Đâu hồn phố cũ

Gần 20 tên phố Hàng của Thăng Long - Hà Nội những trăm năm xưa đã biến mất trong biến thiên thời cuộc.

36 phố phường Hà Nội, có ai ngồi đếm rồi bâng khuâng thế cuộc đổi dời trong cả ngàn năm Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội. Có ai ngồi nhớ phố rồi băn khoăn liệu thế hệ mới đầu xanh hôm nay mấy ai nghe, hiểu để nhớ thương và biết lịch sử phố phường mình. Có ai tự dưng khựng lại giữa những phố Hàng nhà cao cửa bóng, ngậm ngùi không biết mình đang lưu lạc nơi nào.

Đâu đây phảng phất hồn phố xưa trong phố đông chật tưng bừng hôm nay. Hồn cũ kỹ những phố nay tên còn trên biển sắt đầu ngã ba ngã tư, trên cửa hàng cửa hiệu… Ấy là những Hàng Bông, Hàng Trống, Hàng Ngang, Hàng Đào, Hàng Thiếc, Hàng Điếu, Hàng Gà… Cả những tên phố chỉ còn trên trang giấy, trong ký ức xa vời những người tóc bạc: Hàng Mụn, Hàng Bông Lờ, Hàng Bông Cửa Quyền, Hàng Vải Thâm, Hàng Đàn, Hàng Thêu… Gần 20 tên phố Hàng của Thăng Long Hà Nội những trăm năm xưa đã ra đi trong biến thiên thời cuộc.

Đi bộ lững thững cùng gió lạnh cuối năm từ đầu phố Bà Triệu chỗ ngã tư Tràng Thi đến ngã tư Hai Bà Trưng, ai biết quá khứ phố Hàng Giò nơi này từng thì thụp tiếng chày giã nhịp nhàng xuống thịt lợn tươi lòng đào, từng mù mịt hơi khói những nồi luộc giò ròng ròng nước nóng rơi xuống khi mấy cây giò được túm đầu lạt đẫm mềm nhấc lên. Ai biết phố Bảo Khánh một đầu ăn vào phố Hàng Trống, một đầu thẳng ra Hồ Gươm qua phố Lê Thái Tổ, xưa treo đầy tranh Đông Hồ những giáp Tết chờ xuân chớm đỏ hoa đào.

Trong mấy cửa hàng bày bán tranh nho nhỏ hôm nay liền kề hàng quán ăn nhậu, có chăng mơ hồ đồng hiện một đung đưa bức giấy điệp trắng ngà nổi hình gà hình lợn. Và những người dọn tranh ra, cất tranh vào mỗi sáng chiều hôm nay, trong những dáng đang lúi húi, trong đường gân tay nhấc lên đặt xuống kia, người đi qua lặng tìm vẻ cũ có thấy gợn lên một tấm lưng xưa giờ đã thoảng vào không trung.

Một đoạn phố Hàng Giầy từ đầu phố Nguyễn Siêu đến phố Hàng Buồm, gần trụ sở Hội liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội, chỗ lui tới của nhiều văn nghệ sĩ Hà thành bây giờ, theo tư liệu thì xưa là phố Hàng Mãn, nơi bán mèo được ôm vào trên tay những người dân từ ngoại thành và bờ Bắc sông Hồng.

