Cốm Mễ Trì: Mỗi hạt cốm, một câu chuyện

Những ngày này tiết trời Thủ đô đã dần se lạnh báo hiệu mùa của nhiều món quà đặc trưng của Hà Nội đã bắt đầu. Trong số rất nhiều món ăn ngon, dân dã, nổi tiếng của mùa thu Hà Nội, không thể không kể đến cốm - món quà quê kết tinh từ những bàn tay tảo tần và tài hoa của những người nông dân Hà Nội.

Hạt cốm xanh mướt, óng ánh như những viên ngọc nhỏ, mang theo vị ngọt thanh của lúa nếp non và hương thơm dịu nhẹ của lá sen. Mỗi hạt cốm đều chứa đựng biết bao câu chuyện: câu chuyện về những người nông dân cần mẫn gieo trồng, chăm sóc lúa nếp; câu chuyện về những đôi tay khéo léo của người làm cốm, tỉ mỉ rang, giã, sàng từng hạt; câu chuyện về những gánh hàng rong len lỏi khắp phố phường, mang hương cốm đến mọi nhà...

Cứ vào thời điểm tháng 9, tháng 10, người dân làng Mễ Trì lại tất bật chuẩn bị cho vụ cốm lớn nhất trong năm. Đến Mễ Trì vào mùa cốm, bạn sẽ nhận ra được ngay hương thơm đặc biệt của hạt thóc rang trên chảo ở các lò cốm hay cả mùi thơm ngọt ngào của các sợi rơm xanh biếc dùng để gói cốm. Những nhịp chày giã cốm nhịp nhàng; những đôi bàn tay sàng, sẩy cốm thoăn thoắt tạo nên những thanh âm nhộn nhịp, đặc trưng của làng cốm.

Cốm Mễ Trì được làm từ những hạt lúa nếp non còn mọng sữa. (Ảnh: Dân trí)

Những hạt cốm dẻo với sắc xanh đặc trưng vẫn còn lưu giữ vị ngọt, bùi của lúa non mới thanh mát, dịu ngọt; là thức quà dân dã và bình dị của mùa thu Hà Thành. Tại làng Mễ Trì vẫn còn hàng chục hộ dân giữ nghề và truyền nghề cho thế hệ sau. Riêng với hộ sản xuất của ông Nguyễn Tiến Hòa, chủ một trong những cơ sở sản xuất cốm ở Mễ Trì, Hà Nội, gia đình ông là đời thứ 5 làm cốm.

Để đảm bảo chất lượng mỗi mẻ cốm, ông Hòa đều ra tận cánh đồng, lựa chọn từng chuyến lúa non. Các bông lúa bắt đầu hoe hoe vàng, chỉ mươi ngày nữa là gặt rộ, cũng là lúc người nông dân chọn ngắt từng bông dài, hạt mẩy về chế biến làm cốm. Theo ông Hòa, muốn cốm ngon thì phải cắt lúa đúng lúc, nếu để lúa già thì hạt cốm không được xanh và sẽ cứng, gãy nát.

Trong quy trình làm cốm, chảo rang cốm phải làm từ gang đúc. Cốm được rang bằng củi lửa nhỏ tới vừa. Ban đầu, thóc còn ướt nên phải để lửa thật lớn. Sau đó, phải hạ lửa, nếu để lửa to, cốm sẽ chín không đều, thậm chí bị cháy. Đặc biệt, ở làng cốm Mễ Trì, người dân thường chỉ rang cốm bằng bếp củi.

"Bởi vì đun củi mới là gọi là nghề cốm, đun củi thì mới là cốm ngon chứ còn đun than thì không thể đun được. Lúc cao, lúc thấp, nhiệt độ không thể đủ để cho những hạt thóc chín lên được", ông Hòa chia sẻ.

Thóc rang gần xong, người làm cốm phải thử tách vỏ một số hạt. Dựa vào kinh nghiệm lâu năm, họ có thể nhận biết thóc đã chín đúng độ hay chưa. Theo ông Hòa, công đoạn này yêu cầu kỹ tính nhất.

Thóc được rang trên bếp củi bếp củi.

Mễ Trì những ngày này, chỉ cần đi tới đầu làng đã thấy hương cốm tỏa ra thơm ngọt. Nghe đến cốm, người ta dễ dàng nghĩ đến những hạt cốm xanh non, được gói bởi những lá sen đượm hương ngan ngát, bên ngoài được buộc bằng đôi cọng rơm nếp khô.

