Chả cá Lã Vọng
Để thưởng thức chả cá Lã Vọng chính gốc, nhiều người phải tìm đến 14 phố Hàng Sơn, nay là số nhà 14 phố Chả Cá. Đây là nơi gia đình họ Đoàn đã làm ra món chả cá Lã Vọng nổi tiếng lâu đời ở Hà Nội.
Bà Lê Thị Bích Lộc năm nay trên 70 tuổi, là con dâu trưởng của nhà họ Đoàn và cũng là người nắm giữ bí quyết của món ăn nổi tiếng này hơn 50 năm qua.
Người Hà Nội ai cũng biết chả cá Lã Vọng có từ lâu nhưng không phải ai cũng biết nhà hàng được mở từ năm 1871. Trong nhà hàng luôn bày một ông Lã Vọng - Khương Tử Nha ngồi bó gối câu cá - biểu tượng của người tài giỏi nhưng đang phải đợi thời. Vì thế khách ăn quen gọi là chả cá Lã Vọng, ngày nay trở thành tên nhà hàng và cũng là của món ăn.
Chả cá ngày nay không còn lạ lẫm với thực khách Hà Thành, bởi có rất nhiều cửa hàng ở Hà Nội kinh doanh món ăn này. Nhưng người làm ra món ẩm thực đặc sắc này là cụ Đoàn Hữu Phúc, người làng Tự Lê, huyện Tiên Du, Bắc Ninh.
Chàng thanh niên xứ Kinh Bắc thuở ấy lên đất Kẻ Chợ làm ăn, gặp cô gái đồng hương Bì Thị Vân rồi nên duyên vợ chồng. Gia đình họ sống trong ngôi nhà nhỏ ở phố Hàng Sơn, phía sau nhà là sông Tô Lịch, gần nơi thuyền bè từ sông Hồng thường mang cá vào bán.
Mỗi khi bạn hữu của cụ Đoàn Hữu Phúc đến chơi, cụ Bì Thị Vân thường mua cá về làm món ăn cùng các loại rau, gia vị để chồng đãi khách. Ngày ấy, cụ Đoàn Hữu Phúc tham gia phong trào yêu nước nên ngôi nhà của gia đình cụ trở thành điểm hội họp kín.
Nhằm tránh sự dòm ngó, họ Đoàn mở nhà hàng chả cá vừa để nuôi sống gia đình, vừa che mắt bọn mật thám Pháp. Chả cá họ Đoàn ngày càng được ưa chuộng, danh tiếng vang khắp đất kinh kỳ, thu hút thực khách không chỉ người Việt.
Phố Chả Cá trước đây có tên là phố Hàng Sơn. Lúc đầu con phố chỉ là một ngõ nhỏ, đi vừa một xe tay. Một số người Phú Thọ đến đây để buôn bán sơn, lâu ngày phát triển ra thành khu phố. Sau năm 1945 không ai bán sơn ở đây nữa, dần dần khu phố nổi tiếng vì quán bán chả cá của gia đình cụ Đoàn Hữu Phúc. Và dù cả phố chỉ có một hàng chả cá, người ta vẫn gọi đây là phố Chả Cá.
Cách ướp cá để làm món ăn này khá đơn giản. Sau khi rửa sạch cá, người đầu bếp sẽ dùng dao lạng hai bên sườn cá, thái từng miếng vừa ăn rồi ướp với nhiều loại gia vị như riềng, mẻ, nghệ... Một món ăn có nguyên liệu không quá cầu kỳ, nhưng lại được lòng thực khách đến vậy có lẽ là do sự kết hợp tài tình của các gia vị và sự khéo léo của người đầu bếp.
Mắm tôm là thứ gia vị quan trọng của món chả cá Lã Vọng, được mua từ một gia đình ở vùng biển Hậu Lộc, Thanh Hóa. Gia đình này có truyền thống làm ra thứ mắm tôm không nơi nào có được.
Tép đánh từ biển lên còn tươi rói phải làm sạch, không để lẫn cát rồi xay nhuyễn và ủ lên men theo quy trình. Thành phẩm làm ra thơm ngon, có độ sánh vừa phải, màu sim tím. Hơn trăm năm qua, mối quan hệ thương mại giữa hai gia đình vẫn được tiếp nối, giữ gìn.
