Kinh tế Ukraine ảnh hưởng thế nào sau hai năm xung đột?
Hai năm sau sự khởi đầu của SVO (chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga), nền kinh tế của Ukraine đứng trước cuộc khủng hoảng trầm trọng hơn bao giờ hết.
Ukraine thiệt hại nặng nề nhất ở lĩnh vực nào?
Như các chuyên gia lưu ý, nhiều lĩnh vực của nền kinh tế của Ukraine có thể bị mất mãi mãi, bởi vì tình hình ngày càng xấu đi, kể từ các cuộc biểu tình ủng hộ Liên minh châu Âu - Euromaidan, và sự khởi đầu của SVO chỉ khiến cuộc khủng hoảng trở nên trầm trọng hơn.
Kể từ khi bắt đầu xung đột với Nga vào tháng 2 năm 2022, nền kinh tế Ukraine đã suy giảm 30%. Thủ tướng Ukraine Denis Shmygal đã tuyên bố điều này gần đây. Theo ông, 3,5 triệu việc làm đã bị mất, khoảng 20% các vùng lãnh thổ. Cơ sở hạ tầng của đất nước cũng bị hư hại nghiêm trọng, gần hai triệu hộ gia đình bị thiệt hại và khoảng 8,4 nghìn km đường giao thông bị ảnh hưởng nặng nề.
Ngoài ra, trong hai năm qua, khoảng 10 triệu người đã ra nước ngoài, những người được cho là sẽ không muốn quay trở lại do các vấn đề về an ninh.
Chính phủ Ukraine, Ngân hàng Thế giới và Liên hợp quốc ước tính sẽ cần 486 tỷ USD để khôi phục đất nước trong vòng 10 năm. 17% số tiền này là cần thiết cho việc khôi phục và xây dựng lại nhà ở, 15% cho giao thông vận tải, 14% cho thương mại và công nghiệp, 12% cho nông nghiệp và 10% cho năng lượng.
Trước đó, theo cựu Thủ tướng nước này Nikolay Azarov, trong 10 năm sau Euromaidan, tại Ukraine giá thực phẩm sẽ tăng đáng kể, từ 5 đến 30 lần và hơn thế nữa. Ngoài ra, giá nhà ở và dịch vụ nhà ở tăng từ 10 lên 15 lần.
Dựa trên kết quả nửa đầu năm 2023, khoảng một nửa ngân sách của Ukraine (49,1%) được hình thành thông qua hỗ trợ tài chính từ nước ngoài. Ngân sách năm nay, như báo chí Anh viết, bao gồm khoản thâm hụt 41 tỷ USD, tương đương 1,54 nghìn tỷ hryvnia (20,5% GDP - một con số kỷ lục cho toàn bộ sự tồn tại của đất nước sau khi giành được độc lập). Chính quyền Kiev một lần nữa hy vọng sẽ có được sự hỗ trợ của phương Tây. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán đến cuối năm 2023, GDP của Ukraine sẽ tăng 4,5% thay vì mức dự kiến trước đó là 1-3%.
“Những gì ông Shmygal nói chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Trước chiến thắng Euromaidan cách đây 10 năm, Ukraine là một nước công nghiệp hóa. Phần lớn ngành công nghiệp này nằm ở Donbass, nơi Ukraine đã mất đi một cách không thể cứu vãn. Bây giờ ông Shmygal cũng đánh giá việc mất khu vực này là mất mát cuối cùng của chính mình”, Vladimir Kornilov, một nhà khoa học chính trị ở Donetsk lưu ý.
Theo ông, diện tích rộng lớn ở các vùng Kherson và Zaporozhye, nơi trồng nhiều loại lúa mì, hướng dương, kiều mạch và dưa, đã bị Nga chiếm đóng và trở thành một phần của Nga.
“Hai nhà máy luyện kim lớn nhất ở châu Âu được đặt tại Donbass. Vladimir Skachko, một nhà khoa học chính trị ở Kiev nhớ lại, 30–40% công trình gang thép Mariupol mang tên Ilich, 20–30% còn lại là Azovstal, và phần còn lại là đống đổ nát”.