Qua bao công đoạn xay, giã, dần, sàng, hạt cốm cũng thành hình. Cốm bọc sen, món quà của thiên nhiên ban tặng cho người Hà Nội là biểu tượng của mùa thu, của tình yêu quê hương. Nói đến cốm không thể bỏ qua lá sen, thứ lá mang lại cho cốm hương vị đặc biệt của mùa thu. Lá sen to, có hương thơm thoang thoảng. Chính vì thế mà lá sen được dùng để gói cốm.

Những chiếc lá sen xanh mướt, căng tròn như những chiếc thuyền nhỏ, chứa đựng cả một mùa thu đượm hương cốm bên trong. Hương cốm được giữ kín trong lá sen hòa quyện với hương sen để khi thực khách mở ra sẽ cảm nhận được sự kết tinh của trời đất. Với ông Hòa và người dân làng Mễ Trì, lá sen mang đến vẻ đẹp tinh tế, chỉ khi bọc trong lá sen, cốm mới giữ được hương vị đặc trưng. Bên ngoài được buộc bằng rơm tươi, tạo ra sự dân dã, bình dị.

Cốm thành phẩm sẽ được gói trong một lớp lá sen và một lớp lá dáy hoặc lá dong giềng. Lá sen giúp cốm thêm thơm ngon, lá dáy lại giúp cốm không những giữ được độ tươi mà còn giữ cho cốm thêm dẻo, mềm. Gói cốm xanh không chỉ mang theo truyền thống làng nghề Mễ Trì và còn gói trọn hương vị thơm mát của mùa thu Hà Nội.

Cốm sẽ được bõ trong lá sen hoặc lá dáy. (Ảnh: Dân trí)

Thu về, Hà Nội khoác lên mình tấm áo vàng rực rỡ. Giữa không gian ấy, hương cốm lại càng trở nên quyến rũ lạ thường. Cốm Mễ Trì một món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng, không chỉ là niềm tự hào của người Hà Nội mà còn là nguồn sống của biết bao gia đình nông dân.

Hạt cốm như hàng triệu viên ngọc nhỏ e ấp mà tỏa hương, là tinh hoa của đất trời qua bàn tay chăm chút của người nông dân. Cốm Mễ Trì không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng văn hóa của Hà Nội. Tuy nhiên, theo năng tháng, nghề làm cốm đang dần mai một. Trước thực tế đó, ông Hòa cùng người dân làng Mễ Trì vẫn đang ngày ngày cố gắng giữ nghề.

"Nghề cốm của chúng tôi hiện tại vẫn phát huy đều. Làng nghề cốm Mễ Trì cũng được công nhận là di sản, một làng nghề văn hóa. Nên chúng tôi lúc nào cũng phải giữ phong cách làng nghề truyền thống dù nó có vất vả nhưng vẫn giữ lại cho thế hệ con cháu. Không bao giờ mình để mất đi được. Mất thì mất đi bao công sức từ thời các cụ", ông Hòa chia sẻ thêm.

Cốm bọc lá sen, một thức quà giản dị mà ý nghĩa. Mỗi sớm mai, khi những tia nắng đầu tiên chiếu rọi xuống làng Mễ Trì, hương thơm của cốm đã lan tỏa khắp nơi. Tiếng chảo rang nổ lách tách, tiếng nói cười rôm rả của người làm cốm hòa quyện vào nhau tạo nên một câu chuyện thú vị của mùa thu. Mỗi hạt cốm đều mang trong mình tâm huyết của người dân làng Mễ Trì, là kết quả của biết bao mồ hôi công sức.

Trong nhịp sống hiện đại, cốm Mễ Trì vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong lòng người Hà Nội. Mặc dù có nhiều loại bánh kẹo, đồ ăn nhanh xuất hiện, nhưng hương vị thơm ngon, mộc mạc của cốm vẫn luôn có sức hấp dẫn riêng. Cốm không chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của văn hóa truyền thống, là một phần ký ức tuổi thơ của người Hà Nội.

User
Ý KIẾN

Khi nhắc đến đô thị hiện đại, chúng ta thường hình dung ra sự hối hả, nhịp sống tất bật. Nhưng đằng sau những tòa nhà cao tầng, sau từng con phố vẫn tồn tại những giá trị rất đẹp đó là tình đồng bào, tinh thần tương thân tương ái. Không chỉ là sự sẻ chia về vật chất, mà đó còn là sự đồng lòng trong từng hành động, từng cử chỉ giúp đỡ lẫn nhau chung tay vượt qua thử thách.

