Gió trở mùa

Trong ký ức tuổi thơ tôi, mỗi mùa đông đến, đêm nằm nghe gió trở mùa, tôi không thể nào quên cái cảm giác ấm áp khi nằm gọn trong lòng mẹ hít hà mùi hương thân thuộc rất riêng của mẹ. Tôi nhớ những niềm vui trong veo thời thơ dại và cả những mảnh vá của đói nghèo một thuở đã lạc trôi vào một thời quá vãng. Càng nhớ, càng thương về ngày xưa, thương cả những ngọn gió trở mùa thổi vào cuộc đời nhọc nhằn của bà, của mẹ.

Chiều nay, mời bạn cùng xuôi theo những dòng suy tư của Hà Kim Quy về ký ức thân thương của tuổi thơ trong một ngày gió trở mùa.

"Trở mùa, trời đổ gió mưa

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, thẫn thờ."

Tôi vẫn tin là đang ở cuối mùa thu, nhưng những con gió lạnh buốt đang len lỏi qua khe cửa, gầm rít trên mái nhà lại muốn nói với tôi rằng, mùa đông đã về.

Đông về. Gió bấc thổi ù ù như ném thốc những vốc gió vào mặt người đi ngược chiều gió thổi. Nghe tiếng ai hát ru con bài “Ru con mùa đông” của nhạc sỹ Đặng Hữu Phúc mà nhớ về tuổi thơ êm đềm.

"Ngủ đi con, nào ngủ đi con,

Mùa đông đang tới ngoài hiên..."

Tôi đã lớn lên từ lời ru của bà, của mẹ. Không ngọt ngào, dịu êm như lời ru của mùa thu, lời ru mùa đông có nỗi niềm gì đó se sắt, dường như lắng đọng trong tâm hồn mỗi con người, nó thấm vào tâm can để đến hôm nay nghe lời ru ngọt ngào và êm dịu, tâm thức ta chợt bùng lên nỗi nhớ về bà, về mẹ những ngày trở gió.

Quê tôi thuộc một huyện nhỏ bên dòng sông Hồng của đồng bằng Bắc bộ, nơi đó có những ngôi làng cổ kính đã đi qua biết bao mùa đông. Những cơn gió bấc khắc nghiệt của mùa đông dường như trở thành quen thuộc với con người và vạn vật từ bao đời nay. Lạnh giá và rét buốt. Có những mùa đông cá chết giá trên đồng, chân người dầm mưa, lội ruộng tím tái. Rét thâm môi, khi đói, áo mỏng manh, cái rét từ trong ruột rét ra như muốn đông lạnh cả da thịt. Vậy mà, những người con đi xa, đến một nơi ấm nóng không có mùa đông, mỗi mùa đông về lại nhớ cồn cào, da diết và thèm một chút se lạnh của miền Bắc với áo khăn đủ ấm nơi quê nhà.

Trong ký ức tuổi thơ tôi, mỗi mùa đông đến, đêm nằm nghe gió trở mùa, tôi không thể nào quên cái cảm giác ấm áp khi nằm gọn trong lòng mẹ hít hà mùi hương thân thuộc rất riêng của mẹ. Hình như mỗi một người mẹ có một mùi hương riêng chỉ để những đứa con mới cảm nhận được?

Nằm trong nhà, tôi vẫn nghe rõ tiếng gió xào xạc đuổi nhau ngoài hiên, những chiếc lá rời cành như nô đùa cùng gió. Bao giờ cũng vậy, bà nội tôi sau một đêm dài khó ngủ vì trở trời, đã dậy rất sớm ra ngõ quét lá. Bước chân bà vội vàng như đến trước mùa đông. Những chiếc lá tre, lá duối, lá mít, lá sấu...được gom lại thành đống rồi phơi khô châm lửa đốt. Bà đã hóa cho chúng bay về trời, để xác tro tàn trả lại về lòng đất. Những ngọn khói bàng bạc bay lên. Từ ngọn lửa mùi hương cay nồng ấm áp lan tỏa khắp khu vườn.

