Theo Bộ Công Thương, từ khi Mỹ áp thuế vào tháng 8, kim ngạch xuất khẩu theo tháng liên tục giảm: tháng 8 giảm 1,97%; tháng 9 giảm 1,5%; tháng 10 giảm 1,3% và đến tháng 11 giảm tới 7,1%. Trước sức ép thị trường, doanh nghiệp buộc phải mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường truyền thống và mới nổi. Đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng vẫn là yếu tố quyết định.
Bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam cho biết: “Đối với thị trường EU, chúng tôi quan tâm đặc biệt đến việc quản lý chất lượng nhằm đáp ứng tiêu chí quan trọng là kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Do đó, bà con cần phải kiểm soát việc dùng thuốc sao cho phù hợp với tiêu chí thị trường. Chúng tôi cam kết làm việc theo hướng bền vững, tức là chúng tôi đã chú trọng đến việc kiểm soát khí thải cacbon, và đã chuyển sang dùng phân bón hữu cơ thay vì tăng phân bón hóa học.”
Dự báo về năm 2026, kinh tế thế giới bước vào giai đoạn phục hồi, nhưng tác động của thuế quan Mỹ vẫn là thách thức lớn. Cùng với Mỹ, từ 2026, Liên minh châu Âu (EU) sẽ áp dụng cơ chế điều chỉnh carbon tại biên giới (CBAM) với một số mặt hàng như thép, nhôm, hydrogen. Việt Nam có xuất khẩu thép sang EU và nhiều thị trường khác có thể sẽ áp dụng chính sách tương tự. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động đáp ứng các tiêu chuẩn mới.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: “Chúng ta cần hiểu rằng chất lượng thôi là chưa đủ, doanh nghiệp cần phải đồng thời chú trọng xây dựng thương hiệu. Bởi lẽ, thương hiệu chính là 'điểm tựa niềm tin' đối với cả khách hàng truyền thống và khách hàng mới. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư tốt vào chất lượng nhưng lại chưa quan tâm đúng mức đến thương hiệu – yếu tố quyết định giá trị và khả năng cạnh tranh lâu dài của sản phẩm.”
Với kim ngạch xuất nhập khẩu 11 tháng đạt 840 tỷ USD và khả năng cán mốc 900 tỷ USD trong năm nay, xuất khẩu Việt Nam chỉ thật sự bền vững khi doanh nghiệp sớm đưa các tiêu chuẩn giảm phát thải, trung hòa carbon vào sản xuất, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường toàn cầu.