Cửa hàng sửa chữa đồ điện tại 103 Hàng Bông, năm 1995. Ảnh: Dân Việt

Thời gian đã đi vùn vụt những đời người. Những mưu sinh, những gánh gồng lam lũ, những vàng son, xa hoa, những nền nã, thanh thoát… tụ về Thăng Long, dồn nén, chưng cất thành vóc nên hình rồi lan tỏa. Đoạn ngắn từ đền Bà Kiệu đến phố Lê Thái Tổ, là con phố Hàng Chè xa xưa giờ đã hóa thân vào phố Đinh Tiên Hoàng chạy vòng bên Hồ Gươm xanh xanh lục thủy. Phố Hàng Sơn hình như đã thuận theo lòng người hưởng ứng món ăn ngon mà mang tên phố Chả Cá. Phố Hàng Giầy nay gồm cả phố Hàng Màn xưa. Phố Hàng Hài, thường gọi là Hàng Bông Hài, theo tháng năm đã bỏ đi chữ Hài mà thành Hàng Bông dài tấp nập những đèn, panô, băng rôn, những cờ những quạt. Phố Hàng The không còn đâu nữa, chỉ còn nay rực rỡ và chen chúc vải vóc, quần áo Hàng Đào. Phố Hàng Vải đã nhập vào sực nức phố Thuốc Bắc. Một đoạn Hàng Mã ghép với Mã Vỹ đã trở nên Mã Mây. Phố Lãn Ông nay, xưa xa lắm từng mang tên Phúc Kiến…

Các phố của dòng trôi chảy văn hóa nghề tứ chiếng, văn hóa sống tám nẻo mười phương cứ đi song song, cứ giao đoạn đầu, cắt đoạn giữa, cứ kết liền những cái tên, sinh thành tên mới và xa rời những tên cũ như những hạnh ngộ và biệt ly trong thăm thẳm đời người.

Thế hệ mới đầu xanh tóc đỏ hôm nay không biết mấy ai nghe, hiểu để nhớ thương và biết nhớ lâu hơn lịch sử phố phường mình. Lớp trung niên chắc cũng miệt mài trong dao động với muôn nẻo nhu cầu mà mờ nhạt hay lẫn đi dần những nẻo phố xưa. Lớp bạc đầu ở nước ngoài về, ở miền đất xa trở lại, hay ngay cả ở không xa nơi phố cổ, tự dưng đứng giữa những phố Hàng nhà cao cửa bóng, xe lao vun vút, bầu trời đã thấp nặng xuống thành những vạch chằng chịt, liệu có ngậm ngùi mà không biết mình đang lưu lạc nơi nào.

Và trong lẽ hưng thịnh, nhòa mờ ấy của phố phường, có biết bao tên người, tên việc, dù không phải là hệ trọng với cộng đồng nhưng có khi là điều cần được thấm thía cho nhiều thế hệ của một dòng họ. Có lần tìm được một tấm ảnh tư liệu Hà Nội trên mạng, chụp một cửa hiệu tên “Tiến Bảo” nhưng tấm biển ấy lại không như bây giờ, không đề tên phố cổ xưa. Kéo làm sao lại những hồi ức đang mờ dần. Nhà cũ khi mua, khi mượn, qua các Hàng Nón, Hàng Trống, Hàng Mành…, khởi dựng từ thời cụ nội lập nghiệp, nay đã không còn, những người sống ở đó về sau, nay đã qua bao nhiêu lần đổi khác.

Rồi đây có người sẽ kể với con mình về nơi ông nội đã sinh ra, đã lớn lên những tháng năm trẻ trung như thế nào. Thời gian đã đi vùn vụt những đời người. Hà Nội ở đó, gần mà như xa, để thương nhớ ngay cả khi chưa chia tay “Nhớ Hàng Bạc, nhớ qua Hàng Đào/Nhớ cơn mưa phùn bay ngang thành phố... Ai ra đi mà không nhớ về”.

Thu Hường

Từ khóa:
User
Ý KIẾN

Có một cô gái dẫu chưa một lần đặt chân đến nhưng luôn đem lòng yêu mùa thu Hà Nội. Nghe có phần vô lý nhưng cảm xúc là một điều gì đó lạ lắm, không thể nào giải thích bằng lý trí.

Hà Nội đã vào thu với bao lời ước hẹn. Từng sắc màu, từng hương vị trên mỗi góc phố, mỗi con đường khi Hà Nội vào thu lại khiến cho lòng người nao nao, ngơ ngẩn nhớ về những kỷ niệm yêu thương ngày xưa cũ.

