Những người kể chuyện bằng hình ảnh

Đài Hà Nội vốn là nơi có khá nhiều người được đào tạo bài bản, có thế mạnh làm phim tài liệu. Các phim tài liệu của Đài không chỉ được phát sóng truyền hình mà từng tham gia và giành giải cao tại các kỳ Liên hoan truyền hình toàn quốc, hoặc các giải báo chí khác.

Đạo diễn Steven Ascher (Mỹ) tặng cuốn sách hướng dẫn làm phim cho Trung tâm Phóng sự - Tài liệu Đài Hà Nội trong khóa đào tạo nghiệp vụ tại Đài Hà Nội.

Tuy nhiên, trong khoảng chục năm trở lại đây, sản xuất phim tài liệu đã có khá nhiều sự thay đổi, không chỉ tập trung vào các đề tài lịch sử. Các nhà làm phim có tư duy sáng tạo hơn, có nhiều ý tưởng đột phá, không bị gò bó bởi đề tài và cách thể hiện. Công chúng cũng đón nhận phim tài liệu theo những cảm thụ mới.

Để hướng việc sản xuất phim tài liệu, phóng sự tài liệu theo hướng chuyên nghiệp, tháng 6/2023, Trung tâm Phóng sự - Tài liệu thuộc Đài Hà Nội đã được thành lập. Tại đây quy tụ nhiều người làm phim thuộc những thế hệ khác nhau, từ đạo diễn trẻ “gene Z” cho tới những đạo diễn kỳ cựu có nhiều tác phẩm được vinh danh. Chính vì thế, những bộ phim tài liệu, phóng sự tài liệu do trung tâm thực hiện mang nhiều phong cách, với những góc nhìn độc đáo.

Chúng tôi mong muốn kể những câu chuyện của thời đại mình, bằng những cách thức mới mẻ và hấp dẫn, chạm vào cảm xúc của khán giả.

Nhà báo Nguyễn Đức Bình, Giám đốc Trung tâm Phóng sự - Tài liệu.

Nhà báo Nguyễn Đức Bình, Giám đốc Trung tâm cũng cho biết thêm: “Mỗi năm, Trung tâm Phóng sự - Tài liệu có nhiệm vụ sản xuất khoảng hơn 200 phóng sự và phim tài liệu. Cho dù áp lực sản xuất đủ số lượng để phát sóng là rất lớn, nhưng anh chị em đạo diễn, biên tập viên luôn trăn trở để có những tác phẩm chất lượng nhất. Ekip làm phim luôn tìm những cách kể chuyện sinh động nhất là bằng hình ảnh để không còn sự khô khan, khó xem, mà trở thành những tác phẩm có giá trị, lưu giữ những dấu ấn của thời đại, phản ánh các vấn đề trong mọi mặt cuộc sống.”

Nhà báo Nguyễn Đức Bình, Giám đốc Trung tâm Phóng sự - Tài liệu, Đài Hà Nội

Dù mới thành lập, Trung tâm Phóng sự - Tài liệu đã ghi dấu ấn với nhiều tác phẩm được đánh giá cao. Trong đó phải kể đến phim tài liệu “Trọn cuộc đời phụng sự nhân dân” về cuộc đời, sự nghiệp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, phát sóng tháng 7/2024.

Bộ phim đã kể lại một cách chân thật và xúc động về cuộc đời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. 80 tuổi đời, 57 năm tuổi Đảng, hơn 13 năm giữ trọng trách cao nhất của Đảng, Nhà nước và Quốc hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến trọn vẹn cho sự nghiệp của Đảng và dân tộc, cho nhân dân. Lý tưởng cao đẹp đó vẫn hiện diện đến tận những giây phút cuối đời và ngay cả trong những lúc trên giường bệnh.

Nhà báo Chu Kỳ Long, Phó Giám đốc Trung tâm Phóng sự - Tài liệu cho biết: “Phim tài liệu 'Trọn cuộc đời phụng sự nhân dân' có thời lượng 45 phút với rất nhiều tư liệu quý về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng về Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, về sự quan tâm, gắn bó của Tổng Bí thư với Hà Nội. Chúng tôi thực hiện bộ phim này bằng tất cả tình cảm, trách nhiệm và niềm tôn kính đối với những cống hiến to lớn của Tổng Bí thư đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Nỗ lực của anh em làm phim cũng được đền đáp khi bộ phim đã được khán giả đón nhận, với hàng trăm nghìn lượt xem trên các nền tảng”.

