Những 'ông lớn' kiểm toán Deloitte, KPMG, E&Y không còn chuẩn mực?
Tòa án nhân dân TP.HCM đã đề nghị Bộ Công an điều tra làm rõ hành vi, vai trò và trách nhiệm của những công ty kiểm toán hàng đầu thế giới gồm Deloitte, KPMG, Ernst & Young Việt Nam khi đưa ra những số liệu sai lệch khi kiểm toán ngân hàng SCB và liên quan đến Vạn Thịnh Phát .
Vụ án Vạn Thịnh Phát đã chấm dứt giai đoạn 1 khi các bản án thích đáng đã được tuyên. Thế nhưng mọi việc chưa chấm dứt. Tòa án nhân dân TP.HCM đã đề nghị Bộ Công an điều tra làm rõ hành vi, vai trò và trách nhiệm của những công ty kiểm toán hàng đầu thế giới gồm Deloitte, KPMG, Ernst & Young Việt Nam khi đưa ra những số liệu sai lệch trong quá trình kiểm toán ngân hàng SCB và liên quan đến Vạn Thịnh Phát.
---
Từ năm 2012 cho đến năm 2020, Ngân hàng SCB đã thuê ba hãng kiểm toán lớn thuộc nhóm "Big 4" danh tiếng hàng đầu thế giới, gồm Ernst & Young Việt Nam, Deloitte Việt Nam và KPMG Việt Nam làm kiểm toán độc lập hàng năm. Cụ thể:
Từ 2012 đến 2016, Ernst & Young Việt Nam là đơn vị kiểm toán cho ngân hàng này.
Sau đó, SCB đổi công ty kiểm toán sang Deloitte Việt Nam trong 3 năm, 2017-2019.
Từ năm 2020, công việc này được giao cho KPMG Việt Nam.
“Các tổ chức tín dụng thường thuê những đơn vị kiểm toán uy tín để kiểm tra báo cáo tài chính hằng năm. Các đơn vị này sẽ chỉ ra nhưng lỗ hổng, sai phạm của ngân hàng và ngân hàng có trách nhiệm nghe theo những khuyến nghị này để cung cấp một bản báo cáo tài chính thường niên chuẩn xác”
TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia tài chính ngân hàng
Trong một thập kỷ, ba hãng kiểm toán đều đưa ra ý kiến chấp nhận báo cáo tài chính của SCB và không cho thấy những điểm bất thường nào về tình hình tài chính của ngân hàng. Nói một cách ngắn gọn: hoạt động tài chính của SCB là bình thường.
Nhưng sự bất thường đã được thể hiện ra theo kết luận điều tra của Bộ Công an liên quan đến vụ án Vạn Thịnh Phát, ngân hang SCB và các đơn vị, tổ chức có liên quan. Sự khác biệt cơ bản nhất trong kết luận của cơ quan điều tra và của các công ty kiểm toán nằm ở những số liệu.
Với Deloitte Việt Nam, trong báo cáo tài chính năm 2017, kiểm toán viên của công ty này đánh giá: Báo cáo tài chính hợp nhất của SCB là TRUNG THỰC và HỢP LÝ, NHẤT QUÁN.
Thế nhưng theo kết luận điều tra, thực trạng tài chính tại SCB đã rất xấu từ tháng 6/2017, Ngân hang báo cáo KHÔNG TRUNG THỰC. Nếu tính đúng, tính đủ thì vốn chủ sở hữu âm hơn 22.000 tỷ đồng, lợi nhuận âm hơn 35.000 tỷ đồng.
Với KPMG Việt Nam, tại báo cáo bán niên 2021, ông lớn này đánh giá: Chúng tôi không thấy có vấn đề gì khiến chúng tôi cho rằng báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ đã không phản ánh trung thực và hợp lý. Thời điểm đó, trên sổ sách, SCB vẫn có vốn chủ sở hữu gần 22.000 tỉ đồng, lãi sau thuế sáu tháng đạt 453 tỉ đồng.
Thế nhưng, sau khi Bộ Công an khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” tại tập đoàn Vạn Thịnh Phát, SCB bị Ngân hàng Nhà nước đưa vào diện kiểm soát đặc biệt từ tháng 10-2022, thì chính KPMG Việt Nam ban hành Báo cáo kiểm toán độc lập, phát hành tháng 5/2023, trong đó có nội dung: Tại thời điểm 30/9/2022, Ngân hang SCB đã lỗ lũy kế gần 465.000 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu khoảng 444.000 tỷ đồng.
