ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Giải báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là giải báo chí được TP Hà Nội tổ chức thường niên (từ năm 2018), nhằm phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh. 

Trước thềm Lễ trao giải báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ V, Đài Hà Nội đã có cuộc phỏng vấn Nhà báo Lê Quốc Minh - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam về ý nghĩa của giải báo chí này.

Phóng viên: Hà Nội là thành phố đầu tiên trong cả nước tổ chức một giải báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, cuộc thi do Thành ủy Hà Nội tổ chức. Với vai trò là Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, ông đánh giá thế nào về ý nghĩa của giải báo chí này ?

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh: Từ lâu văn hóa luôn được coi là một yếu tố hết sức quan trọng trong sự phát triển của xã hội, tuy nhiên, trong suốt quãng thời gian dài chúng ta đã hơi tập trung, chú ý quá nhiều về những vấn đề kinh tế mà phần nào đó xao nhãng các vấn đề văn hóa trong hoạt động báo chí cũng như trong đời sống nói chung. Hội nghị văn hóa toàn quốc vừa qua cho thấy Đảng và Nhà nước đã nhấn mạnh trở lại tầm quan trọng của văn hóa và chúng tôi thấy Hà Nội đưa ra cuộc thi về những chủ đề hết sức ý nghĩa này là một bước đi rất sớm và có ý nghĩa.

Giải báo chí này góp phần để những vấn đề về văn hóa được lan tỏa rộng rãi trên các cơ quan báo chí, dù báo in, phát thanh, truyền hình hay điện tử.

Chúng ta cũng luôn nhấn mạnh đến việc phải có nhiều tấm gương người tốt việc tốt, nhiều nét đẹp trong xã hội được đưa lên các hình thức truyền thông báo chí hơn, nhưng tỷ lệ này chưa được nhiều lắm. Tôi cho rằng ý tưởng rất tiên phong của Hà Nội chắc chắn đã góp phần để cho các nội dung về văn hóa được lan tỏa, không chỉ trên những sản phẩm báo chí của Hà Nội mà còn trên nhiều sản phẩm báo chí của các cơ quan báo chí trên toàn quốc. Việc này chắc chắn sẽ được nhân rộng và triển khai trong thời gian tới, nhờ sự đi đầu khởi xướng của Hà Nội.

Phóng viên: Vậy theo ông, cuộc thi này có trở thành một sân chơi nghề ý nghĩa dành cho các nhà báo ?

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh: Phải khẳng định đây là một cuộc thi rất ý nghĩa, tuy nhiên để cuộc thi trở thành hiệu ứng lan rộng và thành sân chơi cho giới báo chí thì cần phải có nhiều sự thúc đẩy hơn. Chúng tôi nghĩ rằng tác động của những giải thưởng chỉ là một phần, làm sao phải lan tỏa được định hướng này, chủ trương này trong nhiều cơ quan báo chí, trong các lãnh đạo cơ quan báo chí và trong từng phóng viên, biên tập viên để họ thấy rằng, việc nêu những vấn đề về văn hóa nhiều hơn trên trang báo, kênh phát thanh truyền hình sẽ đóng góp cho sự phát triển xã hội. Nhận thức được điều đó, các phóng viên, biên tập viên sẽ chủ động, không phải vì cuộc thi, mà vì họ thấy việc phản ánh các vấn đề văn hóa trong những chương trình của mình là cần thiết cho cuộc sống hàng ngày.

Phóng viên: Theo ông, trong giai đoạn hiện nay, các phóng viên muốn chung tay phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội văn minh thì nên tác nghiệp theo hướng nào để đạt hiệu quả cao nhất ?

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh: Thường thì những nội dung thu hút sự chia sẻ trên mạng xã hội nhiều khi chưa chắc đã là nội dung thực sự có ích cho đời sống của chúng ta. Ngay cả những nội dung mang tính chất tài chính, môi trường, khoa học rất là công phu nhưng chưa chắc đã được mọi người quan tâm và chia sẻ. Nói về văn hóa, cũng không ít người thiên tư duy về showbiz, về những nội dung về người nổi tiếng, các nghệ sĩ... mà thay vì nêu các thành tựu, những sự phát triển về nghề nghiệp thì lại thiên về những nội dung mang tính đời tư hay các câu chuyện gây sốc.

Chúng tôi nghĩ rằng văn hóa là một phạm trù rất là rộng, và yếu tố văn hóa này lan tỏa trong mọi mặt của đời sống, ngay kể cả việc đầu tư kinh doanh cũng phải có văn hóa, những nội dung về thể thao, về môi trường hay bất kỳ lĩnh vực nào thì yếu tố văn hóa cũng nằm trong đó. Điều đó còn thể hiện trong việc mỗi nhà báo, phóng viên, biên tập viên cần thể hiện nội dung bài viết cũng phải có cách thức văn hóa. 

Ngày 21/6 năm 2022 vừa qua, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Ban Tuyên giáo TW, Bộ TT&TT và Báo Nhân dân đã phát động xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí. Mong muốn của chúng tôi đương nhiên là các cơ quan báo chí phải là các đơn vị đi tiên phong về câu chuyện văn hóa, thể hiện qua mọi mặt, từ việc xây dựng môi trường văn hóa trong từng cơ quan báo chí đến việc mỗi nhà báo phải cư xử với nhau một cách có văn hóa, rồi việc lồng các nội dung mang tính văn hóa nhiều hơn trong từng tác phẩm. Mục tiêu để những nội dung mang tính văn hóa chiếm đa số trên các sản phẩm báo chí thay vì những hướng viết bài, sản xuất nội dung quá thiên về những vấn đề tiêu cực trong xã hội, làm cho người đọc, người xem, người nghe thấy nản khi mà mở tờ báo ra.

Chúng tôi tin tưởng rằng, với sự vào cuộc của tất cả cơ quan hữu quan, sự quyết liệt của lãnh đạo cơ quan báo chí cùng sự chủ động của từng phóng viên, biên tập viên, hi vọng những nội dung về văn hóa sẽ ngày càng chiếm được tỉ lệ lớn trên mỗi trang báo, mỗi chương trình phát thanh truyền hình hàng ngày.

Xin cám ơn ông !

Lễ trao giải Báo chí về Phát triển Văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ V sẽ được tổ chức vào 20h ngày 2/10/2022 tại Hoàng thành Thăng Long, trực tiếp trên Kênh H1 - Đài PTTH Hà Nội.