Giá trị của ký ức
Một cuốn sách, lá thư tay thời chiến, phích nước, hay chiếc áo bộ đội đã sờn vải, những đồ dùng tưởng chừng như vô tri nhưng ẩn chứa bên trong đó là những câu chuyện chân thực về một miền ký ức.
Tìm đến các kỷ vật
Những di cảo, băng ghi ẩm mốc và bị mói xông nguy cơ gần như hỏng hẳn. Thế nhưng những di vật này đã được các cán bộ Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam lưu trữ kịp thời tìm đến gia đình và sưu tầm về để cứu chữa, phục hồi. Đối với những nhân vật có đóng góp lớn lao cho đất nước, các di cảo, di vật của họ, phần nhiều đều vô tình không được bảo quản đúng cách.
Thật vậy, về góc độ nghiên cứu và sưu tầm, khi nhìn những tài liệu, ảnh, ở trong tình trạng ẩm mốc, hư hỏng, không ai không xót xa.
Nhiều gia đình, các di cảo bị mối xông, rách, mốc, ảnh bị hư hỏng rất nhiều. Do vậy, trong nhiều đợt kêu gọi sự chia sẻ, trao tặng kỷ vật, tài liệu của đông đảo cá nhân trên cả nước, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 3 đã nhận được hàng triệu tài liệu, sàng lọc, phân loại và cứu chữa những phần hư hỏng, không khác gì các bác sỹ của tư liệu.
Nếu không kịp thời thu thập, bảo quản theo đúng điều kiện khoa học, thì rất khó có thể hồi phục chữa lành. Đối với tài liệu chất liệu ảnh thì càng khó xử lý và cứu chữa, nhất là với chất liệu ảnh màu.
Trước đây, người ta vẫn nghĩ, chỉ những tài liệu hình ảnh, hiện vật liên quan đến những danh nhân, người nổi tiếng, những nhân vật lịch sử thì mới quan trọng và cần phải sưu tầm giữ gìn. Nhưng thực sự không chỉ có vậy, chia sẻ ký ức là cách tốt nhất để phát huy giá trị của di sản, nâng cao trách nhiệm của mỗi người trong việc phát huy di sản, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng, phát động các phong trào hiến tặng, chia sẻ tài liệu nói chung trong xã hội.
Qua đó, phát huy hiệu quả di sản vì lợi ích chung của toàn xã hội. Đặc biệt, đối với thế hệ trẻ, chia sẻ và phát huy di sản góp phần giáo dục tình yêu di sản, là tiền đề cho việc giáo dục tình yêu quê hương, đất nước cho các thế hệ.
Vì vậy, chia sẻ ký ức không chỉ giúp cho cộng đồng cùng trải nghiệm những kỉ niệm của mình và gia đình mình, mà góp phần quan trọng như một mảnh ghép đang thiếu của những trang lịch sử, góp phần kết nối để ký ức thêm vẹn nguyên.
Những kỷ vật biết nói
Câu chuyện kêu gọi tặng kỷ vật cá nhân của Bảo tàng Phụ nữ đã làm nên những cuộc trưng bày rất thú vị, tưởng như dung dị đời thường, nhưng là cả một trang lịch sử, một phần cuộc đời của hàng triệu người Việt Nam.
Cuộc trưng bày “Phụ nữ và gia đình, Phong tục cưới và sinh đẻ” nhận được hàng ngàn kỷ vật và thư tay của các cá nhân và gia đình. Chiếc gối thêu bồ câu, mà thời bao cấp là một món đồ khá xa xỉ thường chỉ để tặng nhau ngày cưới. Vỏ chăn, khăn tay, rồi các thiệp mời đám cưới của 40 năm vể trước. Tất cả đều giản dị nhưng đã làm hàng ngàn khách tham quan trưng bày như sống lại cả một bầu trời ký ức tuổi trẻ.
Nhiều bức ảnh, ký ức của các cá nhân, nhiếp ảnh gia, nhà báo, họa sỹ gửi đến đều mang câu chuyện riêng, như những góc riêng của câu chuyện chung lịch sử, hết sức cảm động và vô cùng ý nghĩa.
