Nhà cổ Mã Mây, nơi lưu giữ nét đẹp Hà Nội xưa
Trải qua những năm tháng lịch sử, Hà Nội ngày nay đang trở thành một thành phố hiện đại đầy năng động. Tuy nhiên, có những dấu ấn của Hà Nội xưa vẫn còn được lưu giữ cho tới nay trong ngôi nhà cổ số 87 Mã Mây.
Ngôi nhà được xây dựng vào đầu thế kỉ 19, đây là một trong 14 ngôi nhà cổ ở Hà Nội còn giữ được cấu trúc gần như nguyên vẹn của nhà cổ Hà Nội. Ngôi nhà đã được đưa vào diện bảo tồn để lưu giữ lại dấu ấn của một Hà Nội xưa.
Mã Mây, khu phố hiếm hoi còn giữ được một vài căn nhà cổ, nhưng đã làm nên đặc trưng của đất Hà Thành. Phố ngày càng đông, nét truyền thống đôi khi khuất lấp giữa đời sống hiện đại. Nhưng lắng lại một chút, có thể nhận ra những nét xưa khó lẫn.
Ngôi nhà số 87 phố Mã Mây mang vẻ đẹp cũ kĩ, giản dị tựa như những nét vẽ hay gặp trong tranh "phố Phái". Đây là một trong số rất ít những nhà cổ còn sót lại ở Hà Nội. Một căn nhà nhỏ bằng gỗ nâu với nước sơn màu vàng bỗng lọt thỏm ẩn hiện dưới tán cây đang độ thay lá giữa những hiện đại của đô thị với vô số tòa nhà cao tầng.
Hà Nội cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 trở thành một trung tâm đô thị nhộn nhịp. Con phố Mã Mây trước kia nằm dọc theo bờ sông Hồng, là nơi trên bến dưới thuyền sầm uất. Theo một số tài liệu xưa, cái tên Mã Mây được ghép từ hai tên phố là Hàng Mã đoạn ở phía Nam và Hàng Mây đoạn ở phía Bắc.
Ngôi nhà số 87 Mã Mây mang nét đặc trưng của nhà cổ xưa ở Hà Nội. Nhà được xây dựng từ khoảng cuối thế kỷ thứ 19 bởi một gia đình tiểu thương bán gạo người Việt. Ngôi nhà theo hình ống với tổng diện tích gần 160m², được xây dựng vuông góc với đường phố. Chiều dài đất là 28m, chiều rộng mặt tiền là 5m và chiều rộng của mặt hậu là 6m.
Đây là kiểu kiến trúc truyền thống Việt Nam, tuân theo cách suy nghĩ của người dân ngày xưa là miếng đất làm nhà nên nở hậu. Ý nghĩa sẽ mang đến phúc lộc cho gia chủ. Ngôi nhà được xây với mục đích sử dụng là để ở và bán hàng. Ngôi nhà đã thay đổi chủ nhiều lần. Năm 1945, một thương gia bán thuốc Bắc mua lại ngôi nhà, từ năm 1954 đến năm 1999, có năm gia đình đã sinh sống ở đây.
Trái ngược hoàn toàn với vẻ ngoài nhỏ bé, đơn sơ, bên trong ngôi nhà là một không gian rộng rãi, thoáng đãng, tái hiện một không gian sinh hoạt và kiến trúc tiêu biểu của người Hà Nội xưa. Giới thiệu về các gian nhà của tầng một, bà Trần Thị Thuý Lan, Phó Trưởng ban Ban quản lý hồ Hoàn kiếm và phố cổ Hà Nội cho biết, ngôi nhà mang nét kiến trúc truyền thống hình ống với nhiều lớp nhà.
Bà Lan chia sẻ: "Trước năm 1945 thì đây là một ngôi nhà của người Việt và sau năm 1945 trở đi thì là người Hoa. Trước người Việt bán hàng tại không gian ở phía ngoài của ngôi nhà, chủ yếu là bán hàng gạo và sau khi chuyển giao bán lại cho người Hoa thì người Hoa kiều đã làm không gian cửa hàng thành nơi bán thuốc. Đây là một cái ngôi nhà truyền thống điển hình ở trong khu phố cổ Hà Nội".
