Những câu hỏi lớn được đặt ra bao gồm:

-         Tại sao nghi can lại nổ súng từ khoảng cách quá gần mục tiêu bảo vệ là ông Trump mà không bị mật vụ Mỹ phát hiện?

-         Tại sao hắn được phép mang súng đến gần sự kiện?

-         Tại sao đã có người báo với an ninh về tay súng trên mái nhà vài phút trước khi súng nổ mà mật vụ không xử lý được?

Cùng nhìn lại diễn biến vụ việc, theo dòng thời gian.

Chiều Thứ Bảy (giờ địa phương)

Ông Trump lên sân khấu, vẫy tay chào đám đông đang cổ vũ và bắt đầu bài phát biểu. Khán giả ở cả phía trước và phía sau ông.

Khoảng 6.10 chiều.

– Sau khi những người tham gia cuộc mít tinh nhận thấy một người đàn ông đang trèo lên nóc của một tòa nhà gần đó, một nhân viên thực thi pháp luật địa phương đã trèo lên mái nhà.

– Một người đàn ông được FBI xác định là nghi can Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, chĩa súng vào viên cảnh sát, người này rút lui xuống thang.

- Nghi can Crooks sau đó nhanh chóng nổ súng

 Ông Trump đang nói tới những thành tích chống nhập cư trái phép, thì tiếng súng vang lên.

Khi tiếng nổ đầu tiên vang lên, ông Trump nói, Ồ,” và đưa tay lên tai phải và nhìn vào tay, sau đó nhanh chóng cúi xuống đất phía sau bục phát biểu.

Các nguồn tin mô tả phát đạn bắn đi từ vị trí “ba giờ” so với vị trí bục phát biểu của ông Trump, từ phía bên phải của ông. Vài giây sau khi tiếng súng vang lên, các tay súng chống bắn tỉa của cơ quan Mật vụ bắt đầu bắn vào nghi phạm được tìm thấy trên mái nhà.

Một phân tích của hãng tin AP về hơn chục video và hình ảnh từ hiện trường cuộc vận động tranh cử của ông Trump ở Butler, Pennsylvania, cũng như hình ảnh vệ tinh của địa điểm này, cho thấy kẻ xả súng đã có thể đến gần sân khấu nơi cựu Tổng thống đang phát biểu và nổ súng ở khoảng cách ngắn đến kinh ngạc.

Mái nhà cách nơi ông Trump đang đứng phát biểu chưa đầy 150 mét, một khoảng cách mà một tay thiện xạ có thể dễ dàng bắn trúng mục tiêu có kích thước bằng người trưởng thành. 150 mét là khoảng cách mà trong các khóa huấn luyện cơ bản, các tân binh của Quân đội Mỹ phải bắn trúng một hình bóng có kích thước bằng con người, có như vậy mới đủ điều kiện sử dụng súng trường tấn công M16. Khẩu súng trường kiểu AR, giống như khẩu súng trường của tay súng trong cuộc mít tinh của ông Trump, là phiên bản dân sự bán tự động của khẩu M16 quân sự.

Đáng chú ý, vị trí của kẻ xả súng nằm ngoài phạm vi an ninh, đặt ra câu hỏi về cả chu vi cũng như việc kiểm tra an ninh và bảo vệ tòa nhà American Glass Research, (mà nghi can chọn làm điểm bắn) cũng như làm thế nào kẻ xả súng có thể lên được sân thượng của tòa nhà này.

Các cựu nhân viên Mật vụ hàng đầu nói với AP rằng lẽ ra nghi can Crooks không bao giờ được phép lên mái nhà và cơ quan này sẽ phải tìm hiểu xem điều đó đã xảy ra như thế nào. Sai sót như vậy có thể là do các quan chức lơ là nhiệm vụ hoặc có sai sót trong kế hoạch an ninh của sự kiện.

