Di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của Tây Ninh

Sở hữu đến 8 di sản văn hoá phi vật thể quốc gia, Tây Ninh đang trở thành điểm đến văn hoá độc đáo tại Nam bộ. Ít nhất 5 di sản trong số đó sẽ được tái hiện sống động ngay tại phố đi bộ Hồ Gươm trong Ngày Tây Ninh tại Hà Nội, diễn ra trong hai ngày 7-8/10 tới.

Đờn ca tài tử Nam bộ

Từ cả trăm năm trước, đờn ca tài tử đã được hình thành từ nhạc lễ và nhã nhạc cung hình Huế. Nhưng, điều khiến đờn ca tài tử hấp dẫn chính là ở sự bình dị, tao nhã và gần gũi, nơi các nghệ sĩ có thể là nghệ nhân, cũng có thể là bất cứ ai biết diễn tấu vào những ngày nông nhàn. Đàn kìm, đàn cò, đàn tranh và đàn bầu kết hợp với nhau tạo nên âm thanh tứ tuyệt không thể trộn lẫn cho đờn ca tài tử. 

Biểu diễn nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ trên núi Bà Đen dịp 30/4/2023

Có ở 21 tỉnh thành phía Nam, đờn ca tài tử là loại hình diễn xướng dân gian đặc trưng được UNESCO công nhận Di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại, cũng là món ăn tinh thần không thể thiếu của người Nam bộ. Đi khắp các tỉnh Đông và Tây Nam Bộ, du khách có thể nghe đờn ca tài tử ở bất cứ nơi nào, trong các miệt vườn, các sân khấu biểu diễn ngoài trời hay một quán cóc ven đường. 

Trong sự kiện Ngày Tây Ninh tại Hà Nội 2023, du khách không chỉ được nghe các nghệ nhân Tây Ninh tái hiện giai điệu Nam bộ độc đáo này, mà còn có thể tham gia thử tài hát vọng cổ Nam bộ cùng nghệ sĩ – một trong những trải nghiệm thú vị hứa hẹn sẽ thu hút rất nhiều du khách tại sự kiện.

Múa trống Chhay dăm 

Đây là loại hình múa dân gian của dân tộc Khmer, tồn tại và phát triển hàng trăm năm trên địa bàn tỉnh Tây Ninh và được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. 

Trình diễn múa trống Chhay dăm tại Hội Xuân núi Bà Đen năm 2023

Loại hình nghệ thuật độc đáo này đòi hỏi sự đồng điệu giữa động tác của diễn viên và âm thanh, với các động tác khi mạnh mẽ như võ thuật, khi uyển chuyển trong vũ điệu đẹp mắt. Người nghệ sĩ múa trống Chhay dăm không chỉ như một vũ công, mà còn không khác võ sư là mấy với các màn xuống tấn, nhào lộn, khi dùng tay, lúc dùng cùi chỏ, khi lại dùng gót chân để đánh trống. 

Múa trống Chhay dăm thường được trình diễn trong các ngày lễ của người Khmer tại Tây Ninh và các lễ hội lớn trên đỉnh núi Bà Đen như Lễ hội Xuân núi Bà (tháng Giêng), dịp tết Chol Chnam Thmay của người Khmer, dịp lễ 30/4, Quốc khánh 2/9…

Được mục sở thị điệu múa uyển chuyển của chính những nghệ sĩ người Khmer Tây Ninh và thử múa trống Chhay dăm cùng các nghệ nhân ngay giữa lòng phố đi bộ Hồ Gươm sẽ là một trải nghiệm đặc biệt lý thú dành cho người thủ đô trong hai ngày cuối tuần 7-8/10 tới đây.

Lễ vía Linh Sơn Thánh Mẫu – núi Bà Đen 

Nếu như đền Hùng có ngày Giỗ Tổ, đền Trần có lễ Khai ấn, Đền Bà Chúa Kho có lễ “vay tiền, xin lộc” đầu năm, thì tại núi Bà Đen, Tây Ninh, Lễ vía Bà Linh Sơn Thánh Mẫu (thường được gọi là Lễ vía Bà), chính là lễ hội lớn nhất, quan trọng nhất với người Nam bộ.

Lễ Vía Bà Linh Sơn Thánh Mẫu Bồ Tát tại núi Bà Đen năm 2023

Gắn liền với huyền tích về Linh Sơn Thánh Mẫu, lễ hội Vía Bà được tổ chức hàng năm vào những ngày đầu tháng 5 âm lịch tại núi Bà Đen. Trải qua nhiều thế kỷ, với giá trị tâm linh, văn hóa đặc sắc, lễ hội đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và là sự kiện thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tìm về.