Không gian của ngôi nhà được chia thành ba lớp ngăn cách bởi hai sân nhỏ, vừa cung cấp ánh sáng cho căn nhà, vừa đặt những chậu cây để thêm gần gũi với thiên nhiên.
Việc mở cửa để bán hàng ở những ngôi nhà mặt phố là một vấn đề quan trọng và tất yếu. Vì vậy, ngôi nhà hẹp bề ngang nhưng lại được phát triển mạnh theo chiều sâu mà vẫn dùng kết cấu mái cũ của nhà dân gian nên không gian mái lớn và để tận dụng người ta làm thêm những gác lửng kết nối bằng một cầu thang gỗ. Các phòng đều thông nhau, tận dụng khoảng không gian để kê đồ sát với mặt tường dọc làm lối đi.
Nhu cầu của người dân lúc đó cũng đơn giản. Họ chưa cần những không gian riêng tư như ngày nay. Vì vậy, việc xuyên suốt từ không gian phòng này sang phòng khác là đặc trưng nổi bật trong những ngôi nhà ở khu vực 36 phố, phường. Ngôi nhà với nội thất không quá cầu kỳ nhưng cũng đủ để thể hiện gia chủ là người có gu thẩm mỹ so với thời bấy giờ.
Thêm vào đó là cách sắp xếp của các lớp nhà theo từng chức năng, mục đích sử dụng cho thấy tư duy khoa học của chủ nhà. Phía bên trong của tầng một là phòng ngủ với những vật dụng đơn giản như giường, bàn, giấy, tủ quần áo, tủ trưng bày đồ cổ bằng gốm, chậu rửa mặt, quạt điện. Từ ngày xưa, không gian thờ được gia chủ bố trí ở trên tầng hai.
Ở góc bếp nhỏ, phía sau phòng ngủ ở tầng một là cả một không gian đầy hoài niệm với những khối đá, mâm đồng, chạn bát, những chiếc rổ, chiếc rá bằng tre, bằng nứa. Tất cả tái hiện một không gian bếp vô cùng đặc trưng của người Việt, làm tôn thêm vẻ đẹp cổ kính của ngôi nhà, đồng thời khiến du khách như được quay lại quá khứ xa xưa.
Ngôi nhà 87 Mã Mây được trùng tu từ cuối năm 1998, hoàn thành vào ngày 27/10/1999 trong khuôn khổ hợp tác của thành phố Hà Nội với thành phố Toulouse của Pháp. Mọi kết cấu về kiến trúc, vật liệu xây dựng bằng gỗ cho đến những đồ vật sinh hoạt đều được giữ nguyên trạng.
Ngày 16/2/2004, Bộ Văn hóa Thông tin nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch kí quyết định công nhận nhà 87 Mã Mây là di sản cấp quốc gia. Điều thu hút du khách đến tham quan phố cổ Hà Nội đó là ngoài việc được tìm hiểu không gian sinh hoạt và kiến trúc đặc trưng của một ngôi nhà phố của Hà Nội xưa, ngôi nhà 87 Mã Mây cũng là một trong những địa chỉ thường xuyên tổ chức các sự kiện.
Hơn 100 năm tồn tại trên mảnh đất Hà Nội, ngôi nhà 87 Mã Mây đã chứng kiến biết bao chuyện vui buồn nơi đây. Từ những giờ phút chiến tranh gian nguy đến sự phát triển của thành phố. Không chỉ vậy, ngôi nhà ấy còn là dấu mốc vững vàng cho sự hình thành lịch sử kiến trúc khu phố cổ Hà Nội. Ngôi nhà cổ hiện nay đã trở thành một địa điểm tham quan không thể bỏ qua khi tới Hà Nội. Đồng thời cũng là nơi kết hợp trưng bày các sản phẩm thủ công của các làng nghề như trà, dệt lụa hay gốm sứ…
Đến với nhà cổ vào mùa đông, nơi đây còn được trang trí bởi những loài hoa đặc trưng của Hà Nội như cúc hoạ mi hay hoa đào khoe sắc. Nhà cổ 87 Mã Mây thực sự là một nơi lưu giữ dấu mốc vững vàng cho lịch sử phát triển kiến trúc của phố cổ Hà Nội. Những đồ vật xưa cũ vẫn được gìn giữ nguyên vẹn như nhắc nhở về những kỷ niệm đẹp, những dấu ấn khó phai mờ dù người xưa đã không còn.
