Cổng Trại Bảo An binh, dấu tích lịch sử
Nằm trên tuyến phố thương mại sầm uất bậc nhất Hà Thành, ở giữa hai toà nhà hiện đại là Nhà hát Hồ Gươm và tòa nhà thuộc Bộ Công an, có một chiếc cổng cổ kính. Mỗi khi đi ngang qua đây, nhiều du khách tò mò và tự đặt ra một câu hỏi: vì sao ở giữa những toà nhà mang xu hướng thiết kế hiện đại lại có một kiến trúc cổ kính như thế?
Kiến trúc cổ kính ấy có tên gọi là Cổng trại Bảo An binh. Và vì sao chiếc cổng cổ kính nhỏ bé ấy lại được lưu giữ đến tận bây giờ ? Bởi đó là một chứng nhân lịch sử hơn trăm năm tuổi, từng chứng kiến những bước ngoặt lịch sử của thủ đô, mốc son chói lọi trong cuộc chiến Giải phóng dân tộc. Trong đó có khúc khải hoàn vang lên ngày 10/10/1954 khi cách mạng tiếp quản thủ đô.
Ngược dòng lịch sử, trại Bảo An binh có tiền thân là trại lính khố xanh, được xây dựng từ cuối thế kỷ 19. Đó là trại binh của một sắc lính thuộc địa, ban đầu có tên là Garde civile Indigène (dịch là Lực lượng phòng vệ bản xứ) mà dân gian gọi là “lính khố xanh”. Sở dĩ có tên gọi này là để phân biệt với một sắc lính khác có phần trang phục này màu đỏ (lính khố đỏ). “Lính khố xanh” hay “lính khố đỏ” là một phần của lính tập thuộc các đơn vị quân đội bản xứ do người Pháp tổ chức thành lập nhằm phụ trợ cho quân chính quy Pháp trong việc đánh dẹp, bảo vệ an ninh thời Pháp thuộc sau khi chiếm được Nam Kỳ, rồi Bắc Kỳ, nằm trong Quân đoàn bộ binh Bắc Kỳ.
Cạnh trại lính này về phía hồ là một trường nữ sinh đầu tiên mang tên viên Toàn quyền Đông Dương dân sự đầu tiên (Paul Bert), sau đó đổi tên thành Đồng Khánh - tên vị vua đã nhượng đất Hà Nội cho Pháp xây thành phố (1888), nay là Trường Trưng Vương.
Ngoài ra, cổng trại này còn chứng kiến sự thay đổi của khu phố bậc nhất Hà Thành - phố Hàng Bài. Nguồn gốc tên gọi nơi đây là từ trước thời Pháp thuộc, đoạn đầu phố tập trung những nhà sản xuất và kinh doanh các cỗ bài lá như tổ tôm, tam cúc…
Đến thời thuộc địa, người Pháp gọi phố này là rue des Cartes (phố bán thẻ bài). Năm 1945 phố đổi tên thành phố Triệu Quang Phục, từ năm 1949 lấy lại tên đại lộ Đồng Khánh. Sau năm 1954, phố trở lại với tên là phố Hàng Bài.
Do nằm trong khu vực mở rộng đô thị trung tâm Hà Nội của chính quyền thực dân, diện mạo phố Hàng Bài đã thay đổi nhiều vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Vào thời này, chỗ đầu phố trông sang hồ Gươm còn có chợ gọi là chợ Mới hoặc chợ Hàng Bài. Sau đó, nghề làm bài lá rời khỏi phố, nhường chỗ cho các công sở và hãng buôn lớn của Pháp. Ở đầu phố, chợ Hàng Bài nhường chỗ cho hãng buôn tạp hóa lớn nhất Hà Nội là “Liên hợp thương mại Đông Dương” (L’Union commercial indochinoise) mà dân chúng gọi là “hiệu Gô-đa”, nay là tòa nhà Tràng Tiền Plaza.
Đối diện trại Bảo An binh là rạp Majestic (nay là rạp Tháng Tám, 45 Hàng Bài) là một trong những rạp phim sang trọng nhất Hà Nội thời thuộc địa. Vào những ngày đầu của cuộc Toàn quốc kháng chiến 1946, phố Hàng Bài là một chiến trường khốc liệt, và rạp Majestic là nơi diễn ra trận tử chiến giữa Vệ quốc đoàn với một đơn vị lính Lê Dương đóng giữ nơi đây. Ngoài ra, đây cũng là nơi đại diện Việt Minh đã đến gặp viên chỉ huy Nhật để điều đình.
