Tác động của xung đột Ukraine - Nga đến cục diện thế giới

Cuộc xung đột quân sự Nga-Ukraine, nổ ra ngày 24/2/2022 đến nay vẫn là sự kiện chấn động nhất, tác động mạnh mẽ và sâu sắc nhất đến toàn bộ đời sống quốc tế đương đại, gây ra những tổn thất nặng nề không chỉ đối với hai quốc gia tham chiến mà còn đối với toàn thế giới.

Từ góc độ kinh tế, chiến sự Nga-Ukraine không chỉ trực tiếp làm gián đoạn các chuỗi cung ứng liên quan, mà còn là khởi nguồn cho cuộc đối đầu không ngừng giữa các nước phương Tây và Nga với nhiều biện pháp trừng phạt lẫn nhau, gây hệ quả nghiêm trọng cho nền kinh tế toàn cầu. Thời gian gần đây các nền kinh tế dường như đã bình tĩnh hơn, với những biện pháp để ổn định và thích nghi dần với bối cảnh này. Mặc dù vậy, một khi chiến sự Nga-Ukraine vẫn tiếp tục phức tạp và các biện pháp trả đũa về kinh tế không ngừng leo thang, triển vọng kinh tế thế giới vẫn còn rất khó đoán định.

“Cú sốc” năng lượng

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), cuộc khủng hoảng ở Ukraine là “cú sốc năng lượng mang tính lịch sử” đối với thị trường. Trước khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Nga là quốc gia xuất khẩu khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới và xuất khẩu dầu thô lớn thứ hai toàn cầu trong khi Liên minh châu Âu (EU) là khách hàng đặc biệt lớn của Nga. Các lệnh trừng phạt mạnh mẽ đối với Nga sau khi xung đột nổ ra trong đó có thỏa thuận cấm tới 90% lượng dầu nhập khẩu, quyết định áp giá trần với dầu thô nhập khẩu của Nga, đã khiến EU phải tìm tới các nguồn cung thay thế trong khi thế giới chưa có sự chuẩn bị nào cho điều này, dẫn tới giá khí đốt tự nhiên và giá dầu thô trên thế giới bị đẩy lên mức kỷ lục.

Tổng thống Mỹ Joe Biden ban hành lệnh cấm nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt của Nga. Ảnh: AFP.

Từ cuối 2022, đầu năm 2023, mặt bằng giá dầu thô và khí đốt tự nhiên trên thị trường thế giới đã có sự điều chỉnh giảm về vùng giá thấp hơn thời điểm trước khi nổ ra xung đột, nhưng những biến chuyển tích cực này được lý giải chủ yếu là do sự dịch chuyển dòng chảy năng lượng trên thế giới cũng như các giải pháp chuyển đổi năng lượng. Thay vì nhập khẩu khí đốt Nga, EU hiện phải mua khí hóa lỏng của Mỹ với giá đắt gấp 4 lần, chịu thiệt hại lên tới 199 tỷ USD.

Một cơ sở lọc dầu của Nga. Ảnh: TheMoscowtimes.com.

An ninh lương thực toàn cầu bị đe dọa 

Xung đột Nga-Ukraine cũng giáng một đòn vào an ninh lương thực của thế giới khi cả Nga và Ukraine đều thuộc nhóm những cường quốc nông nghiệp quan trọng nhất. Việc nguồn cung cấp ngũ cốc và phân bón tập trung cao vào hai quốc gia này khiến nhiều nước bị tổn thương trước tình trạng mất an ninh lương thực. Theo thống kê, số người chịu tác động đã tăng từ 135 triệu vào năm 2019 lên hơn 345 triệu tại 82 quốc gia vào tháng 6 năm 2022. Người ta dự đoán rằng gần 600 triệu người sẽ bị suy dinh dưỡng mãn tính vào năm 2030 nếu xung đột kéo dài, trong đó Châu Phi – nơi sinh sống của một số nhóm dân cư nghèo nhất thế giới – bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

An ninh lương thực thế giới bị giáng đòn mạnh và châu Phi là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Lạm phát tăng phi mã

Chiến sự Nga-Ukraine cũng gây ra sức ép dẫn tới lạm phát tăng phi mã ở hầu hết các nền kinh tế. Theo Quỹ tiền tệ quốc tế IMF, lạm phát toàn cầu năm 2022 là 9,2%, tăng gần gấp đôi so với mức 4,7% của năm 2021. Bước sang năm 2023, lạm phát cao vẫn là nỗi ám ảnh với kinh tế toàn cầu. Đến tháng 12, các Ngân hàng Trung ương thế giới đã phải tăng lãi suất 37 lần với hơn 1.175 điểm cơ bản để chống lạm phát. Riêng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ góp tới 4 lần tăng.

