Hình tượng rồng từ góc nhìn di sản
Từ nguồn gốc Con Rồng Cháu Tiên thiêng liêng của huyền sử, hình tượng Rồng đã gắn bó trong suốt chiều dài lịch sử của văn hóa Việt Nam, từ những ngày đầu dựng nước, trải qua các triều đại phong kiến, tiếp tục được kế thừa và để lại những dấu ấn đậm nét trong đời sống văn hóa hiện đại.
Qua những cổ vật, hiện vật được phát hiện, lưu trữ trong Bảo tàng lịch sử Quốc gia, bảo tàng Hà Nội, Hoàng thành Thăng Long và những câu chuyện văn hóa của đời sống đương đại, hình tượng Rồng từ góc nhìn di sản ngày Tết sẽ chuyển tài một vài câu chuyện thú vị, giúp khán giả có thêm góc nhìn về hình tượng Rồng nhân dịp năm mới Giáp Thìn.
Những chiếc qua đồng, Hộ tâm phiến hay tấm che ngực là những hiên vật thời Đông Sơn, cách đây khoảng hơn 2000 năm, đang được trưng bày tại bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Hình ảnh giao long được khắc họa rõ nét. Đây được coi là hai trong số các hiện vật quý cho thấy hình tượng rồng (giao long) xuất hiện rất sớm trong đời sống sinh hoạt của người Việt cổ.
Trong 10 thế kỷ đầu công nguyên, hình tượng giao long hay những hình tượng rồng buổi sơ khai xuất hiện trên hiện vật còn lưu giữ được đến nay không nhiều. Nhưng những dấu ấn về hình tượng rồng đã cho thấy ý nghĩa và tầm quan trọng của nó trong đời sống văn hóa người Việt.
Chuông Thanh Mai được trưng bày bảo tàng Hà Nội là bảo vật quốc gia, được đánh giá là chiếc chuông cổ nhất Việt nam với hình tượng rồng khắc họa rõ nét.
Những cổ vật được tìm thấy và được lưu giữ trong các bảo tàng là những minh chứng rõ ràng về sự xuất hiện của hình tượng rồng trong đời sống người dân từ buổi sơ khai.
Hình tượng rồng đã xuất hiện sớm từ buổi đầu dựng nước, tồn tại và phát triển liên tục qua các thời kỳ.
Với truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên mà tất thảy mỗi chúng ta đều được biết đến, được nghe kể từ khi còn nhỏ, rồng là niềm tự hào về dòng giống, cội nguồn của người Việt cho đến tận hôm nay. Đặc biệt là có 3 móng thì sang thời Lê Sơ, hình tượng rồng đã có nhiều thay đổi rõ ràng hơn, gửi gắm những mong ước về sự phồn thịnh, may mắn, hạnh phúc, bình an và sự trường tồn của dân tộc.
Rồng thời Lý mềm mải uyển chuyển với chin khúc uốn. Có những hình tượng rồng gắn với lá đề. Đó là sự dung nạp, hòa hợp giữa phật giáo và nho giáo. Rồng thời Trần có tạo hình mạnh mẽ hơn nhưng chủ yếu, rồng thời Lý Trần vẫn là hình tượng rồng 3 móng.
Thời Lê Sơ, rồng vẫn luôn có mặt ở vị trí xứng đáng của mình. Thời kỳ này, hình tượng rồng phổ biến trên các bia đá. Do được tạo tác trên chất liệu này nên hầu hết các hình rồng đến nay còn tương đối nguyên vẹn. Điển hình là đôi rồng đá ở Điện Kính Thiên - Hoàng thành Thăng Long, rồng đá trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc tử Giám
Từ thời Lê Sơ trở đi, hình tượng rồng đã có sự thay đổi, thể hiện uy quyền của nhà vua. Trên rất nhiều các hiện vật cung đình, hay trong các hiện vật được khai quật, xuất hiện các hình tượng rồng 4 móng, 5 móng. Rồng thời Lê được thể hiện trong nhiều tư thế khác nhau: rồng tượng trưng cho quyền uy của nhà vua với thân lượn hai khúc lớn, chân có năm móng sắc nhọn quắp lại.
