Lĩnh vực AI tỏa sáng tại Nobel 2024

Giải Nobel Vật lý và Nobel Hóa học năm 2024 vừa được trao cho các nhà khoa học trong lĩnh vực AI, phản ánh tầm ảnh hưởng và sự tỏa sáng của công nghệ AI đến nghiên cứu khoa học toàn cầu.

Giải Nobel Vật lý năm 2024 đã được trao cho hai nhà tiên phong trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), điều này thực sự khiến nhiều người bất ngờ. Vào ngày 8 tháng 10, Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển công bố Giải Nobel Vật lý năm 2024 được trao cho nhà khoa học người Mỹ John Hopfield và nhà khoa học người Canada gốc Anh Geoffrey Hinton vì "những khám phá và phát minh cơ bản khởi nguồn cho sự phát triển của ngành khoa học máy tính với mạng nơron nhân tạo".

Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển công bố Giải Nobel Vật lý năm 2024 được trao cho nhà khoa học người Mỹ John Hopfield và nhà khoa học người Canada gốc Anh Geoffrey Hinton.

Trong hai nhà khoa học này, ông Jeffrey Hinton được công chúng biết đến nhiều hơn. Ông Hinton được mệnh danh là "Bố già của AI" . Năm 2018 ông được trao giải Turning - giải thưởng danh giá trong lĩnh vực học máy, hay còn được mệnh danh là "Giải Nobel Máy tính". Đây là một trong những tiến bộ lớn của ngành khoa học hiện đại và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển của AI. Ngoài ra, ông còn thu hút sự chú ý vì liên tục lên tiếng kêu gọi đảm bảo an toàn cho AI. Giải thưởng này cũng đưa Jeffrey Hinton trở thành nhà khoa học đầu tiên trong lịch sử giành được cả giải Turning và giải Nobel Vật lý.

Trong những dự đoán khác nhau trước khi giải thưởng được công bố, tên của 2 nhà khoa học giành chiến thắng này gần như chưa từng xuất hiện. Tuy nhiên, nhìn lại kết quả nghiên cứu của hai nhà khoa học, không khó đ hiểu vì sao họ lại giành được giải thưởng. Như Ủy ban Giải thưởng Nobel đã nhận xét: "Mặc dù máy tính không thể suy nghĩ, nhưng máy móc hiện nay có thể bắt chước các chức năng như trí nhớ và học tập như con người. Những người đoạt giải vật lý năm nay đã góp phần đạt được mục tiêu này".

Khi sự bất ngờ trong cộng đồng vật lý vẫn chưa hết, thì một ngày sau, giải Nobel Hóa học lại tiếp tục vinh danh cho lĩnh vực AI.

Vào ngày 9 tháng 10, Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển thông báo rằng Giải Nobel Hóa học năm 2024 được trao cho David Baker để ghi nhận những đóng góp của ông trong việc nghiên cứu về protein. Giải Nobel Hóa học năm 2024 còn được trao chung cho Demis Hassabis, CEO của Google DeepMind và John Jumper, nghiên cứu cấp cao tại Google DeepMind tại Anh vì những đóng góp của họ trong các công trình nghiên cứu giải mã bí ẩn về cấu trúc protein thông qua AI.

Ba nhà khoa học David Baker, Demis Hassabis và John M. Jumper đoạt giải Nobel Hóa học 2024.

Ủy ban Giải thưởng Nobel cho biết mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) có tên “AlphaFold2” do Demis Hassabis và John Jumper phát triển đã giúp hiện thực hóa giấc mơ trong suốt 50 năm trong lĩnh vực này. Với sự hỗ trợ của mô hình này, họ có thể dự đoán cấu trúc của gần 200 triệu protein được xác định bởi các nhà khoa học trước đây. Kể từ đó, AlphaFold2 đã được sử dụng bởi hơn 2 triệu người từ 190 quốc gia.

Trong mùa giải Nobel 2024, ba giải thưởng khoa học Y sinh, Vật lý và Hóa học đều đã được công bố, và lĩnh vực AI thực sự đã tỏa sáng với nhiều “chiến thắng nhất”.

Theo Shi Yu, giáo sư Khoa Vật lý tại Đại học Phúc Đán  của Trung Quốc, nghiên cứu và phát triển quan trọng của học máy có mối liên hệ chặt chẽ với vật lý. Một mặt, vật lý đã vượt qua các lĩnh vực truyền thống và có phạm vi nghiên cứu rộng hơn. Mặt khác, khi các công cụ AI được sử dụng rộng rãi, ngày càng có nhiều nhà nghiên cứu khoa học sử dụng học máy để tiếp tục mở rộng ranh giới nghiên cứu về vật lý, hóa học, Y sinh.. v.v.

