa thu không trở lại. Có những khoảnh khắc tưởng chừng rơi vào lãng quên, nhưng rồi lại thành chiếc neo của kỷ niệm. Nhất là khi tình cờ, ta chạm phải một tín hiệu gợi nhớ thu. Lúc đó thì cảm xúc hôm nào, hình ảnh hôm nào bỗng bừng sống lại như vừa hôm qua.

Chắc hẳn mỗi người trong chúng ta đều có một miền ký ức yêu thương không thể nào quên. Trong trái tim của một cô gái, luôn có một khu vườn xanh mát, nơi có cây khế buông những trái chín vàng xuống nền cát trắng.

“Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát/ Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông”. Nhà thơ Nguyên Sa đã phải thốt lên như thế khi gặp “Áo lụa Hà Đông”, để rồi nhạc sĩ Ngô Thụy Miên thổi hồn vào bài thơ ấy, làm nên một ca khúc nhẹ nhàng, sâu lắng mà say đắm người nghe.

Có một cô gái đem lòng yêu mùa thu Hà Nội. Tựa như hạt mầm chớm nở qua trang sách, thơ văn, qua lời giảng của thầy cô dưới mái trường mến thương thuở nào, cô gái ấy có tên là Ngọc Nữ.

Có người đã từ lâu thuộc nằm lòng những câu thơ của thi sĩ Bùi Giáng. Những câu thơ yên ắng, thân thương, như là những buổi trưa trong vườn, tuổi thơ bình yên nằm nghe chim hót líu lo, ánh mắt chạm những tia nắng đong đưa trong vòm lá.

Có người nói với tôi, cô ấy luôn thấy người tận tâm tự cảm nhận được hạnh phúc. Cho dù hạnh phúc ấy có thể không giống ai, không ai hiểu thấu được. Tận tâm là bởi thương thầm đấy thôi.

Có người chia sẻ với tôi cô ấy đôi khi vẫn cảm thấy hồi hộp khi nhớ lại giai đoạn khó khăn ấy. Và đặc biệt, cô nhớ mãi hành động quan tâm của một người bạn thân dành cho mình.

Có người kể với tôi rằng, ngày đó có nằm mơ cô cũng không đoán được cô sẽ tình cờ tìm thấy tình yêu của mình trên một hòn đảo nhỏ. Phải chăng đến cùng, chúng ta trải qua nhiều nỗi buồn dường như để gặp một người cùng ta xây hạnh phúc...

Hà Nội đã vào thu với bao lời ước hẹn. Từng sắc màu, từng hương vị trên mỗi góc phố, mỗi con đường khi Hà Nội vào thu lại khiến cho lòng người nao nao, ngơ ngẩn nhớ về những kỷ niệm yêu thương ngày xưa cũ.

Có người nói với tôi rằng mỗi người đều có hai cuộc sống. Lần đầu tiên là sống vì người khác, lần thứ hai là sống vì chính mình. Cuộc đời thứ hai thường bắt đầu vào năm 40 tuổi.

Mẹ thương yêu của con, Vu Lan này con không còn mẹ nữa. Nhưng trái tim thương yêu của mẹ vẫn còn đang đập trong một lồng ngực ấm áp khác nên mẹ cho con được cài lên ngực trái một bông hoa đỏ, kề cạnh một bông hoa đỏ khác của con, mẹ nhé. Bởi với con, trái tim mẹ còn đập, con còn nhớ, còn yêu là mẹ vẫn còn đang sống.

Có một cô gái vẫn thường viết những câu thơ và đọc cho người trong lòng cô nghe, kể cho anh những khao khát của mình.

Năm nào cũng thế, khi khu chợ trước nhà tấp nập người bán buôn, tiếng bạn hàng gọi nhau í ới khi trời còn chưa sáng tỏ, góc mai ở bàn thiên chi chít đầy những nụ mới, cô chợt nghĩ đến nàng dâu hụt của bà mình, một trong rất nhiều người phụ nữ đã chịu nhiều mất mát hy sinh.

Ngày cô cất tiếng khóc chào đời vào mùa thu cũng là lúc mẹ cô ra đi. Cha đặt tên cô là Thuỳ Vân – áng mây phiêu bồng. Mỗi khi mùa thu về, tâm trí cô lại phiêu du cùng niềm nhớ thương vô bờ người cha thân yêu của mình.