“Những kỷ vật biết nói - Mỗi kỷ vật là một câu chuyện”. Các kỷ vật còn giúp kể câu chuyện về phong tục truyền thống. Không chỉ được các tổ chức lưu giữ, mà ký ức còn được các cá nhân tâm huyết lưu giữ qua những trang sách, được viết bởi những người tâm huyết.
Giữ gìn di sản trong cộng đồng vì quá khứ, cho hiện tại và tương lai. Từ xã hội hiểu sự đóng góp của mỗi cá nhân, người có công, những anh hùng hay các nhà khoa học, với công cuộc đấu tranh bảo vệ tổ quốc, xây dựng đất nước, đến tôn trọng vai trò của họ trong cuộc sống.
Từ đó làm cho thế hệ trẻ dấn thân vào sự nghiệp, để sáng tạo, để phục sự xã hội, phục sự tổ quốc. Di sản đó còn chứa đựng giá trị văn hóa to lớn, thông qua những câu chuyện về cội nguồn gia đình, dòng họ, quá trình học tập, phương pháp nghiên cứu, điều kiện sống và làm việc, con đường thành công hay những kinh nghiệm, bài học của họ đều mang bản sắc của lịch sử, con người Việt Nam.
Gìn giữ giá trị của thời gian
Từ ý tưởng của Giáo sư, Bác sỹ, Anh hùng Lao động Nguyễn Anh Trí, muốn lưu giữ bút tích của thầy cô, ông đã mời các nhà khoa học và các chuyên gia bảo tàng cùng bắt tay xây dựng kho dữ liệu chuyên nghiệp. Rồi được sự tin tưởng của đông đảo các nhà khoa học, các văn nghệ sỹ, trao tặng và chia sẻ những câu chuyện cuộc đời, học tập hay sự nghiệp, trong gần 20 năm qua, Trung tâm – Công viên Di sản các nhà khoa học đã trở thành đơn vị uy tín trong nghiên cứu, sưu tầm, lưu trữ và phát huy di sản của các nhà khoa học Việt Nam.
Cuộc đời có nửa thế kỷ nghiên cứu với biết bao công trình, hàng vạn cuốn sách và tư liệu, Giáo sư Vũ Dương Ninh cũng tin tưởng trao tặng toàn bộ tài liệu của mình cho Trung tâm, để chúng được bảo quản và số hóa theo đúng quy trình khoa học.
Đến nay, Trung tâm – Công viên Di sản các nhà khoa học đã cộng tác với gần 7 ngàn nhà khoa học trong nước và các nhà khoa học Việt kiều. Hơn triệu đơn vị tài liệu hiện vật và hàng trăm nghìn phút ghi âm, ghi hình, đang trở thành khối di sản vô giá, nguồn sử liệu chân thật để nghiên cứu về lịch sử phát triển của các ngành khoa học, lịch sử giáo dục cũng như của lịch sử đất nước.
Không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử, khối di sản này còn có giá trị để giáo dục truyền thống yêu nước, truyền cảm hứng, tạo động lực cho thế hệ trẻ.
Chọn nơi gửi gắm tư liệu
Chúng ta thường nghĩ lưu trữ và bảo tàng là nơi để cất giữ, nên nó xa lạ. Các tài liệu, ký ức nằm trong lưu trữ chỉ là một phần, còn phần lớn là nằm trong cộng đồng. Vì thế, việc vận động cộng đồng chia sẻ tài liệu, ký ức là rất quan trọng.
Đôi khi chúng ta không nhận ra được giá trị của những tư liệu, có người nắm giữ di sản nhưng không thấy hết được giá trị nên sẵn sàng bỏ đi. Cần đánh thức cộng đồng để không vô tình làm mất đi những di sản quý giá, chia sẻ ký ức để chúng ta có hiểu biết nhiều hơn về lịch sử, văn hóa.