Trong hai ngày sự kiện Ngày Tây Ninh tại Hà Nội, người dân thủ đô sẽ được chiêm ngưỡng những nghi lễ trang trọng, độc đáo của Lễ Vía Bà tại triển lãm ảnh và qua các bộ phim sống động giới thiệu về vẻ đẹp của núi Bà Đen – một trong số các huyệt đạo thiêng của cả nước. 

Muối tôm Tây Ninh

Các gian hàng muối tôm Tây Ninh luôn thu hút rất đông du khách tại sự kiện Ngày Tây Ninh tại Hà Nội. Có thể thấy, không phải đợi đến năm 2023, khi nghề làm muối tôm được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia, thì muối tôm Tây Ninh mới nổi tiếng khắp xứ. 

Muối tôm đặc sản Tây Ninh.

Ba nguyên liệu chính không thể thiếu trong món muối đặc sản này chính là tôm khô, muối hột, bột ớt. Các nguyên liệu sẽ được xay nhuyễn, thêm sả và tỏi theo tỉ lệ nhất định. Công đoạn cuối cùng là rang trên chảo nóng, đây cũng là giai đoạn phức tạp nhất để hoàn thành món muối thơm ngon. Cứ thế, vị mặn mặn cay cay trộn lẫn với vị ngọt thơm của tôm và hương vị hành tỏi phi tạo thành thứ hương vị không thể trộn lẫn của muối tôm Tây Ninh. 

Ra đời trong giai đoạn hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ của quân và dân Tây Ninh, ban đầu muối ớt, muối tôm được các chị, các mẹ ở hậu phương gửi vào rừng tiếp tế cho chiến sĩ cách mạng. Sau giải phóng, muối không chỉ được dùng ăn với cơm nữa mà để chấm trái cây, khách đến hành hương chiêm bái núi Bà Đen và thăm Toà thánh Cao Đài thấy ngon mua về làm quà. Miếng ngon nhớ lâu, muối tôm Tây Ninh cứ thế mà nổi tiếng, phát triển thành nghề lưu truyền qua nhiều thế thệ. Ai đi Tây Ninh về mà không mang theo lọ muối tôm cũng như là đã thiếu mất thứ gia vị đặc trưng vốn chỉ của mảnh đất vùng biên này. 

Bánh tráng phơi sương Trảng Bàng

Vùng Trảng Bàng với ngày nắng, đêm sương cùng tay nghề kỹ thuật tráng bánh hai lớp, nướng, phơi sương, được truyền từ đời này qua đời khác đã hình thành một làng nghề truyền thống độc đáo và món ăn nức tiếng Tây Ninh.

Nghề làm bánh tráng tại Tây Ninh

Để có được chiếc bánh tráng ngon, người làm bánh phải trải qua rất nhiều công đoạn, từ chọn gạo, vo gạo, ngâm gạo, xay bột, pha bột, tính toán kỹ lưỡng thời gian liều lượng để bánh vừa mềm, trắng, vừa có độ dai. Cầu kỳ nhất là phơi bánh ngoài sương phải canh lúc tờ mờ sáng độ 1-2 giờ mới đưa vào ép, cắt rìa, cho vào bọc để giữ được độ mềm, xốp, dai của chiếc bánh.

Được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể vào năm 2016, nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng là một niềm tự hào của Tây Ninh. Được trưng bày tại các gian hàng trong Ngày Tây Ninh tại Hà Nội, bánh tráng phơi sương Trảng Bàng chắc chắn sẽ là thức quà vùng biên hấp dẫn người dân thủ đô đến tham dự.

(Tổng hợp)

User
Ý KIẾN

Tỉnh Phú Thọ có chủ trương nghiên cứu phương án quy hoạch, kiến trúc xây dựng Tháp Hùng Vương tại khu vực Chợ Trung tâm (cũ), thành phố Việt Trì.

Triển lãm “Sắc thái Tây Hồ” chứa đựng tình yêu của họa sĩ Nguyễn Quốc Thắng với Hồ Tây được trưng bày tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội.

Tranh gốm sứ không đơn thuần là một hình thức sáng tạo mà còn là một phần linh hồn của dân tộc, mang trong mình giá trị truyền thống lâu đời.

Làng cổ Đường Lâm đã thay đổi nhiều, không chỉ phát triển du lịch mà còn níu giữ du khách một cách ấn tượng thông qua văn hóa ẩm thực truyền thống.

Hai chiếc thuyền cổ vừa được khai quật tại huyện Thuận Thành, Bắc Ninh có kích thước dài tới 17m, còn khá nguyên vẹn, được làm bằng gỗ táu.

