Dấu xưa nghề cũ trên đất Kinh kỳ
Không phải ngẫu nhiên mà Hà Nội được gọi là đất Kẻ Chợ. Theo các ghi chép lịch sử, thành Đại La từ xưa là một khu chợ của cả lưu vực sông Hồng, vậy nên người dân khắp nơi đổ về đây trước hết là để buôn bán, dần dần về sau, họ lập thành các phường nghề, rồi làng nghề và hình thành nên các con phố "hàng" trên mảnh đất Kinh kỳ.
Năm tháng qua đi, Hà Nội tuy đã phai nhạt nếp xưa, nhưng dấu ấn về những phong tục, về làng nghề - phố nghề vẫn còn vương đọng trong các khu phố cổ, các nếp nhà và trên các mái đình, ngôi đền hàng trăm năm tuổi.
Giới trẻ bây giờ có lẽ không biết ý nghĩa tên "hàng" của các con phố. Phải là những người từ thế hệ 5x, 6x đổ về trước mới biết rõ, chứ lớp trẻ hoặc không biết, hoặc chỉ được biết qua lời kể, qua sự tìm tòi nghiên cứu.
Xưa Hà Nội có con phố chuyên bán cháo cho các sĩ tử về kinh thi Hội, thi Đình nên được gọi luôn là phố Hàng Cháo. Phố này giờ không còn bán cháo nữa mà chuyển qua bán vật liệu cơ khí, cơ điện. Rồi có con phố chuyên bán than, gọi tên là phố Hàng Than, nhưng giờ phố lại chuyên bán bánh cốm và các mặt hàng, dịch vụ cưới hỏi.
Phố Hàng Vải khi xưa bán rất nhiều vải vóc thì giờ chỉ bán toàn tre nứa. Hay phố Hàng Chiếu, trước là nơi chuyên sản xuất và buôn bán các loại chiếu nhưng giờ đây chỉ còn lại một vài hàng vẫn bán chiếu và chủ yếu là chiếu nhập khẩu chứ không phải hàng tự sản xuất.
Không phải chỉ những con phố tên "hàng" mới sản xuất và buôn bán các mặt hàng chuyên biệt. Hà Thành xưa còn có phố Thuốc Bắc, phố Lò Rèn, phố Lãn Ông, phố Tràng Tiền... mà đúng như tên gọi, thể hiện rõ mặt hàng trên phố, chẳng hạn như thuốc bắc, các loại sản phẩm sắt rèn, rồi tiền đúc… Và cả những nghề gốc của đất Kinh kỳ như nghề dệt trên phố Nghi Tàm, hay nghề làm giấy ở Yên Hòa, Yên Thái…
Từ thế kỷ 17-18, hiền tài, kẻ sĩ, thợ giỏi từ khắp nơi đã đến Thăng Long sinh cơ lập nghiệp, theo đó, các làng nghề thủ công cũng xuất hiện ở Thủ đô, mỗi nghề tập trung ở một khu vực, tạo nên những phố nghề, phường nghề, mà tới nay, chúng ta vẫn thấy còn lưu giữ được, dù không nhiều.
Thời gian mang theo nhiều biến động khiến đất Kẻ Chợ gần như không còn những con phố nghề với đặc trưng vừa sản xuất, vừa bán hàng như khi xưa. Tính đến thời điểm hiện tại, Hà Nội hiện chỉ còn khoảng chục con phố nghề đúng nghĩa theo truyền thống: Hàng Bạc, Hàng Hòm, Hàng Thiếc, Lò Rèn, Lãn Ông, Hàng Mã, Tô Tịch… Tuy nhiên, đa số người dân chuyển sang kinh doanh hoặc làm các sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu xã hội, chỉ còn một số lượng ít nhà trên phố vẫn làm nghề và giữ nghề xưa. Dù vậy, nếu đủ hiểu Hà Nội, ta sẽ thấy hồn xưa vẫn còn vương trên từng nếp phố ấy.