Theo thời gian, hình tượng rồng đã có nhiều thay đổi, phù hợp với hình thái đất nước và thể hiện uy quyền của nhà vua. Không chỉ trong đời sống chính trị trốn cung đình, rồng đã ngày càng trở nên gần gũi hơn trong đời sống văn hóa, trong mỹ thuật, điêu khắc. Tạo hình rồng luôn là hình tượng cao quý và tiêu biểu nhất của nền mỹ thuật dân tộc.
Không chỉ xuất hiện trong các hiện vật chốn cung đình, hình tượng rồng còn được hiển hiện trong đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân như nhạc lễ tứ quý.
Với những bộ cổ phục được phụng dựng tỉ mỉ và công phu, hình tượng rồng được thể hiện rõ nét trên các hoa văn trang trí.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, biểu tượng rồng trong cung đình được quy định một cách nghiêm ngặt, khắt khe về cách thể hiện, trang trí; còn trong đời sống dân gian, rồng được thể hiện một cách đa dạng, phóng khoáng và sinh động. Hình tượng rồng trở nên gần gũi hơn với cuộc sống đời thường thông qua sự sáng tạo của lớp lớp các thế hệ người Việt.
Con rồng là một hình tượng có vị trí đặc biệt trong văn hóa, tín ngưỡng tâm linh của dân tộc Việt Nam. Hình tượng rồng Việt vì thế hiện diện đa dạng trong mọi mặt đời sống xã hội từ kiến trúc, trên trang phục, đồ mỹ thuật ứng dụng. Hơn 100 hiện vật đang được trưng bày tại Bảo tàng Hà Nội trong những ngày xuân mới Giáp Thìn là những kết tinh của tinh thần dân tộc, sự sáng tạo và khát vọng của tuổi trẻ.
Những chú rồng sặc sỡ được làm bằng vải, bằng gốm sứ, những chiếc quạt, đèn bàn, những bức tranh,…. là những sản phẩm làng nghề, sản phẩm thủ công mỹ nghệ được giới thiệu tới công chúng thủ đô theo nhiều kiểu dáng, chất liệu khác nhau. Rõ ràng, hình tượng rồng đã sống trong đời sống người dân tự bao giờ và ngày càng trở nên có ý nghĩa hơn đối với những người Việt trẻ khi thể hiện những sáng tạo của mình.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Bằng nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, gần đây, nhiều cổ vật, bảo vật quý lưu lạc tại nước ngoài đã hồi hương. Tuy hiện nay các thủ tục hồi hương cổ vật đang gặp rào cản về hành lang pháp lý, cũng như tài chính, nhưng những lần hồi hương gần đây cho thấy, Việt Nam và quốc tế rất trân quý các giá trị di sản Việt Nam, cùng nỗ lực chung tay để bảo vật được hồi hương.
Sáng nay, 16/11, Lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 khai mạc tại vườn hoa đền Bà Kiệu và không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm. Đến dự chương trình có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà; Thống đốc tỉnh Kanagawa Kuroiwa Yuji và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki.
Bằng cách tích hợp các yếu tố đặc trưng của Việt Nam, chiếc áo in hình ly trà đá - biểu tượng quen thuộc của văn hóa đường phố Việt Nam - đã không chỉ góp phần quảng bá văn hóa nước nhà mà còn tạo cơ hội cho ngành công nghiệp văn hóa phát triển bền vững.
Giới thiệu tới công chúng những thiết kế thời trang lụa độc đáo, lấy cảm hứng từ 9 Bảo vật quốc gia đang được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, bộ sưu tập lụa "Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản" đã ra mắt ấn tượng vào tại Bảo tàng.
