Bà Annie Vargas (người dân Mỹ) cho biết đã nhìn thấy con trai mình dần mất kiểm soát và nhiều lần cầu xin anh tìm kiếm sự giúp đỡ. Nhưng con trai bà, Brian Wittke - phi công Delta Air Lines, 41 tuổi, cha của ba đứa trẻ - vẫn từ chối điều trị vì lo sự nghiệp bị ảnh hưởng. Anh Wittke đã qua đời vào ngày 14/6/2022 sau thời gian đối mặt với các vấn đề sức khỏe tâm thần.
Vấn đề này từng gây chấn động thế giới năm 2015, khi một phi công người Đức mắc trầm cảm nặng cố tình điều khiển máy bay đâm vào núi ở Pháp, khiến toàn bộ 150 người thiệt mạng. Phi công này đã giấu tình trạng bệnh dù được bác sĩ xác nhận không đủ điều kiện làm việc. Gần một thập kỷ trôi qua, ngành hàng không toàn cầu vẫn ghi nhận “văn hóa sợ hãi” xoay quanh sức khỏe tâm thần, khiến nhiều phi công né tránh điều trị vì lo bị cấm bay và vô tình đẩy bản thân cùng hành khách vào rủi ro.
Troy Merritt, 33 tuổi, phi công thương mại tại Mỹ, đã tự xin ngừng bay vào tháng 12/2022 và bắt đầu dùng thuốc sau khi nhận thấy trầm cảm và lo âu ảnh hưởng đến khả năng làm việc. Để quay lại buồng lái, anh phải điều trị suốt 6 tháng và trải qua nhiều đánh giá tâm lý – nhận thức, trong đó có những xét nghiệm không được bảo hiểm chi trả. Dù vậy, Merritt vẫn bị cấm bay 18 tháng và phải sống dựa vào bảo hiểm mất khả năng lao động. Anh cho rằng phi công không nên phải chờ 6 tháng để nộp lại hồ sơ y tế nếu họ đáp ứng điều trị tốt.
Anh Troy Merritt cho biết: “Tôi tin rằng ngành hàng không sẽ an toàn hơn nhiều nếu phi công được tạo điều kiện tiếp cận chăm sóc sức khỏe tinh thần dễ dàng. Việc né tránh điều trị có thể khiến phi công bỏ bê bản thân, từ đó phát sinh vấn đề trong buồng lái và gây mất an toàn bay.”
Trước tình hình này, Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã mở rộng danh mục thuốc chống trầm cảm và các phương án điều trị sức khỏe tâm thần được phép sử dụng. Nhiều hãng hàng không và nghiệp đoàn phi công cũng tăng cường chương trình hỗ trợ đồng nghiệp với tính bảo mật cao. Tuy nhiên, khoảng cách giữa chính sách và thực tế vẫn đáng kể. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy, hơn một nửa trong số 5.170 phi công Mỹ – Canada từng trì hoãn chăm sóc y tế vì lo sợ mất quyền bay.
Trong phản hồi qua email, FAA cho biết, “FAA ưu tiên sức khỏe tâm thần của phi công và liên tục cập nhật chính sách dựa trên tiến bộ y khoa. Chúng tôi khuyến khích phi công tìm kiếm hỗ trợ sớm; đa số các tình trạng nếu được điều trị đều không bị loại khỏi điều kiện bay. Từ năm 2023, FAA đã mở rộng danh mục thuốc được phê duyệt, tăng số chẩn đoán mà Giám định viên Hàng không có thể cấp chứng nhận, thành lập Ủy ban Quy tắc về Sức khỏe Tâm thần và đang triển khai các khuyến nghị. Khoảng 98% hồ sơ liên quan sức khỏe tâm thần không mang tính loại trừ đều được cấp chứng nhận khi có đầy đủ tài liệu."