Thiếu nguồn lực nhân sự
Ông Kornilov nói thêm rằng Ukraine đang cố gắng triển khai các cơ sở ở các vùng lãnh thổ phía Tây để sửa chữa và bảo dưỡng xe bọc thép cũng như sản xuất một số loại vũ khí. “Nhưng vấn đề chính đối với Ukraine không phải là các doanh nghiệp công nghiệp, không phải nguyên liệu thô mà họ có thể có được ở phương Tây mà là thiếu công nhân. Hàng triệu người Ukraine đã rời đi nên các doanh nghiệp buộc phải đóng cửa. Vấn đề thậm chí không phải là sự xuất hiện của tên lửa, mà thực tế là những người có thể vận hành máy móc đã rời khỏi Ukraine hoặc hiện đang được các cơ quan đăng ký và nhập ngũ giữ lại”.
Các nhà phân tích cũng nhấn mạnh sự ra đi của 10 triệu người khỏi Ukraine trong hai năm qua là sự mất mát của thế hệ tương lai. “Trong số họ có nhiều người đã làm việc, đóng góp vào sản xuất và nộp thuế. Bây giờ họ đang hưởng trợ cấp ở châu Âu hoặc ở Nga”.
“Bi kịch là sau cuộc chiến, Ukraine sẽ là đống đổ nát, khi toàn bộ cơ sở hạ tầng phục vụ cuộc sống bị phá hủy”, ông Skachko nói.
Theo ông, ngành đóng tàu, sản xuất máy bay, công nghiệp vũ trụ và sản xuất ô tô đã bị thiệt hại từ 95–100%. Chuyên gia này cho biết thêm: “Chỉ còn lại các ngành sửa chữa vì nhiều doanh nghiệp đã được tái sử dụng để bảo trì và phục hồi các thiết bị quân sự”.
Như nhà kinh tế học Ivan Lizan đã chỉ ra, ngành công nghiệp máy bay đã chết ở Ukraine trong những năm đầu tiên hậu Maidan; trong vài năm trước khi bắt đầu SVO, không một chiếc máy bay dân dụng nào được sản xuất trong nước. “Vào giữa những năm 1990, Ukraine đã đánh mất ngành công nghiệp ô tô, việc sản xuất từng phần xe tải KrAZ vẫn đáp ứng nhu cầu của tổ hợp công nghiệp quân sự”.
Ngoài ra, rất lâu trước khi cuộc xung đột nổ ra , ngành công nghiệp máy móc phục vụ máy gặt đập liên hợp cho nông nghiệp đã chết. Nhà máy chế tạo máy Kherson rơi vào tình trạng hư hỏng và Nhà máy sản xuất máy kéo Kharkov bị phá hủy trong những tháng đầu tiên kể từ khi chiến dịch quân sự đặc biệt bắt đầu. Nhà máy bọc thép Kharkov cũng đang trong tình trạng đổ nát vì đây là mục tiêu ưu tiên.
Theo chuyên gia kinh tế Lizan, ngành công nghiệp lắp ráp máy bay không người lái, tên lửa chống hạm Neptune; kế hoạch khôi phục sản xuất máy bay vận tải An-225 Mriya của chính quyền Ukraine vượt quá thực tế. “Chiếc máy bay này được lắp ráp với sự hợp tác của Nga. Ukraine không sản xuất hệ thống điện tử hàng không”.
Tình hình với ngành đóng tàu thậm chí còn tồi tệ hơn. “Cơ hội cuối cùng để vực dậy ngành này là vào năm 2013, khi Viktor Yanukovich ký thỏa thuận với Nga, nhận tiền vay và tập đoàn Gazprom của Nga lên kế hoạch đóng tàu chở khí đốt tại nhà máy đóng tàu Nikolaev. Nhưng rồi Maidan đã xảy ra".
Ukraine không còn cảnh thiếu điện
Về năng lượng, hiện tại các thành phố của Ukraine không còn cảnh thiếu điện và tình trạng mất điện không còn diễn ra ở nước này. “Mùa đông năm nay, Nga đã không tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine thường xuyên như trước. Các nhà máy điện đang hoạt động. Nhưng chúng ta phải hiểu rằng khi các doanh nghiệp đóng cửa, Ukraine cần ít điện hơn nên nước này ít nhiều có đủ điện sản xuất. Nhưng điều này sẽ không đủ trong tương lai để trở thành một cường quốc công nghiệp trở lại”.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 17/3 đã có chuyến thăm Trung tâm Nghệ thuật Biểu diễn John F. Kennedy với tư cách Chủ tịch HĐQT.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã đề cập đến lộ trình gồm hai giai đoạn, nhằm giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine.
Việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình từ các quốc gia thành viên NATO tới Ukraine có thể gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện giữa khối quân sự này và Moscow.
Bộ Tư pháp Mỹ thông báo sẽ rút khỏi Trung tâm Quốc tế Truy tố Tội xâm lược Ukraine (ICPA), một cơ quan điều tra do Liên minh châu Âu hậu thuẫn, chuyên xem xét các cáo buộc chống lại Nga, Belarus, Triều Tiên và Iran.
Lực lượng hàng không vũ trụ Nga đã phóng thành công tên lửa đẩy hạng nhẹ Angara-1.2, mang theo những vệ tinh của Bộ Quốc phòng Nga từ sân bay vũ trụ Plesetsk, tỉnh Arkhangelsk, Nga.
Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, vào ngày 18/3 để thảo luận về quan hệ song phương và triển vọng đạt được thỏa thuận hòa bình trong cuộc xung đột ở Ukraine.
Chính phủ Bắc Macedonia đã tuyên bố quốc tang 7 ngày để tưởng nhớ các nạn nhân thiệt mạng trong vụ cháy hộp đêm Club Pulse ở Kocani, cách Thủ đô Skopje khoảng 100 km về phía Đông.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo rằng việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình từ các quốc gia thành viên NATO tới Ukraine sẽ gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện giữa khối quân sự này và Moscow.
Người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên hợp quốc ông Stephane Dujarric kêu gọi quân đội Mỹ và lực lượng Houthi ở Yemen kiềm chế tối đa và chấm dứt các hành động quân sự.
Một chiếc trực thăng của quân đội Hàn Quốc đã bị cháy rụi hoàn toàn sau khi bị một máy bay không người lái (UAV) đâm trúng.
Lực lượng Houthi sẽ đáp trả các cuộc không kích của Mỹ bằng cách leo thang các hoạt động tấn công trả đũa vào tàu thuyền tại biển Đỏ.
Mỹ dự kiến đưa ra phản ứng toàn diện và chi tiết đối với kế hoạch tái thiết Dải Gaza, được các nước Ả Rập thống nhất vào cuối tháng 3/2025.
Trung tâm thông tin nhà nước (SIC) Trung Quốc công bố một loạt các chỉ số chính cho thấy nhu cầu đầu tư và tiêu dùng trong nước đều tăng, xuất khẩu thương mại cũng tăng trưởng đều đặn.
Cuộc tấn công của Nga vào Sudzha ở vùng biên giới Kursk được thực hiện thông qua đường ống dẫn khí bị bỏ hoang, theo mô tả của chiến binh thuộc lực lượng đặc nhiệm 'Akhmat' (tên liên lạc là Krestniy).
Nga dường như đã tìm ra một sự kết hợp chiến thắng, gọi là “tam giác tấn công”, làm suy yếu quân đội Ukraine khi cuộc chiến giữa hai nước bước sang năm thứ tư.
Tổng thống Mỹ Donald Trump có kế hoạch nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 18/3 và thảo luận về việc chấm dứt xung đột ở Ukraine.
238 thành viên bị kết tội của một băng đảng Venezuela bị trục xuất khỏi Mỹ đã đến El Salvador, bị đưa đến một nhà tù với an ninh nghiêm ngặt.
Văn phòng Tổng thống Cộng hòa Dân chủ Congo cho biết sẽ cử một phái đoàn đến Angola vào ngày 18/3 để đàm phán, nhằm giải quyết cuộc xung đột đang leo thang với nhóm vũ trang M23.
Một số khu vực của Thủ đô Havana (Cuba) đã được cấp điện trở lại, trong khi nhiều khu vực rộng lớn khác của thành phố và đất nước vẫn chưa có điện sau sự cố sập lưới điện toàn quốc.
Các khu vực miền Nam, miền Trung và miền Tây nước Mỹ đã hứng chịu những cơn lốc xoáy quy mô lớn, làm nhiều người thương vong.
Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok ngày 17/3 đã kêu gọi Mỹ tránh bất kỳ tác động tiêu cực nào đến hợp tác khoa học, công nghệ và năng lượng giữa hai nước.
Ít nhất 53 người đã thiệt mạng trong chiến dịch tấn công quân sự của Mỹ nhằm vào Houthi ở Yemen từ ngày 15/3.
Tân thủ tướng Canada Mark Carney ngày 16/3 đã bắt đầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên, dự kiến ông sẽ đến thăm Pháp và Vương quốc Anh.