Thật may mắn, gần đây đã có nhiều văn nghệ sỹ, nhạc sỹ, nhà văn, các giáo sư, nhà nghiên cứu đầu ngành đã thấu hiểu sâu sắc và tiên phong trong phong trào trao tặng, gửi gắm tài liệu cá nhân vào các bảo tàng, trung tâm lưu trữ.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Liên hoan Ẩm thực quốc tế 2024 với chủ đề "Gastronomy of Unity - Ẩm thực kết nối" sẽ diễn ra trong hai ngày 7 và 8/12, tại khu Ngoại giao Đoàn - 298 Kim Mã, Hà Nội.
Triển lãm tranh “Hồn Dó” vừa khai mạc tại không gian nghệ thuật B&C Maison d'Art tại Thủ đô Hà Nội. Với nguồn cảm hứng bất tận từ chất liệu giấy dó - một loại giấy làm từ chất liệu thủ công đồng quê của Việt Nam - nghệ sĩ Ngô Đức Hoàng đã thổi hồn vào những tác phẩm mang đậm chất văn hóa Á Đông, được các nhà nghệ thuật trong và ngoài nước đánh giá cao.
Chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), tối 18/11, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) khai mạc triển lãm ảnh “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”.
Từ việc đầu tư vào kịch bản, dàn dựng đến các hình thức quảng bá, các sân khấu kịch TP.HCM không ngừng nỗ lực thổi luồng sinh khí mới, mang đến trải nghiệm gần gũi và hấp dẫn hơn.
Xuất phát từ tình yêu đối với văn chương, một dự án cộng đồng mang tên “Rubik văn chương” đã ra đời và trở thành nơi trao đổi các kiến thức văn học bổ ích của những bạn trẻ.
Lần thứ tư tổ chức, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 được mở rộng với hơn 110 hoạt động thuộc 12 lĩnh vực công nghiệp văn hoá tiêu biểu, qua đó, tinh thần sáng tạo được lan toả rộng khắp.
“Tôn cựu, nghênh tân” là chủ đề của cuộc triển lãm trưng bày các tác phẩm nghệ thuật đương đại đang diễn ra tại Trung tâm giao lưu văn hóa phố cũ, 46 Hàng Bài, Hà Nội.
Sáng 18/11, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương đã dự khai mạc trưng bày chuyên đề: “Hoàng đế Lê Thái Tổ - Người khai sáng vương triều Hậu Lê”.
Không gian vườn hoa Tao Đàn có vai trò kết nối cảnh quan, không gian kiến trúc đô thị với các công trình quan trọng trong khu vực như tòa nhà Thông tấn xã Việt Nam, trường ĐH Dược và quần thể Đại học Tổng hợp Hà Nội, trong lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024.
Chào mừng ngày Di sản văn hoá Việt Nam 23/11, sáng 18/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề: “Hoàng đế Lê Thái Tổ - Người khai sáng vương triều Hậu Lê”.
Bảng nội quy được đặt ngay trước cổng chùa Yên Phú thuộc huyện Thanh Trì, quy định: “Không mang vàng mã vào chùa”. Người tới lễ chùa đã quen và cảm thấy thoải mái với nội quy này.
Xu hướng du lịch tại chỗ, hay còn gọi là staycation đang trở nên phổ biến khi nhiều người lựa chọn du lịch ngay trong chính thành phố nơi mình sống. Nó như một cách khám phá lại thành phố và cảm xúc của chính mình.
Chào mừng Ngày Di sản Văn hoá Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), sáng 18/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề: “Hoàng đế Lê Thái Tổ - Người khai sáng vương triều Hậu Lê”. Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ Nguyễn Văn Phong tới dự.
Cây cổ thụ nói chung và cây di sản Việt Nam nói riêng là báu vật của mỗi làng quê, đã trải qua bao thăng trầm, biến cố của thời gian.
UBND huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang, đã tổ chức Lễ hội đua mảng truyền thống trên sông Gâm và chuỗi hoạt động văn hóa, thể thao năm 2024.
Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng và Sáng tạo.