Nếu chỉ nhìn vào số liệu, cùng một công ty kiểm toán là KPMG Việt Nam, chỉ sau hơn 1 năm, đã khác nhau một trời một vực.
Cũng trong kết luận của Bộ Công an, năm 2017, những sự khác biệt trong kết quả điều tra so với báo cáo của SCB trong bảng dưới đây.
| Báo cáo tài chính của SCB | Kết luận điều tra của Bộ Công an |
| Tỷ lệ nợ xấu là 0,61% | Tỷ lệ nợ xấu của SCB là 20,92% |
Tỷ lệ an toàn vốn riêng lẻ CAR 10,06% Tỷ trọng dư nợ cho vay | Tỷ lệ an toàn vốn riêng lẻ CAR 10,06% Tỷ trọng dư nợ cho vay |
10 năm với sự tham gia của 3 công ty kiểm toán lớn mà không sai phạm lớn nào bị phát hiện. Nhưng chỉ sau vài tháng, cơ quan điều tra vào cuộc, kết quả kiểm toán lập tức cho thấy số lỗ lũy kế khổng lồ và khoản âm vốn chủ sở hữu đến gần nửa triệu tỉ đồng.
Sự sai lệch số liệu khi các công ty này kiểm toán SCB với kết luận điều tra của Bộ Công an, rõ ràng không phải là điều bình thường. Vi phạm của Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã kéo dài, nhưng bằng một cách nào đó, sổ sách của SCB không hề có vết đen, dẫn đến tình trạng xã hội và nhà đầu tư có thông tin sai về tình hình tài chính và chấp hành pháp luật của SCB, Vạn Thịnh Phát. Đây được cho là một trong những nguyên nhân khiến vi phạm pháp luật của Vạn Thịnh Phát và SCB ở quy mô lớn, không được phát hiện và ngăn chặn kịp thời dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Dư luận có quyền đặt ra câu hỏi về năng lực của 3 công ty kiểm toán hang đầu này. Và cũng có quyền đặt ra sự băn khoăn về tính minh bạch và độ tin cậy trong các báo cáo của 3 trong số 4 tên tuổi của làng kiểm toán.
Tính đến ngày hôm nay, 17/4, ba hãng kiểm toán nãy vẫn chưa phản hồi về vụ việc. Trả lời PV Đài Hà Nội, đại diện của KPMG Việt Nam, cho biết hiện tại chưa thể thông tin gì về các hoạt động của công ty tại SCB. Còn trao đổi với báo Tuổi trẻ, một cựu lãnh đạo của Deloitte Việt Nam cho hay đơn vị kiểm toán dựa vào các số liệu, tài liệu ngân hàng và bên thứ ba cung cấp. Nếu các hồ sơ sai thì kiểm toán viên rất khó với cách kiểm tra thông thường, khi không có điều tra, thanh tra.
Cùng cần nói thêm rằng, theo quy định, trách nhiệm của công ty kiểm toán là đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính của doanh nghiệp dựa trên kết quả cuộc kiểm toán theo các chuẩn mực của kiểm toán Việt Nam. Không những phải tuân thủ chuẩn mực này, các công ty kiểm toán cũng phải đảm bảo các quy định về đạo đức nghề nghiệp.
Theo TS Trần Phước Huy - Viện Ngân hàng - Tài Chính, Đại học Kinh tế Quốc dân: “Một báo cáo tài chính có sai sót trọng yếu nhưng kiểm toán viên chấp nhận hoàn toàn thì đó là rủi ro của hoạt động kiểm toán. Chuẩn mực kiểm toán yêu cầu kiểm toán viên phải tìm hiểu về khách hàng, phải nhận diện được, đánh giá được rủi ro có sai sót trọng yếu trên báo cáo tài chính. Trong quá trình kiểm toán, kiểm toán viên luôn phải giữ thái độ hoài nghi nghề nghiệp, trung thực, độc lập”
Ngay sau khi vụ án Vạn Thịnh Phát kết thúc giai đoạn 1, HĐXX-TAND TPHCM đã đề nghị Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong quá trình điều tra vụ án giai đoạn 2 tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm của các công ty kiểm toán tại SCB và xử lý vi phạm nếu đủ căn cứ.