Một buổi sớm mùa thu ở Hồ Tây, khi ánh bình minh chưa kịp đánh thức cả thành phố, những làn sương mờ vẫn nhẹ nhàng phủ lên mặt hồ tĩnh lặng. Hồ Tây mênh mang như một tấm gương lớn, phản chiếu bầu trời đang chuyển mình giữa đêm và người dân Hà Nội đã bắt đầu một ngày mới.

Từ lâu nay, con phố Mai Dịch đã là nơi thường xuyên lui tới của những người cần thuê trang phục biểu diễn. Ở đây, bất kỳ loại trang phục nào cũng có, đa dạng màu sắc, mẫu mã, lứa tuổi, giới tính cũng như kích cỡ cho mọi người.

Hàng Đường, con phố gợi lên vị ngọt ngay từ cái tên là nơi ta có thể tìm thấy một thức quà ngọt ngào, đặc trưng của người Hà Nội.

Nếu Hà Nội của ban ngày là một thành phố năng động với sự hối hả, vội vã và xô bồ thì khi màn đêm buông xuống, các con phố lại gần như được trở về với những gì vốn có, tĩnh lặng, trầm mặc và cổ kính.

Thời đại kinh tế phát triển, máy móc đã thay thế phần lớn sức người, nhưng vẫn có những gánh hàng rong kẽo kẹt giữa phố xá hiện đại. Có người nói vui rằng chừng nào Hà Nội còn "ngõ nhỏ, phố nhỏ" thì gánh hàng rong vẫn còn.

Trong cái nắng chiều thu, Hồ Gươm khoác lên mình lớp áo lấp lánh và diệu kì.

'Hà Nội có lẽ đẹp nhất về đêm', đây không chỉ là cảm xúc của riêng của chàng thanh niên trong ca khúc "Thu cuối", mà còn là cảm nhận của những người yêu thành phố này.

Nghệ nhân Lê Bá Chung (Kiêu Kỵ, Gia Lâm, Hà Nội) là một trong những người vực dậy làng nghề quỳ vàng duy nhất của cả nước, khôi phục nghề sơn son dát vàng sau hơn 50 năm bị mai một.

Bộ đôi tác phẩm “Thanh âm Hà Nội” và “Cô đơn giữa Hà Nội”, được phát hành ngày 26/9 trên nền tảng số của các kênh âm nhạc, là món quà âm nhạc chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô của nhạc sĩ Nguyễn Thành Trung.

Ngày nay, dù người đọc đã có nhiều sự lựa chọn hơn trong cách đọc báo, dù số lượng báo in hàng ngày giảm đi so với trước đây thì một bộ phận người Hà Nội vẫn giữ thói quen đọc báo giấy hàng ngày.

Đưa đón con hàng ngày trong bối cảnh lệch giờ làm, tắc đường,... luôn là nỗi trăn trở lớn của nhiều ông bố, bà mẹ. Chính vì vậy, việc thuê xe ôm đưa trẻ đến trường đang là giải pháp được nhiều phụ huynh lựa chọn và tin tưởng.

Trên đường Trịnh Văn Bô, dải phân cách đang trở thành điểm nhấn cảnh quan độc đáo. Những cây hoa giấy đã biến những hạng mục vốn khô cứng thành một không gian xanh tươi và đầy sức sống.

Làng bánh dày Quán Gánh, thuộc thôn Thượng Đình, xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, có khoảng 50 hộ theo nghề làm bánh dày truyền thống.

Hà Nội đang vào thu, tiết trời đẹp nhất năm. Tại các tuyến phố Phan Đình Phùng, Thụy Khuê, Yên Phụ xuất hiện nhiều xe chở hoa xếp hàng dài bên lề đường, thu hút sự chú ý của giới trẻ.

Dù các cơ sở sản xuất, các xưởng làm nghề truyền thống đã dần chuyển ra khỏi nội đô, nhưng trong những con phố cổ ở Hà Nội vẫn có nhiều nhà giữ lại nghề truyền thống, trong đó có nghề làm hương.

Đường Thanh Niên luôn là một trong những địa điểm hấp dẫn du khách mỗi khi đến thăm Hà Nội. Khi chiều tà, con đường thơ mộng đến khó tả.

Phở là món ăn đặc trưng nổi tiếng trong ẩm thực của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Những năm qua ở Hà Nội xuất hiện một biến tấu của phở, đó là phở cuốn. Món ăn này hấp dẫn thực khách bởi mang hương vị vừa lạ, vừa quen.