Những ngày rét đầu mùa đột ngột, chưa kịp lôi áo rét ra mặc, lũ học trò co ro trong manh áo mỏng. Thay vì niềm vui háo hức được mua áo mới, chúng tôi chờ những chiếc áo len, áo bông cũ được lấy ra từ trong rương, trong hòm. Tôi nhớ mãi cái áo bông gia truyền không biết có từ đời thuở nào mà khi chị gái để lại cho tôi nó đã sờn khuỷu tay, mẹ tôi phải đáp hai miếng vá để khỏi lòi lớp bông trắng ra ngoài. Màu vải xanh sĩ - lâm bên trong cũng đã bạc phếch. Nhưng phải công nhận là nó ấm nhất trong những chiếc áo tôi có hồi đấy.

Năm qua đi, tháng qua đi…Mỗi lần gió trở mùa, nỗi nhớ ngày xưa dâng đầy trong tôi. Thèm khát lắm một thời thơ dại, anh em quây quần, háo hức xúm quanh mẹt bánh mà quên đi đói nghèo, được chở che, lớn khôn dần trong vòng tay của bà, của mẹ. Những ngày mưa gió không đi làm được, mẹ ở nhà trổ tài nấu bánh đúc. Cho đến bây giờ hễ cứ mưa gió là tôi nhớ đến món bánh thần thánh thuở nghèo khó của mẹ. Mùi vôi trong như vẫn còn nồng đâu đây bên mẹt bánh bốc hơi nóng hổi. Bánh thường được chấm với nước tương hoặc mắm tôm. Cũng có khi công phu hơn, mẹ nấu bánh đúc ăn với riêu cua. Miếng bánh thơm, ngon, ngoài vị giòn sừn sựt, bùi, béo ngậy của đỗ lạc và gạo tấm đồng mình, hình như nó còn có hương vị của mưa và gió mùa nên bất luận trong cuộc đời, được ăn bao nhiêu loại bánh trứ danh nhưng tôi không thể nào quên mẹt bánh đúc mẹ nấu ngày trở gió.

Khi đó, lúa đã gặt vãn. Ngoài đồng còn trơ lại những mảnh lúa nếp cái hoa vàng dài ngày, chúng riu riu ngả vào nhau theo chiều gió. Khi hạt lúa đã khô sữa, chưa chín hẳn, chị tôi xin mẹ cắt một ít mang về làm cốm. Gian bếp ấm cúng hẳn lên. Chúng tôi dùng đôi đũa tre kẹp vào bông lúa để tuốt hạt. Trông chị làm thì dễ mà tay tôi lóng ngóng, những hạt thóc cứ bướng bỉnh gan lì nằm im như thách thức tôi. Mãi rồi tôi cũng tuốt xong một bông. Người thì chuẩn bị bếp rang, anh tôi chuẩn bị cối giã. Bà tôi ngồi cười móm mém: "Đúng là hay ăn thì lăn vào bếp!" Không gì háo hức bằng món ăn tự tay mình làm. Chúng tôi  thưởng thức cốm bắt đầu từ mùi hương lúa trên chảo rang cho đến khi hạt thóc được giã bẹt ra lại càng thơm, lúc đó chỉ mong nhanh nhanh để mẹ sẩy hết vỏ trấu là có món cốm xanh nhạt dai dai, bùi bùi, ngầy ngậy, beo béo và ngọt ngào. Mẹ mang buồng chuối tiêu đã chín lổ đổ trứng cuốc ra. Ăn cốm xanh với chuối tiêu chín trong vườn hoặc ăn với quả hồng chín đỏ mới ngon.

Bây giờ, áo khăn đã đủ ấm, không còn chịu cảnh đói rét ngày xưa. Những ngày mưa gió dầm dề, ta ngồi đây lại nhớ những cơn gió mùa đông bắc luồn qua mái lá thấm vào ổ rơm và nhớ những cơn gió cứ thông thốc thổi rạp vườn cây bên hiên nhà ngày xưa. Tôi nhớ những niềm vui trong veo thời thơ dại và cả những mảnh vá của đói nghèo một thuở đã lạc trôi vào một thời quá vãng. Càng nhớ, càng thương về ngày xưa, thương cả những ngọn gió trở mùa thổi vào cuộc đời nhọc nhằn của bà, của mẹ. Gió cứ thổi mãi mà không lấp đầy khoảng trống vắng trong tâm hồn tôi, những cơn gió trở mùa./.