Vào thập niên 1990, đầu 2000, con phố này từng được coi là trung tâm băng đĩa của Hà Nội với sự hiện diện của rất nhiều cửa hàng băng đĩa. Hiện giờ vẫn có thể thấy các quầy bán băng đĩa trên hè phố.
Trại Bảo An được một kiến trúc sư người Pháp tên là Henri Vidieu thiết kế vào cuối thế kỉ 19. Kiến trúc sư này từng thiết kế các kiến trúc nổi tiếng như Phủ Toàn quyền, Phủ Thống sứ, Tòa thượng thẩm, Hỏa Lò… cho đến nay vẫn còn hiện hữu ở Hà Nội. Kiến trúc của cổng trại là sự kết hợp hài hòa giữa văn hoá phương Đông và phương Tây. Nhìn từ xa, chiếc cổng nhỏ bé trông như tam quan chùa bản địa, với các đường nét đậm chất Á Đông. Khi lại gần, dòng tên tiếng Tây "Garde Indigenne" lại khiến cổng trại càng thêm phần nổi bật.
Theo các tài liệu còn lưu lại, trại lính nằm trên diện tích rộng, từng là đồn trú của hơn 1.000 lính, nhưng đến nay chỉ còn dấu tích của cánh cổng nhỏ.
Kiến trúc của công trình này nhỏ, nhưng rất đẹp. Có lẽ, đó cũng là quan điểm của tác giả thiết kế dành cho người bản xứ, trong khi các công trình như đã kể trên được kiến trúc sư Henri Vidieu thiết kế đều rất hoành tráng và đậm tính kinh điển của kiến trúc châu Âu. Những tấm ảnh còn lưu lại cho thấy chiếc cổng mang phong cách Á Đông gắn với một công trình kiến trúc thuộc địa đầu thế kỷ XX nhưng lại rất hài hòa.
Theo thời gian, cổng Trại An Binh xuống cấp nghiêm trọng. Sau khi tham vấn giới chuyên gia, Bộ Công an và Hà Nội đã quyết định tu bổ, tôn tạo lại di tích lịch sử này sao cho giống nhất với hiện trạng cổng năm 1945.
Công trình được tôn tạo tỉ mỉ với sự tham gia của các thợ thủ công lành nghề. Các kỹ thuật và vật liệu được sử dụng trong kiến trúc đều là vật liệu truyền thống. Từng đường nét, hoa văn được đắp họa chi tiết, tinh xảo. Toàn bộ phần cổng được sơn lại nhưng vẫn giữ màu sắc xưa cũ, không làm mất đi giá trị lịch sử, văn hóa vốn có.
Có thể thấy, việc trùng tu cổng trại Bảo An Binh đã thành công. Đứng từ xa, người dân có thể chiêm ngưỡng các hoa văn, hình khối một cách rõ nét. Phần sơn đỏ tại cổng trại được lựa chọn phù hợp với tính chất một địa điểm di tích. Ngoài ra, các thợ thủ công đã vẽ tay đường vân màu trắng khiến vòm trại giống như những khối gạch đỏ xếp chồng lên nhau. Ở phía bên trái cổng trại có bậc thang dẫn lên tầng tháp thứ hai. Tầng tháp này chính là nơi binh lính trực gác, quan sát.
Việc trùng tu cổng Trại Bảo An Binh đã thể hiện tâm huyết, trách nhiệm bảo tồn các giá trị lịch sử của thành phố Hà Nội. Thể hiện sự kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Ngay tại cổng trại là tấm bia với dòng chữ đầy xúc động: "Nơi đây (Năm 1945 là Trại Bảo An Binh), ngày 19/8/1945 lực lượng cách mạng đã tước vũ khí của địch và chiếm lĩnh vị trí này". Và đến bây giờ, cổng Trại Bảo An Binh đã trở thành một địa điểm du lịch khiến du khách dừng chân ghé thăm.
