Chiến tranh Lạnh đã quay trở lại !?
Sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Mỹ và các đồng minh phương Tây luôn khẳng định họ không muốn xung đột với Nga. Tuy nhiên, phương Tây lại liên tục có những động thái khiến quan hệ leo thang căng thẳng, thậm chí có khả năng dẫn tới một cuộc đụng độ trực tiếp. Một số chuyên gia phương Tây tin rằng, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trên thực tế đã tham gia vào cuộc xung đột với Nga.
Gia tăng căng thẳng trong quan hệ Nga – Đức
Đài truyền hình RT của nhà nước Nga ngày 1/3 đã công bố đoạn ghi âm dài 38 phút về cuộc trò chuyện giữa bốn sĩ quan quân đội Đức về cách quân đội Ukraine có thể sử dụng tên lửa hành trình Taurus nếu Đức cung cấp vũ khí.
Theo Tổng biên tập RT Margarita Simonyan, giọng nói trong đoạn ghi âm là của người đứng đầu Lực lượng Không quân Đức, Tướng Ingo Gerhartz; phó tham mưu trưởng, Chuẩn tướng Frank Graefe; và hai nhân viên từ Trung tâm điều hành không quân của Bộ chỉ huy vũ trụ Đức.
Trong đoạn ghi âm, các sỹ quan Đức tranh luận về việc có nên gửi loại vũ khí này tới Ukraine hay không, cũng như các kịch bản có thể trong trường hợp Kiev sử dụng vũ khí này để tấn công cầu Crimea có tầm quan trọng chiến lược. Ngoài việc sử dụng tên lửa Taurus, các quan chức Đức được cho là còn đề cập đến sự hiện diện của binh sĩ nước ngoài ở Ukrane để giúp Kiev vận hành vũ khí do phương Tây cung cấp.
Cuộc trò chuyện diễn ra trên nền tảng trực tuyến không được mã hoá WebEx, và Bộ Quốc phòng Đức xác nhận các tướng không quân đã bị nghe lén. Nội dung đoạn băng bị rò rỉ khiến Đức phải ngay lập tức xem lại hệ thống tình báo và phản gián. Thế nhưng, Berlin cũng đang phải đối diện với những vấn đề rất lớn.
Nga ngay lập tức đã triệu đại sứ Đức sau khi đoạn băng ghi âm được công bố. Điện Kremlin khẳng định đoạn ghi âm bị rò rỉ cho thấy “sự tham gia trực tiếp của tập thể phương Tây” vào cuộc xung đột tại Ukraine.
Ông Dmitri Peskov - người phát ngôn Điện Kremlin nói: “Đoạn ghi âm cho biết trong quân đội Đức, các kế hoạch tiến hành các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga đang được thảo luận một cách thực chất và cụ thể”. Còn theo Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev, “Đức đang chuẩn bị cho chiến tranh với Nga”.
Với các đồng minh, Đức đang bị coi là không trung thực. Trong khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz từ trước đến nay đều miễn cưỡng với khả năng cung cấp tên lửa Taurus cho Ukraine, bất chấp sức ép từ các đồng minh thì việc đoạn băng được công khai, việc quân đội Đức công khai thảo luận về việc cung cấp tên lửa Taurus cho Ukraine phản ánh thực tế rằng quan chức Đức hành động khác với tuyên bố của Thủ tướng.
“Bóng ma” chiến tranh Lạnh quay trở lại?
Không chỉ dừng lại ở quan hệ với một quốc gia, mối quan hệ giữa Nga và cả Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng được cho là đang ở mức xấu nhất từ trước đến nay. Từ ngày 4/3, NATO đã bắt đầu cuộc tập trận quân sự quy mô lớn trên lãnh thổ Bắc Âu, ngay sát biên giới Nga. Cuộc tập trận có tên gọi “Phản ứng Bắc Âu 2024” do Na Uy dẫn đầu, dự kiến kéo dài gần hai tuần tại các khu vực phía bắc Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển với sự tham gia của hơn 20.000 binh sĩ từ 13 quốc gia.