Đầu tháng 9, Hà Nội chịu sự tàn phá nặng nề của bão số 3 khiến nhiều khu vực bị ngập nặng, hàng vạn cây xanh bị bung rễ, bật gốc, gãy cành. Thế nhưng giờ đây, hệ thống cây xanh của thành phố đang dần được hồi sinh, những chồi non bắt đầu vươn lên giữa nắng vàng.

Thu đến là khi các góc phố cổ khoác lên mình vẻ đẹp nhẹ nhàng, lãng mạn, cây cối dần chuyển sang sắc vàng dịu mắt. Những con phố cổ trầm mặc trong nắng thu hòa cùng cái se lạnh của gió đầu mùa. Tất cả đều khiến lòng người trở nên yên bình và nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Đó chính là lý do khiến mùa thu Hà Nội luôn chạm đến trái tim của bất cứ ai. Một mùa thu đầy sắc màu, hương vị và cảm xúc khiến ai cũng muốn quay về.

Dù công việc ở cơ quan khá bận rộn, nhưng những người phụ nữ làm công sở vẫn luôn cố gắng sắp xếp công việc và giờ giấc khoa học để vừa có thể đảm bảo cho bữa cơm tối được đủ chất dinh dưỡng và ngon miệng, vừa tạo cảm giác thoải mái và ấm cũng bên những người thân yêu của mình sau mỗi ngày làm việc căng thẳng.

Nếu đã sống đủ lâu và đủ gắn bó với Thủ đô chúng ta có thể nhận ra những mùi hương đặc trưng của mùa thu Hà Nội. Hãy để khứu giác và trí tưởng tượng của bạn bay bổng cùng những mùi hương riêng có đó để cùng cảm nhận sự thú vị tuyệt vời của mùa thu Hà Nội.

Khác với thời ông bà, cha mẹ mình, ngày nay, người trẻ có nhiều sự lựa chọn và cơ hội để trải nghiệm nhiều thức trà đa dạng của Việt Nam.

Cơn bão số 3 đã làm hư hại nhiều cây xanh và công trình chiếu sáng. Sau hai tuần tập trung khắc phục, vườn hoa Bác Cổ đã được thu dọn, chỉnh trang sạch đẹp.

Cốm xanh là tặng vật của đất trời, là đặc sản của 36 phố phường Hà Nội. Với những ai có tình yêu đặc biệt với mùa thu Hà Nội chắc chắn không thể bỏ qua món ăn nức tiếng này.

Sau những ngày mưa lũ, nhiều xưởng sửa chữa ô tô ở Hà Nội bận rộn hơn do lượng phương tiện bị ngập nước hỏng hóc khá nhiều.

Từ những mảnh vải vụn được sưu tầm về, cùng với sự sáng tạo, bàn tay khéo léo của nữ họa sĩ Thanh Thục, những tác phẩm nghệ thuật đầy sức sống đã ra đời.

Nhắc đến những con phố ẩm thực ở Thủ đô, chắc chắn phải kể tới phố Tống Duy Tân, một trong số những tuyến phố ẩm thực đầu tiên tại Hà Nội, nơi quy tụ những món ẩm thực đường phố lâu đời ở Thủ đô như bánh cuốn, gà tần, xôi, cháo, phở, ốc luộc, bún đậu...

Cốm xanh, thức quà đậm hương Hà Nội giờ đây đã được biến tấu thành nhiều món ăn hấp dẫn, hợp gu cả người trẻ lẫn người già.

Mùa thu đang đến cũng là lúc những trái hồng được bày bán khắp các khu chợ ở Hà Nội.

Ngày nay, khi mà chiếc áo, chiếc quần có khi chỉ mặc qua một lần chụp ảnh đã thành cũ, thì chuyện vá lại những vết rách trên quần áo là điều hiếm thấy. Thế mà giữa Hà Nội vẫn có một người phụ nữ hàng ngày tỉ mẩn từng đường kim mũi chỉ vá lại những chiếc áo, quần rách.

Lang thang phố bây giờ khó thư thả lắm. Đường mở ra, nhưng người đông, xe nhiều quá. Thèm được thấy học trò các lứa tuổi cắp sách đi bộ trên hè tới trường, đi bộ giẫm lên những hạt cây cơm nguội lách tách...

Các em nhỏ Trường Tiểu học Trung Yên (Hà Nội) trao gửi tình cảm yêu thương chân thành của mình đến những người bạn vùng bão lũ đang phải gồng mình lấy lại cuộc sống bình yên.