Để thực hiện những đề tài về đời sống một cách sinh động, những người làm phim phải lăn lộn nhiều hơn.

Lịch sử rất thú vị khi ta tiếp xúc với những con người mang ký ức cá nhân sâu sắc về những gì họ đã trải qua trong cuộc đời gắn với một thời đại, ký ức đó cũng chính là tinh thần của thời đại. Nhưng đó cũng là vấn đề khó khi làm phim tài liệu về đề tài lịch sử, truyền thống.

Trung tâm Phóng sự - Tài liệu Đài Hà Nội có một nhiệm vụ rất quan trọng là thực hiện những bộ phim về đề tài chính trị, tuyên truyền chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, của thành phố.

Chúng tôi luôn tìm tòi cách thể hiện thật sinh động, dễ xem và làm sao có sức hấp dẫn đối với các phim tài liệu thuộc tuyến đề tài này. Những câu chuyện, nhân vật tiêu biểu được chọn lựa mang hơi thở cuộc sống, có sức lan tỏa. Một chính sách, chủ trương đi vào cuộc sống sẽ có sức thuyết phục lớn, khi được người dân biết, hiểu và làm theo. Chúng tôi đang hàng ngày ghi chép và lan toả những câu chuyện ấy bằng hình ảnh.

Nhà báo Nguyễn Đình Thanh chia sẻ.

Nhiều bộ phim tài liệu khác cho Trung tâm sản xuất trong thời gian gần đây cũng được người xem đón nhận. Trong đó có phim về Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, loạt phim “Sông Mẹ” về cuộc sống hai bên dòng sông Hồng.

Loạt phim tài liệu về đề tài dân sinh có những cách thể hiện mới, khác lạ hơn, sinh động hơn nhưng lại vô cùng gần gũi như “Sướng - khổ ở nhà phố cổ” với những cảnh quay đắt giá bên trong những căn nhà ở phố “Hàng”, những câu chuyện dở khóc dở cười trong sinh hoạt hàng ngày của người dân phố cổ; “Thành phố phía lưng chừng” đem đến một góc nhìn lạ về một Hà Nội nhìn từ những căn gác nhà mặt phố, bình yên và cổ kính, tách biệt và đối lập với sự ồn ào náo nhiệt ở tầng 1…

Cuộc sống và con người ở Hà Nội luôn là những đề tài nhiều cảm xúc đối với các đạo diễn phim tài liệu. Ảnh chụp màn hình một cảnh quay trong bộ phim “Thành phố phía lưng chừng”.

Năm 2024, bên cạnh tiếp tục sản xuất các vệt chương trình đã trở nên quen thuộc như "Cuộc sống thị thành", Trung tâm Phóng sự - Tài liệu “trình làng” hai chương trình mới: "Nghệ nhân Hà Nội" lên sóng từ tháng 4/2024 và "Di sản kể chuyện", từ tháng 10/2024.

Chương trình "Nghệ nhân Hà Nội" là câu chuyện về những người đang nắm giữ những bí quyết của nghề thủ công truyền thống, đã và đang có những đóng góp cho sự nghiệp bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội. Trong khi đó, "Di sản kể chuyện" là loạt phim tài liệu 45 phút/tập về khám phá di sản, với những câu chuyện ly kỳ, bí ẩn hoặc gần gũi nhưng chưa được khám phá hay đã bị lãng quên. Đây là cầu nối giữa các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, những người yêu di sản với công chúng.

Ekip thuộc Trung tâm Phóng sự - Tài liệu đang thực hiện một cảnh quay tại Phú Xuyên cho series phim “Nghệ nhân Hà Nội”.

Tìm cái mới, cách thể hiện mới trong những chủ đề, câu chuyện tưởng như đã quen thuộc luôn là một thách thức của những người làm phim tài liệu. Lựa chọn lối làm phim tài liệu mô tả, quan sát và tham dự với những khuôn hình đa dạng vừa giàu tính thẩm mỹ, vừa sinh động, đời thường là điều mà đội ngũ phóng viên, biên tập viên, quay phim, hậu kỳ hướng tới. Dẫu đó là một thách thức mà người làm phim tài liệu truyền hình phải đối diện hàng ngày, với từng chủ đề cùng với những quy định ngặt nghèo về tiến độ, kinh phí sản xuất, thông điệp và tư tưởng.