Một tài xế ô tô vừa dùng điện thoại, vừa lái xe trên cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ đã bị xử phạt 5 triệu đồng và trừ 4 điểm giấy phép lái xe.
Thủ tướng Israel Netanyahu đã thông báo với giám đốc cơ quan an ninh trong nước Ronen Bar về kế hoạch sa thải ông và đề xuất sẽ được trình lên chính phủ trong tuần này.
Tổng thống Trump đã được cập nhật về các cuộc thảo luận, hy vọng rằng sẽ có một cuộc gọi giữa các Tổng thống Mỹ và Nga trong tuần này, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump - ông Steve Witkoff cho biết.
Phương pháp sơn trắng mái nhà đang được áp dụng rộng rãi tại Ahmedabad, bang Gujarat, Ấn Độ để giảm thiểu cái nóng thiêu đốt vào đợt cao điểm hè 2025.
Bảo tàng ảo ảnh, chuỗi bảo tàng phát triển nhanh nhất thế giới, đã khai trương địa điểm mới nhất tại thủ đô Nairobi của Kenya.
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Steve Witkoff ngày 16/3 cho biết, Tổng thống Donald Trump dự kiến có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin trong tuần này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ngày 16/3, đã bổ nhiệm Thiếu tướng Andriy Hnatov, Phó Tổng Tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Ukraine làm Tổng Tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang của nước này.
Số người thiệt mạng trong vụ cháy vũ trường ở thị trấn Kocani, phía Đông Bắc Macedonia hiện đã tăng lên con số 59, cùng với hơn 100 người khác bị thương.
Chính phủ Canada tuyên bố sẽ đánh giá lại hợp đồng mua máy bay chiến đấu F-35 nhằm đảm bảo thỏa thuận này phù hợp với chiến lược quốc phòng và lợi ích dài hạn của đất nước.
Nhà sáng lập Telegram Pavel Durov đã được phép tạm rời khỏi Pháp khi cuộc điều tra về cáo buộc nền tảng này chứa nội dung phi pháp vẫn tiếp diễn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/3 đã ký sắc lệnh hành pháp cắt giảm 7 cơ quan liên bang làm dấy lên tranh luận liệu ông Trump có vượt quá giới hạn thẩm quyền hay không?
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15/3 đã phát động một chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen - nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn.
Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK) đã kêu gọi cách tiếp cận thận trọng đối với ý tưởng đưa tiền điện tử Bitcoin vào danh sách dự trữ ngoại hối vào ngày 16/3, do tính biến động giá của đồng tiền điện tử này.
Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Fukuoka, Nhật Bản đã phối hợp với Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Khon Kaen, Thái Lan tổ chức Diễn đàn "Kết Nối Thương Mại, Du Lịch Nhật Bản - Thái Lan - Việt Nam".
Ít nhất 51 người chết và khoảng 100 người bị thương trong vụ cháy vũ trường tại thị trấn Kocani, phía Đông Bắc Macedonia vào sáng 16/3.
Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ trước bất kỳ mối đe dọa nào nhằm vào quốc gia này.
Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc chưa có dấu hiệu đưa ra phán quyết về việc luận tội Tổng thống Yoon, nguy cơ xung đột bạo lực giữa hai phe ủng hộ và phản đối việc luận tội có thể xảy ra.
Ít nhất 34 người đã thiệt mạng khi các trận bão lớn kèm lốc xoáy quét qua nhiều bang ở miền Trung và miền Nam nước Mỹ, diễn ra trong ngày 15/3.
Phong trào Hamas đã cáo buộc quân đội Israel tiến hành cuộc không kích vào dải Gaza khiến 9 người thiệt mạng.
Thủ tướng Anh Keir Starmer phản đối việc phổ biến vũ khí hạt nhân tại châu Âu, trong bối cảnh nhiều lời kêu gọi tăng cường năng lực răn đe hạt nhân.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov hôm 15/3, thảo luận về các vấn đề cùng quan tâm.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ban hành sắc lệnh thành lập một phái đoàn mới tham gia các cuộc đàm phán hòa bình quốc tế vào ngày 15/3, do Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak dẫn đầu.
Lực lượng Houthi tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ việc Mỹ thực hiện một loạt cuộc không kích, nhằm vào các căn cứ và hệ thống phòng không của lực lượng này tại Yemen.
0