Có thể nói, ngoài vai trò là một công sở quân sự được chính quyền thuộc địa xây dựng gần như cùng lúc với thời điểm thành lập thành phố Hà Nội vào cuối thế kỷ XIX, trại Bảo An Binh cũng là chứng nhân quan trọng, gắn với lịch sử Việt Nam hiện đại, cũng như lịch sử Hà Nội trong cuộc cách mạng tháng Tám của dân tộc và ngày giải phóng thủ đô. Việc bảo tồn những dấu tích kiến trúc cũ khi xây dựng những công trình hiện đại để tạo sự kết nối với lịch sử đô thị không phải là điều ít gặp trên thế giới. Nhưng với trường hợp của Cổng trại Bảo An Binh, câu chuyện còn mang nhiều ý nghĩa hơn thế, khi một di tích lịch sử cách mạng được bảo tồn cạnh một nhà hát hiện đại vừa xây dựng, tạo nên sự kết nối đặc biệt và bình đẳng trong một quần thể không gian văn hóa…
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Diễn ra từ ngày 1/6 đến 31/8 tại Khu du lịch văn hóa Suối Tiên, TP.HCM, Lễ hội Trái cây Nam Bộ được kỳ vọng tạo nên sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn cho du khách trong cao điểm du lịch hè 2024.
Du khách đến với thủ đô Hà Nội sẽ có dịp tham gia Chương trình "Trải nghiệm trà sen Hồ Tây - tinh hoa trà Việt" vào sáng nay 2/6 tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Ngoại thành Hà Nội đang trở thành lựa chọn vui chơi, nghỉ dưỡng lý tưởng với nhiều sản phẩm du lịch được nâng cấp, làm mới cho du khách vào mùa hè năm nay. Du khách có thể tham gia nhiều trải nghiệm khác nhau như leo núi, nghỉ dưỡng, chữa bệnh...
Những vụ việc biến đường giao thông thành sân khấu chụp ảnh, quay video bị xử phạt liên tục thời gian gần đây là lời cảnh tỉnh về ý thức chấp hành pháp luật và tuân thủ các quy tắc giao thông.
“Vị vua không ngai” đã đưa các khán giả nhỏ tuổi cùng khám phá chuyến phiêu lưu từ đời thực lạc bước vào thế giới tưởng tượng đầy màu sắc của Minh - một cậu bé thông minh, can đảm và luôn lạc quan. Minh bước vào cuộc phiêu lưu cùng với muông thú trong rừng, nỗ lực và đấu tranh để bảo vệ thiên nhiên, sự sống. Đây là vở diễn đang hút các khán giả nhí cả nước.
“Trong nhà chưa tỏ - trên mạng đã tường”, có rất nhiều người coi mạng xã hội như một trang “nhật ký” để tâm sự, phô bày cảm xúc cá nhân hoặc chuyện tình yêu, hôn nhân gia đình. Nhiều người còn coi đây là nơi để “xả” những ấm ức của mình, như “bóc phốt” bạn đời, nói xấu bố mẹ chồng hoặc chồng...
Đêm nhạc Trịnh Công Sơn diễn ra tại Hoàng cung Huế, là một sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động của "Tuần lễ Festival nghệ thuật quốc tế Huế 2024".
Chiều 28/5, Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), nhất là văn hóa, giáo dục chất lượng cao, trường chuẩn quốc gia.
Chính thức ra rạp từ ngày 24/5, bộ phim hoạt hình Nhật Bản "Doraemon: Nobita và bản giao hưởng địa cầu" tiếp tục tạo nên cơn sốt tại phòng vé. Hiện doanh thu phim đã vượt qua con số 84 tỉ đồng. Phim thậm chí còn được kỳ vọng là tác phẩm anime đầu tiên đạt doanh thu trăm tỷ tại Việt Nam.
4 doanh nghiệp bảo hiểm có khách hàng tham gia bị thiệt hại về người trong vụ cháy tại Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội, đã dự kiến chi trả bảo hiểm với số tiền ước tính khoảng 2,72 tỷ đồng.
Với mong muốn khơi dậy cảm xúc và sự sáng tạo nghệ thuật cho các em thiếu nhi, cuộc thi vẽ tranh “Sắc màu tuổi thơ” dành cho các bé từ 3 đến 7 tuổi trên địa bàn thành phố Hà Nội đã tạo ra một sân chơi thú vị, bổ ích.
Tạp chí Time Out của Anh đề xuất 13 điểm đến hấp dẫn hàng đầu trên thế giới để du lịch vào tháng 7, trong đó, Hội An xếp vị trí thứ 7 trong danh sách này.
Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, đã hoàn thành xây dựng một trang thông tin điện tử giới thiệu các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn để quảng bá du lịch văn hóa, phục vụ công tác bảo tồn.
Tạp chí du lịch quốc tế uy tín Travel+Leisure đã đánh giá Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) là một trong 55 điểm đến đẹp nhất thế giới để chiêm ngưỡng.
Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) là chính sách phát huy giá trị văn hóa Hà Nội, với 12 lĩnh vực cho ngành công nghiệp văn hóa được đưa vào luật.
Trong bối cảnh mùa hè châu Âu đang cận kề, Việt Nam là điểm đến tăng trưởng nhanh thứ 3 ở châu Á đối với khách du lịch châu Âu dựa trên lượt tìm kiếm chỗ ở trên nền tảng du lịch kỹ thuật số Agoda.
Bom tấn "Furiosa: Câu chuyện từ Max điên" có nhiều cảnh hành động bạo lực nặng đô nhưng phim không bị cắt cảnh nào khi ra rạp Việt.
Lễ kỷ niệm 596 năm ngày Vua Lê Thái Tổ đăng quang (1428-2024) vừa diễn ra trang trọng tại Khu di tích tưởng niệm nhà vua bên hồ Hoàn Kiếm, nơi gắn với huyền thoại Vua Lê trả gươm báu cho Rùa thần.
Canh chua cá, món canh chua ngọt rất bản địa của Việt Nam, đã được tạp chí ẩm thực quốc tế TasteAtlas vinh danh trong top 10 món cá được đánh giá ngon nhất thế giới.
Nhằm giới thiệu vẻ đẹp cũng như giá trị kinh tế của các loại cây công nghiệp thế mạnh của Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam phát hành bộ tem "Cây chè".
Tình làng nghĩa xóm, thứ tưởng chừng bị phai nhạt trong cuộc sống hiện đại, lại được gắn kết khi các gia đình ở tổ dân phố số 12, khu đô thị Mỹ Đình 2, tham gia tổ liên gia văn hóa.
Sáng nay (21/5), tại chùa Bộc, Ban trị sự Giáo hội phật giáo Việt Nam quận Đống Đa đã trang nghiêm tổ chức Đại lễ kính mừng Phật đản Phật lịch 2568 - Dương lịch 2024.
Tuần lễ Festival Huế 2024 sẽ diễn ra từ ngày 07 đến 12/6/2024. Ban Tổ chức Festival Huế 2024 cũng vừa công bố giá vé các chương trình nghệ thuật và dịch vụ ẩm thực cung đình trong khuôn khổ Tuần lễ Festival Nghệ thuật quốc tế Huế 2024.
Lễ hội Sen Hà Nội năm 2024 dự kiến được tổ chức trong tháng 7 tới đây tại Không gian văn hóa sáng tạo quận Tây Hồ. Sự kiện lần đầu được tổ chức sẽ gồm nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu, tôn vinh nghề trồng sen, các sản phẩm từ sen.
Bùi Văn Tự là nghệ nhân trẻ thuộc thế hệ 9X, vốn là kỹ sư xây dựng nhưng lại có tình yêu đặc biệt với nghệ thuật, anh đã mày mò để sáng tạo ra những tác phẩm điêu khắc ánh sáng mang tính thị giác độc đáo. Nhân dịp kỷ niệm 134 năm Ngày sinh của Bác, anh đã vừa thực hiện thành công tác phẩm khắc họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua nghệ thuật điêu khắc ánh sáng.
Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày ký Hiệp định Genève và Sự kiện tập kết chuyển quân ra Bắc (1954 - 2024), Ban Liên lạc học sinh miền Nam Trung ương đã tổ chức trưng bày chuyên đề "Học sinh miền Nam trên đất Bắc (1954 - 1975)".
Kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, một triển lãm ý nghĩa đã ra mắt công chúng yêu nghệ thuật thủ đô tại 29 Hàng Bài, Hà Nội. Đó là triển lãm “Tình Sen” của Nghệ sỹ nhiếp ảnh Hoàng Bích Vân.
Hôm nay, ngày 19/5/2023, kỷ niệm ngày sinh lần thứ 134 của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ nhiều ngày qua nhân dân khắp mọi miền tổ quốc đã xếp hàng vào Lăng viếng Bác.
Lễ hội Bánh mì Việt Nam lần thứ 2 diễn ra từ ngày 17/5 - 19/5 tại TP.HCM là sự kiện ẩm thực, văn hóa du lịch độc đáo, đặc sắc thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách.
Nhân kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, chiều nay, Trung tâm Thông tin Triển lãm Hà Nội tổ chức khai mạc Triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người”.
Nhân dịp kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2024), UBND TP Hà Nội đề nghị các cơ quan, đơn vị, bệnh viện, trường học và nhân dân trên địa bàn Thành phố treo cờ Tổ quốc từ ngày 18/5/2024 đến hết ngày 20/5/2024.