Mỗi lần tham quan ngôi nhà ấy là mỗi lần niềm xúc động lại dâng lên trong lòng nhiều du khách. Không chỉ là sự thích thú mà còn là những suy tư, những trải nghiệm: "Ồ, hóa ra ngày xưa người Hà Nội sống như thế. Ồ, hóa ra các cụ có những cái thú rất thanh tao. Ồ, hóa ra cái nếp ăn nếp ở xưa được người ta coi trọng như thế, tỉ mỉ như thế."
Nhà văn Tô Hoài đã từng nói: "Hà Nội không còn khu phố cổ nhưng có nhà cổ". Những ngôi nhà cổ mang nét văn hóa rất đặc trưng và quý giá, ẩn chứa các giá trị cuộc sống và con người nơi đây trong một giai đoạn lịch sử quan trọng, thể hiện sự giao thoa và tiếp biến văn hóa Ðông - Tây. Qua đó, giúp du khách và các thế hệ hôm nay có thể hình dung về cuộc sống, nếp sinh hoạt xưa của cư dân nơi phố cổ Hà Nội.
Người Hà Nội với những thú chơi thanh tao, nếp ăn, nếp ở rất đặc trưng, thể hiện nét văn hóa rất riêng của đất Hà Thành. Căn nhà cổ 87 Mã Mây, nơi lưu giữ kỉ vật và không gian sống một thời của người Hà Thành xưa là một phần ký ức không thể nào quên về Hà Nội.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Hội đồng thẩm định của tỉnh Thừa Thiên Huế vừa thống nhất hồ sơ đề nghị công nhận Bảo vật quốc gia đối với 4 hiện vật.
Nhiều hoạt động, chương trình như triển lãm, biểu diễn nghệ thuật, du lịch thực cảnh… sẽ được tổ chức tại các điểm di tích trên phố cổ Hà Nội những ngày tới.
Thủ đô Hà Nội là “cái nôi” của hơn 1.350 làng nghề và làng có nghề, hội tụ 47/52 nghề truyền thống của cả nước. Đây là dư địa lớn để thành phố phát triển Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Phó Chủ tịch UBND thành phố Vũ Thu Hà vừa ký ban hành Kế hoạch số 279 về việc tổ chức Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024.
Thời gian qua, điện ảnh đóng góp không nhỏ trong việc quảng bá danh lam thắng cảnh và giá trị văn hóa của Việt Nam ra thế giới. Hiện ngành du lịch đang tập trung quảng bá xúc tiến du lịch kết hợp với điện ảnh nhằm thu hút các đoàn làm phim thế giới.
Chương trình "Long Biên ký ức hào hùng - Di sản văn hóa - Bản sắc Hà Thành" do quận Long Biên tổ chức để lại nhiều ấn tượng sâu đậm trong khán giả, đồng thời quyên góp được hơn 100 triệu đồng hỗ trợ đồng bào vùng bão lũ.
Sáng 29/9, quận Hoàng Mai đã tổ chức Lễ đón nhận bằng công nhận danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội - nghề kim hoàn Đậu bạc Định Công.
Quận Hoàng Mai vừa tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận Nghề truyền thống Hà Nội - Nghề đậu phụ Mơ Mai Động.
Thực hiện kế hoạch của thành phố Hà Nội về phát triển mô hình đọc sách trên địa bàn giai đoạn 2021 - 2025, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức hoạt động thư viện lưu động nhằm phục vụ nhu cầu đọc của nhân dân, nhất là các em thiếu nhi.
Nằm ở trung tâm Hồ Hoàn Kiếm, từ lâu Tháp Rùa đã trở thành hình ảnh quen thuộc với người dân Thủ đô Hà Nội nói riêng và người dân Việt Nam nói chung.
Nhằm chung tay bảo vệ môi trường sống, rất nhiều viêc làm thiết thực được triển khai đã mang lại hiệu quả cao trong việc đảm bảo mỹ quan đô thị và từng bước thay đổi nhận thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường.
Liên đoàn Lao động và Hội Liên hiệp phụ nữ quận Ba Đình đã tổ chức Chung kết Hội thi “Nữ sứ giả du lịch Ba Đình” năm 2024.
Sáng 27/9, Tạp chí Người Hà Nội đã tổ chức Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi viết "Hà Nội & Tôi", tại Phố sách Hà Nội 19/12.