Nhà hàng Chả cá Lã Vọng không chỉ nức tiếng gần xa mà đã đi cả vào thơ văn. Các nhà văn, nhà thơ như Nguyễn Tuân, Thạch Lam, Vũ Bằng, Băng Sơn... từng xuýt xoa mà viết bao điều ca ngợi về món ăn độc nhất vô nhị này. Năm 1989, thương hiệu Chả cá Lã Vọng đã được Nhà nước chính thức công nhận.
Trong “Miếng ngon Hà Nội”, nhà văn Vũ Bằng viết: “Món chả cá này, muốn ăn cho thật thú, lắm khi cũng phải cầu kỳ một chút, không thể nào xong thôi. Nhất là các gia vị thì có những thứ không thể nào thiếu được: Hành, mắm tôm, chanh ớt, lạc rang, bánh đa vừng…
Còn về rau cũng không nhiều, nhưng thiếu một thứ, bữa chả kém ngon đi nhiều lắm. Đầu vị là rau thì là và hành hoa. Sau khi đã sửa soạn các đĩa rau và các gia vị rồi, mời ông nâng chén nhắm “chay” vài củ lạc hay mấy miếng bánh đa; nhà bếp đem chả gắp lên, gỡ ra bát, rồi phủ thì là, rưới mỡ nóng lên là ta lên đũa… nhắm ngay đấy, đừng có để chùng chình mà nguội!
Trên lớp rau thì là êm ái mướt xanh như nệm cỏ, những miếng cá nục nạc màu vàng nghệ nằm thảnh thơi như những đứa bé nằm chơi ở cánh đồng quê trông thật ngộ nghĩnh và đẹp mắt. Tiếng mỡ nóng phi hành hoa rưới lên kêu lép bép mới làm cho lòng khách ăn rộn ràng làm sao!...”.
Ngay từ khi về làm dâu gia đình họ Đoàn, bà Lộc đã học hỏi, tuân thủ những nguyên tắc, bí quyết chế biến món gia truyền này. Theo bà Lộc, thời gian đầu, món chả cá được chế biến từ cá anh vũ bởi giống cá này thịt chắc, thơm ngon, bổ dưỡng. Nhưng cá anh vũ ngày càng khan hiếm. Vì thế, gia đình chuyển sang chế biến bằng cá quả hoặc các loài cá da trơn khác.
Sau hai tiếng tẩm ướp cho gia vị ngấm đều mới đem kẹp bằng thanh tre và nướng trên than Tàu. Dù bây giờ có nhiều loại lò nướng tân tiến nhưng chả cá Lã Vọng vẫn được làm theo cách gia truyền để miếng cá chín đều, chắc, đượm mùi thơm.
Khi chuẩn bị thưởng thức chả cá Lã Vọng, những kẹp cá nướng chín vàng ươm sẽ được trút vào trong chảo mỡ đang sôi. Những loại rau được ăn kèm gồm thì là và hành hoa cắt khúc dài. Ăn món này phải ăn ngay khi còn nóng và ăn kèm với bánh đa vừng nướng giòn, bún rối, lạc rang bùi bùi, rau mùi, húng láng, thì là, hành củ tươi chẻ nhỏ. Mỗi thứ một chút rồi chấm vào bát mắm tôm đã được pha với chanh điểm thêm vài lát ớt đỏ vô cùng hấp dẫn.
Chẳng thế mà hơn 140 năm qua, nhà hàng Chả cá Lã Vọng chưa bao giờ vắng khách và trở thành địa chỉ thu hút du khách trong và ngoài nước khi tới Hà Nội.
Năm 2016, chả cá Lã Vọng được CNN đánh giá là một trong những món Việt ngon nhất thế giới.
Ngày nay, vì sự thơm ngon khó cưỡng của món chả cá này, vì nhu cầu của thực khách mà ngày càng có nhiều quán chả cá Lã Vọng được mở lên tại Hà Nội. Quán chả cá sang trọng cao cấp cũng có, quán chả cá bình dân, vỉa hè cũng có, nhưng không nhiều trong số đó có được nét hương vị truyền thống xưa của món chả cá Lã Vọng trứ danh.