User
Ý KIẾN

Không phải phật tử cũng không là con chiên, tôi như kẻ dở dở ương ương với gót chân lem lấm bụi trần. Ấy vậy mà tôi lại muốn nghe tiếng chuông ngân vang trong chiều đến lạ. Nào ai thúc giục? Nào ai hối hả? Chỉ giản đơn thôi, tiếng chuông đưa tôi về với bình yên.

Có một người con gái đi giữa phố phường Hà Nội trong một chiều lá bay dày để nỗi nhớ ngày xưa chênh chao ùa về!

Cụm từ chữa lành có thể bạn đã nghe và đọc rất nhiều ở khắp các trang mạng hay cả những câu nói hằng ngày. Với tôi, thật sự đã có thời gian loay hoay mãi để tìm cách chữa lành.

Trong ký ức của một người xa Thủ đô, Hà Nội là những hàng cây xanh mát hai bên đường, những sạp báo, những bác xích lô ngồi đợi khách. Và nỗi nhớ Hà Nội đọng lại trong một ly trà ấm nóng, phảng phất khói bay trong một chiều hoàng hôn.

Có một loại lá, khi được chế biến thành món ăn, lúc ban đầu, ta cảm nhận vị đắng nhẹ, nhưng càng nhai kĩ càng thấy vị ngọt bùi của lá. Không biết đó có phải là một sự hồi đáp thử thách lòng người của một loài cây, hay lá muốn gửi gắm một thông điệp: Có đắng cay mới thấy ngọt bùi?

Có một cô gái đến Hà Nội hai lần nhưng lần nào cũng vội. Vội đến nỗi chưa kịp đi cho hết chiều dài niềm thương thì đã phải chia tay. Nhưng chính trong sự vội vã đó cô nhận ra những chân tình, lại như khơi lên trong cô một nỗi mong ước...

Mưa đã tạnh từ lâu, ngọn nến thơm trên bàn chuyển động khẽ khàng theo từng luồng khí mơn man trong căn phòng mở toang ô cửa.

Có một cô gái từng mua một cuốn sách với tựa đề “Mình phải sống như biển rộng sông dài”. Nội dung trong sách đã nằm lại đâu đó trong góc khuất của ký ức, chỉ có tiêu đề cứ khiến cô phải suy nghĩ mãi bởi lẽ, người với người, quả thực tồn tại như những dòng chảy giao nhau.

Dọc bờ sông Lũy hiền hoà có ngôi làng nhỏ ẩn mình giữa những luống thanh long thắm đỏ. Nơi đó có nếp nhà của ngoại. Gian nhà nhỏ đầy ắp tình thương, luôn có món ngon ngoại dành phần cho con, cho cháu.

Những chiều mưa nhưng lòng người vẫn khô ráo, không còn đau đáu những nỗi ướt xưa... Tôi vẫn luôn tự hỏi cần bao nhiêu hạnh phúc thì con người cảm thấy bình yên?

Có một người con gái chầm chậm bước trên bờ cát trắng mịn. Gió mơn man thổi tung mái tóc, như bàn tay cha âu yếm vỗ về và nỗi nhớ cha trào dâng trong lòng cô.

Thời ấu thơi,Tết Đoan Ngọ với tôi là bao mong ngóng, chộn rộn. Cái mong ngóng, chộn rộn có lẽ chỉ xếp sau ngày Tết Nguyên đán.

Một Tết Đoan Ngọ nữa lại về. Có người đã kịp trở về để ùa vào vòng tay của cha mẹ, của những người thân. Có người thì vẫn còn đang mải mê nơi phương trời xa, chỉ có thể ngóng về quê hương với bao niềm thương nỗi nhớ.

Ai rồi cũng yêu khi ta bắt đầu có những rung động đầu đời. Có tình yêu làm bạn thăng hoa trong cuộc sống. Có tình yêu chỉ mang lại cho bạn đau khổ, thân bại danh liệt. Nhưng dù thế nào, thì ta vẫn luôn trân trọng khoảnh khắc đã từng yêu.

