Lan rộng thú chơi hoa thủy tiên ngày Tết
Không ai biết thú chơi hoa thủy tiên dịp Tết của người Hà Nội có từ bao giờ. Nhưng chắc chắn đây không đơn thuần là một thú chơi giải trí, mà còn thể hiện nét tính cách thanh lịch, tinh tế của người Hà Nội. Những năm gần đây, hình ảnh các bát hoa thủy tiên xuất hiện cùng không khí Tết ở nhiều nơi. Ít ai biết rằng, thú chơi này cũng đã từng trải qua những thăng trầm cùng với lịch sử của Thủ đô.
Thăng trầm thú chơi hoa thủy tiên
Trong không gian rực rỡ của mùa Xuân, phố phường trở nên náo nhiệt với xe cộ và chợ hoa Tết mở sớm, trưng bày những đóa đào tươi sáng, hoa cúc óng ả, chậu quất rực rỡ, cùng mùi thơm dễ chịu từ những đợt gió nhẹ, những làn sương mờ ảo hay nhưng cơn mưa xuân lất phấ. Tất cả tạo nên một khung đầy cảm xúc về Hà Nội, chỉ có vào dịp Tết mới thấy được.
Vào thời điểm này có lẽ đến những chợ cây, hoa tết như chợ Hàng Lược, chợ Hoàng Hoa Thám, chợ lạc Long Quân, hay Hà Đông chúng ta sẽ cảm nhận được rõ nhất không khi này. Nói về Hoa Tết của người Hà Nội, ngoài đào, quất, dơn, thược dược, violet... thì không thể thiếu thuỷ tiên..
Không ai biết thú chơi hoa thủy tiên dịp tết của người Hà Nội có từ bao giờ. Nhưng chắc chắn đây không đơn thuần là một thú chơi giải trí, mà còn thể hiện nét tính cách thanh lịch, tinh tế của người Hà Nội trong việc sắp xếp bàn thờ tổ tiên, trang trí không gian gia đình trong những ngày Tết.
Những năm gần đây, hình ảnh các bát hoa thủy tiên xuất hiện cùng không khí tết ở nhiều nơi. Ít ai biết rằng, thú chơi này cũng đã từng trải qua những thăng trầm cùng với lịch sử của Thủ đô.
Không biết lối chơi hoa thuỷ tiên vào mỗi dịp Tết của người Tràng An xuất hiện từ bao giờ nhưng từ năm 1920, tại Hà Nội, truyền thống tổ chức cuộc thi hoa thủy tiên tại đền Bạch Mã - Hàng Buồm vào mỗi dịp Tết đã trở thành một sự kiện nổi bật. Những bình hoa nào giành chiến thắng, còn được đưa lên kiệu trước quanh đường phố để người Hà Nội được chiêm ngưỡng. Điều này cho thấy được vị trí quan trọng của thú chơi này trong đời sống văn hóa và tinh thần của người Hà Nội xưa.
Nhưng rồi những năm 1962, thú chơi hoa thủy tiên của người Hà Nội mất đi. Có người tài liệu cho rằng là do ảnh hưởng của chiến tranh. Dù vậy, trong ký ức của cụ Nguyễn Phú Cường, người được những người chơi hoa thủy tiên ở Hà Nội yêu mến gọi là "tổ nghề thời hiện đại", hình ảnh hoa thủy tiên ngày xưa chưa bao giờ phai nhạt.
Từ nhân duyên ấy, cụ Cường đã tự mày mò tìm lại cách gọt củ thủy tiên ngày xưa của các cụ. Sau 7 năm gặp không ít khó khăn, cụ có nhân duyên được gặp một cụ ông trước mình hai hế hệ là Việt kiều Mỹ. Đây cũng là dấu mốc đánh dấu cho việc quay lại và lan tỏa thú chơi hoa thủy tiên ở Hà Nội sau nhiều năm vắng bóng.
Với nhiều người cao tuổi ở Hà Nội, tìm lại và khám phá được thú chơi xưa của tiền nhân là một niềm hạnh phúc lớn. Và để duy trì, phát triển được nét văn hóa thanh lịch của ngày tết của người Tràng An xưa, dù đã ở tuổi xưa nay hiếm.