Người Hà Nội xưa luôn đánh giá cao sự tinh tế, thanh nhã trong thưởng thức ẩm thực. Có lẽ cũng vì nguyên nhân này mà món chả cá Lã Vọng mặc dù dân dã nhưng lại trở thành một nét ẩm thực tinh túy đặc trưng của Hà Thành.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Mặc dù còn tồn tại những vấn đề như không gian hạn chế hay an toàn vệ sinh thực phẩm, ẩm thực đường phố vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ, tạo nên dấu ấn độc đáo của Thủ đô.
Nếu như người Sài Gòn có thú vui bình dân là uống cafe bệt, thì người Hà Nội có trà đá vỉa hè. Không cầu kỳ trong cách pha chế, không kén chọn khách uống, trà đá vỉa hè thân thiện, bình dị mà giản đơn.
Ăn phở xào phố Hàng Buồm là cách để nhiều người tận hưởng tiết trời lạnh của Thủ đô thêm phần trọn vẹn hơn.
Tiếp nối thành công của lễ hội năm 2023, Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 diễn ra trong 3 ngày, ngày 29, 30/11 và 01/12, tại Công viên Thống Nhất, phố Trần Nhân Tông, phường Lê Đại Hành, quận Hai Bà Trưng.
Thời tiết se lạnh dần chuyển mùa, không có gì tuyệt vời hơn khi được dạo quanh phố cổ Hà Nội, thưởng thức ẩm thực trong các con ngõ nhỏ với những quán hàng là địa chỉ quen thuộc của người sành ăn.
Bia hơi Hà Nội, cụm từ này đã có từ rất lâu. Giống như phở Hà Nội, Bia hơi Hà Nội đã trở thành thức uống riêng biệt của người Thủ đô.
Trong tiết trời thu Hà Nội, một bát xôi chè là món quà tuyệt vời mà phố cổ Hà Nộidành tặng cho những tâm hồn lữ khách. Xôi chè không chỉ là món ăn, mà còn là một phần ký ức, là sợi dây kết nối giữa thực tại và quá khứ.
Giữa những món ẩm thực đặc sắc của Hà Nội, cháo trai vẫn luôn được lựa chọn cho bữa sáng, bữa trưa, bữa xế... bởi hương vị thơm ngon, dân dã và đặc biệt phù hợp với sở thích của nhiều người.
Tiếng rao đều đều của các cô, các chị như đưa mỗi chúng ta về với miền tuổi thơ ăm ắp kỷ niệm. Những chiếc xe đạp bán bánh đa kê đi rong qua từng con ngõ với tiếng rao vang cả một góc phố dường như đã in sâu vào tiềm thức của nhiều thế hệ sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
World Culinary Awards 2024 - Giải thưởng Ẩm thực thế giới lần thứ 5 năm 2024 vừa công bố Hà Nội nhận hai giải là “Thành phố ẩm thực hàng đầu thế giới” và “Thành phố ẩm thực hàng đầu châu Á”.
Dạo quanh khu phố cổ, hẳn ai đi qua khu chợ Đồng Xuân cũng bị thu hút bởi một con ngõ nhỏ mang tên Đồng Xuân - một góc nhỏ giữa lòng Thủ đô đong đầy bao hương vị, bao kỉ niệm. Ngõ chợ Đồng Xuân làm biết bao người nhung nhớ theo một cách rất riêng bởi những món ăn bình dân, đậm đà bản sắc Hà Nội.
Ở Hà Nội có rất nhiều ngôi chợ lâu đời nổi tiếng, trong đó ngôi chợ gắn liền với người dân trong khu phố cổ là chợ Hàng Bè - một điểm đến quen thuộc, một không gian rất riêng của người Hà Nội.
Những ngày này tiết trời Thủ đô đã dần se lạnh báo hiệu mùa của nhiều món quà đặc trưng của Hà Nội đã bắt đầu. Trong số rất nhiều món ăn ngon, dân dã, nổi tiếng của mùa thu Hà Nội, không thể không kể đến cốm - món quà quê kết tinh từ những bàn tay tảo tần và tài hoa của những người nông dân Hà Nội.
Hàng Đường, con phố gợi lên vị ngọt ngay từ cái tên là nơi ta có thể tìm thấy một thức quà ngọt ngào, đặc trưng của người Hà Nội.
Làng bánh dày Quán Gánh, thuộc thôn Thượng Đình, xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, có khoảng 50 hộ theo nghề làm bánh dày truyền thống.