Trên thế gian có hàng trăm cách định nghĩa về tình yêu, nhưng về cơ bản lại không thể có được một định nghĩa rõ ràng và cụ thể.

Mỗi người trong chúng ta, giữa rất nhiều những hỷ nộ ái ố của cuộc sống đầy hối hả, tất bật và đua tranh này, ai cũng cần có một điểm tựa bình an cho mình. Có đôi khi, ta chính là điểm tựa bình an cho một người khác, hoặc ai đó lại đang là điểm tựa bình an cho chính ta.

Rót đầy ly nước ấm từ chiếc bình giữ nhiệt, tôi mở toang cánh cửa sổ bên hông nhà, một buổi sớm mai trong lành, ríu rít tiếng chim hoà với âm thanh khe khẽ phát ra từ các ngôi nhà gần bên. Ngày mới lại bắt đầu.

Vậy là một tháng 5 nữa đã trôi qua thế nhưng có một cô gái vẫn luôn thấy trong lòng mình có chút ganh tỵ với tháng 5 bởi lẽ nó còn có Ngày của Mẹ, còn cô đã không còn mẹ từ lâu. Sắc nắng hè đưa cô trở về với những ký ức ngày còn mẹ cùng nỗi nhớ mênh mang vô bờ bến.

Mùa hạ đã tới mang theo những chùm phượng vỹ rực đỏ, những cánh bằng lăng tím ngát và biết bao cảm xúc dưới mái trường.

Có một cô gái lớn lên bằng mẹt dưa cải của bà ngoại. Mẹt dưa cải ấy không chỉ gợi lên sự tần tảo, oằn gánh lo toan cả một đời người của bà mà còn gắn liền với những tháng ngày đẹp đẽ của tuổi thơ cô.

Trong một buổi trưa mùa hạ mướt xanh khi cơn mưa rào chợt đến, có một người mẹ trẻ đã tìm thấy lại chính mình trong những kí ức và xúc cảm ấu thơ sau một thời gian dài bận rộn với công việc, bận rộn với những lo âu, muộn phiền.

Mỗi lần bước đi trên con đường nhuộm màu cam cháy như ngọn lửa đang tàn dần, tôi lại tưởng tượng đến cảnh Trái đất xảy ra một vụ nổ lớn hơn cả Big Bang và tự hỏi “liệu mình sẽ nói gì nếu ngày mai Trái đất ngừng quay?”.

Tháng 5 về, màu đỏ của phượng đã phủ kín cả những khoảng trời. Trong câu chuyện của các cô, cậu học trò đã len lỏi nỗi buồn chia xa và những trang lưu bút trao vội.

Trong ký ức tuổi thơ của một cô gái trẻ, chái bếp của ngoại là nơi đẹp đẽ nhất, ấm áp nhất và là nơi mà cô được ăn nhiều món ngon nhất trên đời.

Trong nắng mới của một ngày đầu hè, có một người bỗng da diết nhớ cái màu xanh biếc, xanh đến mát dịu cả không gian của cây duối - một loài cây gần như đã vắng bóng và chỉ còn lại trong kí ức của một thời.

Con đường của những người bắt đầu sự nghiệp tự do cũng giống như khi bước trong sương mù. Dày đặc, âm u và lạnh giá. Nhưng sương rồi cũng sẽ tan và ngày nào đó nắng sẽ ngập tràn. Bạn sẽ làm được nếu có đủ quyết tâm và lòng tự tin.

Trong nhịp sống gấp gáp và xô bồ với những mỏi mệt của chuỗi ngày quay cuồng với bận rộn, có một người con gái bỗng thấy thương nhớ về người mẹ của mình. Để nương tựa vào những kỷ niệm và sống lại những ngày còn mẹ, được mẹ yêu thương như thuở nào. Chiều nay, Hường mời bạn nghe những dòng cảm xúc của Diệu Hiền.

Trên con đường đời sẽ có những khúc cua và những ngã rẽ. Đôi khi ta chọn đi hướng đó không phải vì ta mà chỉ vì một ai hay một điều gì đó. Mỗi một sự chọn lựa là một sự đánh đổi, mà không ai biết được những điều ở phía trước có được như mình mong muốn hay không.