Tất cả những điều này tác động nặng nề tới hoạt động kinh tế, từ đó ảnh hưởng trực tiếp tới tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Theo Quỹ tiền tệ Quốc tế, tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã giảm từ 6,1% vào năm 2021 xuống chỉ còn 3,5% vào năm 2022 và 3% vào năm 2023. Đây là kết quả “dưới trung bình”, đánh dấu mức tăng trưởng hằng năm thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu (2008-2009), trừ năm 2020 bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Kinh tế châu Âu chịu thiệt hại nhất

Nhận định nền kinh tế thế giới đã mất đà do tác động của lãi suất cao hơn, các cuộc xung đột đang diễn ra, trong đó có xung đột Nga - Ukraine cùng những rạn nứt địa chính trị ngày càng gia tăng, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ giảm từ mức 3% của năm 2023 xuống 2,9% trong năm 2024. Trong bức tranh ảm đạm ấy của kinh tế thế giới, châu Âu, nơi xung đột đang diễn ra và chưa có dấu hiệu kết thúc, là khu vực phải gánh chịu là thiệt hại nặng nề nhất.

Báo cáo triển vọng và tình hình kinh tế thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc nhận định xung đột Nga - Ukraine đã làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới, đặc biệt là ở EU. Trong năm ngoái, GDP của EU chỉ tăng 0,6% và năm tới tốc độ tăng trưởng vẫn “khá ảm đạm”, dự kiến là 1,2%.

Ông Hamid Rashid, Giám đốc chi nhánh giám sát kinh tế toàn cầu của Liên hợp quốc cho biết: “Đây là tốc độ tăng trưởng rất khiêm tốn đối với khu vực. Tốc độ tăng trưởng chậm lại là tác động trực tiếp của xung đột và châu Âu sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong tương lai.”

Trong số các quốc gia EU, Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu và ủng hộ Ukraine chống lại Nga đã chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi xung đột. Kinh tế Đức đang đứng trước nguy cơ rơi vào suy thoái kỹ thuật sau khi giảm 0,3% trong quý 4 năm ngoái và có thể tiếp tục suy giảm nhẹ trong quý 1 năm nay.

Các chuyên gia ước tính nền kinh tế Đức thiệt hại khoảng 240 tỷ euro trong năm 2022 – 2023 do tác động tiêu cực tổng hợp từ đại dịch COVID-19 và xung đột tại Ukraine.

Kinh tế Mỹ hưởng lợi

Trong hai năm nổ ra xung đột Nga – Ukraine, Mỹ là quốc gia viện trợ nhiều nhất cho Kiev. Theo Viện kinh tế thế giới Kiel có trụ sở tại Đức, chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã viện trợ hơn 75 tỷ USD cho Ukraine, bao gồm hỗ trợ nhân đạo, tài chính và quân sự. Những người ủng hộ Ukraine thường cho rằng Washington cần hỗ trợ Ukraine vì lợi ích chiến lược và họ cũng thừa nhận ủng hộ Ukraina chống lại Nga thì điều đó có lợi cho nền kinh tế Mỹ.

Trong hai năm kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát, ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ đã chứng kiến sự bùng nổ về đơn đặt hàng vũ khí và đạn dược. Theo dữ liệu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, sản xuất công nghiệp trong lĩnh vực quốc phòng và hàng không vũ trụ của nước này đã tăng trưởng 17,5% kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Các quan chức Mỹ nói rằng trong số 60,7 tỷ USD dành cho Ukraine trong dự luật quốc phòng bổ sung trị giá 95 tỷ USD, 64% sẽ quay trở lại cơ sở công nghiệp quốc phòng của chính Mỹ.

Quân nhân Ukraine vận chuyển lô hàng tên lửa Javenlin do Mỹ sản xuất và viện trợ cho Kiev. Ảnh: Sputnik

Ông Bernd Einmeier – Nhà phân tích người Đức cho hay: “Nếu chúng ta điều tra xem chi tiêu quốc phòng của Đức đã đi đâu, sẽ dễ dàng phát hiện ra rằng cuối cùng chúng đã rơi vào túi các doanh nghiệp quân sự Mỹ. Mỹ đang kiếm tiền trong khi châu Âu phải thanh toán các hóa đơn.”

Bộ Ngoại giao Mỹ gần đây cho biết nước này đã thực hiện các hợp đồng vũ khí lớn trị giá hơn 80 tỷ USD trong năm tính đến tháng 9/2023, trong đó khoảng 50 tỷ USD được chuyển cho các đồng minh châu Âu - gấp hơn 5 lần so với tiêu chuẩn lịch sử.

Không chỉ ở lĩnh vực quân sự, việc Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt đã thúc đẩy nhu cầu của châu Âu đối với khí đốt tự nhiên hóa lỏng Mỹ. Mỹ đã trở thành nước xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới vào năm ngoái. Khoảng 2/3 số hàng xuất khẩu đó là sang châu Âu và với giá bán rất cao.