Liên hoan sân khấu kịch TP.HCM lần thứ nhất đã chính thức khai mạc với sự góp mặt của gần 300 diễn viên đến từ 20 đơn vị cùng 25 vở kịch hứa hẹn sẽ thu hút công chúng đến với các suất diễn so tài ngay tại sân khấu của mỗi đơn vị công lập và xã hội hóa. Trong đó có nhiều nghệ sĩ tên tuổi như: Thành Lộc, Ái Như, Thành Hội, Quốc Thảo, Minh Nhí, Trịnh Kim Chi....
Được lấy cảm hứng từ 9 bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, bộ sưu tập lụa cao cấp “Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản” mang đến một dấu ấn mới về sự kết hợp giữa nghệ thuật, thời trang và văn hóa Việt Nam.
Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội phối hợp với Tạp chí Di sản Việt Nam (Vietnam Heritage) trực thuộc Hội Di sản Văn hóa Việt Nam vừa tổ chức triển lãm ảnh với chủ đề “Sắc màu thiên nhiên Việt Nam”.
Bằng nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, gần đây, nhiều cổ vật, bảo vật quý lưu lạc tại nước ngoài đã hồi hương. Tuy hiện nay các thủ tục hồi hương cổ vật đang gặp rào cản về hành lang pháp lý, cũng như tài chính, nhưng những lần hồi hương gần đây cho thấy, Việt Nam và quốc tế rất trân quý các giá trị di sản Việt Nam, cùng nỗ lực chung tay để bảo vật được hồi hương.
Sáng nay, 16/11, Lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 khai mạc tại vườn hoa đền Bà Kiệu và không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm. Đến dự chương trình có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà; Thống đốc tỉnh Kanagawa Kuroiwa Yuji và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki.
Bằng cách tích hợp các yếu tố đặc trưng của Việt Nam, chiếc áo in hình ly trà đá - biểu tượng quen thuộc của văn hóa đường phố Việt Nam - đã không chỉ góp phần quảng bá văn hóa nước nhà mà còn tạo cơ hội cho ngành công nghiệp văn hóa phát triển bền vững.
Giới thiệu tới công chúng những thiết kế thời trang lụa độc đáo, lấy cảm hứng từ 9 Bảo vật quốc gia đang được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, bộ sưu tập lụa "Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản" đã ra mắt ấn tượng vào tại Bảo tàng.
Triển lãm giao lưu văn hóa nghệ thuật Hàn Quốc – Việt Nam đã khai mạc tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Đây là hoạt động ý nghĩa thiết thực kỷ niệm lần thứ 30 thiết lập quan hệ ngoại giao Hàn Quốc - Việt Nam.
Ngày 15/11/2024, nhân kỷ niệm 101 năm ngày sinh của nhạc sĩ, thi sĩ, hoạ sĩ tài hoa Văn Cao, gia đình ông phối hợp cùng các đơn vị tổ chức một đêm nhạc đặc biệt mừng sinh nhật lần thứ 101 của ông với chủ đề "Văn Cao - Cha và Con”.
Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Người cao tuổi Hà Nội giờ đây đã trở thành ngôi nhà chung của hàng chục nhiếp ảnh gia cao tuổi. Đam mê sáng tạo, ngay cả thành viên tuổi ngoài 80 cũng không ngại xách máy tới các làng nghề ngoại thành để tác nghiệp.
Trong không gian nghệ thuật B&C Maison d’Art, Triển lãm "Hồn Dó" với 50 tác phẩm được thực hiện trên chất liệu giấy dó của họa sĩ Ngô Đức Hoàng đã tạo nên ấn tượng đặc sắc với công chúng yêu nghệ thuật.
Hướng tới kỷ niệm Ngày Di sản văn hoá Việt Nam (23/11), Trung tâm Lưu trữ quốc gia I phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia (Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng) tổ chức Tọa đàm với chủ đề "Hộp Ký ức 4.0".
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 đã thu hút rất đông người dân và du khách tới tham quan, trải nghiệm. Trong đó, nhiều người đặc biệt ấn tượng với tổ hợp triển lãm nghệ thuật được trưng bày tại Đại học Khoa học Tự nhiên, với nét kiến trúc và các tác phẩm mỹ thuật mang phong cách Đông Dương.