Quá trình dựng làng, lập phố đã tạo nên nét độc đáo của mảnh đất kinh kỳ với 36 phố phường - nơi hội tụ những cửa hiệu buôn bán. Thợ thủ công từ các tỉnh lân cận không chỉ giới thiệu hàng hóa, họ còn mang tới cả kỹ nghệ sản xuất, rồi lập đình thờ vị tổ nghề đã có công sáng lập và mở mang tri thức ngành nghề cho họ. Nếu không có những thế hệ đau đáu giữ nghề thì Hà Nội liệu có còn gìn giữ được nét văn hóa riêng?
Con phố Lò Rèn mang dáng vẻ cổ xưa với hơn 30 nhà làm nghề. Song, sự thay đổi ở chỗ, các nhà đã chuyển sang làm nguội, chuyên các mặt hàng cao cấp và các loại cửa hoa, cửa xếp thay vì sản xuất chuyên mặt hàng phục vụ cày bừa như trước. Nếu là một người con của Thủ đô với tình yêu sâu sắc dành cho mảnh đất văn hiến, chắc chắn sẽ cảm nhận được hơi thở của con phố không hề khác xưa.
Phố Hàng Thiếc thì vẫn vang động âm thanh của những người thợ gò đục hay hàn tôn, cắt tôn. Trải qua thời kỳ lên ngôi của đồ nhựa, những sản phẩm làm từ tôn lại được ưa chuộng trở lại. Niềm hạnh phúc không hề nhỏ của những người bền bỉ với nghề, dám kiên quyết giữ nghề cũng là một điều đáng mừng với Thủ đô ngàn năm văn hiến khi lưu giữ được nghề truyền thống.
Hay như Hàng Bạc, con phố được mệnh danh là "đắt giá" nhất, "sang nhất" Thủ đô, trải qua bao năm tháng thăng trầm vẫn giữ nguyên được nghề định danh từ mấy trăm năm trước: nghề làm vàng, bạc. Không chỉ là một trong những phố cổ nhất Hà Nội, Hàng Bạc còn là con phố hiếm hoi bảo tồn được nghề, khắp cả phố từ trong ngõ đến ngoài mặt đường, từ đầu phố đến cuối phố, đâu đâu cũng lấp lánh thứ ánh sáng của kim loại quý.
Dạo bước quanh khu phố cổ Hà Nội, ta thấy nhịp sôi động của sự phát triển song hành cùng nếp cũ. Phố Hàng Mã, con phố được coi là "sặc sỡ" nhất Thủ đô vẫn ngày ngày tấp nập kẻ mua người bán các mặt hàng vàng mã, giấy, đồ trang trí và đồ chơi dân gian… Phố nghề này cũng ngày càng đa dạng mặt hàng và chủng loại, thậm chí mở rộng thêm cả hàng nhập khẩu, nhưng đây vẫn luôn là con phố tuổi thơ của biết bao thế hệ, vẫn hiện hữu một bóng dáng Hà Nội rất xưa và rất truyền thống.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chính là một trong những nơi lưu giữ mảnh ghép quá khứ không thể thiếu của người dân nước Việt và nhờ những mảnh ghép ấy mà chúng ta có được ngày hôm nay.
Hồ Gươm vào cuối thu mang một vẻ đẹp dịu dàng và lãng mạn, tiết trời se lạnh, làn gió nhẹ thoảng qua mặt hồ phẳng lặng, lác đác những chiếc lá vàng rơi.
Chụp ảnh đường phố Hà Nội là cách để những người vừa có đam mê với nghệ thuật nhiếp ảnh, vừa có tình cảm với mảnh đất Thủ đô ghi lại những khoảng khắc đời thường nhất của cuộc sống hàng ngày.
Cùng với áo dài và nón lá, guốc mộc từ thời xa xưa đã tạo nên một vẻ đẹp rất Việt. Theo thời gian, guốc mốc dần bị lãng quên. Thế nhưng nhà thiết kế Hoàng Huệ đã đưa guốc mộc từ ký ức trở về cuộc sống ngày nay, với những họa tiết hiện đại, có tính ứng dụng cao.