Khám phá những câu chuyện đời sống và chia sẻ câu chuyện ấy bằng ngôn ngữ hình ảnh chân thực nhưng đậm chất nghệ thuật, đó là niềm hạnh phúc và cũng là đam mê của những người làm phim thuộc Trung tâm Phóng sự - Tài liệu Đài Hà Nội.

User
Ý KIẾN

Hà Nội không chỉ có bốn mùa quen thuộc xuân - hạ - thu - đông, mà còn có cả một mùa để lưu giữ những bức ảnh, những thước phim, những xúc cảm và kỷ vật vô giá của một thời học trò dấu yêu sẽ không bao giờ trở lại.

Trong môi trường học đường, các thầy, cô giáo Tổng phụ trách Đội không chỉ là một giáo viên mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc dìu dắt các thế hệ đàn em thân yêu, góp phần hình thành nhân cách và những giá trị tốt đẹp cho thế hệ măng non đất nước, giúp các em rèn luyện, phấn đấu để trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ.

Bảo tàng Sinh học, Đại học Tổng hợp (nay là Trường Đại học Khoa học Tự nhiên) được thành lập năm 1926. Đây là Bảo tàng Sinh học đầu tiên của Đông Dương. Trong dịp Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024, lần đầu tiên, Bảo tàng đặc biệt này mở cửa cho người dân tham quan.

Sau cơn bão Yagi tàn phá, những cánh đồng ở xã Lệ Chi, Gia Lâm, Hà Nội, đã hồi sinh với vẻ đẹp tràn đầy sức sống.

Không phải ngẫu nhiên mà Hà Nội được gọi là đất Kẻ Chợ. Theo các ghi chép lịch sử, thành Đại La từ xưa là một khu chợ của cả lưu vực sông Hồng, vậy nên người dân khắp nơi đổ về đây trước hết là để buôn bán, dần dần về sau, họ lập thành các phường nghề, rồi làng nghề và hình thành nên các con phố "hàng" trên mảnh đất Kinh kỳ.

Chè là một món ăn quen thuộc của người Hà Nội. Với mỗi mùa, Hà Nội lại có những món chè khác nhau mang đặc trưng riêng. Dù hiện nay có rất nhiều loại chè được biến tấu đủ mọi hương vị, thế nhưng quán chè Trường Thao nằm trong con ngõ nhỏ ở Phố Huế vẫn lưu giữ hương vị chè truyền thống trong suốt 50 năm qua.

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chính là một trong những nơi lưu giữ mảnh ghép quá khứ không thể thiếu của người dân nước Việt và nhờ những mảnh ghép ấy mà chúng ta có được ngày hôm nay.

Hồ Gươm vào cuối thu mang một vẻ đẹp dịu dàng và lãng mạn, tiết trời se lạnh, làn gió nhẹ thoảng qua mặt hồ phẳng lặng, lác đác những chiếc lá vàng rơi.

Chụp ảnh đường phố Hà Nội là cách để những người vừa có đam mê với nghệ thuật nhiếp ảnh, vừa có tình cảm với mảnh đất Thủ đô ghi lại những khoảng khắc đời thường nhất của cuộc sống hàng ngày.

Cùng với áo dài và nón lá, guốc mộc từ thời xa xưa đã tạo nên một vẻ đẹp rất Việt. Theo thời gian, guốc mốc dần bị lãng quên. Thế nhưng nhà thiết kế Hoàng Huệ đã đưa guốc mộc từ ký ức trở về cuộc sống ngày nay, với những họa tiết hiện đại, có tính ứng dụng cao.

Không cần phải đợi đến Tết, món bánh chưng rán mâm mang hương vị tuổi thơ của nhiều người giờ đây có thể được thưởng thức mọi lúc, nhưng ngon nhất là trong thời tiết se lạnh của Hà Nội dịp này.

Khác biệt với những môn thể thao phải vận động mạnh, yoga nhìn nhẹ nhàng nhưng lại giúp cho người tập rèn luyện cả về "tâm-thân-trí". Điều này cũng đòi hỏi những huấn luyện viên yoga phải có kinh nghiệm nhất định.

Bãi sông Hồng dưới chân cầu Long Biên gần đây đã đổi thay. Rác thải ô nhiễm tồn đọng lâu ngày được thu dọn để cải tạo, trở thành điểm đến hấp dẫn của người dân và du khách.

Với mạng lưới phủ rộng khắp thành phố, xe buýt giờ đây là một phương tiện giao thông công cộng tiện lợi và an toàn, đặc biệt với những người lớn tuổi ở Hà Nội.

