Nguyên nhân của hàng loạt vụ tai nạn máy bay tại Iran
Các lệnh trừng phạt đã ngăn cản Iran mua máy bay hoặc thiết bị mới, vốn có liên quan đến tai nạn hàng không.
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi và Bộ trưởng Ngoại giao nước này Hossein Amirabdollahian ngày 20/5 được xác nhận đã thiệt mạng sau khi chiếc trực thăng chở họ bị rơi ở khu vực rừng núi thuộc tỉnh Đông Azerbaijan trong bối cảnh sương mù dày đặc. Ngoài Tổng thống và Bộ trưởng Ngoại giao Iran, sáu người khác trên trực thăng, bao gồm cả thành viên phi hành đoàn, cũng thiệt mạng.
Chiếc Bell 212 hai cánh do Mỹ sản xuất chở ông Raisi được cho là đã có tuổi đời hàng chục năm. Các biện pháp trừng phạt của nước ngoài đối với Iran kể từ cuộc cách mạng năm 1979, và sau đó liên quan đến chương trình hạt nhân và sự ủng hộ của nước này đối với Trục kháng chiến, đã khiến Tehran gặp khó khăn trong việc có được các bộ phận máy bay hoặc máy bay mới.
Kể từ lệnh trừng phạt đầu tiên của Mỹ đối với Iran cách đây 45 năm, nền kinh tế Iran đã chịu ảnh hưởng sâu rộng, đặc biệt các hãng hàng không của nước này bị ảnh hưởng nặng nề.
Ngoài ra, tình hình địa chính trị căng thẳng với các nước láng giềng của Iran, và đặc biệt là mối quan hệ căng thẳng của nước này với Israel và Mỹ, cũng đã dẫn đến những sai lầm khiến hàng trăm người thiệt mạng.
Những sự cố hàng không nghiêm trọng nhất ở Iran
Theo Cục Lưu trữ Tai nạn Máy bay (B3A) có trụ sở tại Geneva, từ năm 1979 đến năm 2023, Iran đã chứng kiến 253 vụ tai nạn máy bay khiến 3.335 người thiệt mạng.
Ngày 21 tháng 1 năm 1980: Một chiếc Boeing 727-100 do hãng hàng không Iran Air vận hành đã đâm vào sườn núi ở dãy Alborz ở Tehran, khiến toàn bộ 128 người trên máy bay thiệt mạng. Hệ thống hạ cánh bằng thiết bị (ILS) không hoạt động và tầm nhìn hạn chế do ban đêm và thời tiết được cho là nguyên nhân gây ra vụ tai nạn. Vụ tai nạn xảy ra ngay sau khi các nhân viên kiểm soát không lưu Iran kết thúc một cuộc đình công.
Ngày 3 tháng 11 năm 1986: Một chiếc Lockheed C-130 Hercules do lực lượng không quân Iran vận hành đã lao vào sườn núi ở tỉnh Sistan và Baluchistan, khiến toàn bộ 103 người trên khoang thiệt mạng, bao gồm cả 96 binh sĩ. Theo các chuyên gia, lỗi trong máy đo độ cao của máy bay có thể là nguyên nhân gây ra vụ tai nạn.
Ngày 13 tháng 7 năm 1988: Một chiếc Airbus A300 do Iran Air vận hành đã bị trúng tên lửa do tàu tuần dương của Hải quân Mỹ USS Vincennes bắn tại Đảo Qeshm sau khi tàu này nhầm chiếc máy bay với máy bay quân sự. Sự cố đã khiến toàn bộ 290 người trên máy bay thiệt mạng, khiến đây trở thành vụ tai nạn hàng không nguy hiểm nhất trong lịch sử Iran.
Ngày 12 tháng 2 năm 2002: Một chiếc Tupolev TU-154 của Iran Airtour đã đâm vào sườn núi ở Khorramabad sau khi phi hành đoàn không nhận ra rằng máy bay đã đi chệch hướng, khiến toàn bộ 119 người trên máy bay trong đó có 4 công dân Tây Ban Nha thiệt mạng. Việc thiếu tầm nhìn do thời tiết có thể là một yếu tố góp phần gây ra tai nạn.