Khu tập thể số 5 Đinh Lễ từ lâu đã là điểm đến thân thuộc của bao người yêu sách. Nằm trên tầng 2 của một khu tập thể ẩn sâu trong ngõ số 5 phố Đinh Lễ, ít ai biết nhà sách Mão lại là nơi khởi phát đầu tiên để hình thành phố sách Đinh Lễ như ngày nay.

Có một người trở lại Hà Nội vào một chiều mùa hạ. Người ngồi ngắm phố mà lòng lại nhớ về những năm tháng cũ.

Liệu có phải sự trưởng thành của mỗi người dân nơi đất Việt đều gắn bó với ít nhất một dòng sông? Trong trái tim của một người, luôn có một dòng sông chở nặng phù sa, chở theo cả bao ký ức đầy thương nhớ.

Nhắc đến Hà Nội, người ta thường nhớ về phố cổ với những mái ngói xô nghiêng, mang đậm dấu tích thời gian. Phố cổ được xem là cái nôi lưu giữ những gì cổ kính, hoài niệm một thời vẫn còn vẹn nguyên những nét trầm mặc theo dòng xoáy thời gian và chính điều này đã trở thành lý do thôi thúc nhiều lữ khách đến thăm nơi đây.

Hà Nội không phải nơi tôi sinh ra, không phải nơi tôi lớn lên, cũng không phải nơi tôi lập thân, gắn bó cuộc đời. Nhưng nếu ai đó hỏi tôi rằng, có yêu Hà Nội không, tôi sẽ không ngần ngại mà gật đầu.

Những khu tập thể cũ Trung Tự, A6 Giảng Võ, Kim Liên, Nguyễn Công Trứ, Nam Đồng... được xây dựng từ những năm 50-60 của thế kỷ trước là một phần thân thương của Hà Nội, là nơi lưu giữ ký ức của nhiều thế hệ người dân Hà thành.

Phố cổ Hà Nội, nơi mà từng chút rêu phong lặng lẽ nằm lại ở những ngách nhỏ nắng không rọi tới, nơi hàng ngày vẫn chật ních những người xe qua lại mà không lưu lại chút nào dấu chân của khách bộ hành...

Cái lạnh, cái rét, cái nóng và mưa lũ đó có lẽ tôi chẳng bao giờ quên được. Nó khó quên, vì nó cứa vào da thịt mình, nó táp vào mặt mình, tê tái. Nó cũng chính là những mốc thời gian trong cuộc đời để người ta nhớ về. Nhớ về một thời gác trọ ở Thủ đô.

Hạ về, cũng là lúc những búp sen rũ bùn đứng dậy khoe sắc thắm, tỏa hương thanh khiết. Trên khắp đất nước mình ở đâu cũng có sen. Nhưng là người Hà Nội, tôi luôn yêu và tự hào về sen Hồ Tây.

Cafe Thái, quán cafe ngót trăm tuổi của Hà Nội, nơi cafe được rang thủ công bằng củi, nơi từng cốc cafe thấm đượm mùi khói...

Đó là con phố được coi là đẹp nhất Thủ đô. Phố đẹp, cổ xưa mà lãng mạn. Phố đẹp, hiện đại mà hào hoa. Phố đẹp, ồn ã mà lắng đọng. Phố đẹp, hối hả mà trầm tư.

Ngày nay, phố Tạ Hiện được mệnh danh là “con phố không ngủ của Hà Nội”. Phố đã gắn liền với cuộc sống của người Hà Nội và níu chân du khách mỗi khi họ có dịp ghé qua khu phố cổ.

Ngồi ở ban công hướng mắt ra xung quanh, ngắm nhìn nhịp sống đều đặn từng ngày, lòng tôi vẫn nao nao nhớ một góc nhỏ yên bình.

Sáng hè thành phố, người đầy mồ hôi và bẹp dí xuống giường. Có người cố ngủ nướng cũng chẳng xong. Cái nóng hầm hập xuyên qua lớp tường dày, len lỏi vào từng tế bào trên cơ thể.