Theo quân đội Phần Lan, với sự tham gia của hơn 4.000 binh sĩ, “Phản ứng Bắc Âu 2024” là cuộc tập trận đầu tiên mà Phần Lan tham dự với tư cách một quốc gia thành viên NATO, cũng là cuộc tập trận đa quốc gia lớn nhất từ trước đến nay mà nước này từng tham gia. Phần Lan, quốc gia có chung đường biên giới dài 1.340 km với Nga, đã gia nhập NATO vào tháng 4 năm 2023, chấm dứt nhiều thập kỷ duy trì chính sách không liên kết quân sự. Trong khi đó, nước láng giềng Thụy Điển vừa trở trở thành thành viên thứ 32 của liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu.
Cuộc tập trận trên toàn Bắc Âu là một phần của “Người bảo vệ kiên định 2024”, cuộc tập trận quy mô nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh, mà NATO đang tiến hành kể từ tháng 1. Cuộc tập trận huy động 90.000 quân nhân từ 31 thành viên NATO và Thụy Điển, với hơn 50 tàu - từ tàu sân bay đến tàu khu trục, cùng với hơn 80 máy bay chiến đấu, trực thăng và máy bay không người lái cùng ít nhất 1.100 phương tiện chiến đấu tham gia, nhằm kiểm tra khả năng triển khai lực lượng của liên minh này và huấn luyện kế hoạch phòng thủ mới của NATO.
Ông Christopher Cavoli - Tư lệnh tối cao của NATO tại châu Âu cho biết: “Liên minh sẽ thể hiện năng lực củng cố khu vực châu Âu - Đại Tây Dương thông qua việc di chuyển lực lượng xuyên Đại Tây Dương từ Bắc Mỹ. Việc tăng cường này sẽ diễn ra dựa trên kịch bản xung đột giả định chống lại một đối thủ ngang tầm.”
Nga gọi cuộc tập trận của NATO ngay trên lãnh thổ các quốc gia sát biên giới với Nga là một sự khiêu khích tập thể, có thể kích động một cuộc chiến tranh thế giới mới. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov chỉ ra đây là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy chính sách chống Nga của phương Tây hiện đã lên đến đỉnh điểm.
Rủi ro tăng cao từ đối đầu Nga – NATO
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko, quy mô của cuộc tập trận đánh dấu sự “trở lại không thể thay đổi” của NATO đối với các kế hoạch Chiến tranh Lạnh. Ba từ “Chiến tranh Lạnh” đã một lần nữa được phía Nga nhắc lại sau lần đầu tiên đề cập vào tháng 7/2023, khi Bộ Ngoại giao Nga ra thông báo nhấn mạnh NATO đã quay trở lại với các kế hoạch của thời Chiến tranh Lạnh.
Căng thẳng Nga - NATO hiện nay theo sau một loạt các diễn biến đáng chú ý trong nhiều tháng qua. Tháng 11/2023, Nga rút khỏi Hiệp ước về các lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu, đây là cơ chế quan trọng để thiết lập thế cân bằng quân sự, giới hạn số lượng phương tiện chiến đấu trên khu vực, tránh các bên tập trung lực lượng quy mô lớn để tấn công chớp nhoáng. Trong khi đó, NATO đạt được nhiều bước tiến trong mở rộng khối, với Phần Lan gia nhập và Thụy Điển đã trở thành thành viên chính thức của liên minh.
Bà Aylin Matle tại Hội đồng chính sách đối ngoại Đức nhận định: “Tôi cho rằng đối đầu quân sự giữa Nga và NATO đã tăng cao hơn kể từ năm 2022 và có thể nói ở mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.”
Từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra tháng 2/2022, NATO đẩy mạnh các hoạt động củng cố lực lượng, tăng cường năng lực quốc phòng. Chi tiêu quốc phòng các nước thành viên NATO liên tục tăng. Ba Lan tăng chi tiêu quân sự ở mức 4% GDP vào năm 2023. Đức cải tổ học thuyết quốc phòng, lần đầu tiên sau hơn 1 thập kỷ. Một số nước hồi đầu tháng này cũng đã thống nhất mua tới 1.000 tên lửa Patriot nhằm tăng cường hệ thống phòng không của châu Âu.
Về phần mình, chỉ trích việc NATO điều quân và khí tài quân sự áp sát biên giới Nga gây ra mối đe doạ rõ ràng đối với nước này.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov khẳng định tuyên bố của Phương Tây rằng quân đội Nga sau chiến thắng ở Ukraine sẽ “đến các nước Baltic, Phần Lan và các nước NATO khác” là nhằm mục đích đạt được sự phân bổ hỗ trợ mới cho Kiev, còn bản thân Nga ‘không có mong muốn, về quân sự, về chính trị hay kinh tế cần phải tấn công bất kỳ ai”.