Ngày 19 tháng 2 năm 2003: Một chiếc Ilyushin II-76 do Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) vận hành đã đâm vào một ngọn núi gần sân bay Kerman khi hạ cánh, khiến toàn bộ 275 người trên máy bay thiệt mạng. Phi hành đoàn bắt đầu hạ độ cao sớm và đi xuống dưới độ cao an toàn tối thiểu trong điều kiện tầm nhìn kém.
Ngày 15 tháng 7 năm 2009: Một chiếc Tupolev TU-154 do Caspian Airlines điều hành đã rơi xuống một bãi đất trống ở Qazvin sau khi hạ độ cao nhanh chóng, khiến toàn bộ 168 người trên máy bay thiệt mạng. Vụ tai nạn được cho là do một số lỗi kỹ thuật như bộ phận động cơ bị hư hỏng và đường ống thủy lực và nhiên liệu bị đứt.
Ngày 8 tháng 1 năm 2020: Một chiếc Boeing 737-800 do hãng hàng không Ukraine International Airlines điều hành, đã bị hai tên lửa bắn hạ vài phút sau khi cất cánh ở Sabashahr ở Tehran, khiến 176 người trên máy bay thiệt mạng. Chính phủ cho biết sự cố này là do “lỗi của con người” sau khi máy bay bị nhầm là “mục tiêu thù địch”.
Các lệnh trừng phạt đã ảnh hưởng đến ngành hàng không Iran như thế nào?
Ngay sau khi các lệnh trừng phạt được áp dụng vào năm 1979, lĩnh vực hàng không của Iran đã bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề khi chính phủ nước này không thể nhập khẩu máy bay mới. Iran đã chứng kiến số vụ tai nạn máy bay chết người tăng vọt trong những năm 1980, 1990 và đầu những năm 2000.
Trọng tâm của các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với hàng không Iran là lệnh cấm nước này nhập khẩu bất kỳ máy bay hoặc thiết bị máy bay nào được sản xuất với hơn 10% linh kiện của Mỹ. Điều đó đã loại trừ một cách hiệu quả khả năng Iran mua máy bay hoặc trực thăng mới của phương Tây, nhưng cũng khiến Tehran gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các bộ phận cần thiết để bảo trì các đội bay cũ kỹ của mình.
Một số máy bay phản lực của Nga cũng phụ thuộc vào các bộ phận của Mỹ. Do đó, việc tìm nguồn cung ứng ngay cả những thứ đó cũng gặp khó khăn đối với Iran, bất chấp mối quan hệ chặt chẽ giữa Tehran và Moscow.
Theo Viện Cận Đông Washington, tính đến tháng 4 năm 2019, 23 hãng hàng không Iran đang vận hành 156 máy bay trong tổng số 300 máy bay ở nước này, cho thấy gần một nửa số máy bay của nước này không thể bay vì phải chờ phụ tùng thay thế.
Nhu cầu sửa chữa thường xuyên đã làm tăng giá vé máy bay ở Iran và cũng gây căng thẳng kinh tế cho các công ty sản xuất máy bay nhỏ hơn.
Máy bay cũng không thể gửi ra nước ngoài để sửa chữa và phải sửa chữa trong nước, với nhân lực chuyên gia hạn chế, ông Mohammad Mohammadi-Bakhsh, người đứng đầu cơ quan hàng không Iran, Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran (CAO), nói với hãng tin Fars vào năm 2022.
Năm 2015, thỏa thuận hạt nhân Iran mang tên Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA) đã được ký kết. Trong đó, Iran đồng ý ngừng sản xuất các vật liệu có thể được sử dụng để sản xuất vũ khí hạt nhân. Đổi lại, các biện pháp trừng phạt đối với lĩnh vực hàng không được nới lỏng, cho phép nước này mua máy bay từ các nhà sản xuất nước ngoài như Airbus và Boeing.
Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt đã được tái áp đặt khi Mỹ rời bỏ thỏa thuận hạt nhân dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2018. Và theo Viện Washington, khoảng thời gian ngắn ngủi khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ không giúp ích gì nhiều cho Iran. Iran đã đặt mua hơn 200 máy bay từ các nhà sản xuất phương Tây trong ba năm đó, nhưng chỉ nhận được ba máy bay phản lực Airbus và 13 động cơ phản lực cánh quạt ATR, loại máy bay nhỏ hơn, trước khi chính quyền Trump áp dụng lại các lệnh trừng phạt./.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Ít nhất một người đã thiệt mạng và ba người khác bị thương sau khi một máy bay vận tải hàng hóa của công ty DHL (Đức) rơi gần thủ đô Vilnius của Litva ngày 25/11.
Lễ hội Văn hóa Lạc đà 2024 đã được tổ chức tại Alasha, Khu tự trị Nội Mông, phía Bắc Trung Quốc. Hơn 3200 con lạc đà đã có mặt để tham gia cuộc đua mang tên “tốc độ và niềm đam mê”.
Ứng viên đảng cánh tả, Yamandu Orsi, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống ở Uruguay, với 99% phiếu bầu đã được kiểm, theo kết quả được công bố vào ngày 24/11.
Các quan chức, cảnh sát và phóng viên từ 175 quốc gia đã có mặt tại thành phố cảng Busan, Hàn Quốc, nơi diễn ra vòng đàm phán thứ năm, là vòng đàm phán cuối cùng của Ủy ban đàm phán liên chính phủ, nhằm xây dựng một văn bản ràng buộc pháp lý quốc tế về ô nhiễm nhựa.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese cho biết, các công ty truyền thông sẽ phải tiêu hủy dữ liệu cá nhân dùng để xác minh độ tuổi người dùng, trong khuôn khổ kế hoạch cấm sử dụng mạng xã hội đối với trẻ em dưới 16 tuổi. Đây là một trong những biện pháp kiểm soát tuổi nghiêm ngặt nhất từng được áp dụng trên thế giới.
Hội nghị cấp cao lần thứ 29 của LHQ về khí hậu trái đất (COP29) diễn ra ở thủ đô Baku của Azerbaijan đã kết thúc sau hai tuần với kết quả nhất định chứ không đến nỗi bị thất bại như một kịch bản kết cục nhiều khả năng có thể xảy ra.
Giới chức Anh xác nhận đã có 4 người thiệt mạng do bão Bert - cơn bão mang theo tuyết rơi dày, mưa lớn và gió mạnh tại Anh và Cộng hòa Ireland.
Thủ tướng Romania Marcel Ciolacu được dự đoán sẽ giành được nhiều phiếu bầu nhất trong vòng 1 của cuộc bầu cử tổng thống vào Chủ nhật (ngày 24/11).
Tối qua, 24/11, Israel đã tấn công dữ dội các vùng ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut của Liban do Hezbollah kiểm soát. Vùng đất này đã chịu nhiều cuộc ném bom dữ dội trong hai tuần qua.
Nước dâng cao gây lũ lụt tại thị trấn nhỏ Pontypridd của xứ Wales, gần Cardiff, khiến cuộc sống của người dân gặp nhiều khó khăn.
Sáu người đã thiệt mạng trong một vụ tấn công có vũ trang vào sáng sớm Chủ nhật (ngày 24/11) tại tiểu bang Tabasco, miền Nam Mexico.
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao G7, do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Quốc tế Italy Antonio Tajani chủ trì, sẽ được tổ chức tại Fiuggi-Anagni vào ngày 25 và 26/11/2024.
Với nhiều bệnh nhân ung thư, đối mặt với việc bị rụng tóc sau quá trình hóa trị là một điều rất khó khăn. Olivia Humphreys - một sinh viên thiết kế người Ireland đã sáng chế ra thiết bị làm mát da đầu di động, góp phần ngăn rụng tóc, giúp nhiều người ung thư trong hành trình điều trị bệnh.