Nằm trong căn nhà nhỏ trên phố Lãn Ông, hiệu thuốc y học cổ truyền Nghi Hưng Long được ra đời từ năm 1900, đến nay đã trải qua nhiều thế hệ cha truyền con nối.

Đi giữa phố phường Hà Nội trong một chiều lá bay dày, nỗi nhớ ngày xưa chênh chao ùa về...

Với tôi, đó thực sự là những vườn hoa di động trên phố, là một nét rất Hà Nội của người Hà Nội. Và đôi lúc tôi tự hỏi nếu thành phố này vắng đi những vườn hoa đó thì không biết sẽ như thế nào?

Trong ký ức của một người xa Thủ đô, Hà Nội là những hàng cây xanh mát hai bên đường, những sạp báo, những bác xích lô ngồi đợi khách. Và nỗi nhớ Hà Nội đọng lại trong một ly trà ấm nóng, phảng phất khói bay trong một chiều hoàng hôn.

Đối với những người xa Hà Nội, hương hoa sữa của mùa thu là mùi hương của tình yêu, là ký ức yêu dấu mà họ sẽ mang theo suốt cuộc đời. Người đi xa nhớ da diết mùa thu Hà Nội, bởi mùa thu gọi họ sống chậm lại để yêu thương.

Có những bức ảnh lưu lại một khoảnh khắc khiến bạn bỗng thấy phố thật gần, thật thân thiết.

Cả ngàn năm người dân nước Việt lắng nghe tiếng gà trong đêm để biết nhịp thời gian, chia tiếng gà trong đêm thành những canh gà, để rồi dựa vào đó giữ thói quen thức sớm dậy khuya, bán buôn, đồng áng. Và ngay cả những mối tình thấm đẫm nước mắt, đẫm màu lãng mạn, cũng lấy canh gà làm thời khắc hò hẹn cùng nhau.

Gần 20 tên phố Hàng của Thăng Long - Hà Nội những trăm năm xưa đã biến mất trong biến thiên thời cuộc.

Đâu đó có những góc nhỏ mơ hồ thời gian, lâu lâu lại rộn lên câu chuyện cũ. Có thể là xa xôi với những người vội bước qua không kịp để ý. Nhưng vẫn là đau đáu trong những ai còn nặng lòng trước nhịp đổi thay phố phường.

Người Việt dù đi đâu cũng chỉ muốn trở về quê hương, nhất là khi đã có tuổi. Đến lúc nằm xuống vẫn khắc khoải nỗi nhớ quê, mong được trở về lòng đất quê, bởi dường như trên quê hương, ta mới là ta...

Bây giờ bố tôi tám mươi, đời sống dễ chịu hơn trước nhiều, nhưng thỉnh thoảng lại không được vui, lại nghĩ cái điều "giá như" cho những năm cuối đời ông bà ở Hàng Mành.

Hà Nội có nhiều quán ăn mang đặc trưng ẩm thực của nhiều vùng miền. Chỉ cần bạn dạo qua những con phố có thể dễ dàng tìm thấy những món ăn nổi tiếng của mỗi địa phương.

Cơn mưa trút xuống như hờn dỗi, choàng lên mặt Hồ Gươm như tấm lụa mềm bao bọc không gian, khiến phố phường Hà Nội mang vẻ đẹp buồn nhưng quyến rũ.

Tôi cứ ngẫm nghĩ, vì sao hai tiếng Hồ Gươm và không gian của truyền thuyết về vị Hoàng Đế trả lại gươm thần khi đất nước sạch làu bóng giặc lại có sức hút lớn lao, linh thiêng và máu thịt đến vậy?

Phố ở đâu cũng có đôi điều cho ta nghe, để thấy một nỗi niềm, một day dứt, một quyến luyến nào đó từng hiện diện nơi này làm nên hồn phố.