Liu Haiyan, giáo sư Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, cho biết giải thưởng dành cho AlphaFold2 nằm trong sự mong đợi của ông, nhưng ông không ngờ nó lại đến “nhanh và sớm như vậy”.

Ngoài ra, Giải Nobel năm nay cũng khơi dậy những cuộc thảo luận chuyên sâu về nghiên cứu chéo trong cộng đồng khoa học. Trong những năm gần đây, giải Nobel Vật lý ngày càng ưu ái những nghiên cứu liên ngành trên nhiều lĩnh vực. Từ giải thưởng năm 2020 dành cho nhà toán học Penrose, đến giải thưởng năm 2021 dành cho các nhà khí tượng học Manabe Shuro và Klaus Hasselmann, những người nghiên cứu các hệ thống phức tạp, cho đến Hopfield và Hinton năm nay, những người nhận giải đều là những “bậc thầy xuyên biên giới”.

Nhà hhoa học Geoffrey Hinton.

Giải thưởng Nobel Vật lý và Hóa học năm nay được trao cho các nhà khoa học trong lĩnh vực AI không chỉ là sự khẳng định cho những đóng góp xuất sắc của họ mà còn là một phát hiện sâu sắc đối với cộng đồng khoa học, cho thấy khám phá khoa học trong tương lai, sự giao thoa giữa công nghệ và các ngành học đã trở thành chuẩn mực. Lĩnh vực AI, với tư cách là một trong những động lực cốt lõi trong quá trình hội nhập này, sẽ thúc đẩy nghiên cứu khoa học để liên tục đột phá khỏi khuôn khổ truyền thống, đạt được sự đổi mới cả về chiều sâu lẫn chiều rộng.

User
Ý KIẾN

Trung tâm bão quốc gia Mỹ ngày 10/10 cho biết bão Milton sau khi đổ bộ vào bang Florida đã suy yếu và trở thành bão hậu nhiệt đới. Cơn bão đã khiến ít nhất 14 người thiệt mạng.

Chiến dịch tranh cử của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và các ủy ban chính trị liên quan đã huy động được 1 tỷ USD, kể từ khi bà trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ vào tháng 7 vừa qua.

Người đứng đầu Cơ quan Liên hợp quốc cứu trợ người tị nạn Palestine cho biết một số nơi trú ẩn và dịch vụ của họ đã bị buộc phải đóng cửa lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

Giới chức Liban cho biết ít nhất 22 người đã thiệt mạng trong cuộc không kích của quân đội Israel vào trung tâm thủ đô Beirut tối 10/10, đánh dấu đòn tập kích đẫm máu nhất của Israel vào thủ đô của quốc gia láng giềng kể từ đầu chiến sự.

Wafiq Safa, quan chức chính trị cấp cao của Hezbollah được cho là vẫn sống sót sau cuộc không kích của Israel tại Beirut ngày 10 tháng 10. Điều đặc biệt, đây là nhân vật chính trị đầu tiên mà Israel nhắm tới, sau khi đã tiêu diệt hàng loạt nhân vật quân sự của Hezbollah trong những tuần gần đây.

Một quan chức chính trị cấp cao của Hezbollah được cho là vẫn sống sót sau vụ không kích lớn nhất từ ​​trước đến nay vào trung tâm Beirut đêm 10/10.

Các nhà khoa học tại Chile đã phát triển thành công loại vaccine ức chế hormone sinh sản của chó, giúp chủ có thể kiểm soát khả năng sinh sản của chúng mà không cần phải phẫu thuật triệt sản.

Giải Nobel Vật lý và Nobel Hóa học năm 2024 vừa được trao cho các nhà khoa học trong lĩnh vực AI, phản ánh tầm ảnh hưởng và sự tỏa sáng của công nghệ AI đến nghiên cứu khoa học toàn cầu.

Theo Giám đốc Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang Mỹ Deanne Criswell, bang Florida đã tránh được những gì tồi tệ nhất khi phải đối mặt với cơn bão Milton mà các cơ quan chức năng đã cảnh báo trước đó.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 10/10 đã có cuộc gặp Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Thủ tướng Anh Keir Starmer để thảo luận Ukraine có nên sử dụng tên lửa phương Tây để tấn công các mục tiêu quân sự sâu trong lãnh thổ Nga.