Trong ký ức của tôi nhớ mãi một khung cảnh giữa trời xanh biếc, đám đông người lớn trẻ con tập trung lại cùng đứng dưới tán cây đưa tay đón cánh ngọc kỳ lân rơi. Bởi chúng tôi đều tâm niệm ai hứng được hoa rơi trên tay sẽ có cuộc sống hạnh phúc và bình an.

Tiếng còi tàu đã trở thành một phần trong cuộc sống hằng ngày của gia đình tôi. Với má, tiếng còi tàu thay cho chiếc đồng hồ để má biết tới giờ cơm nước cho ba, gọi bọn nhỏ đến trường hay đến giờ ra vườn cuốc cỏ. Còn với ba, khi tàu dừng lại ở sân ga cũng là lúc ba tranh thủ đưa những bó củi khô lên toa tàu. Và những tiếng còi tàu ấy đã theo suốt những năm tháng tuổi thơ tôi.

Hà Nội không phải nơi sinh ra cũng chẳng phải nơi lớn lên. Nhưng mỗi lần đến Hà Nội, có một cô gái luôn cảm thấy ấm áp, thân quen và gần gũi như về với chính quê hương mình. Chiều nay, Hường mời bạn nghe những dòng cảm xúc của Thu Phương.

Cùng trải qua chìm nổi trong đời có người an nhiên, có người ai thán. Thước đo hạnh phúc chẳng là của chung khiến ta cứ đau đáu một câu hỏi, phải đi bao xa ta mới chạm tới hạnh phúc? Chiều nay, Hường mời bạn nghe những dòng cảm xúc của Thùy Linh.

Hoa muống biển - một loài hoa bình dị vẫn âm thầm kể một chuyện tình chung thủy. Một loài hoa có sức sống thật mãnh liệt dù cho cát bỏng vẫn xanh màu lá, dù biển lắm khi mặn chát vẫn tím màu hoa.

Mỗi loài hoa ở Hà Nội có nét đặc trưng riêng biệt cho từng mùa. Khi ta bắt gặp vẻ đẹp tinh khiết của hoa loa kèn, cũng chính là khoảnh khắc viên gạch tiếp nối giữa mùa xuân qua mùa hạ để xây đắp nên những cảm xúc xốn xang trong lòng. Không đa sắc màu như hoa cúc, cũng chẳng ngát hương thơm nồng như hoa hồng. Màu trắng tinh khôi của những bó hoa loa kèn như một điểm nhấn riêng biệt cho ta cảm giác an nhiên đến lạ thường.

Người ta bảo tạo hóa luôn công bằng, thiếu hụt điều này thì sẽ được bù đắp điều kia. Hàng bằng lăng ở hai bên đường mỗi ngày tôi qua lại đã minh chứng điều đó. Và cũng chẳng vì thiếu hương mà bằng lăng không làm cho hồn tôi xao xuyến. Những ngày này tôi ước có một cái máy ảnh thật xịn để có thể thu lại tất cả nét yêu kiều của bằng lăng. Mùa bằng lăng nở, tôi thường chạy xe trên những con phố rợp tím bằng lăng để nghe bao nhung nhớ ngập tràn. Và tôi nhớ anh.

Từ những cánh đồng làng, tôi lon ton lên thành phố để tìm chỗ tá túc. Nơi này đông đúc và hoa lệ, nhưng gánh nặng gạo tiền hình như đang cuốn những kẻ tứ xứ không còn thời gian để xây dựng quan hệ với ai đó xa lạ. Những căn phòng trọ luôn đóng cửa. Đôi khi, người hàng xóm đã ốm nặng vài tuần cũng chẳng ai biết tới để hỏi han. Cái bận cứ dùng dằng ôm ghì lấy vai họ. Tới nỗi họ còn chẳng kịp rảnh rỗi cho một lời quan tâm đến nhau.