Tôi hay lan man mơ ước Thủ đô, đất nước mình sẽ có thêm nhiều công viên quốc gia, có những cánh rừng nhỏ trong thành phố. Tôi mơ Hà Nội sẽ có thêm nhiều cây xanh, để được sống cùng thiên nhiên, để thiên nhiên chữa lành những phiền muộn, nhọc nhằn…

Trong gia đình, cha mẹ luôn là người giúp con cái hình thành nhân cách, truyền động lực sống và tính tự tin cho các con bằng chính những lời nói và việc làm của mình.

Có một người con gái miền Nam làm dâu miền Bắc. Sau nhiều năm, khi đã quen nếp sinh hoạt trong gia đình chồng, cô thầm cảm ơn cha mẹ chồng, những người đã giữ gìn nếp sống của người Hà Nội đến tận bây giờ, để những tính cách tốt đẹp ấy vẫn được truyền lại cho thế hệ sau.

Hà Nội, "thành phố ngàn hoa", nổi tiếng với vẻ đẹp của những đầm sen rộng lớn, nơi du khách có thể chìm đắm trong khung cảnh thơ mộng và lưu giữ những bức ảnh tuyệt đẹp. Dưới đây là 5 gợi ý về các đầm sen đẹp nhất Hà Nội mà bạn không nên bỏ lỡ:

Có một người con tha hương, trong một sớm mùa đông bỗng thấy nhớ mẹ, nhớ quê, nhớ kỷ niệm ấm áp tuổi thơ…. nhưng không tìm lại được dư vị của ngày xưa.

Nhà quê vẫn đón người như những miền bao dung. Và có thế nào thì đất đai vẫn mềm mại với những bàn chân xưa kia từng chạy nhảy trên mình nó.

Ai cũng có quê hương, đó là nơi nỗi nhớ trở về. Có một người con gái cứ mỗi lần nghe âm thanh, nhìn ngắm cảnh vật nào đó nơi phố phường ồn ã lại bỗng nhớ quê tha thiết.

Hà Nội toàn ký ức ngẩn ngơ, để vết loang như mùa đông gợi nhớ, để thu qua đông tới, để nồng nàn nỗi nhớ, Hà Nội ơi...

Một ngày, có người con gái nhớ Sơn Tây và hình ảnh "đôi mắt người Sơn Tây" năm xưa theo người lính lãng tử Quang Dũng vào trận chiến. Sơn Tây cứ mãi làm cô băn khoăn, muốn đặt chân tới đó để về một làng quê xa mà gần trong tim.

Người con gái miền Nam làm dâu Hà Nội, lần đầu về nhà chồng, cô được mẹ đãi món bún thang khiến cô nhớ mãi...

Gốm Bát Tràng yêu ở màu men tinh tế. Men lam, men trắng hay men rạn là một quá trình lao động nghệ thuật của người thợ tài hoa ghi dấu tại những sản phẩm tinh xảo. Những đôi tay hoen đất cát với màu men đã biến sản phẩm thủ công thành các tác phẩm nghệ thuật bắt nguồn từ dòng đất sét tưởng như tầm thường.

Chiều đông, có một người con gái nơi Hà Nội thấp thỏm lo cho cha mình. Ở quê xa ấy, cha sẽ một mình trong khu vườn, giữa căm căm gió bấc.

Trong ký ức của tôi nhớ mãi một khung cảnh giữa trời xanh biếc, đám đông người lớn trẻ con tập trung lại cùng đứng dưới tán cây đưa tay đón cánh ngọc kỳ lân rơi để mong sẽ có cuộc sống hạnh phúc và bình an.

Mỗi lần đến Hà Nội, có một cô gái dù không sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, nhưng vẫn luôn cảm thấy ấm áp, thân quen và gần gũi như về với chính quê hương mình.

Những cơn mưa bụi như giục giã hoa xoan bung tràn sắc tím. Sắc tím của hoa làm hồn tôi mê đắm. Tôi yêu hoa xoan hay tôi yêu màu tím mỏng nhẹ. Tôi yêu hoa xoan hay thương đời hoa ngắn ngủi.