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Nhật Bản cam kết tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, cũng như thúc đẩy hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Một quan chức Israel vừa nói với CNN rằng nội các an ninh của nước này sẽ họp để bỏ phiếu về cách đáp trả cuộc tập kích bằng tên lửa đạn đạo của Iran hồi đầu tháng.

Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Hàn Quốc hôm nay đã nhất trí nâng cấp mối quan hệ song phương lên mức cao nhất là đối tác chiến lược toàn diện sau 35 năm hợp tác. Quyết định được đưa ra tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hàn Quốc tại thủ đô Viêng Chăn, Lào.

Lực lương Hezbollah đã lần đầu tiên công khai ủng hộ nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn tại Liban. Diễn biến này đánh dấu lần đầu tiên lực lượng Hezbollah công khai ủng hộ phương án đình chiến với Israel mà không đặt điều kiện Tel Aviv phải chấm dứt cuộc chiến ở Gaza.

Nga tuyên bố đã bắn hạ 92 máy bay không người lái (UAV) của Ukraine được phóng vào ngày 10/10; Ukraine báo cáo giao tranh dữ dội ở Toretsk; Bộ Quốc phòng Pháp có kế hoạch gửi lô tiêm kích đa năng Mirage 2000 đầu tiên tới Ukraine vào nửa đầu năm 2025... là những diễn biến chính tình hình chiến sự Nga - Ukraine trong ngày 10/10

Với sự biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, hàng năm, thế giới phải hứng chịu rất nhiều cơn bão với sức tàn phá khủng khiếp, kéo theo tình trạng lũ lụt trên diện rộng, các vụ sạt lở, lũ quét gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Nhiều nước đã có các biện pháp vừa tình thế vừa dài hạn để phòng, tránh, chống và phản ứng nhanh, nhằm giảm thiểu thiệt hại do bão lũ gây ra.

Nữ nhà văn của Hàn Quốc Han Kang được vinh danh giải Nobel Văn học 2024 vì những áng văn chương mãnh liệt, đậm chất thơ, đã chất vấn những sang chấn gắn liền với lịch sử và phơi bày bản chất mong manh của đời người.

Phần mái sân bóng chày Tropicana Field tại thành phố St. Petersburg, bang Florida bị gió tốc sau khi bão Milton quét qua khu vực.

Báo cáo Triển vọng Năng lượng ngắn hạn vừa công bố của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ cho thấy trong năm 2025, nhu cầu dầu mỏ của Mỹ nói riêng và toàn cầu nói chung sẽ không cao như dự báo trước đây.

Hãng dược phẩm của Anh GSK vừa thông báo đã đạt thỏa thuận trị giá 2,3 tỷ USD tại Mỹ để chấm dứt các vụ kiện cáo buộc thuốc trị chứng ợ nóng Zantac của công ty này gây ung thư.

Một máy bay của hãng hàng không Turkish Airlines từ Seattle đến Istanbul phải hạ cánh khẩn cấp ở New York hôm 9/10, sau khi phi công đột tử giữa chuyến bay.

Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bầu 18 thành viên mới tham gia Hội đồng Nhân quyền, gồm 47 quốc gia thành viên, trong đó các ghế được phân bổ cho các nhóm khu vực để đảm bảo đại diện theo địa lý.

Bão Milton sáng 10/10 đã đổ bộ vào bờ biển phía Tây của bang Florida (Mỹ) sớm hơn so với dự báo ban đầu.

Ngoại trưởng Anh David Lammy đã tới thăm Jordan và có cuộc gặp với người đồng cấp nước chủ nhà Ayman Safadi, thảo luận về quan hệ song phương và tình hình căng thẳng ở khu vực Trung Đông.

Sáng 10/10, bão Milton đã đổ bộ vào thành phố Siesta Key, bang Florida, Mỹ với sức gió lên đến 193km/h, gây mưa dữ dội, lốc xoáy và nước biển dâng.

Hội nghị thượng đỉnh Ukraine - Đông Nam Âu lần thứ ba đã diễn ra tại Dubrovnik, Croatia. Hội nghị nhằm thể hiện sự đoàn kết của các nước Đông Nam Âu với Ukraine trong bối cảnh nước này đang đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn trong cuộc xung đột với Nga.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã tới thăm Saudi Arabia và có cuộc gặp với người đồng cấp Farhan Al Saud tại Thủ đô Riyadh, thảo luận về quan hệ song phương và diễn biến khu vực trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Trung Đông.

Một trong những điều kiện tiên quyết để Israel thực hiện lệnh ngừng bắn tại Liban là nhóm Hezbollah phải rút khỏi sông Litani.