Để phản ứng, Nga đã thành lập 2 quân khu chiến lược Leningrad và Moscow giáp biên giới NATO ở phía tây và tây bắc của Nga để đối phó với mối đe dọa từ NATO.
Các chuyên gia cho rằng những nguy cơ ngày càng tăng từ đối đầu Nga - NATO đang khiến châu Âu có thể bước vào cuộc Chiến tranh Lạnh mới. Một cuộc chạy đua vũ trang có thể sẽ diễn ra - viễn cảnh mà không quốc gia nào mong muốn, có thể khiến quan hệ Nga - NATO đi vào ngõ cụt; đồng thời, tạo những kịch bản nguy hiểm cho an ninh toàn cầu.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Tờ Moskovsky Komsomolets của Nga dẫn thông tin từ ấn phẩm “Chính trị đất nước” đưa tin sáng 21/11, Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) từ vùng Astrakhan, miền Nam nước này nhắm vào thành phố Dnipro của Ukraine.
Lực lượng không quân Ukraine thông báo Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo liên lục địa vào Ukraine hôm thứ Năm. Đây là lần đầu tiên trong cuộc chiến, Nga sử dụng một loại vũ khí mạnh mẽ, có khả năng hạt nhân với tầm bắn hàng nghìn km.
Ukraine cáo buộc Nga tập kích thành phố Dnipro bằng loạt vũ khí, trong đó có tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, nhấn mạnh không có thiệt hại đáng kể. Tên lửa này có khả năng mang đầu đạn hạt nhân đi xa hàng nghìn km.
Hãng thông tấn SANA của Syria đưa tin, ngày 20/11, Israel đã tiến hành không kích vào thành phố lịch sử Palmyra của Syria, khiến 36 người thiệt mạng và hơn 50 người khác bị thương. Đây là một trong các cuộc tập kích gây thương vong lớn nhất tại Syria trong những tháng qua.
Ngày 20/11, Bộ Quốc phòng Nga thông báo lực lượng trung đoàn tác chiến đặc biệt đã giành quyền kiểm soát khu định cư Ilyinka tại tỉnh Donetsk của Ukraine.
Nhà Trắng cho biết, Mỹ không bất ngờ trước việc Nga hạ ngưỡng tấn công hạt nhân, đồng thời tuyên bố Washington không có kế hoạch điều chỉnh thế trận hạt nhân của mình để đáp trả.
Nga cáo buộc Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS của Mỹ để tấn công lãnh thổ Nga hôm 19/11, đúng vào ngày thứ 1.000 của cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Bộ Quốc phòng Nga thông báo: Lực lượng Ukraine đã phóng tên lửa ATACMS về phía vùng Bryansk của Nga, nhưng hệ thống phòng không đã bắn hạ năm tên lửa và làm hư hại một tên lửa khác.
Các nhà lập pháp Ukraine ngày 19/11 đã bỏ phiếu phê duyệt ngân sách năm 2025 của chính phủ, trong đó hơn 53 tỷ USD, tương đương 60% tổng chi tiêu được phân bổ cho quốc phòng và an ninh.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết, quân đội Ukraine đã phóng nhiều tên lửa tầm xa ATACMS do Mỹ sản xuất vào tỉnh Bryansk (Nga).
Hôm qua, lực lượng Hezbollah tại Liban đã mở lại các cuộc tập kích dữ dội vào Israel, gây nhiều thương vong và khiến còi báo động vang lên tại hàng trăm khu dân cư, thị trấn.
Tin tức về việc Mỹ cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa làm dấy lên lo ngại về khả năng leo thang xung đột. Tờ Le Figaro của Pháp đưa tin, ngay sau khi Mỹ bật đèn xanh cho Ukraine, thì Anh và Pháp cũng có động thái tương tự, tuy nhiên sau đó, tờ Le Figaro đã gỡ bài đăng này.
Xung đột Ukraine leo thang khi Mỹ “bật đèn xanh” cho phép Kiev sử dụng tên lửa tầm xa tấn công vào sâu lãnh thổ Nga, còn Moscow cảnh báo đáp trả. Một số chuyên gia nhận định, động thái này của chính quyền Tổng thống Joe Biden sẽ khiến Tổng thống đắc cử Trump gặp khó khăn trong việc sớm chấm dứt chiến sự.