Thành phố hình như không ngủ. Tiếng ồn ào từ phía chợ bắt đầu lúc hai, ba giờ sáng. Tôi nằm im trong phòng trọ lắng nghe tiếng gà gáy, những con gà chắc cũng mang từ quê lên chưa quen được với môi trường đêm lúc nào cũng rực rỡ ánh đèn.

Bỗng một sớm mai thức giấc, hương dẻ ngọt ngào đã chờ sẵn trên khung cửa sổ màu xám tro cùng chú mèo mun khoanh tròn say sưa bên chồng sách đêm qua tôi đọc còn dang dở. Hương hoa chực chờ cánh cửa vừa hé là vội vàng len vào xâm chiếm cả căn phòng. Căn phòng tôi ngập tràn hương hoa dẻ, ngập tràn tháng tư mang chớm hạ khẽ khàng...

Làm việc thời gian tự do mang cho tôi nhiều trải nghiệm, từ việc sắp xếp thời gian cho công việc, cho gia đình và bản thân. Phải thật khéo léo nếu không rất dễ bị chìm đắm trong những bộn bề mà không có thời gian riêng cho chính mình.

Chiều mưa, hương ngọc lan bên hiên nhà cứ lặng thầm quyến rũ. Bản nhạc Trịnh văng vẳng đâu đây cùng tiếng mưa "nghe mưa nơi này lại nhớ mưa xa...".

Hoa lưu ly (forget me not) - một loài hoa tím nhỏ thủy chung, suốt đời ôm thương nhớ về mối tình vô vọng. Loài hoa tím ấy như tượng trưng cho một cuộc tình tàn phai rồi hồi sinh, hồi sinh rồi lại phai tàn từ kiếp này qua kiếp khác mặc cho trong đời ai nhớ ai quên.

Dường như hầu hết ở các làng quê Việt bây giờ, cùng với những thiết chế văn hóa được xây dựng khang trang, phục vụ đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thì cổng làng gắn với tên làng đã tạo nên nét riêng dáng dấp của một làng lưu dấu trong tâm khảm mỗi người. Những tên gọi của làng thường hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa nhân văn sâu xa, mang cả ước vọng khát khao của cha ông một thuở lập làng với sự bình an, ấm no đầy đủ. Vì thế, danh xưng những tên làng cứ lưu mãi qua từng thế hệ…

Hà Nội đón tôi đương vào khoảnh khắc giao mùa. Gánh hoa loa kèn trắng tinh khôi tỏa mùi hương dịu nhẹ giao hòa trong làn gió nhè nhẹ khiến tâm hồn đa cảm thêm khắc khoải giao cảm với đời, để mênh mang thương nhớ hương vị cà phê Giảng - thức uống trở thành một phần thân thương, một phần văn hóa của Hà Nội phố.

Mẹ tôi không nghiện trầu cau nhưng mẹ vẫn trồng một giàn trầu xanh mơn mởn. Mẹ bảo nhà có giàn trầu mới ấm áp. Nhưng tôi hiểu mẹ đã gửi gắm vào đó biết bao nhiêu ân tình và cả nỗi nhớ về ngoại khôn nguôi.

Sống nhẩn nha giữa đời vội vã có thể chưa từng dễ dàng với chúng ta. Nhưng khi bước đi dưới những tán lá xanh xào xạc theo con gió, dưới bầu trời một màu ngăn ngắt xa xôi, tôi cảm giác hồn mình như cánh bồ công anh mảnh khảnh tự do bay mãi, chẳng nghĩ ngợi gì. Có những ngày như thế, những khoảnh khắc như thế. Chỉ cần im lặng hít thở thôi cũng đủ hạnh phúc.

Hà Nội với tôi là những thương nhớ đầu tiên từ hồi tôi đi thi đại học. Hà Nội đã lấy đi của tôi bao nhiêu nước mắt và còn là giấc mơ mà tôi chẳng thể chạm vào. Hà Nội là nhưng kỷ niệm của tôi khi biết người thương nhập viện, là khoảnh khắc thót tim khi đưa con ra cấp cứu viện nhi, là khoảnh khắc cháy lòng khi cha bệnh trọng. Và là khoảnh khắc đi chơi về muộn, thấy những người dân lầm lũi ngủ ngon lành nơi gầm cầu, trong lòng cống...