Tổng thống Joe Biden hôm Chủ nhật cho biết ông đã chỉ đạo Giám đốc Cơ quan Mật vụ Mỹ Kimberly Cheatle “xem xét tất cả các biện pháp an ninh cho Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa”.

Tổng thống Biden tuyên bố:

“Tôi đã chỉ đạo một cuộc đánh giá độc lập về an ninh quốc gia tại cuộc mit tinh ngày hôm qua để đánh giá chính xác những gì đã xảy ra. Và tôi sẽ chia sẻ kết quả đánh giá độc lập đó với người dân Mỹ”

Các nguồn thực thi pháp luật cho biết nhà chức trách sẽ phải xem xét liệu Mật vụ có đủ năng lực để bảo vệ ông Trump không, khi mà chỉ còn vài ngày là ông chính thức trở thành ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa, và liệu họ có tuân thủ các thủ tục rà soát an ninh tòa nhà có vị trí thuận lợi xung quanh sự kiện hay không.

Vẫn chưa rõ làm thế nào kẻ xả súng có thể lên được sân thượng ở một khoảng cách tương đối gần? Tại sao tòa nhà đó lại không được tính là bên trong phạm vi an ninh “cứng”? FBI hiện là cơ quan chủ trì cuộc điều tra vụ mưu sát. Tuy nhiên, vấn đề sai sót an ninh sẽ do Bộ An ninh Nội địa và Cơ quan Mật vụ Mỹ USSS, cũng như Quốc hội, xem xét.

Theo KDKA, chi nhánh của CNN, một nhân chứng cho biết anh ta đã báo với các sĩ quan rằng anh ta nhìn thấy một tay súng di chuyển “từ mái nhà này sang mái nhà khác” ngay trước vụ ám sát.

Khi ông Ben Macer đang đi dọc hàng rào thì nhìn thấy “thanh niên di chuyển từ mái nhà này sang mái nhà khác". Ông đã nói với một sĩ quan rằng người được cho là kẻ xả súng đang ở trên mái nhà. Khi ông quay lại chỗ cũ thì tiếng súng bắt đầu vang lên, sau đó mọi thứ trở nên hỗn loạn và tất cả bỏ chạy.

Các nhân chứng cũng nói với các phóng viên rằng họ nhìn thấy một người phù hợp với mô tả về kẻ xả súng được cho là mang theo một khẩu súng trường bên ngoài hàng rào an ninh của cuộc biểu tình trước vụ nổ súng.

 Theo một quan chức thực thi pháp luật cấp cao, kẻ xả súng đã bị cơ quan thực thi pháp luật địa phương phát hiện. Họ cho rằng anh ta có thể đã hành động đáng ngờ gần sự kiện vào thứ Bảy. Thông tin đã được truyền qua radio yêu cầu theo dõi anh ta – và thông tin đó cũng được chuyển đến Sở Mật vụ.

Cơ quan Mật vụ không cho phép bất kỳ loại vũ khí nào bên trong khu vực được phong tỏa của bất kỳ sự kiện nào, nhưng nhiều nguồn thực thi pháp luật nói với CNN rằng kẻ nổ súng có chất nổ trong xe hơi và nơi ở của hắn.

Câu hỏi về có vũ khí trong khu vực lân cận sự kiện đã được đưa ra trong cuộc họp báo của Cơ quan Mật vụ Mỹ sau vụ mưu sát. Bà Gibson-Cicchino làm rõ rằng một số khu vực nhất định, chẳng hạn như vành đai phía nam, nằm ngoài thẩm quyền quy định của liên bang về súng. Khu vực đó do chính quyền địa phương quyết định.