Ngày 9/10, một phi công của hãng hàng không quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ Turkish Airlines đã đột tử giữa chuyến bay, buộc máy bay phải hạ cánh khẩn cấp tại thành phố New York của Mỹ.

Nhà ngoại giao Nga Miroshnik vừa tiết lộ rằng, sau chiến thắng quân sự trước Ukraine, Mosow có thể xem xét yêu cầu Kiev phải bồi thường thiệt hại cho Nga trong xung đột quân sự với Ukraine.

Một người đàn ông ở Florida đã gây sốt mạng xã hội khi dùng dây buộc chặt toàn bộ ngôi nhà của mình trước khi bão Milton đổ bộ, nhằm bảo vệ tài sản và gia đình khỏi những cơn gió mạnh và mưa lớn.

Bão Milton đổ bộ vào bang Florida của Mỹ vào sáng nay 10/10, với sức gió có thời điểm lên đến gần 200km/h và gây mưa lớn, gió dữ dội, lốc xoáy, nước biển dâng.

Hơn một năm qua, các tòa án ở tiểu bang Virginia và Washington DC đã âm thầm tiến hành xét xử những vụ án liên quan đến cáo buộc tấn công tình dục tại Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) của Mỹ.

Do các sông băng đánh dấu ranh giới hai quốc gia tan chảy, do đó một phần biên giới giữa Italy và Thụy Sĩ sẽ được điều chỉnh lại.

Các nhà khoa học vừa phát hiện sông băng dày nhất trên cao nguyên Thanh Hải - Tây Tạng (còn gọi tắt là cao nguyên Thanh Tạng).

Tan Mengmeng, một nhiếp ảnh gia chuyên chụp ảnh cưới cho biết cô đã chuyển hướng dịch vụ chụp ảnh của mình sang các vụ ly hôn, sau khi chứng kiến hàng dài người xếp hàng bên ngoài các văn phòng xử lý ly hôn.

Tại cuộc họp giữa Fatah và Hamas nhằm phác thảo cơ chế làm việc của một ủy ban quản lý các cửa khẩu biên giới và các vấn đề liên quan đến y tế, cứu trợ, nơi ở, phát triển xã hội, ý kiến về việc thành lập một chính phủ thống nhất đã được đề cập.

Ông Alaeddin Boroujerdi, thành viên Ủy ban An ninh quốc gia và Chính sách đối ngoại của Quốc hội Iran, vào ngày 9/10 tuyên bố Tehran đang nghiêm túc cân nhắc khả năng rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

Theo CNN, ngày 9/10, một lãnh đạo cấp cao của Hezbollah đã lần đầu tuyên bố rằng lực lượng này ủng hộ các nỗ lực nhằm thiết lập lệnh ngừng bắn ở Liban mà không yêu cầu phải chấm dứt xung đột tại Gaza.

Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ Phóng xạ, Hóa học và Sinh học của quân đội Nga tiết lộ Ukraine đã bí mật dùng vũ khí hóa học, ngụy trang dưới dạng đạn khói ở tỉnh Kursk vào tháng 8.

Kiến nghị bất tín nhiệm đối với chính phủ của Thủ tướng Barnier chỉ nhận được 197 phiếu ủng hộ, thấp hơn nhiều so với 289 phiếu cần thiết để đạt đa số trong Quốc hội gồm 577 ghế.

Ngày 9/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova cho biết việc đạt được một thỏa thuận hòa bình trong cuộc xung đột Ukraine sẽ không khả thi nếu Kiev quyết định gia nhập một khối như liên minh quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu.

Hãng thông tấn Reuters của Anh mới đây đã công bố hình ảnh thu từ vệ tinh cho thấy quá trình tăng sức mạnh của cơn bão “quái vật” Milton, được dự báo sẽ đổ bộ vào nhiều khu vực của Mỹ.

Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) dẫn thông cáo của Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nhân dân Triều Tiên cho biết nước này sẽ cắt đứt hoàn toàn các tuyến đường bộ và đường sắt kết nối với Hàn Quốc bắt đầu từ ngày 9/10, đồng thời tăng cường phòng thủ dọc biên giới liên Triều.

Ngày 9/10, tại thủ đô Stockholm, Hội đồng Nobel của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố Giải Nobel Hóa học năm 2024 thuộc về hai công trình có tiềm năng lớn, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để "giải mã" về protein.

Theo một nguồn tin của Tass, một cuộc họp khác của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine (nhóm Ramstein) có thể sẽ được tổ chức bên lề cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng NATO tại trụ sở của khối vào ngày 17/10 tới.