Cục diện thế giới nhìn từ xung đột Nga - Ukraine

Không chỉ khiến kinh tế thế giới rơi vào bất ổn và suy thoái, xung đột Nga – Ukraine, cuộc chiến đẫm máu và nguy hiểm nhất ở châu Âu kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, còn đã và đang gây ra những tác động làm thay đổi cục diện thế giới. Ukraine nằm trên lục địa Âu-Á, với vị trí hết sức quan trọng, là “vùng đệm tự nhiên” giữa Đông và Tây. Như cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Zbigniew Brzezinski từng nhấn mạnh, ai kiểm soát được Ukraine sẽ kiểm soát được lục địa Âu-Á. Tháng 6 năm 2022, tức 4 tháng sau khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố: “Trật tự thế giới đơn cực đã kết thúc!”. Đó chính là trật tự thế giới với Mỹ là siêu cường duy nhất còn lại sau khi Liên Xô và hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu tan vỡ. Cả Trung Quốc và Nga đều không chấp nhận trật tự thế giới đơn cực do Mỹ đứng đầu.

Cuộc chiến Nga-Ukraine đã chia thế giới thành hai tuyến: Tuyến chống Nga gồm Mỹ, EU và các đồng minh của Mỹ nằm ngoài châu Âu; tuyến không chống Nga gồm các nước còn lại trong đó có Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, Nam Phi, Saudi Arabia...Ngoài ra, còn có hàng loạt trung tâm mới của một trật tự thế giới đa cực đang tiếp tục nổi lên: với các tổ chức khu vực, như Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO),...Chính sự liên kết mối quan hệ Nga - Trung Quốc cùng sự nổi lên của những trung tâm quyền lực mới trên bản đồ địa - chính trị thế giới đang thúc đẩy một trật tự thế giới mới đa cực.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: AP.

Tháng 12/2022, đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell đã nhấn mạnh: "Chúng ta đã chuyển sang một thế giới “đa cực hỗn loạn”, nơi mọi thứ như năng lượng, dữ liệu, kết cấu hạ tầng, di cư đều là vũ khí. Địa chính trị là điểm mấu chốt trong đó Nga, Trung Quốc và Ấn Độ là những trung tâm quyền lực đang nổi lên không chấp nhận bị loại ra ngoài hệ thống an ninh toàn cầu".

Sự trỗi dậy của Trung Quốc đang hút tầm nhìn của thế giới. GDP của Trung Quốc từ 7.990 tỷ USD năm 2012 đã tăng lên 17.000 tỷ năm 2021, trở thành nền kinh tế thứ hai thế giới sau Mỹ. Trung Quốc đang được coi là bên hưởng lợi trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, bởi ngoài những mối lợi cụ thể như thương vụ mua số lượng lớn dầu mỏ với giá rẻ từ Nga, Trung Quốc dường như đang gặp thuận lợi trên con đường “chinh phục” châu Á-Thái Bình Dương. Sáng kiến "Vành đai và Con đường" - được coi là "con đường tơ lụa trong thế kỷ 21"- đang đưa Trung Quốc vào vị thế trung tâm, kết nối toàn cầu.

Về phía Nga, kế thừa vai trò của Liên Xô trước đây, Nga tiếp tục có những bước chuyển quan trọng, nhằm từng bước khẳng định lại vai trò cường quốc. Ngày 31/3/2023, Tổng thống Putin đã ký sắc lệnh phê duyệt chính sách đối ngoại của Liên bang Nga, trong đó nhấn mạnh việc hình thành một trật tự thế giới công bằng và bền vững. Tuy phải hứng chịu cuộc bao vây, cô lập toàn diện của Mỹ và phương Tây nhưng theo Tổng thống Putin, GDP năm 2023 của Nga tăng trưởng 3,5%. Bất chấp các lệnh trừng phạt, nền kinh tế Nga vẫn trụ vững và phát triển nhờ Nga đã hình thành được các liên minh chiến lược khắp thế giới.

Cuộc xung đột Nga-Ukraine là một tác nhân để Mỹ, EU và NATO tăng cường liên kết, nhưng cũng thúc đẩy Nga-Trung Quốc tăng cường quan hệ nhằm đối phó với sức ép của Mỹ và phương Tây.

Ngày 18/10/2023, khi gặp nhau bên lề Diễn đàn "Sáng kiến Vành đai và Con đường", Tổng thống Nga Putin đã gọi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là "người bạn thân thiết". Trung Quốc và Nga nhất trí gia hạn Hiệp ước láng giềng hữu nghị và hợp tác thân thiện đã được ký kết năm 2001 thêm 5 năm. Đặc biệt, hai bên khẳng định không có giới hạn nào trong hợp tác chiến lược Trung Quốc-Nga. Kim ngạch thương mại song phương Nga - Trung đạt mức cao kỷ lục và đang hướng tới mục tiêu 200 tỷ USD.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu: “Tôi và Tổng thống Putin đã tổ chức 42 cuộc gặp kể từ năm 2013 và Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với các đối tác Nga để tiếp tục nâng cấp quan hệ song phương”.