Những cơn mưa dai dẳng gợi nhớ mùa mưa rằm tháng 7, nhắc nhở một mùa Vu Lan hiếu đạo gần kề. Đây là mùa thứ hai có một người con không còn được cài đóa hoa hồng tươi thắm. Cũng là mùa thứ hai nỗi nhớ mẹ cứ chênh vênh.

Bài thơ Mưa tháng bảy, của Trần Tế Xương có câu: "Sang tuần tháng bảy tiết mưa ngâu/ Nắng mãi thì mưa cũng phải lâu". Sau những trận mưa, nắng cũng bừng lên, nhưng không còn cảm giác hầm hập, chói chang như trước. Thu đã về, không ồn ào, mà lướt nhẹ như một cơn gió thoảng. Trên đường phố Hà Nội, bắt đầu nhìn thấy sắc vàng của trái thị trên những mẹt hàng chở sau xe đạp rong ruổi từng con phố, mang hương thơm gợi nhắc về cái mùa đẹp nhất của Thủ đô đang đến gần.

Có một người từng ép những cánh phượng vào trang vở học trò. Cái màu đỏ rực rỡ khi khô rồi vẫn còn nguyên vẹn. Màu phượng đỏ mỗi mùa luôn bền bỉ như thế, để những kỷ niệm thân thương của những tháng năm học trò cứ theo ta mãi không bao giờ mờ phai.

Có lẽ trong mỗi chúng ta, ai cũng đã từng có những giây phút phải hòa mình trong một buổi chiều tan tầm với tắc đường, khói bụi và đông nghẹt phương tiện. Những lúc như thế, bạn đã thấy gì và mong muốn điều gì?

Kết thúc một ngày dài, một cô gái quyết định lên xe chạy dọc con đường ven biển để hít thở chút khí trời tự do tươi mát. Rồi cơn mưa từ đâu ào tới, làm cô nhớ đến những câu thơ của ai đó.

Có một dòng sông, lúc hiền hòa, trong veo, lúc cuồn cuộn, đỏ ngầu vì mưa lũ, ôm cả mây trời, mang theo cả những buồn vui của một đời người theo tháng năm. Kể cả khi sông vào mùa nước cạn, tình người gửi theo dòng sông ấy vẫn vẹn nguyên…

Có một người con gái lấy chồng xa, hơn hai mươi năm xa quê, xa gia đình, vật lộn với cuộc sống mưu sinh, trong một lần trở về nhà, cô chợt giật mình thảng thốt: Tóc mẹ đã bạc đến thế rồi sao?

Vào buổi trưa hè, mắc võng ngủ dưới gốc cây thì còn gì thú bằng! Ngoại giăng cho tôi một cái võng dù dưới tán cây vú sữa và cây khế trong vườn. Chẳng biết cây vú sữa đã trồng từ khi nào mà tán xòe rộng rợp mát cả ngày.

Sau mùa gặt, cánh đồng như dành riêng cho sự tự do. Đứng nhìn cánh đồng rộng mênh mông không lúa khoai che phủ, có người như lạc về tuổi thơ một thuở dại khờ, ngày mà cô còn là một bé con đầu trần chân đất băng hết bờ nọ ruộng kia mà chẳng bao giờ lo sợ chuyện da cháy nắng.

Liệu có phải sự trưởng thành của mỗi người dân nơi đất Việt đều gắn bó với ít nhất một dòng sông? Trong trái tim của một người, luôn có một dòng sông chở nặng phù sa, chở theo cả bao ký ức đầy thương nhớ.

Có ai đó nói rằng, hôn nhân là tấm vé một chiều, chẳng ai có thể quay ngược để thay đổi lịch trình. Nhưng tôi luôn mong bạn đã chọn đúng tấm vé của cuộc đời mình. Giữa thế giới bao la rộng lớn này, sẽ luôn có một người thực sự hiểu bạn, quan tâm bạn và sẵn sàng cùng bạn đi đến cuối cùng.

“Làm anh khó đấy/ Phải đâu chuyện đùa”. Phải công nhận làm anh thật khó, đặc biệt là làm anh của một đứa em tinh nghịch, nhõng nhẽo. Nhà cô ấy có hai anh em, cách nhau ba tuổi. Anh hai luôn thương yêu và chở che cho cô.

Mỗi lần ngang qua đầm sen của làng, có người lại chùng chình. Như có một sức mạnh huyền diệu nào đó nơi đầm sen níu hồn cô lại, để bước chân ngập ngừng mãi không muốn rời đi.

Có một người trở lại Hà Nội vào một chiều mùa hạ. Người ngồi ngắm phố mà lòng lại nhớ về những năm tháng cũ.