Trong ngày 17/11, quân đội Israel tiếp tục tiến hành hàng loạt cuộc không kích nhằm vào nhiều khu vực tại Liban, Dải Gaza, gây ra những cảnh tượng kinh hoàng với người dân nơi đây.
Tổng thống tiếp theo của Mỹ ông Donald Trump có thể sẽ xem xét lại quyết định của người tiền nhiệm về việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do Mỹ cung cấp để tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga.
Các Nghị sĩ cấp cao Nga cho rằng, quyết định của Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa tầm xa do Mỹ sản xuất có thể làm leo thang xung đột ở Ukraine và có thể dẫn đến Thế chiến thứ ba.
Hàng chục người Palestine đã thiệt mạng hoặc bị thương trong một cuộc không kích của Israel diễn ra ngày 17/11, nhằm vào một tòa chung cư ở phía Bắc Gaza.
Chỉ còn hai tháng nữa là hết nhiệm kỳ, Tổng thống Mỹ Joe Biden lần đầu tiên cho phép quân đội Ukraine sử dụng hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS) do Mỹ cung cấp để tấn công lãnh thổ Nga. Theo CNN, quyết định này vốn tuân theo một mô-típ quen thuộc của Washington.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden sẽ cho phép Ukraine sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Thông tin trên được đưa ra vào Chủ Nhật (ngày 17 tháng 11). Đây sẽ là thay đổi đáng kể đối với chính sách của Washington trong cuộc xung đột Ukraine-Nga.
Bộ Quốc phòng Nga hôm 17/11 cho biết, quân đội Nga đã tiến hành các cuộc tấn công lớn vào nhiều khu vực của Ukraine, các mục tiêu thuộc tổ hợp công nghiệp quân sự và các cơ sở năng lượng quan trọng của nước này. Một nửa công suất sản xuất điện của Ukraine đã bị phá hủy.
Những vụ nổ đã vang lên khắp thủ đô Kiev và các thành phố khác của Ukraine sáng 17/11, khi Nga tiến hành cuộc tấn công tên lửa lớn nhất kể từ tháng 8 nhắm vào hạ tầng năng lượng của Ukraine khi mùa đông đang đến.
Mohammad Afif, quan chức quan hệ truyền thông cấp cao của Hezbollah, được cho là đã bị ám sát trong một cuộc không kích của Israel vào trung tâm Beirut.
Mỹ, Australia và Nhật Bản đã cam kết tăng cường hợp tác quân sự và nhất trí thành lập một Cơ quan tham vấn ba bên mới.
Người phát ngôn của lực lượng Houthi ở Yemen, ông Yahya Saree tuyên bố nhóm này đã tấn công “một mục tiêu quan trọng” tại thành phố cảng Eilat của Israel bên bờ Biển Đỏ bằng một số thiết bị bay không người lái (UAV).
Quân đội Nga đã kiểm soát các khu định cư Leninskoye và Makarovka tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Bộ Quốc phòng Nga ngày 16/11 cho biết.
Quân đội Israel cho biết đã hoàn thành đợt không kích thứ ba vào vùng ngoại ô phía nam Beirut, nhắm vào một số trung tâm chỉ huy của Hezbollah.
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã ra lệnh sản xuất hàng loạt máy bay không người lái (drone) tự sát, sau khi ông giám sát một cuộc thử nghiệm loại vũ khí này hôm 14/11, KCNA đưa tin.
Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc vừa bắt đầu cuộc tập trận chung Freedom Edge lần thứ hai tại vùng biển Hoa Đông, kéo dài ba ngày, nhằm tăng cường khả năng phối hợp và ứng phó với các tình huống phòng không, phòng thủ tên lửa, tác chiến mạng và chống tàu ngầm.
Quân đội Israel hôm 14/11 thông báo đã tấn công hơn 300 mục tiêu của Phong trào Hezbollah ở Liban trong tuần qua, phá hủy nhiều kho vũ khí và loại khỏi vòng chiến đấu hơn 200 tay súng đối địch.
Ngày 14/11, Hãng thông tấn quốc gia Liban đưa tin 11 người đã thiệt mạng và 9 người khác bị thương trong các cuộc không kích của Israel vào miền Nam và miền Đông Liban cùng ngày.
Ngày 14/11, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghzi đã gặp Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi tại Tehran để thảo luận chi tiết về chương trình hạt nhân của Iran trong bối cảnh diễn biến quốc tế bị chi phối bởi việc cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng.