Người ta thường nói, người già tìm đến thú chơi hoa thủy tiên để tìm lại ký ức, còn người trẻ thì khám phá bí ẩn. Có lẽ vì thế mà thú chơi này đang dần phục hưng giữa thời hiện đại, những tinh túy, hồn cốt, lịch lãm, tao nhã trong thú chơi hoa thủy tiên vốn là văn hóa đặc sắc, góp phần làm nên chất thanh lịch rất riêng của người Tràng An cũng nhờ thế được lưu giữ, tiếp nối.
Lan rộng thú chơi hoa thủy tiên ngày Tết
Hà Nội từ bao đời nay đã hội tụ những tinh hoa, hồn cốt của Thăng Long ngàn năm văn hiến. Trong đó, chơi hoa thủy tiên mỗi dịp Tết đến xuân về đã trở thành nét văn hóa đặc sắc trong lối sống thanh lịch của người Hà thành. Khoảng những năm 1920, Hà Nội từng tổ chức thi hoa thủy tiên ở đền Bạch Mã - Hàng Buồm mỗi dịp Tết. Cụm hoa nào đoạt giải, được cả sắc hương lẫn dáng thế sẽ được đưa lên kiệu rước trên phố Hà Nội cho bàn dân chiêm ngưỡng, tôn vinh. Nhưng sau đó có một thời gian dài thú chơi này mất đi. Đến những năm 1996 mới bắt đầu thấy quay trở lại.
Hình ảnh các ông các bà đã ở tuổi xưa nay hiếm vẫn miệt mài ngồi gọt và kể chuyện về hoa thủy tiên khiến nhiều người rất xúc động và thêm yêu loài hoa này. Đặc biệt là câu chuyện của cụ ông Nguyễn Phú Cường.
Không chỉ ở Hà Nội đâu là ở các tỉnh thành khác, những người chơi hoa thủy tiên đều biết và rất mến phục cụ. Chính tình yêu hoa thủy tiên, yêu văn hóa Tràng An của cụ và những thế hệ đi trước là suối nguồn để nét văn hóa thanh tao này của Hà Nội được phục hưng và lan tỏa,
Có một căn nhà nhỏ nằm ở trong ngõ 90 trên phố Kim Mã Thượng được gọi là "Ngôi nhà Thủy Tiên". Bởi đây là nơi hội tụ của nhưng người yêu và chơi hoa thủy tiên của Hà Nội.
Cụ Nguyễn Phú Cường không nhớ mình đã hướng dẫn cho bao nhiêu người chơi hoa thủy tiên. Những ngày áp tết, ngày nào cụ cũng bận rộn với những thế hệ học trò đến đàm đạo. Điển hình như bạn Quang Linh say mê hoa thủy tiên và được học cụ Cường từ lúc mới 20 tuổi. Nhưng hiện nay cũng được coi là một tay tỉa cứng và có nhiều bát hoa đẹp.
Đáng mừng ở chỗ, thú chơi này giờ đây được lan rộng ra nhiều tỉnh thành, đặc biệt khu vực Tây Nguyên nơi có nhiều người Hà Nội vào làm kinh tế mới. Cái hay của thú chơi này là mỗi người chơi có quan niệm, triết lý cà cảm nhận riêng về hoa, tạo động lực và điều kiện để người chơi mày mò, nghiền ngẫm, tìm hiểu và sáng tạo, vì thế ngày càng nhiều trường phái, cách chơi thủy tiên mới được hình thành.
Thủy tiên nở 30 Tết - niềm vui và sự may mắn
Điều thú vị và cuốn hút nhất ở thủy tiên là ở sự ảo diệu thiên biến vạn hóa của nó. Sự ảo diệu ấy cho phép người chơi có thể sáng tạo tùy biến linh hoạt để tạo ra những hình dáng, thế hoa vô cùng phong phú, khiến mỗi bát hoa luôn là một tác phẩm độc nhất vô nhị.
Cùng với những kiến thức về sinh vật học, triết học, Nho giáo, trong quá trình tạo tác, chăm sóc, thưởng lãm, người chơi hoa một cách sâu sắc sẽ tìm thấy được ở thú chơi những vấn đề triết lý nhân sinh sâu sắc, đơn giản nhất như là tính kiên trì, sự linh hoạt, hay chiêm nghiệm về cách đối nhân xử thế.