Không cần phải đợi đến Tết, món bánh chưng rán mâm mang hương vị tuổi thơ của nhiều người giờ đây có thể được thưởng thức mọi lúc, nhưng ngon nhất là trong thời tiết se lạnh của Hà Nội dịp này.
Bãi sông Hồng dưới chân cầu Long Biên gần đây đã đổi thay. Rác thải ô nhiễm tồn đọng lâu ngày được thu dọn để cải tạo, trở thành điểm đến hấp dẫn của người dân và du khách.
Với mạng lưới phủ rộng khắp thành phố, xe buýt giờ đây là một phương tiện giao thông công cộng tiện lợi và an toàn, đặc biệt với những người lớn tuổi ở Hà Nội.
Hơn 40ha trồng đào ở Nhật Tân, làng đào nổi tiếng của Hà Nội, gần như bị cơn bão số 3 (Yagi) phá hủy hoàn toàn.
Nối huyện Đông Anh với quận Long Biên, cầu Đông Trù không chỉ nổi bật bởi vai trò giao thông quan trọng mà còn gây ấn tượng mạnh với thiết kế độc đáo.
Vùng đất bãi trồng hoa dưới chân cầu Long Biên (phường Phúc Xá, quận Ba Đình) đang vào thời điểm đẹp nhất trong năm. Mỗi luống hoa ở đây không chỉ kể câu chuyện về sắc màu của thiên nhiên mà còn là câu chuyện về tình yêu và sự gắn bó của mỗi con người đang sống ở Hà Nội.
Phố sách 19/12 từ lâu đã trở thành địa chỉ quen thuộc với những người mê đọc sách. Con phố xinh xắn làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho những người sống, học tập và làm việc ở Hà Nội, nhất là vào các ngày cuối tuần.
Không chỉ là một món ăn quen thuộc, trong tâm thức của nhiều người Hà Nội, tào phớ còn là món ăn gợi nhớ về một miền kí ức. Trong tiết trời đầu đông se lạnh này, đối với không ít người, được thưởng thức một bát tào phớ đúng hương vị Hà Nội dường như là một cái thú không gì có thể tuyệt vời hơn.
Đến với làng Trát Cầu, xã Tiền Phong, huyện Thường Tín, nơi được mệnh danh là thủ phủ của chăn, ga, gối, đệm, ai cũng dễ dàng cảm nhận nhịp sống hối hả và sôi động ở nơi đây khi thời tiết giao mùa.
Sự quyến rũ của Hồ Gươm trong từng khoảnh khắc đã trở thành cảm hứng cho biết bao nghệ sĩ. Trong số đó có nhà báo Hà Hồng, nguyên Trưởng ban Khoa Giáo của Báo Nhân dân, đồng thời là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Báo Nhân dân, một người con Hà Tĩnh nhưng sinh ra và lớn lên tại Hà Nội.
Trong thời đại của công nghệ số, vẫn còn đó những con người yêu một thứ nghệ thuật hoài cổ. Họ là những người đam mê chụp ảnh phim, đặc biệt là những chiếc máy ảnh khổ lớn.
Với mục tiêu thay đổi diện mạo của Thủ đô, thời gian qua thành phố đã đẩy mạnh công tác chỉnh trang đô thị và cải tạo cảnh quan môi trường, mang đến cho người dân một không gian sống chất lượng.
Dọc ngang những tên phố cùng nét đặc trưng riêng biệt đã tạo nên sức hấp dẫn của phố cổ Hà Nội. Hàng Cá là một trong những con phố đã góp phần tạo nên bức tranh nhộn nhịp và đa sắc đó.