Triển lãm giao lưu văn hóa nghệ thuật Hàn Quốc – Việt Nam đã khai mạc tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Đây là hoạt động ý nghĩa thiết thực kỷ niệm lần thứ 30 thiết lập quan hệ ngoại giao Hàn Quốc - Việt Nam.
Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Người cao tuổi Hà Nội giờ đây đã trở thành ngôi nhà chung của hàng chục nhiếp ảnh gia cao tuổi. Đam mê sáng tạo, ngay cả thành viên tuổi ngoài 80 cũng không ngại xách máy tới các làng nghề ngoại thành để tác nghiệp.
Trong không gian nghệ thuật B&C Maison d’Art, Triển lãm "Hồn Dó" với 50 tác phẩm được thực hiện trên chất liệu giấy dó của họa sĩ Ngô Đức Hoàng đã tạo nên ấn tượng đặc sắc với công chúng yêu nghệ thuật.
Hướng tới kỷ niệm Ngày Di sản văn hoá Việt Nam (23/11), Trung tâm Lưu trữ quốc gia I phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia (Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng) tổ chức Tọa đàm với chủ đề "Hộp Ký ức 4.0".
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 đã thu hút rất đông người dân và du khách tới tham quan, trải nghiệm. Trong đó, nhiều người đặc biệt ấn tượng với tổ hợp triển lãm nghệ thuật được trưng bày tại Đại học Khoa học Tự nhiên, với nét kiến trúc và các tác phẩm mỹ thuật mang phong cách Đông Dương.
Sáng 15/11, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam khai mạc Triển lãm mỹ thuật toàn quốc đề tài Lực lượng vũ trang (LLVT) - Chiến tranh cách mạng, giai đoạn 2019 - 2024.
Tối 14/11, Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với UBND huyện Thạch Thất đã khai mạc Triển lãm các sản phẩm, mẫu thiết kế hàng thủ công mỹ nghệ mới, sáng tạo.
Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm ngày hội quốc phòng toàn dân, tối 14/11, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức tổng kết và trao giải cuộc thi video clip toàn quốc "Người lính tôi yêu" và cuộc thi viết toàn quốc “Chuyện kể ở đại đội”.
Lễ hội kỷ niệm 735 năm ngày hóa của Đức thánh Thành hoàng làng Linh Ứng, thượng đẳng Thần Đại vương đền Cống Yên đã được nhân dân địa bàn dân cư số 3, 4, 5 phường Vĩnh Phúc tổ chức trang trọng.
Hà Nội sở hữu nhiều di sản giá trị. Việc tái tạo sức sống cho các di sản này sẽ đóng góp tích cực trong quá trình xây dựng và phát triển thành phố sáng tạo.
Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 với rất nhiều hoạt động phong phú, mới lạ, không chỉ là nơi hội tụ mà còn lan toả mạnh mẽ tinh thần sáng tạo Thủ đô.
Ban Tổ chức ước tính đã có hơn 35.000 khách tham quan, trải nghiệm trên tuyến chính Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024. Đây là những khởi đầu ấn tượng trong chuỗi ngày hội của giới sáng tạo và những người yêu Hà Nội.
Những năm gần đây, chất liệu văn hóa dân gian nổi lên như một cảm hứng phong phú và hấp dẫn. Từ âm nhạc, thiết kế hội họa, đến phim ảnh, thời trang... văn hóa dân gian len lỏi vào, hồi sinh vẻ đẹp truyền thống.
Sáng nay, 13/11, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiếp nhận tác phẩm hội họa của Vua Hàm Nghi “Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers)”, do hậu duệ 5 đời của nhà vua trao tặng và tổ chức toạ đàm, giới thiệu về sự nghiệp nghệ thuật của vua Hàm Nghi.
Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 24/11/2024 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội, với nhiều hoạt động hấp dẫn.