Tối 27/9, UBND thành phố Hà Nội phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức khai mạc Hội sách Hà Nội lần thứ IX - năm 2024, chào mừng Kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, 25 năm Hà Nội được UNESCO vinh danh là “Thành phố vì hòa bình”.
Tối ngày 28/9, Lễ trao Giải báo chí về Phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ VII sẽ diễn ra. Đây cũng là sự kiện mở đầu chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô. Sở Văn hóa - Thể thao, Đài PT-TH Hà Nội, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội và các cơ quan, đơn vị liên quan hiện đang hoàn tất những khâu chuẩn bị cuối cùng cho lễ trao giải.
Hội sách Hà Nội lần thứ 9 năm 2024 với chủ đề 'Hà Nội - Thủ đô văn hiến, anh hùng - Thành phố vì hòa bình' sẽ diễn ra từ ngày 27/9 - 29/9/2024 tại khu vực phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.
Với hơn 1,4 tỷ dân, nhu cầu đi du lịch nước ngoài tăng mạnh, Ấn Độ đang trở thành thị trường mục tiêu được nhiều quốc gia trên thế giới chạy đua khai thác, trong đó có Việt Nam.
Gần đây, bất cứ ai đi qua đường Hùng Vương, quận Ba Đình cũng đều bị thu hút và ấn tượng bởi cảnh quan, màu sắc rất mới của tòa nhà Phủ Chủ tịch. Đây là hiệu ứng ánh sáng được phát huy từ việc kết hợp màu sơn và đường nét kiến trúc đặc trưng của tòa nhà đã tạo ra cảnh quan vô cùng đẹp mắt.
Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội không chỉ đơn thuần là một hành trình du lịch, mà còn là một hành trình về nguồn cội, nơi kết nối những giá trị văn hóa và lịch sử của vùng đất Hà Nội. Mỗi điểm dừng chân không chỉ mang vẻ đẹp riêng mà còn chứa đựng những câu chuyện lịch sử, phong tục tập quán và tâm tư của người dân địa phương.
Trung ương Đoàn phối hợp SABECO mang hàng hóa và thực phẩm thiết yếu cho người dân các tỉnh vùng lũ, ước tính giá trị hỗ trợ dành cho mỗi tỉnh là 650 triệu đồng.
Tại Nhà hát Sông Hương, thành phố Huế, vừa diễn ra chương trình nghệ thuật Lễ hội Áo dài Huế 2024 với chủ đề “Linh Phụng”.
UBND thành phố Hà Nội vừa quyết định công nhận Di tích quốc gia đặc biệt quần thể Hương Sơn, chùa Hương, thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức và khu du lịch xã Hồng Vân, huyện Thường Tín, Hà Nội là Khu du lịch cấp thành phố.
Đại diện Tập đoàn Google cho biết sẽ tiếp tục thực hiện các dự án nhằm hỗ trợ truyền thông, quảng bá du lịch, văn hoá Việt Nam.
Chiều 23/9, tại Hà Nội, Báo Nhân Dân đã công bố Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize mùa thứ hai 2024.
Dù các cơ sở sản xuất, các xưởng làm nghề truyền thống đã dần chuyển ra khỏi nội đô, nhưng trong những con phố cổ ở Hà Nội vẫn có nhiều nhà giữ lại nghề truyền thống, trong đó có nghề làm hương.
Cuối tuần qua, Festival Thu Hà Nội 2024 đã được tổ chức với nhiều hoạt động sôi nổi, đầy màu sắc, thu hút trên 50.000 lượt khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm.
Nét kiến trúc độc đáo xưa cũ mang chất hoài niệm của khu phố cổ Hà Nội, chỉ còn bắt gặp khi chúng ta nhìn lên tầng hai của căn nhà. Thế nhưng những không gian lưng chừng còn sót lại ấy cũng đang dần biến mất bởi sự xâm chiếm, cơi nới của người dân.
Năm nay, một góc riêng của Festival được dành cho Lễ hội trình diễn kỹ năng tạo tác của các nghệ nhân, thợ giỏi và triển lãm giới thiệu sản phẩm làng nghề tiêu biểu Hà Nội.