 Ông Jeffrey Norman, Cảnh sát trưởng Milwaukee nói: 

"Liên quan đến việc mang súng bên ngoài phạm vi bảo vệ, xin nhắc lại, luật tiểu bang của chúng tôi cho phép mang súng trong những trường hợp cụ thể. Là một thành phố, chúng tôi không để đề ra luật về điều đó. Về khía cạnh thực thi pháp luật, chúng tôi phải hoạt động theo hướng dẫn của tiểu bang. Nếu không có gì trái với luật pháp tiểu bang, chúng tôi phải tôn trọng Tu chính án thứ hai về quyền mang súng của bạn, đặc biệt là khi người đó có giấy phép."

Cơ quan Mật vụ cho biết tại sự kiện này có bốn đội chống bắn tỉa - hai đội của cơ quan Mật vụ Mỹ USSS và hai từ cơ quan thực thi pháp luật địa phương. Vào thời điểm xảy ra vụ nổ súng, Giám đốc Cơ quan Mật vụ Mỹ Kimberly Cheatle đang ở Milwaukee, nơi sẽ diễn ra Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa trong tuần này. Nhiều nguồn thực thi pháp luật có kiến ​​thức chuyên sâu về hoạt động của Sở Mật vụ đã nói rằng các đội chống bắn tỉa có toàn quyền quyết định khi bắn hạ một mối đe dọa.

Quốc hội Mỹ kêu gọi điều tra ‘thất bại’ về an ninh

Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa và Dân chủ đã yêu cầu cơ quan này có câu trả lời về thế trận an ninh và việc tiến hành các phiên điều trần về vụ việc.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson tuyên bố sẽ "điều tra đầy đủ" về vụ nổ súng, và lấy lời khai từ Cơ quan Mật vụ Mỹ USSS, Bộ an ninh Nội địa DHS và Cục điều tra liên bang FBI. Hai thành viên Đảng Cộng hòa trong Ủy ban An ninh Nội địa Thượng viện cũng đã kêu gọi điều tra.

Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mike Turner cũng nói rằng Quốc hội có quyền “giám sát và chịu trách nhiệm” và trong vụ này có “sự thất bại của mạng lưới an ninh tổng thể rộng lớn hơn”.

Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện Mark Green đã nói chuyện qua điện thoại với Giám đốc Cơ quan Mật vụ Cheatle vào chiều Chủ nhật, về nguyên nhân dẫn đến sự cố an ninh hôm thứ Bảy. Bà Cheatle cam kết cung cấp các tài liệu được yêu cầu cho ủy ban một cách nhanh chóng nhất có thể.

Trong một bức thư gay gắt gửi giám đốc Cơ quan Mật vụ hôm Chủ nhật, Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Ruben Gallego nói rằng đã có “sự thất bại an ninh ở cấp cao nhất, chưa từng thấy kể từ vụ ám sát Tổng thống Reagan”.

Mật vụ phủ nhận cáo buộc từ chối yêu cầu tăng cường an ninh cho ông Trump

Cơ quan Mật vụ - cùng với cơ quan thực thi pháp luật địa phương ở Pennsylvania, những người đã hỗ trợ bảo vệ địa điểm mít tinh, cũng như các nguồn tin thân cận với nhóm tranh cử của ông Trump - đang phủ nhận những tin đồn lan truyền trên mạng xã hội rằng cơ quan này đã từ chối yêu cầu từ Nhóm của ông Trump đề nghị tăng cường các biện pháp an ninh.

Người phát ngôn Cơ quan Mật vụ Anthony Guglielmi khẳng định Điều này hoàn toàn sai sự thật. Trên thực tế, Mật vụ đã bổ sung các nguồn lực, công nghệ và khả năng bảo vệ khi chiến dịch vận động tranh cử tăng tốc. FBI cũng đã bác bỏ hàm ý này.

Ông Kevin Rojek, đặc vụ FBI phụ trách văn phòng Pittsburgh cho biết trong một cuộc họp báo: “Không có yêu cầu bổ sung nào về an ninh từng bị FBI từ chối”.Vụ việc cũng đặt ra câu hỏi về an ninh tại đại hội đảng Cộng hòa sắp tới.