Hơn 40ha trồng đào ở Nhật Tân, làng đào nổi tiếng của Hà Nội, gần như bị cơn bão số 3 (Yagi) phá hủy hoàn toàn.

Nối huyện Đông Anh với quận Long Biên, cầu Đông Trù không chỉ nổi bật bởi vai trò giao thông quan trọng mà còn gây ấn tượng mạnh với thiết kế độc đáo.

Vùng đất bãi trồng hoa dưới chân cầu Long Biên (phường Phúc Xá, quận Ba Đình) đang vào thời điểm đẹp nhất trong năm. Mỗi luống hoa ở đây không chỉ kể câu chuyện về sắc màu của thiên nhiên mà còn là câu chuyện về tình yêu và sự gắn bó của mỗi con người đang sống ở Hà Nội.

Phố sách 19/12 từ lâu đã trở thành địa chỉ quen thuộc với những người mê đọc sách. Con phố xinh xắn làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho những người sống, học tập và làm việc ở Hà Nội, nhất là vào các ngày cuối tuần.

Không chỉ là một món ăn quen thuộc, trong tâm thức của nhiều người Hà Nội, tào phớ còn là món ăn gợi nhớ về một miền kí ức. Trong tiết trời đầu đông se lạnh này, đối với không ít người, được thưởng thức một bát tào phớ đúng hương vị Hà Nội dường như là một cái thú không gì có thể tuyệt vời hơn.

Đến với làng Trát Cầu, xã Tiền Phong, huyện Thường Tín, nơi được mệnh danh là thủ phủ của chăn, ga, gối, đệm, ai cũng dễ dàng cảm nhận nhịp sống hối hả và sôi động ở nơi đây khi thời tiết giao mùa.

Sự quyến rũ của Hồ Gươm trong từng khoảnh khắc đã trở thành cảm hứng cho biết bao nghệ sĩ. Trong số đó có nhà báo Hà Hồng, nguyên Trưởng ban Khoa Giáo của Báo Nhân dân, đồng thời là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Báo Nhân dân, một người con Hà Tĩnh nhưng sinh ra và lớn lên tại Hà Nội.

Trong thời đại của công nghệ số, vẫn còn đó những con người yêu một thứ nghệ thuật hoài cổ. Họ là những người đam mê chụp ảnh phim, đặc biệt là những chiếc máy ảnh khổ lớn.

Với mục tiêu thay đổi diện mạo của Thủ đô, thời gian qua thành phố đã đẩy mạnh công tác chỉnh trang đô thị và cải tạo cảnh quan môi trường, mang đến cho người dân một không gian sống chất lượng.

Dọc ngang những tên phố cùng nét đặc trưng riêng biệt đã tạo nên sức hấp dẫn của phố cổ Hà Nội. Hàng Cá là một trong những con phố đã góp phần tạo nên bức tranh nhộn nhịp và đa sắc đó.

Sau khi chịu ảnh hưởng nặng nề của cơn bão số 3 vừa qua, hoa giấy ở làng nghề Phù Đổng, huyện Gia Lâm, đã khoe sắc trở lại. Thời điểm này, người trồng hoa đang tất bận chuẩn bị cho Lễ hội 'Sắc hoa trên miền di sản' được tổ chức thường niên vào tháng 11 hàng năm.

Cũng là quán ăn giống như những cửa hàng khác, thế nhưng quán ăn trong bệnh viện được kiểm soát chất lượng bởi khoa Dinh dưỡng nên việc ăn uống của những người ra vào viện an toàn hơn.

Mỗi khi chiều buông nắng, nếu có dịp đến ngã ba sông Hồng - sông Đuống, bạn sẽ được chứng kiến khung cảnh thiên nhiên thơ mộng.

Dù công việc khá vất vả, nhưng xưởng làm dao kéo của người thợ Hòe Thị (quận Nam Từ Liêm) vẫn luôn đỏ lửa lò mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu của người dân Hà Nội.

Hoa ngâu - loài hoa đặc biệt bởi chẳng có cánh mà hoa cứ tròn như hạt, như nụ. Bởi vậy mà các cụ cao niên thường gọi là nụ ngâu, chứ không gọi là hoa ngâu. Những bông hoa nhỏ xíu và chúm chím như nụ cười duyên của nàng thôn nữ.