Kỷ niệm 100 năm ngày Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh lần đầu đặt chân đến Trung Quốc trên hành trình bôn ba tìm đường cứu nước (11/11/1924 - 11/11/2024); hướng tới 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc (1950 – 2025), Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức Triển lãm “Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Xã Cổ Đông, thị xã Sơn Tây, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km, là điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên độc đáo, bầu không khí trong lành.
Vườn hoa Cửa Nam sau cải tạo đã hoàn toàn thay đổi từ cảnh quan kiến trúc đến cách bố trí các tiểu cảnh, trở thành một không gian nghệ thuật sắp đặt độc đáo của Thủ đô.
Tối 11/11, show diễn thời trang đẳng cấp của cuộc thi "Hoa hậu Di sản Áo dài Việt Nam 2024" đã diễn ra tại thành cổ Sơn Tây, thu hút sự chú ý của đông đảo khán giả và các tên tuổi hàng đầu trong làng thời trang và nghệ thuật.
Tiếp nối thành công của cuốn sách “Miền Tây du hí”. nằm trong dự án “trẻ em viết sách cho trẻ em”, cuốn "Miền Trung du hí" vừa được ra mắt, kể về những câu chuyện trong hành trình giao lưu văn hóa giữa các vùng miền của các tác giả nhí.
Sau khi ra mắt và phát hành vào cuối tháng 10, tiểu thuyết “Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi” của tác giả Hồ Điệp Thanh Thanh đã bán hết ngay 1.000 bản sách trong lần in đầu tiên, chỉ sau 5 ngày.
Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam là một không gian văn hóa, triển lãm độc đáo, giàu tính thẩm mỹ. Nơi đây trưng bày rất nhiều hiện vật mang đến góc nhìn trung thực và đầy đủ về hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam.
Trong năm thứ 4 tổ chức Lễ hội Thiết kế Sáng tạo, hơn 500 nhà sáng tạo, kiến trúc sư, nghệ nhân, đặc biệt là nhiều nghệ sĩ trẻ trong các lĩnh vực thiết kế thăng hoa trong cảm xúc, thể hiện những ý tưởng sáng tạo, thúc đẩy công nghiệp văn hóa của Hà Nội phát triển.
Nhà báo, nhà văn Phạm Việt Tiến vừa chính thức cho ra mắt bạn đọc cuốn tiểu thuyết “Mưa ở lung chừng đồi”, với những trang văn đầy chân thực về thân phận của những người phụ nữ đã cống hiến cả tuổi thanh xuân của mình cho những cung đường ra trận.
Nét độc đáo của tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội đó là mỗi một nhà ga đều được thiết kế màu sắc và hình ảnh riêng biệt gắn liền với từng địa danh cụ thể. Sáng 9/11, thêm một tác phẩm nghệ thuật công cộng với tên gọi ‘’Năm giờ sáng, Hà Nội thức giấc’’ được khánh thành tại nhà ga S8 Cầu Giấy.
Một trong những điểm nhấn của Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 đó là không gian Pavillon Viglacera Aurora độc đáo, thu hút nhiều khách tham quan trong và ngoài nước.
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 đã mở cửa đón du khách vào tham quan và trải nghiệm các không gian nghệ thuật. Trong đó, Cung thiếu nhi Hà Nội được coi là “trái tim” của tuyến lễ hội, với các hoạt động sáng tạo nghệ thuật đặc sắc, thu hút sự quan tâm của nhiều người.
Trong bối cảnh đô thị hiện đại, nghệ thuật đường phố đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và xã hội. Không chỉ mang đến vẻ đẹp cho không gian công cộng, nghệ thuật đường phố còn tạo ra những khoảnh khắc kết nối tuyệt vời giữa con người với con người, giữa nghệ sĩ và cộng đồng.
Tại Trung tâm Giao lưu Văn hoá Phố cổ vừa diễn ra lễ công bố fashion show "Sắc màu di sản". Chương trình do Bản Quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội và Công ty Cổ phần Media Tân Thành An phối hợp tổ chức.