Hôm nay là ngày Rằm tháng Tám Âm lịch, ngày Tết Trung thu.Tết Trung thu ở Hà Nội luôn có màu sắc rất riêng rộn rã, tưng bừng: có cỗ, có đèn, trống, bánh Trung thu cùng những màn múa lân, sư tử... Những bức ảnh về Trung thu ở Hà Nội khoảng 100 năm trước sẽ cho ta thấy những khoảnh khắc đón Trung thu nơi phố cổ cách đây hơn một thế kỷ, những góc nhìn chân thực về một Hà Nội cổ kính, xa xưa.

Điều khiến cho mùa thu Hà Nội trở nên đặc biệt, chính là vì cái không khí dần trở nên mát mẻ sau một mùa hè oi ả là nét lãng mạn cũng tự dưng dâng lên nhiều hơn trong từng ngõ ngách... Chính những điều ấy mới làm cho Hà Nội vô cùng đặc biệt vào những lúc tháng 9 như thế này.

Cơn bão Yagi đã làm ngập úng hàng ngàn cây đào, biểu tượng của mùa xuân Hà Nội, ở làng đào Nhật Tân.

Mâm cỗ Trung thu chẳng khi nào thiếu được bánh nướng, bánh dẻo. Nhưng ít ai biết rằng, ẩn sau vẻ đẹp tròn đầy của chiếc bánh là cả một quá trình sáng tạo tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo léo của những nghệ nhân làm khuôn bánh.

Với niềm đam mê gắn bó với nghề truyền thống, giữa phố cổ Hà Nội, có một gia đình vẫn duy trì nghề làm mặt nạ giấy bồi từ nhiều năm nay.

Tết Trung Thu không chỉ là dịp để trẻ nhỏ thỏa thích tận hưởng những món ăn và đồ chơi truyền thống mà còn là dịp để các thành viên trong gia đình xum họp, bày tỏ tình cảm ấm áp, thân thương dành cho nhau. Sự gắn kết tình thân quý giá ấy đã tô đậm thêm nét đẹp văn hoá cổ truyền đậm đà bản sắc của dân tộc, tạo nên một không khí Tết Trung thu - Tết đoàn viên rộn ràng, đầy hào hứng. Những ngày sát tết Trung thu, các cửa hàng bán bánh nướng bánh dẻo luôn tất bật. Người mua bánh thắp hương, người mua bánh làm quà, người lại mua để thưởng thức.

Mỗi độ thu về, những gánh cốm rong lại có mặt khắp phố phường Hà Nội. Món quà dân dã thanh tao này khiến bất kỳ ai thưởng thức qua cũng nhớ mãi.

Ngay sau khi cơn bão số 3 đi qua, chính quyền, lực lượng chức năng và người dân Hà Nội đã nhanh chống, nỗ lực, bất kể ngày đêm dọn dẹp, chỉnh trang đường phố. Những việc làm đầy tự giác, trách nhiệm này là minh chứng cho thấy, người Hà Nội dù ở trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng luôn đoàn kết, đồng sức, đồng lòng vì một Thủ đô luôn tươi xanh, sạch đẹp, văn minh.

Tại làng Thuỵ Ứng (Hòa Bình, Thường Tín, Hà Nội), những chiếc sừng khi qua bàn tay khéo léo của nghệ nhân Lê Thị Thuận, đều trở thành những món đồ tinh xảo, đẹp mắt.

Trong suốt thời gian xảy ra bão số 3 và hoàn lưu bão, hoạt động tại nhiều nơi tại Hà Nội đôi phần gián đoạn. Ngày hôm nay, trời đã trong xanh trở lại, mọi thứ dần nhộn nhịp, trở lại cuộc sống ngày thường.

Hà Nội những ngày này, nước lũ dâng cao nhiều nơi do lưu lượng nước trên thượng nguồn đổ xuống. Đến làng Phú Thứ, phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm những ngày mưa lũ, không khó để bắt gặp không khí khẩn trương ở các xưởng làm thuyền tôn.

Cơn bão số 3 ập đến, để lại những dư chấn, mất mát, đau thương nhưng cũng đọng lại những câu chuyện cảm động về sự đoàn kết, lòng nhân ái, tinh thần tương trợ lẫn nhau và cả sự bình tĩnh, kiên cường của người dân Hà Nội trong khó khăn, hoạn nạn.

Ở Hà Nội có một khu phố ẩm thực dành riêng cho sinh viên, thường được gọi bằng cái tên “Phố Bách Kinh Xây” (tên gọi tắt của 3 trường đại học là Bách Khoa, Kinh tế Quốc dân và Xây dựng). Đến đây, các sinh viên không chỉ gọi được những món ăn hợp khẩu vị, mà giá thành cũng rất phù hợp với túi tiền của những người trẻ.