Sáng 15/11, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam khai mạc Triển lãm mỹ thuật toàn quốc đề tài Lực lượng vũ trang (LLVT) - Chiến tranh cách mạng, giai đoạn 2019 - 2024.
Tối 14/11, Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với UBND huyện Thạch Thất đã khai mạc Triển lãm các sản phẩm, mẫu thiết kế hàng thủ công mỹ nghệ mới, sáng tạo.
Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm ngày hội quốc phòng toàn dân, tối 14/11, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức tổng kết và trao giải cuộc thi video clip toàn quốc "Người lính tôi yêu" và cuộc thi viết toàn quốc “Chuyện kể ở đại đội”.
Lễ hội kỷ niệm 735 năm ngày hóa của Đức thánh Thành hoàng làng Linh Ứng, thượng đẳng Thần Đại vương đền Cống Yên đã được nhân dân địa bàn dân cư số 3, 4, 5 phường Vĩnh Phúc tổ chức trang trọng.
Hà Nội sở hữu nhiều di sản giá trị. Việc tái tạo sức sống cho các di sản này sẽ đóng góp tích cực trong quá trình xây dựng và phát triển thành phố sáng tạo.
Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 với rất nhiều hoạt động phong phú, mới lạ, không chỉ là nơi hội tụ mà còn lan toả mạnh mẽ tinh thần sáng tạo Thủ đô.
Ban Tổ chức ước tính đã có hơn 35.000 khách tham quan, trải nghiệm trên tuyến chính Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024. Đây là những khởi đầu ấn tượng trong chuỗi ngày hội của giới sáng tạo và những người yêu Hà Nội.
Những năm gần đây, chất liệu văn hóa dân gian nổi lên như một cảm hứng phong phú và hấp dẫn. Từ âm nhạc, thiết kế hội họa, đến phim ảnh, thời trang... văn hóa dân gian len lỏi vào, hồi sinh vẻ đẹp truyền thống.
Sáng nay, 13/11, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiếp nhận tác phẩm hội họa của Vua Hàm Nghi “Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers)”, do hậu duệ 5 đời của nhà vua trao tặng và tổ chức toạ đàm, giới thiệu về sự nghiệp nghệ thuật của vua Hàm Nghi.
Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 24/11/2024 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội, với nhiều hoạt động hấp dẫn.
Kỷ niệm 100 năm ngày Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh lần đầu đặt chân đến Trung Quốc trên hành trình bôn ba tìm đường cứu nước (11/11/1924 - 11/11/2024); hướng tới 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc (1950 – 2025), Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức Triển lãm “Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Xã Cổ Đông, thị xã Sơn Tây, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km, là điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên độc đáo, bầu không khí trong lành.
Vườn hoa Cửa Nam sau cải tạo đã hoàn toàn thay đổi từ cảnh quan kiến trúc đến cách bố trí các tiểu cảnh, trở thành một không gian nghệ thuật sắp đặt độc đáo của Thủ đô.
Tối 11/11, show diễn thời trang đẳng cấp của cuộc thi "Hoa hậu Di sản Áo dài Việt Nam 2024" đã diễn ra tại thành cổ Sơn Tây, thu hút sự chú ý của đông đảo khán giả và các tên tuổi hàng đầu trong làng thời trang và nghệ thuật.
Tiếp nối thành công của cuốn sách “Miền Tây du hí”. nằm trong dự án “trẻ em viết sách cho trẻ em”, cuốn "Miền Trung du hí" vừa được ra mắt, kể về những câu chuyện trong hành trình giao lưu văn hóa giữa các vùng miền của các tác giả nhí.
Sau khi ra mắt và phát hành vào cuối tháng 10, tiểu thuyết “Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi” của tác giả Hồ Điệp Thanh Thanh đã bán hết ngay 1.000 bản sách trong lần in đầu tiên, chỉ sau 5 ngày.
Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam là một không gian văn hóa, triển lãm độc đáo, giàu tính thẩm mỹ. Nơi đây trưng bày rất nhiều hiện vật mang đến góc nhìn trung thực và đầy đủ về hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam.
0