Nghe tiếng ve râm ran vòm lá, ta biết mùa hạ đã đến. Mùa hạ đến dắt theo ánh mặt trời chói chang và cả những cơn mưa rào vội vã. Ta nheo mắt nhìn xuyên qua màn mưa, thấy bụi bặm đã được rửa trôi, để rồi một trời ký ức ào ạt ùa về như chưa hề phôi phai.

Có một loài hoa vừa có một vẻ đẹp khiêm nhường, lặng lẽ, lại vừa nổi bật, thậm chí khiến người khác phải trân trọng đắm say.

Có người chợt nhận ra rằng cuộc sống này tích cực hay tiêu cực đều do góc nhìn của chính mình. Và trong bước đường chúng ta đi, đôi khi không nhất thiết phải cứng nhắc theo kế hoạch đã được định trước, lựa chọn một ngã rẽ mới cũng là điều đáng để trải nghiệm.

Có một lúc nào đó, ta chợt nhận ra rằng, khi những người yêu quý ở bên, ta thường vô tâm không để ý. Khi họ đã không còn ở bên, ta lại hoài thương nhớ và nuối tiếc.

Đã 6 năm từ ngày mẹ ra đi, nhưng những ký ức về mẹ của một người con vẫn còn như ngày hôm qua. Nay về thăm mẹ, cô bâng khuâng đội chiếc nón của mẹ lên đầu. Sáu năm mẹ đi, mà chiếc nón chẳng phai màu, như nỗi nhớ thương của cô dành cho mẹ vẫn còn vẹn nguyên…

Từ thuở ấu thơ, trong suy nghĩ non nớt khờ dại của một đứa con, bố cô là một người lính mạnh mẽ, thô cứng. Đi qua bao vất vả khó khăn, vấp ngã trên đường đời, người cha - người lính kiên trung năm xưa mãi là chỗ dựa tinh thần ấm áp cho cô mỗi khi cô trở về nhà.

Tháng Sáu ồn ào với những mưa nắng bất chợt rồi cũng qua đi nhường lại cho một tháng Bảy trầm lắng. Tháng Bảy, tháng của tri ân.

Tháng bảy là tháng tri ân các liệt sĩ, thương binh, bệnh binh và những gia đình có công với nước. Tháng bảy, còn là ngày giỗ chung của rất nhiều liệt sĩ.

Một người con ưu tú của làng Lại Đà vừa qua đời. Chiều 26/7, dân làng Lại Đà, già trẻ gái trai cùng lên con đường đê, ra đường cái quan, trước làng mình, hướng về Thủ đô, bái vọng, tiễn đưa người con của làng…

Tràn ngập trên báo chí và mạng xã hội mấy hôm nay là tình cảm tiếc thương và đau buồn của mọi tầng lớp nhân dân trước sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Như một cách tự nhiên, một sự thôi thúc từ bên trong, mọi người đều muốn bằng nhiều cách và nhiều hình thức để bày tỏ tình cảm, cảm xúc của mình.

Có một nơi mà thanh xuân mẹ được nán lại, cũng là nơi người con được chắp cánh bay xa. Đó là một tiệm vải không to không nhỏ, nằm khiêm tốn giữa rất nhiều cửa hàng rực rỡ trên phố chợ.

Bố không phải người đàn ông tuyệt vời nhất. Nhưng bố là người bố tuyệt vời của riêng con...

Những ngày mùa màng ở thôn quê bao giờ cũng gợi lại trong ta cả một vùng ký ức. Ký ức ấy, dù có là hình ảnh hay âm thanh nào đi nữa, thì cũng luôn gắn với mẹ - người đàn bà của làng quê Việt Nam nắng mưa, tần tảo...

Từ ngày ba mất, có một người con gái có thói quen mỗi cuối tuần hay trở về lặng lẽ ngồi bên cánh cổng khép hờ trước ngôi nhà của má. Như chiều nay, trong một buổi chiều nhạt nắng, cô trở về ngồi dưới tán hoa giấy nơi đầu ngõ. Mải mê nhìn lũ trẻ chơi trò bắn bi, cô bất giác nhìn lên, trên đầu cô là những bông hoa màu hồng tươi đang đong đưa trong gió. Nắng lao xao, gió lao xao, từng chùm hoa lao xao gọi nỗi nhớ ùa về...

Làm mẹ rồi mới hiểu được lòng mẹ, người ta nói quả chẳng sai. Chiều nay, có một người con gái chạnh lòng nhớ về ngày xưa mà thương mẹ mình quá đỗi.