Dự án sách "Ký hoạ hương vị phố cổ Hà Nội" ra mắt tại Đình Kim Ngân (số 42- 44 Hàng Bạc) ngày 23/3, nhằm lưu giữ và tôn vinh vẻ đẹp của ẩm thực phố cổ qua lăng kính ký họa.

Các tài liệu và hiện vật đang được trưng bày tại Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam không chỉ phản ánh những đóng góp quan trọng của tuổi trẻ cả nước trong kháng chiến và thời kỳ đổi mới, mà còn nhằm mục đích giáo dục truyền thống cách mạng.

Một họa sĩ trẻ đã không ngừng sáng tạo, mang những tác phẩm tranh dân gian Hàng Trống và Kim Hoàn đến gần hơn với công chúng.

Những di văn, gia phả và những di vật còn lại tại nhà thờ họ là minh chứng cho những thời kỳ lịch sử, cần được bảo tồn và lưu truyền làm cơ sở phát huy công nghiệp văn hóa.

Các bảo tàng và di tích lịch sử đang "chuyển mình" trở thành điểm đến hấp dẫn, không chỉ là điểm check-in mà còn là nơi để giới trẻ hiểu hơn về lịch sử, văn hóa.

Chương trình “Sáng mãi truyền thống phụ nữ Ba đảm đang” phác họa một trong những phong trào thi đua có sức lan tỏa lớn nhất thế kỷ XX, với hình ảnh người phụ nữ Việt Nam “Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang”.

Chương trình chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt "Sáng mãi truyền thống phụ nữ Ba đảm đang" đã tổ chức thành công trong tối 22/3.

Ngành văn hóa đã chủ động sáng tạo, khai thác các giá trị lịch sử - văn hoá kết hợp với sáng tạo và công nghệ để tạo nên nét đặc sắc riêng, thu hút công chúng và du khách.

Những công trình tranh bích họa ở các ngõ phố không chỉ giúp làm đẹp mỹ quan đô thị, mà góp phần nâng cao ý thức cho người dân trong việc bảo vệ cảnh quan, môi trường.

“Tuần lễ sách tranh thiếu nhi UK: Khám phá, mơ mộng, sáng tạo” diễn ra từ 21/3 đến 28/3 với nhiều hoạt động giới thiệu các tác phẩm tranh truyện thiếu nhi từ Vương quốc Anh.

Nhà hát Hồ Gươm trở thành điểm hẹn của những tâm hồn yêu nghệ thuật vào tối ngày 20/3, khi Dàn nhạc Giao hưởng Hà Nội mang đến đêm nhạc "Những kiệt tác của Chủ nghĩa Cổ điển và Lãng mạn". ROX Group và MSB là hai đơn vị đồng hành, góp sức đưa tinh hoa âm nhạc đến với khán giả Việt.

Từ những bông hoa xinh đẹp, một nhóm bạn trẻ yêu hoa tại Hà Nội đã xây dựng nên hơn 20 thư viện, tạo ra cơ hội tiếp cận sách cho hàng trăm nghìn em nhỏ trên khắp mọi miền đất nước.

Sở hữu hơn 10.000 đầu sách với đa dạng thể loại, không gian đọc rộng rãi, mở cửa miễn phí, thư viện tư nhân “Ban công của mẹ” ở phố Vĩnh Phúc đã thu hút rất nhiều gia đình và các bạn nhỏ đến đọc và mượn sách.

Đập trứng, nhảy lửa, ăn cơm thịt cừu... là những phong tục độc đáo của Lễ hội năm mới Novruz Bayram, lễ hội truyền thống có nguồn gốc từ xa xưa của người Azerbaijan.

“Open 14” là điểm đến dành cho những ai yêu thích không gian nghệ thuật mở, nơi hội tụ tinh thần sáng tạo và đam mê của nghệ thuật đương đại.

Poster Năm Du lịch quốc gia - Huế 2025 lấy cảm hứng chủ đạo từ các hoạt động diễn ra xuyên suốt trong cả năm, hiện đại và truyền thống theo slogan "Kinh đô xưa, Vận hội mới".

Việt Nam và Cuba sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực xuất bản, đặc biệt là mảng sách thiếu nhi, nhằm thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia.

Rất ít người biết đến một xã đảo duy nhất của Hà Nội, đó là xã Minh Châu thuộc huyện Ba Vì.

Những lễ hội làng ngày xuân là dịp để con cháu trong làng gác lại tất bật, bộn bề công việc của nhịp sống mưu sinh thường nhật, chung tay gìn giữ nếp làng.

Triển lãm "Không gian trưng bày nội thất Việt” là gợi ý tuyệt vời cho những ai muốn tìm hiểu và khám phá vẻ đẹp truyền thống qua các sản phẩm nội thất.