Hoa thủy tiên là một trong những loài hoa đặc biệt, vì người chơi có thể thưởng thức vẻ đẹp của cả rễ, hoa và lá. Thủy tiên còn có hương thơm thoảng mà mát dịu, không loài hoa nào có được
Theo quan niệm ngày xưa, nếu hoa thủy tiên nở đúng chiều 30 Tết trước lễ cúng tất niên hoặc vào giao thừa thì được cho là một điều vô cùng tốt lành. Tuy nhiên, có những người chơi hoa thủy tiên đến của chục năm, nhưng cũng có được khoảnh khắc này vài lần lần.
Theo những người chơi hoa thủy tiên kinh nghiệm, thời tiết càng lạnh thì hoa lại càng đẹp. Nhưng người chăm cây hoa lại thêm nhiều phần vất vả. Có lẽ vì sự vất vả ấy, mà với những người chơi hoa thủy tiên, có được chậu hoa nở vào đúng thời khắc đất trời chuyển giao giữa năm cũ và năm mới là một món quà linh thiêng. Như chị Trần Hương Thảo (Hà Nội) đã chơi hoa thủy tiên được 7 năm nay, trong đó có hai lần may mắn chị chăm được chậu hoa nở vào đúng tối 30 tết.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Nhân kỷ niệm 20 năm phố cổ Hà Nội được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia, 19 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024)) và 20 năm hoạt động của không gian đi bộ trên địa bàn quận (2004 - 2024), Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội tổ chức 20 hoạt động trưng bày, triển lãm, biểu diễn nghệ thuật để tôn vinh những giá trị di sản.
Phụ nữ xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội, đã biến những bức tường rêu mốc thành tranh sinh động, kể lại những câu chuyện đầy ý nghĩa về văn hóa và lịch sử truyền thống địa phương.
Ông Hoàng Thanh Khiết, đại diện Hội đồng xác lập Kỷ lục Việt Nam, đã trao chứng nhận xác nhận kỉ lục cho Bảo tàng Hoa Cương của Nhà giáo Nguyễn Quang Cương, đồng thời đánh giá Bảo tàng Hoa Cương sở hữu một bộ sưu tập hiện vật vô cùng phong phú, đa dạng về chủ đề và chất liệu.
Với mong muốn bảo tồn di sản và phát huy, ứng dụng các giá trị văn hóa Việt vào đời sống hiện đại, cuộc Triển lãm với tên gọi “Tôn cựu, nghênh tân” đang diễn ra tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cũ, 46 Hàng Bài.
Liên hoan Ẩm thực quốc tế 2024 với chủ đề "Gastronomy of Unity - Ẩm thực kết nối" sẽ diễn ra trong hai ngày 7 và 8/12, tại khu Ngoại giao Đoàn - 298 Kim Mã, Hà Nội.
Chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), tối 18/11, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) khai mạc triển lãm ảnh “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”.
Từ việc đầu tư vào kịch bản, dàn dựng đến các hình thức quảng bá, các sân khấu kịch TP.HCM không ngừng nỗ lực thổi luồng sinh khí mới, mang đến trải nghiệm gần gũi và hấp dẫn hơn.
Xuất phát từ tình yêu đối với văn chương, một dự án cộng đồng mang tên “Rubik văn chương” đã ra đời và trở thành nơi trao đổi các kiến thức văn học bổ ích của những bạn trẻ.
Từ nay đến hết ngày 30/11, công chúng yêu nghệ thuật trong và ngoài nước khi đến với không gian Aqua Art, 44 phố Yên Phụ, sẽ được thưởng lãm nhiều tác phẩm tranh vẽ về Hà Nội cùng các workshop về hội họa độc đáo.
Lần thứ tư tổ chức, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 được mở rộng với hơn 110 hoạt động thuộc 12 lĩnh vực công nghiệp văn hoá tiêu biểu, qua đó, tinh thần sáng tạo được lan toả rộng khắp.
“Tôn cựu, nghênh tân” là chủ đề của cuộc triển lãm trưng bày các tác phẩm nghệ thuật đương đại đang diễn ra tại Trung tâm giao lưu văn hóa phố cũ, 46 Hàng Bài, Hà Nội.
Sáng 18/11, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương đã dự khai mạc trưng bày chuyên đề: “Hoàng đế Lê Thái Tổ - Người khai sáng vương triều Hậu Lê”.