Thời tiết Hà Nội những ngày này rất thích hợp để những ai có sở thích câu cá thoả mãn niềm đam mê của mình.

Nhật Tân từ lâu đã nổi tiếng với nghề trồng đào. Có nhiều di tích lịch sử cùng cảnh quan hấp dẫn, nơi đây đã được công nhân là khu du lịch cấp thành phố.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, làng Gạ (phường Phú Thượng, quận Tây Hồ) đã được phù sa của sông Hồng bồi đắp, bởi vậy, lúa nếp làng Gạ rất thơm, nấu xôi đặc biệt ngon. Nhắc đến xôi Phú Thượng là nhắc đến một chất xôi ngon, dẻo, hòa quyện với đỗ lạc và đến nay, làng nghề này vẫn giữ được nghề làm xôi truyền thống.

Giữa nhịp sống hối hả của Hà Nội, người ta vẫn có thể tìm thấy niềm vui trong không gian yên bình, giữa sự náo nhiệt của thành phố. Dù là người trẻ hay người già, dù bất kể lý do nào thì việc tìm đến với hội họa không chỉ giúp thỏa mãn niềm đam mê mà còn là cách để mỗi người tìm thấy sự cân bằng trong cuộc sống.

Trong làn gió thu se lạnh, hoa như một nét chấm phá đầy duyên dáng của Hà Nội, làm say lòng du khách và cả những người đã gắn bó của cuộc đời với Thủ đô.

Ẩn trong những bụi cây, mép nước bên bờ sông Hồng, hay trên những tán cây trong lòng thành phố…những loài chim tìm về sinh sống tạo ra những cảnh quan sinh động cho đô thị. Nhưng chính khi đó cũng thể hiện cách con người đô thị đang ứng xử với tự nhiên.

"Xuống phố 4" - triển lãm tiếp theo trong seri "Xuống phố" đã chính thức khai mạc, đánh dấu sự trở lại của họa sĩ Phạm Bình Chương.

Sau những giờ học tập, làm việc căng thẳng, bận rộn, mỗi người sẽ chọn cho mình một môn thể thao để tập luyện và nâng cao sức khỏe hàng ngày. Và võ chính là môn thể thao được nhiều người trẻ ở Hà Nội yêu thích và tìm đến.

Nhiều vị khách phương xa mới đến Hà Nội đôi ba lần có lẽ sẽ khó để nhận ra giữa không gian ồn ào, tấp nập của Hà Nội hiện đại ngày nay vẫn còn tồn tại những thú vui tao nhã của người Hà Thành. Một trong số đó là nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh truyền thống của người Hà Nội.

Tiếng rao "rươi..." bao năm qua đã trở thành âm thanh quen thuộc với những người dân phố cổ, báo hiệu một mùa rươi đã lại về với người Hà Nội.

Mặc dù còn tồn tại những vấn đề như không gian hạn chế hay an toàn vệ sinh thực phẩm, ẩm thực đường phố vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ, tạo nên dấu ấn độc đáo của Thủ đô.

Nếu như người Sài Gòn có thú vui bình dân là uống cafe bệt, thì người Hà Nội có trà đá vỉa hè. Không cầu kỳ trong cách pha chế, không kén chọn khách uống, trà đá vỉa hè thân thiện, bình dị mà giản đơn.

Con phố Gầm Cầu Hà Nội giờ đây có phần yên ắng hơn, nhưng cũng mang đến sự gần gũi và ấm áp trong một không gian đặc biệt giữa lòng Thủ đô sôi động và náo nhiệt.

Nằm giữa hai hồ nước lớn nổi tiếng là hồ Tây và hồ Trúc Bạch, đường Thanh Niên từ lâu được biết đến như một trong những con đường đẹp nhất Thủ đô.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được xây dựng từ năm 1966, với diện tích gần 5000m2. Tòa nhà là một tác phẩm tổng hòa của kiến trúc cổ điển và hiện đại, kết hợp độc đáo giữa phong cách châu Âu với kiến trúc đình làng Việt Nam.

Thủ đô ngàn năm văn hiến luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim của người dân Việt Nam, nhất là người dân Hà Nội. Mỗi người chọn cho mình một cách thể hiện khác nhau. Có những người họa sĩ đã dành cả đời mình để lan tỏa tình yêu Hà Nội.

Ăn phở xào phố Hàng Buồm là cách để nhiều người tận hưởng tiết trời lạnh của Thủ đô thêm phần trọn vẹn hơn.