Đối với một vụ án kinh tế thông thường, nếu đơn vị kiểm toán được cơ quan điều tra xác định là vi phạm, thì trách nhiệm pháp lý của họ, đương nhiên không thể không bị truy cứu.
“Một công ty kiểm toán được xác định có sai phạm thì sẽ có hai hướng xử lý: xử lý dân sự nếu kiểm toán viên không đủ trình độ thẩm định và xử lý hình sự nếu có dấu hiệu móc ngoặc, thông đồng”
Luật sư Nguyễn Văn Hưng - Công ty Luật Phúc Khánh Hưng, Đoàn LS Hà Nội
Đại án Vạn Thịnh Phát là một vụ án phức tạp, dựa trên tính chất, thủ đoạn của các bị can lẫn thiệt hại cho nền kinh tế. Ngoài trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức – đã được thể hiện qua các bản án được tuyên, thì dư luận đang chờ sự vào cuộc làm rõ của cơ quan chức năng, xung quanh hoạt động, vai trò của các công ty kiểm toán hang đầu. Ernst & Young, Deloitte và KPMG Việt Nam là 3 trong 4 "big 4" kiểm toán lớn nhất thế giới, có uy tín lâu năm. Nhưng ở một vụ việc cụ thể như SCB, họ lại đang khiến dư luận nghi ngờ rất lớn về tính chuẩn mực kiểm toán và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán của mình.
Thực hiện: Nhóm PV Kinh tế
Đồ họa: Thanh Nga
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Tại Hội nghị tổng kết hoạt động kinh doanh năm 2024 và triển khai kế hoạch kinh doanh năm 2025, đại diện lãnh đạo Công ty cổ phần PVI (PVI Holdings - Mã: PVI) cho biết, năm 2024, toàn hệ thống PVI đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh năm.
Số người tiêu dùng tại Eurozone sở hữu tiền điện tử đã tăng hơn gấp đôi trong hai năm qua, với phần lớn người sử dụng loại tiền này như một kênh đầu tư.
Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank, mã CTG, sàn HoSE) vừa thông báo kế hoạch chào bán 40 triệu trái phiếu ra công chúng đợt 1, với tổng giá trị lên tới 4.000 tỷ đồng.
Tổng kết hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2024, kết quả kinh doanh của ACV suy giảm trong quý IV song luỹ kế năm 2024, cả doanh thu và lợi nhuận đều cán mốc cao kỷ lục.
Trong báo cáo "Hướng tới 2025", VinaCapital nhận định xuất khẩu của Việt Nam sẽ chậm lại trong năm tới và tăng trưởng nước ta sẽ phụ thuộc các yếu tố bên trong như tiêu dùng, đầu tư công.
Tại công điện mới ban hành, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ ngành, địa phương tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách, quản chặt thu - chi.
Với mục tiêu đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, góp phần kích cầu tiêu dùng, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch thành phố Hà Nội (HPA) sẽ tổ chức chương trình "Tháng khuyến mại Hà Nội năm 2024".
Sau chuỗi ngày giảm, giá vàng trong nước đảo chiều tăng mạnh, với giá vàng miếng hầu hết các thương hiệu tăng 600.000 đồng/lượng.
Nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm tại các vùng sản xuất trọng điểm, Chi cục Trồng trọt & Bảo vệ thực vật phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao kiến thức, mở rộng diện tích các vùng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap.
Cục An toàn thông tin cho biết, hiện nay khoảng 42% doanh nghiệp vẫn chưa có kế hoạch ứng phó với các mối đe dọa về an ninh mạng.
Trong phiên giao dịch cuối cùng của tuần này, chứng khoán Mỹ đã phục hồi sau hai phiên ảm đạm trước đó, khi số liệu lạm phát thấp hơn dự đoán và bình luận từ các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) làm dịu bớt lo ngại về quỹ đạo lãi suất của Mỹ.
Sau hai ngày lao dốc, ngày 21/12, giá vàng nhẫn, giá vàng SJC trong nước bật tăng trở lại.