Hàn Quốc cho biết có kế hoạch đóng góp 6 triệu USD tiền viện trợ nhân đạo cho sáng kiến của Chương trình Lương thực Thế giới nhằm cung cấp ngũ cốc của Ukraine cho các quốc gia có nhiều nguy cơ xảy ra nạn đói và hạn hán vào năm tới.
Chính quyền thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc hôm qua đã ban hành cảnh báo màu xanh về giá lạnh, theo đó, nhiệt độ có thể sẽ giảm sâu và thời tiết cực đoan sẽ bao trùm toàn bộ thủ đô trong những ngày tới.
Trong khuôn khổ chuyến thăm Liban ngày 24/11, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell kêu gọi Israel và Hezbollah lập tức ngừng bắn.
Hưởng ứng Ngày Quốc tế xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ, tại thủ đô Lima, Peru đã diễn ra cuộc tuần hành nhằm phản đối bạo lực giới, cũng như nâng cao nhận thức đối với vấn nạn này.
Văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu ngày 24/11 xác nhận đã tìm thấy thi thể của giáo sĩ người Israel mất tích tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), đồng thời lên án đây là hành động khủng bố bài Do Thái.
Nga tấn công các sân bay của Ukraine, Ukraine tuyên bố tập kích tổ hợp S-400 của Nga tại Kursk, Ukraine nghiên cứu mảnh vỡ thu được từ tên lửa Nga, Rostov của Nga sẽ bị Ukraine tấn công bằng tên lửa tầm xa, Nga tuyển lính đánh thuê Yemen sang chiến đấu ở Ukraine là những thông tin đáng chú ý trong diễn biến xung đột Nga - Ukraine ngày 24/11.
Cục An ninh Ukraine (SBU) ngày 24/11 cho biết đã nghiên cứu mảnh vỡ thu được từ loại tên lửa siêu vượt âm mới mà Nga dùng để tấn công thành phố Dnipro vào ngày 21/11.
Hoạt động trong khu vực tư nhân của Mỹ tăng tốc khi các doanh nghiệp đặt kỳ vọng vào chính quyền mới sắp tới. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nhỏ đang phải đối mặt với thách thức kép.
Quân đội Ukraine tuyên bố trên Telegram đã phá hủy hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga ở Kursk.
Theo nhật báo Wall Street Journal, sau cuộc tấn công tỉnh Bryansk bằng tên lửa tầm xa ATACMS do Mỹ cung cấp, quân đội Ukraine có thể nhắm mục tiêu vào tỉnh Rostov của Nga.
Hôm nay, 24/11, hàng triệu cử tri Romania đi bỏ phiếu bầu tổng thống vòng 1 để chọn ra người lãnh đạo quốc gia trong nhiệm kỳ 5 năm tới. 13 chính trị gia tham gia tranh cử để chọn ra 2 ứng cử viên có số phiếu cao nhất bước vào vòng 2, dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 8/12 tới.
Sau hai tuần đàm phán hỗn loạn và căng thẳng, đại diện gần 200 quốc gia đã thông qua hiệp ước tài chính gây tranh cãi vào sáng nay, tại Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu thường niên lần thứ 29 (COP29) ở Baku, Azerbaijan.
Theo tờ Finacial Times (FT), Nga đã tuyển hàng trăm lính đánh thuê Yemen có liên hệ với Houthi đưa đến chiến đấu ở Ukraine, làm nổi bật mối quan hệ ngày càng gần gũi giữa Moscow và Houthi.
Hàng chục quốc gia đang phát triển, bao gồm cả các quốc đảo, đã bỏ cuộc họp về tài chính khí hậu tại Hội nghị COP29 tại Baku, Azerbaijian sau các cuộc đàm phán và tranh luận căng thẳng.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine có thể kết thúc vào năm sau và ông đang chờ đợi đề xuất của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot xác nhận rằng Ukraine có thể sử dụng tên lửa tầm xa của Pháp để tấn công lãnh thổ Liên bang Nga với điều kiện đó là hành động tự vệ.
Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đã đề cử bà Brooke Rollins, Giám đốc Viện chính sách nước Mỹ trên hết làm Bộ trưởng nông nghiệp. Nếu được Thượng viện phê chuẩn, bà Brooke Rollins sẽ lãnh đạo Bộ Nông nghiệp Mỹ, cơ quan với khoảng 100.000 nhân viên, chịu trách nhiệm về các chương trình nông nghiệp, lâm nghiệp, an toàn thực phẩm và phát triển nông thôn của Mỹ.
Bộ trưởng Ngoại giao Cộng hòa Séc Jan Lipavsky đã đến thăm Ukraine và có cuộc gặp với người đồng cấp nước chủ nhà Andrii Sybiha, cam kết tiếp tục hỗ trợ Kiev vào thời điểm xung đột ở Ukraine đang leo thang nghiêm trọng.
Các nước tham gia Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) tại Baku (Azerbaijan) đã đạt được thỏa thuận về các quy tắc cho một thị trường tín chỉ carbon toàn cầu.
Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã điện đàm với người đồng cấp Israel Israel Katz trong ngày 23/11.
Vườn thú Sao Paulo, Brazil, đã khai trương một khu trưng bày đặc biệt dành cho loài vẹt Spix's, một trong những loài vẹt nguy cấp nhất, với hy vọng tạo cơ hội cho công chúng hiểu rõ hơn về nỗ lực bảo tồn và tương lai của loài này.
Croatia - một trong những điểm đến du lịch hàng đầu châu Âu - đang đối mặt với bài toán khó khi ngành du lịch phát triển mạnh mẽ, kéo theo tình trạng giá nhà leo thang.
Một quan chức cấp cao Mỹ cho biết nước này tin rằng Triều Tiên đã sẵn sàng cho vụ thử hạt nhân lần thứ 7. Đây là động thái được cho có thể làm leo thang hơn nữa căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.
Tuyết rơi đầu mùa tại nhiều nước châu Âu đã khiến giao thông rơi vào tình trạng hỗn loạn, ảnh hưởng đến sinh hoạt của hàng triệu người dân.
Theo Reuters, một nguồn tin cấp cao từ Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết nước này đã mất khoảng 40% diện tích lãnh thổ chiếm được tại tỉnh Kursk (Nga) sau các đợt phản công của Moskva.
Trong bối cảnh kinh tế Nhật Bản đang phải đối mặt với nhiều vấn đề như vật giá tăng cao, thiếu hụt nhân lực, lạm phát… Chính phủ nước này đang tiến hành đồng loạt nhiều biện pháp mạnh để vực dậy nền kinh tế.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã quyết định duy trì mức cảnh báo cao nhất đối với dịch đậu mùa khỉ, trong bối cảnh số ca mắc và số quốc gia bị ảnh hưởng đang gia tăng.
Ngày 23/11, người phát ngôn Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) thông báo, Tổng thư ký NATO, ông Mark Rutte đã gặp Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tại bang Florida để thảo luận về các vấn đề an ninh toàn cầu mà liên minh phải đối mặt.
Theo Reuters, trong ngày đàm phán kéo dài của Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29), Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và các quốc gia giàu có khác đã nhất trí tăng mục tiêu tài chính toàn cầu từ 250 tỷ USD lên 300 tỷ USD mỗi năm vào năm 2035, để giúp các nước đang phát triển chống chịu với biến đổi khí hậu.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã đề cử nhà đầu tư Scott Bessent làm Bộ trưởng Tài chính trong chính phủ mới.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev nhận định rằng, việc Moscow sử dụng tên lửa Oreshnik sẽ làm thay đổi tiến trình của cuộc xung đột Ukraine.
Nếu đến thủ đô Paris của Pháp những ngày này, du khách sẽ được chiêm ngưỡng một “công viên kỷ Jura” thu nhỏ khi những mô hình của các loài động vật từ thời tiền sử được đem ra trưng bày và tỏa sáng lung linh trong màn đêm.
Hội chợ Giáng sinh thường niên tại thành phố Essen, Đức đã chính thức khai mạc, thu hút đông đảo du khách đến trải nghiệm không khí lễ hội tại hội chợ được mệnh danh là “xanh và bền vững nhất châu Âu.”
0