Phở là món ăn đặc trưng nổi tiếng trong ẩm thực của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Những năm qua ở Hà Nội xuất hiện một biến tấu của phở, đó là phở cuốn. Món ăn này hấp dẫn thực khách bởi mang hương vị vừa lạ, vừa quen.
Khác với thời ông bà, cha mẹ mình, ngày nay, người trẻ có nhiều sự lựa chọn và cơ hội để trải nghiệm nhiều thức trà đa dạng của Việt Nam.
Cốm xanh là tặng vật của đất trời, là đặc sản của 36 phố phường Hà Nội. Với những ai có tình yêu đặc biệt với mùa thu Hà Nội chắc chắn không thể bỏ qua món ăn nức tiếng này.
Nhắc đến những con phố ẩm thực ở Thủ đô, chắc chắn phải kể tới phố Tống Duy Tân, một trong số những tuyến phố ẩm thực đầu tiên tại Hà Nội, nơi quy tụ những món ẩm thực đường phố lâu đời ở Thủ đô như bánh cuốn, gà tần, xôi, cháo, phở, ốc luộc, bún đậu...
Cốm xanh, thức quà đậm hương Hà Nội giờ đây đã được biến tấu thành nhiều món ăn hấp dẫn, hợp gu cả người trẻ lẫn người già.
Mỗi độ thu về, những gánh cốm rong lại có mặt khắp phố phường Hà Nội. Món quà dân dã thanh tao này khiến bất kỳ ai thưởng thức qua cũng nhớ mãi.
Ở Hà Nội có một khu phố ẩm thực dành riêng cho sinh viên, thường được gọi bằng cái tên “Phố Bách Kinh Xây” (tên gọi tắt của 3 trường đại học là Bách Khoa, Kinh tế Quốc dân và Xây dựng). Đến đây, các sinh viên không chỉ gọi được những món ăn hợp khẩu vị, mà giá thành cũng rất phù hợp với túi tiền của những người trẻ.
Miến lươn vốn là đặc sản của Hà Nội được nhiều người ưa thích. Hà Nội bây giờ không thiếu những hàng miến lươn, nhưng những quán miến lươn chuẩn Hà Nội lúc nào cũng đông khách.
Một tháng trở lại đây tại Hà Nội có món “Phở treo” đặc biệt trên phố Báo Khánh, quận Hoàn Kiếm. Phở treo có cách làm giống các loại phở khác nhưng lại mang hương vị của sự san sẻ, ấm áp, của tình người nơi đô thành.
Trà chanh có nhiều nơi bán, nhưng uống trà chanh trên phố cổ luôn đem lại cảm giác khác biệt.
Là sự kiện mở đầu cho chuỗi hoạt động kích cầu, quảng bá du lịch mùa thu Hà Nội, Lễ hội Quà tặng du lịch 2024 mới được khai mạc tại không gian phố đi bộ Trần Nhân Tông. Đây không chỉ là cơ hội để người dân có thể dễ dàng tiếp cận các sản phẩm thủ công mỹ nghệ giá trị, đẹp mắt đặc trưng của Thủ đô, mà còn là dịp để du khách quốc tế tìm hiểu, trải nghiệm sâu sắc nét đẹp văn hóa Hà Nội thông qua những sản vật độc đáo.
Ăn quà vặt đêm đã dần như một thói quen, một nét văn hóa đã hình thành suốt vài chục năm qua, góp thêm sự phong phú trong bức tranh ẩm thực của đất Hà Thành.
Trong tiết trời mùa thu mát dịu thế này, không gì tuyệt vời hơn sáng ngày thứ Bảy được dạo quanh phố cổ Hà Nội, thưởng thức một cốc trà sen, một dúm cốm để cảm nhận rõ hương vị mùa thu...
UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp với Hội di sản Văn hóa Việt Nam đã nghiên cứu và cho ra mắt App "Ẩm thực Hoàn Kiếm" nhằm quảng bá tinh hoa ẩm thực tới người dân và du khách.
Ăn chay ngày nay không còn giới hạn trong tôn giáo hay với những người giảm béo, chữa bệnh mà đã trở thành xu hướng. Ngày càng có nhiều người lựa chọn ăn chay vì nhiều lý do, bao gồm niềm tin tôn giáo, lựa chọn lối sống xanh, các mối quan tâm về đạo đức, tính bền vững của môi trường, lợi ích sức khỏe...