Giá vàng thế giới hôm nay 21/12 tăng trở lại, do được nâng đỡ bởi xu hướng giảm của lợi suất trái phiếu kho bạc tại Mỹ và tỷ giá đồng USD, cũng như lạm phát tại Mỹ tăng chậm lại.
Tổng cục Thuế vừa tổ chức nghi lễ kích hoạt chính thức vận hành Cổng thông tin điện tử dành cho hộ cá nhân kinh doanh đăng ký, kê khai, nộp thuế từ thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số.
Lễ hội mua sắm năm 2024 được tổ chức từ ngày 20 - 24/12/2024 tại Khu đất đấu giá Dược Thượng, Tiên Dược, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội.
Năm 2024, trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, dù đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, kinh tế Thủ đô vẫn có sự tăng trưởng tích cực. Một trong những điểm sáng kinh tế của Hà Nội năm qua đó là kết quả thu ngân sách trên địa bàn Thủ đô.
Ngày 18/12/2024, Tổng công ty cổ phần VINACONEX và Trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã tổ chức lễ khai giảng lớp đào tạo kỹ sư ngành kỹ thuật xây dựng công trình giao thông, chuyên ngành đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị. Đây là bước đi chiến lược của hai bên nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao, chuẩn bị cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia, đặc biệt là tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Theo Tổng cục Thuế, lũy kế đến tháng 11 năm nay, thông qua hình thức tạm hoãn xuất cảnh, cơ quan thuế đã thu hồi trên 4.200 tỷ đồng của hơn 6.600 người nợ thuế.
Lễ khai mạc “Hội chợ hàng OCOP năm 2024” đã diễn ra tại Công viên Cầu Giấy (phường Dịch Vọng) vào tối 20/12. Sự kiện được Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Hà Nội phối hợp với UBND quận Cầu Giấy tổ chức.
Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Thành phố Hà Nội tổ chức Festival Nông sản, sản phẩm OCOP Hà Nội lần thứ 3 tại huyện Thanh Oai (từ ngày 20 - 24/12/2024) và tại quận Bắc Từ Liêm (từ ngày 26/12 - 29/12/2024).
Để đảm bảo nguồn cung ứng đầy đủ, chất lượng và giá cả hợp lý phục vụ nhu cầu tiêu dùng vào dịp cuối năm, các doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân trên địa bàn Hà Nội đã chủ động lên kế hoạch sản xuất, nhập hàng từ sớm.
Tính đến ngày 18/12, ngành thuế đã về đích trước kế hoạch năm 2024 với tổng số thu ngân sách ước đạt 1.732.000 tỷ đồng, vượt 16,5% dự toán; có 60/63 địa phương đã hoàn thành vượt mức dự toán thu cả năm.
Chiều ngày 20/12/2024, lễ ký kết tổng đại lý phân phối và giới thiệu dự án Eurowindow Twin Parks đã diễn ra thành công tốt đẹp, đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi Công ty Cổ phần Tập đoàn BHS chính thức trở thành đối tác phân phối chiến lược của dự án.
Tập đoàn VNPT đã công bố chính thức cung cấp dịch vụ VinaPhone 5G siêu tốc độ, siêu trải nghiệm. Dịch vụ này đã được phủ sóng 63/63 tỉnh, thành phố, chú trọng các khu vực trọng điểm về kinh tế - xã hội, cung cấp dịch vụ không kèm điều kiện đăng ký gói cước mới.
Giá vàng trong nước ngày 21/12 bật tăng theo giá vàng thế giới. Vàng miếng SJC và nhẫn trơn tăng 200.000-300.000 đồng mỗi lượng, ở cả hai chiều.
Tối ngày 20/12, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội đã tổ chức Lễ Tôn vinh Doanh nhân, Doanh nghiệp Thăng Long năm 2024 tại Nhà hát Lớn thành phố Hà Nội.
Lễ Tôn vinh Doanh nhân - Doanh nghiệp Thăng Long năm 2024 diễn ra tối nay (20/12) tại Nhà hát Lớn thành phố Hà Nội là sự kiện thiết thực, có sức lan tỏa và hiệu ứng tích cực để tôn vinh, động viên doanh nghiệp, doanh nhân Thủ đô tiêu biểu, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và đất nước trong năm 2024.
Cục Thống kê Hà Nội cho biết thu hút đầu tư nước ngoài dự kiến năm 2024 đạt trên 2 tỷ USD, tăng 78% so với năm 2023.