Quân đội Nga đã áp sát một tuyến đường sắt gần thành phố Kupyansk ở Khu vực Kharkov và tràn vào vùng ngoại ô của thành phố, chuyên gia quân sự Andrey Marochko ngày 14/11 nói với TASS.
Mỹ đã chính thức mở một căn cứ phòng không mới ở miền bắc Ba Lan trong bối cảnh nhiều quan ngại về sự đoàn kết giữa các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong nhiệm kỳ của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
Trong ngày 13/11, Bộ Quốc phòng Nga thông báo quân đội Nga đã kiểm soát khu vực Rovnopol tại Cộng hòa Nhân dân tự xưng Donetsk (DPR) trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Nếu đột phá thành công gần Krasnoarmeysk (Ukraine gọi là Pokrovsk), quân đội Nga sẽ có cơ hội tốt để nhanh chóng tiến thêm 150 km đến Dnieper. Đây là lời khẳng định của đại tá Markus Reisner, nhà sử học và chuyên gia quân sự người Áo khi trả lời phỏng vấn kênh NTV.
Tờ The Washington Post ngày 10/11 đưa tin, Tổng thống đắc cử của Mỹ - ông Donald Trump đã gọi điện cho Tổng thống Nga Vladimir Putin để thảo luận về xung đột Ukraine và các giải pháp tiềm năng.
Triển lãm Hàng không Chu Hải lần thứ 15 sắp khai mạc vào ngày 12/11 tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Bên cạnh những vũ khí trên không thu hút sự chú ý của truyền thông nước ngoài, năm nay Trung Quốc sẽ giới thiệu một số lượng kỷ lục các thiết bị quân sự trên bộ, một trong những phần quan trọng nhất của sự kiện.
Bộ Quốc phòng Nga ngày 10/11 cho biết, quân đội nước này đã giành quyền kiểm soát làng Volchenka ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk.
400 ngày đã trôi qua kể từ khi xung đột nổ ra giữa Israel và Hamas. Số người thiệt mạng ở Gaza kể từ đó đến nay là hơn 43.500 người. Bộ Y tế Liban cho biết, các cuộc tấn công của Israel vào Liban đã giết chết ít nhất 3.117 người và làm bị thương 13.888 người khác kể từ tháng 10 năm 2023.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar tuyên bố, nước này tạm ngừng vai trò trung gian đàm phán về một lệnh ngừng bắn và trao trả con tin tại Dải Gaza cho tới khi Hamas và Israel chứng minh được thái độ nghiêm túc trong đối thoại.
Tổng thống Hàn Quốc ông Yoon Suk-yeol cho biết Hàn Quốc không loại trừ khả năng trực tiếp cung cấp vũ khí cho Ukraine, sau khi Triều Tiên triển khai quân đội hỗ trợ cuộc xung đột giữa Nga - Ukraine.
Người đứng đầu chính quyền Nga tại khu vực Kharkov, ông Vitaly Ganchev, nói với RIA Novosti rằng các đơn vị của Lực lượng vũ trang Nga hiện chỉ còn cách thành phố Kupyansk vài km.
Một quả cầu lửa khổng lồ đã được nhìn thấy ở Beirut sau các cuộc tấn công của Israel nhằm vào ngoại ô phía nam thủ đô của Liban vào rạng sáng ngày 7/11. Liên hợp quốc cảnh báo thiệt hại do các cuộc tấn công của Israel đã chạm tới những ‘điểm mốc quan trọng’.
Quân đội Israel đã yêu cầu người dân ở hai khu phố vùng ngoại ô phía nam thủ đô Beirut của Liban sơ tán trước khi tấn công các mục tiêu của phong trào Hezbollah, trong thời điểm hai bên mở lại các cuộc tấn công dữ dội nhằm vào nhau, gây nhiều thương vong và khiến cục diện chiến trường ngày càng thêm ác liệt.
Lãnh đạo phong trào Hezbollah, ông Naim Qassem vừa cho biết chỉ những diễn biến trên chiến trường mới có thể dẫn đến quyết định chấm dứt tình trạng thù địch giữa nhóm vũ trang Liban và quân đội Israel.
Theo thông báo từ Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc (JCS), ngày 6/11, nước này đã tiến hành tập trận bắn đạn thật để đánh chặn tên lửa, nhằm phô diễn năng lực phòng không.
0