Gần 50 tác phẩm bằng chất liệu màu nước của nhiều họa sĩ đã được trưng bày tại ngôi biệt thự 49 Trần Hưng Đạo, mang đến cho công chúng những góc nhìn về vẻ đẹp đời thường quen thuộc của Thủ đô.
Hưởng ứng lễ hội Festival Thu Hà Nội 2024, một chuỗi hoạt động ý nghĩa đã được tổ chức nhằm tôn vinh và quảng bá tà áo dài – biểu tượng văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có buổi làm việc với UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về kế hoạch tổ chức Năm Du lịch Quốc gia 2025.
Hội chợ Làng nghề năm 2024 sẽ diễn ra vào đầu tháng 10 tới tại Hà Nội.
Hội sách Hà Nội lần thứ IX - năm 2024 với chủ đề "Hà Nội: Thủ đô văn hiến, anh hùng - Thành phố vì hòa bình" sẽ diễn ra từ ngày 27 - 29/9, tại không gian phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.
"Hỡi đồng bào Thủ đô!" là chủ đề của triển lãm 3D trực tuyến do UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I thực hiện nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô.
Festival Thu Hà Nội 2024 với chủ đề “Thu Hà Nội – Mùa thu lịch sử” đã khai mạc vào tối 20/9 tại khu vực vườn hoa Đền Bà Kiệu, quận Hoàn Kiếm.
Từ những mảnh vải vụn được sưu tầm về, cùng với sự sáng tạo, bàn tay khéo léo của nữ họa sĩ Thanh Thục, những tác phẩm nghệ thuật đầy sức sống đã ra đời.
Dự kiến Năm Du lịch quốc gia và Festival Huế 2025 sẽ gồm 62 hoạt động trải dài xuyên suốt bốn mùa. Lễ khai mạc Năm Du lịch quốc gia kết hợp Khai mạc Festival Huế và chương trình bắn pháo hoa nghệ thuật mừng 50 năm Ngày Giải phóng Thừa Thiên Huế sẽ diễn ra vào tối 25/3/2025.
Kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp với các đơn vị, cá nhân tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện văn hóa.
Thời gian gần đây, hoạt động nghệ thuật vì môi trường có xu hướng nở rộ. Các vấn đề môi trường như rác thải, ô nhiễm, biến đổi khí hậu,... đã được nhiều văn nghệ sĩ quan tâm, sáng tạo, đưa vào tác phẩm nghệ thuật.
Tối 20/09, Lễ hội Festival Thu Hà Nội sẽ chính thức khai mạc tại khu vực Hồ Gươm - trái tim của Thủ đô. Với nhiều hoạt động sôi nổi, đầy màu sắc cùng những giá trị truyền thống văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của mùa thu Hà Nội, Lễ hội hứa hẹn sẽ mang đến cho người dân Thủ đô và du khách những trải nghiệm thú vị, nhiều ý nghĩa.
Triển lãm 3D trực tuyến đặc biệt "Hỡi đồng bào Thủ đô!" sẽ chính thức khai mạc vào 14h ngày 20.9 tại Hà Nội.
Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) phối hợp cùng Nhà xuất bản Kim Đồng và Lân Tinh Foundation giới thiệu triển lãm đặc biệt mang tên "Từ Đôrêmon tới Doraemon: 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam".
Lễ hội Thiết kế sáng tạo năm 2024 dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 9 đến 17/11, với nhiều hoạt động sáng tạo tại các không gian di sản văn hóa và làng nghề truyền thống trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Nghề làm giấy sắc phong không chỉ là nghề truyền thống của dòng họ Lại ở phường Nghĩa Đô mà đã vượt ra khỏi khuôn khổ gia đình, dòng họ, trở thành nét văn hoá của dân tộc Việt Nam một thuở.
Tại Không gian Văn hóa sáng tạo Tây Hồ, UBND quận Tây Hồ phối hợp với Trung tâm xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch thành phố đã tổ chức nhiều hoạt động vui trung thu ý nghĩa cho trẻ em trong khuôn khổ chương trình “Đêm hội Trăng rằm và xúc tiến thương mại gắn kết du lịch và văn hóa địa phương”.
Bao đời nay, đồ chơi Trung thu truyền thống được nhiều thế hệ thợ thủ công, nghệ nhân gìn giữ, tiếp nối, đó là những món đồ chơi giản dị nhưng chứa đựng nhiều giá trị văn hoá tốt đẹp của dân tộc.
0