Chuyên trang ẩm thực Taste Atlas mới công bố danh sách 86 món ăn có nấm ngon nhất thế giới, trong đó, thịt đông xếp thứ 44, canh bóng xếp thứ 60.
Khi ánh nắng mùa hè dần nhường chỗ cho sắc vàng hanh hao cùng những cơn gió heo may thì đó là thời điểm Hà Nội vào thu và cũng là lúc hương cốm dịu nhẹ lan tỏa khắp phố phường. Hương cốm gọi thu về.
Phở Hà Nội là món ăn đặc trưng của mảnh đất Hà Thành, mang đậm nét văn hóa ẩm thực Việt Nam được rất nhiều du khách trong và ngoài nước yêu thích. Theo dòng thời gian, phở Hà Nội nay càng phong phú và hấp dẫn hơn, đem tới nhiều trải nghiệm thú vị cho mọi thực khách khi thưởng thức.
Vài năm trở lại đây, ẩm thực của Việt Nam đã được nhiều du khách nước ngoài, các tạp chí quốc tế khen ngợi, một số món ăn đã được vinh danh, lọt vào top những món ngon hàng đầu thế giới. Trong đó, bánh rán Việt Nam cũng đã được CNN bình chọn, đánh giá và lọt top 30 món ăn chiên rán thơm ngon nhất thế giới.
Di chuyển qua những con phố, bún ốc dạo là một trong những món quà phố cổ vẫn được duy trì từ bao năm nay và được nhiều thực khách yêu thích.
Từ lâu, phở là món ăn đã gắn với cuộc sống người dân Hà Nội, trở thành thức quà phổ biến, gắn với tập quán, văn hoá ẩm thực của Thu đô. Mới đây, phở Hà Nội đã được ghi vào danh mục Di sản Văn hoá Phi vật thể Quốc gia.
Tại Quyết định số 2328/QĐ-BVHTTDL về việc công bố Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đã đưa "Tri thức dân gian Phở Hà Nội" vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định đưa "Tri thức dân gian Phở Nam Định, tỉnh Nam Định" vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Hà Nội không chỉ nổi tiếng với văn hóa và lịch sử mà còn được biết đến bởi ẩm thực đặc trưng. Và chả rươi là một trong số đó. Hà Nội tuy không phải là nơi có con rươi, nhưng ở đây lại có nhiều món ăn được chế biến từ rươi ngon nhất.
Chè là món quà quen thuộc của bao thế hệ người Hà Nội. Cùng với sự đổi thay của nhịp sống hiện đại, món ăn này đã đa dạng hơn với nhiều loại chè khác nhau nhưng những quán chè truyền thống mang đậm hương vị Hà Nội xưa vẫn được rất nhiều người yêu mến.
Không gì bằng vừa thưởng trà sen tao nhã, vừa tìm hiểu nghệ thuật ướp trà sen cầu kỳ, cẩn trọng. Từ xa xưa, khu vực Hồ Tây (Quảng An) trồng rất nhiều sen, người dân đã biết cách lấy trà xanh Tân Cương của vùng đất chè Thái Nguyên đem ướp với dòng hoa sen Bách Diệp được trồng ở Hồ Tây cho ra một hương vị trà rất đặc biệt.
Dưa cải muối chua là món ăn dân dã, quen thuộc ở Việt Nam, là món ăn kèm có tác dụng kích thích vị giác.
Tripadvisor vừa công bố Top 15 thành phố có nền ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới, trong đó Hà Nội góp mặt nhờ bản sắc văn hóa ẩm thực tinh tế, lôi cuốn, hấp dẫn.
Ở Hà Nội có một số món ăn dù nguồn gốc không phải ở Hà Nội, thế nhưng theo thời gian, món ăn đó đã được biến tấu trở thành một thức quà mang hương vị truyền thống của Thủ đô. Một trong số đó là món nộm bò khô.
Cháo sườn là một món ăn khá quen thuộc đối với nhiều người bởi dễ ăn, thanh đạm mà bổ dưỡng.
Để thưởng thức chả cá Lã Vọng chính gốc, nhiều người phải tìm đến 14 phố Hàng Sơn, nay là số nhà 14 phố Chả Cá. Đây là nơi gia đình họ Đoàn đã làm ra món chả cá Lã Vọng nổi tiếng lâu đời ở Hà Nội.
0