Cuốn truyện tranh lịch sử “Nguyên Phi Ỷ Lan - phò Vua, giúp nước” được giới thiệu rất hấp dẫn bằng hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh, trên chất liệu mành tre thư pháp kết hợp giấy cán plastic.

Chương trình nghệ thuật "Chào Show" kết hợp âm nhạc dân tộc, hình ảnh, âm thanh và ẩm thực trong một không gian nghệ thuật đương đại.

Tỉnh Phú Thọ đã chuẩn bị hơn 20 hoạt động đặc sắc để chào mừng dịp lễ Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra tại địa phương vào cuối tháng 3, đầu tháng 4 này.

Tình yêu Hà Nội luôn thôi thúc nhà văn, họa sĩ Nguyễn Trương Quý đi tìm và khắc họa những nét riêng về thành phố hơn ngàn năm tuổi suốt hơn hai thập kỷ qua.

Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Ất Tỵ 2025 sẽ diễn ra từ ngày 29/3-7/4 (tức từ ngày 1/3-10/3 Âm lịch) tại tỉnh Phú Thọ, nhằm tri ân công đức Tổ tiên, các bậc tiền nhân có công dựng nước và giữ nước.

Triển lãm “Nhất hoa nhất khí” là nơi trưng bày các tác phẩm đặc biệt, theo phong cách nghệ thuật cắm hoa Ikebana.

Một sân khấu bằng kính, nổi giữa mặt hồ, đang tạo sức hút đặc biệt cho không gian Bảo tàng Hà Nội.

Huyện Mỹ Đức đã khai mạc Tuần lễ văn hóa - du lịch xuân hội chùa Hương năm 2025 với chủ đề “Chùa Hương - điểm đến du lịch, văn hóa truyền thống Việt” vào tối 14/3.

UBND huyện Gia Lâm đã tổ chức lễ công bố quyết định công nhận Lễ hội làng Bát Tràng là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia và khai mạc Lễ hội vào tối 13/3.

Việc chuyển thể đưa các tác phẩm văn học kinh điển của Việt Nam lên sân khấu được xem như một nỗ lực đổi mới, giúp học sinh cảm thụ văn học tốt hơn, đem lại sức sống mới cho sáng tạo nghệ thuật Thủ đô.

Công viên Thanh Xuân nằm giữa những khu nhà cao tầng và hệ thống giao thông đông đúc. Nơi đây như một ốc đảo xanh giúp thanh lọc không khí, tạo một không gian xanh thư thái, cân bằng nhịp sống cho nhân dân tại khu vực.

Video clip quảng bá vẻ đẹp du lịch Việt Nam trên YouTube vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch cho ra mắt.

Không giới hạn trong hoạt động trưng bày, giới thiệu hiện vật, Bảo tàng Hà Nội đang dần trở thành một không gian sáng tạo hấp dẫn khách tham quan.

Trung tâm Bảo tồn Nghệ thuật Biểu diễn Truyền thống Việt Nam vừa được ra mắt với mục tiêu nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị các loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

Với thiết kế độc đáo, Bảo tàng Hà Nội không chỉ đơn thuần là nơi lưu giữ các hiện vật lịch sử mà còn là nơi quá khứ và hiện tại giao hòa, tạo nên một bức tranh toàn cảnh về sự phát triển của Hà Nội qua hàng nghìn năm.

Không gian trưng bày và trải nghiệm đến từ các đơn vị thuộc Bộ Công an tại khu vực phố đi bộ hồ Gươm (Hoàn Kiếm, Hà Nội) đang thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tham gia trải nghiệm.

Tại cụm di tích đình, chùa Trường Lâm (quận Long Biên) tối 8/3 đã diễn ra chương trình nghệ thuật giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể "Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng".

Giữa lòng phố cổ Hà Nội, nơi nhịp sống hiện đại hòa quyện cùng những giá trị văn hóa truyền thống, một không gian nghệ thuật đặc biệt đang chờ đón du khách. Đó là chuỗi chương trình "Cải lương - Tinh hoa nghệ thuật Việt" tại Rạp Chuông Vàng, số 72 Hàng Bạc.

Chương trình giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể "Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng" sẽ diễn ra tại cụm di tích đình, chùa Trường Lâm, quận Long Biên vào 20h10 hôm nay 8/3.

Chương trình khai mạc lễ hội áo dài TP.HCM lần thứ 11 năm 2025, với chủ đề “Áo dài Việt Nam – Vươn cao Việt Nam”, đã diễn ra tại phố đi bộ Nguyễn Huệ (TP.HCM) vào tối 7/3.

Triển lãm ảnh “Trung đoàn 375 - 50 năm Trung hiếu bên Người” đã khai mạc vào ngày 7/3 tại Hà Nội.