Sau khi chịu ảnh hưởng nặng nề của cơn bão số 3 vừa qua, hoa giấy ở làng nghề Phù Đổng, huyện Gia Lâm, đã khoe sắc trở lại. Thời điểm này, người trồng hoa đang tất bận chuẩn bị cho Lễ hội 'Sắc hoa trên miền di sản' được tổ chức thường niên vào tháng 11 hàng năm.
Cũng là quán ăn giống như những cửa hàng khác, thế nhưng quán ăn trong bệnh viện được kiểm soát chất lượng bởi khoa Dinh dưỡng nên việc ăn uống của những người ra vào viện an toàn hơn.
Mỗi khi chiều buông nắng, nếu có dịp đến ngã ba sông Hồng - sông Đuống, bạn sẽ được chứng kiến khung cảnh thiên nhiên thơ mộng.
Dù công việc khá vất vả, nhưng xưởng làm dao kéo của người thợ Hòe Thị (quận Nam Từ Liêm) vẫn luôn đỏ lửa lò mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu của người dân Hà Nội.
Hoa ngâu - loài hoa đặc biệt bởi chẳng có cánh mà hoa cứ tròn như hạt, như nụ. Bởi vậy mà các cụ cao niên thường gọi là nụ ngâu, chứ không gọi là hoa ngâu. Những bông hoa nhỏ xíu và chúm chím như nụ cười duyên của nàng thôn nữ.
Thời tiết Hà Nội những ngày này rất thích hợp để những ai có sở thích câu cá thoả mãn niềm đam mê của mình.
Nhật Tân từ lâu đã nổi tiếng với nghề trồng đào. Có nhiều di tích lịch sử cùng cảnh quan hấp dẫn, nơi đây đã được công nhân là khu du lịch cấp thành phố.
Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, làng Gạ (phường Phú Thượng, quận Tây Hồ) đã được phù sa của sông Hồng bồi đắp, bởi vậy, lúa nếp làng Gạ rất thơm, nấu xôi đặc biệt ngon. Nhắc đến xôi Phú Thượng là nhắc đến một chất xôi ngon, dẻo, hòa quyện với đỗ lạc và đến nay, làng nghề này vẫn giữ được nghề làm xôi truyền thống.
Giữa nhịp sống hối hả của Hà Nội, người ta vẫn có thể tìm thấy niềm vui trong không gian yên bình, giữa sự náo nhiệt của thành phố. Dù là người trẻ hay người già, dù bất kể lý do nào thì việc tìm đến với hội họa không chỉ giúp thỏa mãn niềm đam mê mà còn là cách để mỗi người tìm thấy sự cân bằng trong cuộc sống.
Trong làn gió thu se lạnh, hoa như một nét chấm phá đầy duyên dáng của Hà Nội, làm say lòng du khách và cả những người đã gắn bó của cuộc đời với Thủ đô.
Ẩn trong những bụi cây, mép nước bên bờ sông Hồng, hay trên những tán cây trong lòng thành phố…những loài chim tìm về sinh sống tạo ra những cảnh quan sinh động cho đô thị. Nhưng chính khi đó cũng thể hiện cách con người đô thị đang ứng xử với tự nhiên.
"Xuống phố 4" - triển lãm tiếp theo trong seri "Xuống phố" đã chính thức khai mạc, đánh dấu sự trở lại của họa sĩ Phạm Bình Chương.
Sau những giờ học tập, làm việc căng thẳng, bận rộn, mỗi người sẽ chọn cho mình một môn thể thao để tập luyện và nâng cao sức khỏe hàng ngày. Và võ chính là môn thể thao được nhiều người trẻ ở Hà Nội yêu thích và tìm đến.
Nhiều vị khách phương xa mới đến Hà Nội đôi ba lần có lẽ sẽ khó để nhận ra giữa không gian ồn ào, tấp nập của Hà Nội hiện đại ngày nay vẫn còn tồn tại những thú vui tao nhã của người Hà Thành. Một trong số đó là nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh truyền thống của người Hà Nội.
Tiếng rao "rươi..." bao năm qua đã trở thành âm thanh quen thuộc với những người dân phố cổ, báo hiệu một mùa rươi đã lại về với người Hà Nội.