Sáng 20/12, Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm Bác Hồ về thăm Nhà máy đèn Bờ Hồ - tiền thân của EVN Hà Nội.
Trong cuộc Họp báo thường niên tổng kết cuối năm 2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết trong hai năm qua kinh tế Nga đã tăng trưởng khoảng 8%, được đánh giá là nền kinh tế lớn thứ 4 trên thế giới về sức mua tương đương và vượt qua tất cả các nền kinh tế châu Âu.
Thị trường chứng khoán Việt Nam còn một tuần giao dịch nữa là kết thúc năm 2024. Những phiên giao dịch giằng co với thanh khoản thấp khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại. Vậy diễn biến thị trường những ngày cuối năm sẽ như thế nào?
Đồng Euro đã giảm mạnh so với đồng USD, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11/2022, sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất lần thứ ba trong năm nay và dự báo sẽ giảm chu kỳ nới lỏng lãi suất trong năm 2025.
Bộ Thương mại Mỹ công bố báo cáo về tình hình kinh tế quý III/2024, cho thấy nền kinh tế đầu tàu thế giới tăng trưởng mạnh mẽ hơn dự báo, với mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đạt 3,1%, vượt mức dự báo 2,8%.
Hôm nay, 20/12, các cơ sở kinh doanh vàng bạc đá quý trong nước điều chỉnh giảm mạnh giá vàng, với mức giảm mạnh nhất là 1 triệu đồng/lượng.
VN-Index mở cửa phiên chiều trong trạng thái giằng co kéo dài, lực bán tuy có gia tăng gần về cuối phiên nhưng chỉ số vẫn đóng cửa trong sắc xanh khá tích cực.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có văn bản trả lời cử tri 4 tỉnh, thành phố lớn liên quan đến kiến nghị về việc sửa quy định mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tối thiểu là 18 triệu đồng.
Công ty Cổ phần đầu tư PVR Hà Nội - chủ đầu tư dự án Hanoi Time Tower vừa ra quyết định dừng hoạt động kinh doanh năm 2025 do không có kinh phí để duy trì hoạt động.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành quyết định giảm mức lãi suất của các ngân hàng thương mại (NHTM) áp dụng trong năm 2025 đối với dư nợ của những khoản cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội.
Ngày 20/12, Ngân hàng Nhà nước niêm yết tỷ giá trung tâm 24.304 đồng/USD, tăng 26 đồng so với hôm trước. Đây là mức tỷ giá trung tâm cao nhất từ trước đến nay.
Mặc dù kinh tế toàn cầu và khu vực vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, song thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng, đạt mức 18-25% mỗi năm. Điều này cho thấy tiềm năng và xu hướng kinh doanh trên nền tảng này còn rất nhiều dư địa.
Sáng 20/12, Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội (EVNHANOI) tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm Bác Hồ về thăm Nhà máy đèn Bờ Hồ - tiền thân của Tổng Công ty.
Tối 19/12, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Hà Nội (HPA) phối hợp với Sở Công Thương Hà Nội khai mạc Tháng Khuyến mại Hà Nội năm 2024, qua đó chính thức kích hoạt hơn 1.000 điểm bán hàng khuyến mại và 50 Điểm vàng khuyến mại.
Bộ Khoa học và Công nghệ đã trao Giải thưởng Chất lượng Quốc gia giai đoạn 2021- 2023 cho 133 doanh nghiệp và Giải Chất lượng Quốc tế châu Á - Thái Bình Dương năm 2024 cho 2 doanh nghiệp.
Để thúc đẩy nông sản của Australia vào Việt Nam, đặc biệt đối với các sản phẩm sữa hạt, cherry, Cơ quan thương mại và đầu tư Chính phủ Australia (Austrade), Đại sứ quán Australia tại Việt Nam đã tổ chức sự kiện “Hương vị Australia”.
Theo trang Seasia Stats, Việt Nam nằm trong nhóm 15 nền kinh tế lớn nhất châu Á với quy mô dự kiến năm 2025 đạt khoảng 506 tỷ USD.
Giá vàng trong nước giảm mạnh, với giá vàng miếng được điều chỉnh giảm cao nhất 1 triệu đồng, xuống 84,1 triệu đồng/lượng bán ra.
0