Không gian vườn hoa Tao Đàn có vai trò kết nối cảnh quan, không gian kiến trúc đô thị với các công trình quan trọng trong khu vực như tòa nhà Thông tấn xã Việt Nam, trường ĐH Dược và quần thể Đại học Tổng hợp Hà Nội, trong lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024.
Chào mừng ngày Di sản văn hoá Việt Nam 23/11, sáng 18/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề: “Hoàng đế Lê Thái Tổ - Người khai sáng vương triều Hậu Lê”.
Bảng nội quy được đặt ngay trước cổng chùa Yên Phú thuộc huyện Thanh Trì, quy định: “Không mang vàng mã vào chùa”. Người tới lễ chùa đã quen và cảm thấy thoải mái với nội quy này.
Xu hướng du lịch tại chỗ, hay còn gọi là staycation đang trở nên phổ biến khi nhiều người lựa chọn du lịch ngay trong chính thành phố nơi mình sống. Nó như một cách khám phá lại thành phố và cảm xúc của chính mình.
Chào mừng Ngày Di sản Văn hoá Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), sáng 18/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề: “Hoàng đế Lê Thái Tổ - Người khai sáng vương triều Hậu Lê”. Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ Nguyễn Văn Phong tới dự.
Cây cổ thụ nói chung và cây di sản Việt Nam nói riêng là báu vật của mỗi làng quê, đã trải qua bao thăng trầm, biến cố của thời gian.
UBND huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang, đã tổ chức Lễ hội đua mảng truyền thống trên sông Gâm và chuỗi hoạt động văn hóa, thể thao năm 2024.
Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng và Sáng tạo.
Liên hoan sân khấu kịch TP.HCM lần thứ nhất đã chính thức khai mạc với sự góp mặt của gần 300 diễn viên đến từ 20 đơn vị cùng 25 vở kịch hứa hẹn sẽ thu hút công chúng đến với các suất diễn so tài ngay tại sân khấu của mỗi đơn vị công lập và xã hội hóa. Trong đó có nhiều nghệ sĩ tên tuổi như: Thành Lộc, Ái Như, Thành Hội, Quốc Thảo, Minh Nhí, Trịnh Kim Chi....
Được lấy cảm hứng từ 9 bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, bộ sưu tập lụa cao cấp “Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản” mang đến một dấu ấn mới về sự kết hợp giữa nghệ thuật, thời trang và văn hóa Việt Nam.
Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội phối hợp với Tạp chí Di sản Việt Nam (Vietnam Heritage) trực thuộc Hội Di sản Văn hóa Việt Nam vừa tổ chức triển lãm ảnh với chủ đề “Sắc màu thiên nhiên Việt Nam”.
Bằng nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, gần đây, nhiều cổ vật, bảo vật quý lưu lạc tại nước ngoài đã hồi hương. Tuy hiện nay các thủ tục hồi hương cổ vật đang gặp rào cản về hành lang pháp lý, cũng như tài chính, nhưng những lần hồi hương gần đây cho thấy, Việt Nam và quốc tế rất trân quý các giá trị di sản Việt Nam, cùng nỗ lực chung tay để bảo vật được hồi hương.
Sáng nay, 16/11, Lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 khai mạc tại vườn hoa đền Bà Kiệu và không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm. Đến dự chương trình có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà; Thống đốc tỉnh Kanagawa Kuroiwa Yuji và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki.
Bằng cách tích hợp các yếu tố đặc trưng của Việt Nam, chiếc áo in hình ly trà đá - biểu tượng quen thuộc của văn hóa đường phố Việt Nam - đã không chỉ góp phần quảng bá văn hóa nước nhà mà còn tạo cơ hội cho ngành công nghiệp văn hóa phát triển bền vững.
Giới thiệu tới công chúng những thiết kế thời trang lụa độc đáo, lấy cảm hứng từ 9 Bảo vật quốc gia đang được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, bộ sưu tập lụa "Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản" đã ra mắt ấn tượng vào tại Bảo tàng.
Triển lãm giao lưu văn hóa nghệ thuật Hàn Quốc – Việt Nam đã khai mạc tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Đây là hoạt động ý nghĩa thiết thực kỷ niệm lần thứ 30 thiết lập quan hệ ngoại giao Hàn Quốc - Việt Nam.
Ngày 15/11/2024, nhân kỷ niệm 101 năm ngày sinh của nhạc sĩ, thi sĩ, hoạ sĩ tài hoa Văn Cao, gia đình ông phối hợp cùng các đơn vị tổ chức một đêm nhạc đặc biệt mừng sinh nhật lần thứ 101 của ông với chủ đề "Văn Cao - Cha và Con”.
Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Người cao tuổi Hà Nội giờ đây đã trở thành ngôi nhà chung của hàng chục nhiếp ảnh gia cao tuổi. Đam mê sáng tạo, ngay cả thành viên tuổi ngoài 80 cũng không ngại xách máy tới các làng nghề ngoại thành để tác nghiệp.
Trong không gian nghệ thuật B&C Maison d’Art, Triển lãm "Hồn Dó" với 50 tác phẩm được thực hiện trên chất liệu giấy dó của họa sĩ Ngô Đức Hoàng đã tạo nên ấn tượng đặc sắc với công chúng yêu nghệ thuật.
Hướng tới kỷ niệm Ngày Di sản văn hoá Việt Nam (23/11), Trung tâm Lưu trữ quốc gia I phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia (Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng) tổ chức Tọa đàm với chủ đề "Hộp Ký ức 4.0".
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 đã thu hút rất đông người dân và du khách tới tham quan, trải nghiệm. Trong đó, nhiều người đặc biệt ấn tượng với tổ hợp triển lãm nghệ thuật được trưng bày tại Đại học Khoa học Tự nhiên, với nét kiến trúc và các tác phẩm mỹ thuật mang phong cách Đông Dương.
Sáng 15/11, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam khai mạc Triển lãm mỹ thuật toàn quốc đề tài Lực lượng vũ trang (LLVT) - Chiến tranh cách mạng, giai đoạn 2019 - 2024.
Tối 14/11, Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với UBND huyện Thạch Thất đã khai mạc Triển lãm các sản phẩm, mẫu thiết kế hàng thủ công mỹ nghệ mới, sáng tạo.
Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm ngày hội quốc phòng toàn dân, tối 14/11, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức tổng kết và trao giải cuộc thi video clip toàn quốc "Người lính tôi yêu" và cuộc thi viết toàn quốc “Chuyện kể ở đại đội”.
Lễ hội kỷ niệm 735 năm ngày hóa của Đức thánh Thành hoàng làng Linh Ứng, thượng đẳng Thần Đại vương đền Cống Yên đã được nhân dân địa bàn dân cư số 3, 4, 5 phường Vĩnh Phúc tổ chức trang trọng.
Hà Nội sở hữu nhiều di sản giá trị. Việc tái tạo sức sống cho các di sản này sẽ đóng góp tích cực trong quá trình xây dựng và phát triển thành phố sáng tạo.
Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 với rất nhiều hoạt động phong phú, mới lạ, không chỉ là nơi hội tụ mà còn lan toả mạnh mẽ tinh thần sáng tạo Thủ đô.
Ban Tổ chức ước tính đã có hơn 35.000 khách tham quan, trải nghiệm trên tuyến chính Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024. Đây là những khởi đầu ấn tượng trong chuỗi ngày hội của giới sáng tạo và những người yêu Hà Nội.
Những năm gần đây, chất liệu văn hóa dân gian nổi lên như một cảm hứng phong phú và hấp dẫn. Từ âm nhạc, thiết kế hội họa, đến phim ảnh, thời trang... văn hóa dân gian len lỏi vào, hồi sinh vẻ đẹp truyền thống.
Sáng nay, 13/11, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiếp nhận tác phẩm hội họa của Vua Hàm Nghi “Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers)”, do hậu duệ 5 đời của nhà vua trao tặng và tổ chức toạ đàm, giới thiệu về sự nghiệp nghệ thuật của vua Hàm Nghi.
Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 24/11/2024 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội, với nhiều hoạt động hấp dẫn.
Kỷ niệm 100 năm ngày Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh lần đầu đặt chân đến Trung Quốc trên hành trình bôn ba tìm đường cứu nước (11/11/1924 - 11/11/2024); hướng tới 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc (1950 – 2025), Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức Triển lãm “Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Xã Cổ Đông, thị xã Sơn Tây, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km, là điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên độc đáo, bầu không khí trong lành.
Vườn hoa Cửa Nam sau cải tạo đã hoàn toàn thay đổi từ cảnh quan kiến trúc đến cách bố trí các tiểu cảnh, trở thành một không gian nghệ thuật sắp đặt độc đáo của Thủ đô.
0