Lần đầu tiên một công trình kiến trúc Việt Nam được ghi nhận tại Hội nghị kiến trúc quốc tế "The World Around 2024", đó là công trình "Bảo tàng đạo Mẫu" (xã Hiền Minh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội) do kiến trúc sư Nguyễn Hà thiết kế.
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã triển khai định danh số các cổ vật triều Nguyễn và tổ chức triển lãm trên không gian số.
Do giá vé máy bay tăng cao, nhiều công ty lữ hành chọn giải pháp phát triển sản phẩm đường bộ, đường thủy, đường sắt trong dịp hè 2024.
Ngày 17/5 tới đây, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sẽ diễn ra lễ khai mạc Triển lãm “Tấm lòng của họa sĩ Việt kiều với Bác Hồ”.
Trải qua hàng trăm năm phát triển, làng Cự Đà thuộc xã Cự Kê, huyện Thanh Oai, Hà Nội, vẫn giữ cho mình vẻ đẹp yên bình, cổ kính. Đây là điểm đến thú vị với những ai muốn tìm hiểu về nét văn hoá đặc trưng của vùng Bắc Bộ xưa.
Đàm Vĩnh Hưng – một ca sỹ nổi tiếng và nhiều tai tiếng đang gây tranh cãi sau khi mắc thêm lỗi đeo huân chương rất phản cảm, gợi nhớ hình ảnh tôn vinh quân đội chế độ cũ trong một thời điểm nhạy cảm: dịp kỷ niệm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Không ít ý kiến cho rằng cần có hành động xử lý cứng rắn hơn, trước khi ca sỹ này có thể tiếp nối những trò lố gây hại khác không chỉ về văn hóa
Sáng 14/5, trong phiên họp thứ 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành cho ý kiến và thông qua Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035. Qua thảo luận, các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí cao cần thiết, cấp bách phải trình Quốc hội thông qua.
Bộ trang phục của Đàm Vĩnh Hưng trong liveshow “Ngày em thắp sao trời” tối 4/5 tại TP HCM đã gây tranh cãi trong dư luận. Tới đây, liveshow này sẽ diễn ra tại Hà Nội vào ngày 18/5, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã yêu cầu đơn vị tổ chức và phía Đàm Vĩnh Hưng cam kết các vấn đề liên quan đến trang phục đảm bảo đúng quy định pháp luật.
Những ngày này, đến thăm di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn, người dân và du khách sẽ có dịp hiểu rõ hơn những giá trị của danh thắng nổi tiếng này dưới góc nhìn của các Nghệ sĩ nhiếp ảnh qua triển lãm “Còn mãi với thời gian”.
Tại thành phố Hải Phòng, Lễ hội Hoa phượng đỏ 2024 đang diễn ra với nhiều hoạt động ý nghĩa và đặc sắc.
Triển lãm mỹ thuật “Người Hà Nội & Qua miền Tây Bắc” là hoạt động văn hóa đầu tiên được tổ chức tại Tòa nhà di sản 49 Trần Hưng Đạo - 46 Hàng Bài, tòa biệt thự có kiến trúc Đông Dương vừa được thành phố trùng tu để trở thành trung tâm giao lưu văn hóa khu phố cũ của Hà Nội.
“Những ngày Văn học châu Âu”- một sự kiện thường niên do Hiệp hội các tổ chức về văn hóa châu Âu (EUNIC) tổ chức, đang diễn ra tại Hà Nội và TP.HCM. Chương trình năm nay kéo dài đến ngày 19/5 và giới thiệu những tác phẩm nữ quyền và queer (đa dạng tính dục) của các nhà văn trẻ, gợi mở những hướng tiếp cận khác từ những tác phẩm kinh điển của văn chương châu Âu.
Xẩm tàu điện giờ chỉ còn lại trong các câu chuyện của ký ức mà những thế hệ trước kể lại. Thế nhưng, thời gian gần đây, người dân và du khách Thủ đô lại đâu đó bắt gặp được hình ảnh này trong một tour du lịch đêm độc đáo với tên gọi “xẩm on the bus”.
Việc thực hiện chuyển đổi số của ngành giáo dục Thủ đô không chỉ dừng lại trong giảng dạy mà còn hiện diện ở nhiều mặt, trong đó có cả việc đảm bảo an toàn thực phẩm trường học. Mô hình căng tin thông minh là một minh chứng cụ thể cho điều đó.
Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã phối hợp với Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phát động Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).
0