Tối nay (9/11), UBND thành phố Hà Nội tổ chức khai mạc Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội năm 2024.
Ga Hà Nội được xây dựng từ năm 1902 với tên gọi ban đầu là ga Hàng Cỏ. Trải qua hơn một thế kỷ, nhà ga vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính pha lẫn hiện đại, trở thành một điểm nhấn kiến trúc độc đáo của Thủ đô.
Triển lãm gốm nghệ thuật "Hiện Linh" của hoạ sĩ Ngô Xuân Bính sẽ chính thức khai mạc vào ngày 10/11, tại không gian sáng tạo ngoài sân vườn của Bảo tàng Hà Nội.
Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 sẽ khai mạc vào tối ngày 9/11 với chương trình nghệ thuật và diễu hành chủ đề “Giao lộ”, lấy cảm hứng từ khung cảnh đô thị Thăng Long xưa với những tiếp biến từ quá khứ tới hiện tại.
Với chủ đề “Giao lộ thời gian”, Lễ hội thiết kế sáng tạo 2024 hình thành dọc theo 7 công trình di sản lịch sử tiêu biểu của Thủ đô với hơn 100 hoạt động sáng tạo, hứa hẹn sẽ là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Với mong muốn để thế hệ trẻ có nhiều cơ hội tiếp cận với những giá trị văn hóa truyền thống của đất nước, vở diễn “Thiếu phụ Nam Xương” của Nhà hát Tuồng Việt Nam đã kể lại câu chuyện gần gũi quen thuộc với nhiều thế hệ.
Sau nhiều năm đắm mình trong thế giới của hội họa biểu hiện trừu tượng, Trần Lưu Mỹ đã trở thành một cái tên nổi bật trong giới mỹ thuật trong và ngoài nước. Mỗi triển lãm cá nhân được tổ chức liên tiếp trong khoảng thời gian gần đây của Trần Lưu Mỹ đã góp thêm một góc nhìn tươi mới cho nghệ thuật trừu tượng đương đại.
Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” sẽ diễn ra từ ngày 9 đến 17/11 với hơn 100 hoạt động sáng tạo sôi nổi thuộc 12 lĩnh vực công nghiệp văn hoá, tiêu biểu như kiến trúc, thiết kế, mỹ thuật, trình diễn, điện ảnh. Nằm trong chuỗi các hoạt động của lễ hội, Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức buổi toạ đàm "Truyền thống - Văn hiến - Mạch dẫn không gian sáng tạo đương đại".
Trong khuôn khổ Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội 2024 (HANIFF VII), ngày 7/11, Viện Phim Việt Nam khai mạc Triển lãm “Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận - Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh" tại Trung tâm Chiếu phim quốc gia.
Vườn hoa Lý Tự Trọng trên địa bàn quận Tây Hồ (Hà Nội) vừa được cải tạo với kinh phí 25 tỷ đồng, đã mang một diện mạo mới, khang trang và sạch đẹp.
Trong nỗ lực hội nhập, phát triển và hướng tới xuất khẩu các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, Hà Nội đã ký kết hợp tác với Hội đồng Thủ công thế giới nhằm phát triển bền vững làng nghề.
Đầu tháng 11, họa sĩ nổi tiếng Trần Lưu Mỹ đã tổ chức triển lãm cá nhân “Khoảng trống III”. Nối tiếp hai triển lãm trước đã từng rất thành công, những bức tranh của họa sĩ Trần Lưu Mỹ dẫn dắt người xem vào thế giới của nghệ thuật trừu tượng ấn tượng.
Với chủ đề “Thúc đẩy dòng chảy văn hoá sáng tạo Thủ đô”, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 sẽ chính thức khai mạc vào thứ Bảy (9/11) và kéo dài đến hết ngày 17/11.
0