Cơ quan Mật vụ Mỹ 

Cơ quan Mật vụ là một trong những cơ quan thực thi pháp luật liên bang lâu đời nhất của Mỹ. Được thành lập lần đầu tiên vào năm 1865 để giải quyết nạn làm tiền giả trong thời kỳ sơ khai của nền tài chính của Mỹ. Ban đầu, nó chỉ là một cục của Bộ Tài chính.

Theo trang web chính thức của Cơ quan Mật vụ, vai trò của cơ quan này đã thay đổi sau vụ ám sát Tổng thống McKinley.

“Sau vụ ám sát Tổng thống McKinley vào năm 1901, Cơ quan Mật vụ được giao nhiệm vụ bảo vệ toàn thời gian cho Tổng thống Mỹ” “Theo thời gian, sứ mệnh bảo vệ này đã được mở rộng nhờ những thay đổi về luật pháp, quyết định của Tổng thống, Chỉ thị của Tổng thống về An ninh Nội địa, Chỉ thị của Tổng thống về An ninh Quốc gia và nhiều Sắc lệnh Hành pháp khác nhau.”

Năm 1998, cơ quan này một lần nữa được mở rộng nhờ Quyết định 62 của Tổng thống (PDD 62), “thành lập Cơ quan Mật vụ với tư cách là cơ quan liên bang chủ trì và điều phối việc xây dựng và thực hiện các kế hoạch an ninh cho các Sự kiện An ninh Đặc biệt Quốc gia (NSSE)”.

Các Sự kiện An ninh Đặc biệt Quốc gia gồm:

Đại hội đảng chính trị lớn

Lễ nhậm chức của Tổng thống

Hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo thế giới khác

Họp Đại hội đồng Liên hợp quốc

Các sự kiện thể thao lớn, trong và ngoài nước

Thông điệp liên bang

Lễ tang cấp nhà nước

Các “sự kiện có ý nghĩa quốc gia” khác

Vụ tấn công nhằm vào cựu tổng thống Donald Trump hôm thứ Bảy vừa rồi là vụ việc nghiêm trọng nhất nhằm ám sát một tổng thống hoặc ứng cử viên tổng thống kể từ khi cố Tổng thống Ronald Reagan bị bắn vào năm 1981. Vụ việc cho thấy, mật vụ Mỹ đã thất bại trong việc bảo đảm an toàn cho ông Trump.

Các quan chức thực thi pháp luật nói với hãng tin AP rằng vật liệu chế tạo bom được tìm thấy bên trong một chiếc xe có liên quan đến nghi phạm trong vụ xả súng. Ngoài ra còn có vật liệu chế tạo bom được tìm thấy tại nhà tên này.

Axios đưa tin Giám đốc Cơ quan Mật vụ Cheatle, cùng với những người đóng vai trò quan trọng khác trong việc đảm bảo an toàn cho các tổng thống trước đây và hiện tại, dự kiến ​​sẽ phải ra điều trần trước Ủy ban Giám sát Hạ viện vào ngày 22 tháng 7 về vụ xả súng vào cuộc mit tinh của ông Trump.

Giám đốc Cơ quan Mật vụ Kimberly Cheatle là ai?

Cheatle là Giám đốc thứ 27 của Cơ quan Mật vụ Mỹ và tuyên thệ nhậm chức vào ngày 17 tháng 9 năm 2022 dưới thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden. Là người phụ nữ thứ hai lãnh đạo Cơ quan Mật vụ, bà Cheatle đã có gần ba thập kỷ làm việc trong Cơ quan Mật vụ với nhiều vai trò khác nhau trước khi được bổ nhiệm.

Trước năm 2022, bà Cheatle từng là giám đốc cấp cao về an ninh toàn cầu tại PepsiCo “chịu trách nhiệm chỉ đạo và thực hiện các quy trình bảo mật cho các cơ sở của công ty ở Bắc Mỹ,” theo tiểu sử của bà tại Sở Mật vụ.