Mặc dù còn tồn tại những vấn đề như không gian hạn chế hay an toàn vệ sinh thực phẩm, ẩm thực đường phố vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ, tạo nên dấu ấn độc đáo của Thủ đô.
Nếu như người Sài Gòn có thú vui bình dân là uống cafe bệt, thì người Hà Nội có trà đá vỉa hè. Không cầu kỳ trong cách pha chế, không kén chọn khách uống, trà đá vỉa hè thân thiện, bình dị mà giản đơn.
Con phố Gầm Cầu Hà Nội giờ đây có phần yên ắng hơn, nhưng cũng mang đến sự gần gũi và ấm áp trong một không gian đặc biệt giữa lòng Thủ đô sôi động và náo nhiệt.
Nằm giữa hai hồ nước lớn nổi tiếng là hồ Tây và hồ Trúc Bạch, đường Thanh Niên từ lâu được biết đến như một trong những con đường đẹp nhất Thủ đô.
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được xây dựng từ năm 1966, với diện tích gần 5000m2. Tòa nhà là một tác phẩm tổng hòa của kiến trúc cổ điển và hiện đại, kết hợp độc đáo giữa phong cách châu Âu với kiến trúc đình làng Việt Nam.
Thủ đô ngàn năm văn hiến luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim của người dân Việt Nam, nhất là người dân Hà Nội. Mỗi người chọn cho mình một cách thể hiện khác nhau. Có những người họa sĩ đã dành cả đời mình để lan tỏa tình yêu Hà Nội.
Ăn phở xào phố Hàng Buồm là cách để nhiều người tận hưởng tiết trời lạnh của Thủ đô thêm phần trọn vẹn hơn.
Dự án nghệ thuật công cộng ga Long Biên hoàn thành sau 2 tháng triển khai, cảnh quan khu vực đã hoàn toàn đổi khác với cụm tác phẩm nghệ thuật công cộng đa dạng như tranh 3D, sắp đặt điêu khắc và ánh sáng.
Tiếp nối thành công của lễ hội năm 2023, Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 diễn ra trong 3 ngày, ngày 29, 30/11 và 01/12, tại Công viên Thống Nhất, phố Trần Nhân Tông, phường Lê Đại Hành, quận Hai Bà Trưng.
Những làn gió nhẹ từ đâu thoang thoảng, liu riu như hơi thở của ban mai, đang phả vào vạn vật một chút mong manh mùa mới, vừa đủ cái se sắt để cảm nhận rằng trời đã sang mùa.
Cứ 7 giờ tối mỗi ngày, tiếng trống học bài lại vang lên qua Đài truyền thanh xã Vật Lai, huyện Ba Vì, nhắc nhở các em nhỏ tự giác ngồi vào bàn học.
Giữa cái se lạnh buổi sớm của Hà Nội, ca khúc “Nỗi nhớ mùa đông” của nhạc sĩ Phú Quang vang lên bỗng cho ta cảm giác như mùa đông đang tới gõ cửa từng nhà. Khi gió se sắt lùa trên những mái ngói phong rêu, ngồi ở quán quen nơi góc phố, ủ trong tay một thức quà ấm nóng, gợi ký ức mùa xưa... Dường như mùa đông đã về...
Những bãi cỏ lau ven đê và cánh đồng hoa cúc vàng nở rộ ngay dưới chân cầu Long Biên đang là những điểm check-in không thể bỏ qua vào những ngày cuối thu này.
Dưới bàn tay của những nghệ nhân "Vua dép lốp", đôi dép cao su Bác Hồ ngày nay đã có sức sống riêng, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng của người Việt trong mắt bạn bè quốc tế. Thương hiệu "Vua dép lốp" được biết đến bởi nghệ nhân Phạm Quang Xuân, người đã gắn bó với công việc tái tạo đôi dép Bác Hồ hơn 60 năm qua.
0