Về phần mình, Tổng thống Putin cho biết sự phối hợp chặt chẽ với Trung Quốc về chính sách đối ngoại là rất quan trọng trong bối cảnh thế giới đầy khó khăn.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố: “Trong điều kiện khó khăn hiện nay, sự phối hợp chính sách đối ngoại chặt chẽ là đặc biệt cần thiết.”

Cuộc xung đột Nga-Ukraine vẫn đang tiếp diễn và chưa biết bao giờ mới có thể kết thúc và kết thúc như thế nào, nhưng những hệ lụy mà nó gây ra, đặc biệt là tác động nhiều chiều đến cục diện thế giới hiện nay là vô cùng nghiêm trọng. Xung đột một lần nữa cho thấy lịch sử thế giới trước hết là cuộc đua tranh quyền lực của các nước lớn. Tuy nhiên, một trật tự thế giới cân bằng và hài hòa không chỉ là cuộc chơi của các cường quốc mà phải quan tâm đến tiếng nói và lợi ích của tất cả các quốc gia, phải được xây đắp trên nền tảng của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương Liên hợp quốc; phải hướng tới ngăn ngừa chiến tranh, bảo vệ hòa bình, tăng cường tình hữu nghị, hợp tác giữa các dân tộc, huy động được sức mạnh của toàn nhân loại để giải quyết thành công những vấn đề thời đại và toàn cầu cấp bách, nóng bỏng của thế giới đương đại.

User
Ý KIẾN

Một trong những điểm yếu lớn nhất của Tổng thống thứ 46 của Mỹ là "không có khả năng quảng bá những thành tựu của mình". Nhưng các nhà sử học "có thể vẫn công tâm và đánh giá cao ông về sự phục hồi kinh tế hậu Covid".

Báo chí Mỹ mới đây đưa tin Iran đang chuẩn bị tấn công Israel, có thể là trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 5/11, nhằm trả đũa vụ Israel tiến hành chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào hàng loạt mục tiêu quân sự của Iran hôm 26/10.

Vài ngày trước khi diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ, cuộc so găng giữa ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump và ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris vẫn hết sức gay cấn. Hầu hết, các chuyên gia nhận định đây là cuộc bầu cử khó dự đoán nhất lịch sử nước Mỹ, mọi kịch bản sẽ không loại trừ trong cuộc bỏ phiếu ngày 5/11 tới.

Gần 200 người đã thiệt mạng trong trận lũ quét ở vùng Valencia, miền Đông Tây Ban Nha. Trận lũ lụt chết người nhất ở Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ là một lời nhắc nhở đau thương rằng châu Âu chưa chuẩn bị đối phó với hậu quả của bầu khí quyển quá nóng.

Cuộc bầu cử Quốc hội Gruzia đã kết thúc với chiến thắng thuyết phục thuộc về đảng Giấc mơ Gruzia cầm quyền. Phe đối lập dựa vào sự ủng hộ của bên ngoài, không công nhận kết quả bầu cử và cố gắng tìm cách lật ngược kết quả thông qua các cuộc biểu tình và khiêu khích sử dụng vũ lực. Những diễn biến này giống với những cuộc cách mạng màu của những năm trước.

Từ một tỉ phú, ngôi sao truyền hình, ngày 20/1/2017, ông Donald Trump đã chính thức tuyên thệ nhậm chức, trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Trong nhiệm kỳ 4 năm của mình, ông trở thành vị Tổng thống gây nhiều tranh cãi. Dù sẽ còn mất nhiều năm lẫn nhiều giấy mực để các nhà sử học và báo chí nhận định về nhiệm kỳ của ông, nhưng những dấu ấn mà ông tạo ra có lẽ sẽ còn lưu lại rất lâu.

Trong bối cảnh rủi ro địa chính trị gia tăng mạnh tại khu vực Trung Đông, các nhà phân tích cảnh báo hậu quả kinh tế của kịch bản xung đột lan rộng là rất nghiêm trọng.

Trong chặng đua nước rút vào Nhà Trắng, hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ Kamala Harris và Donald Trump tích cực tiến hành các cuộc vận động ở các bang quan trọng, hay còn gọi là bang chiến địa. Đặc biệt, một nhóm đối tượng cử tri mà cả hai ứng cử viên đều muốn hướng tới là cử tri da màu.

Ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa Mỹ Donald Trump cam kết thúc đẩy một kế hoạch kinh tế đầy tham vọng với trọng tâm là áp dụng mức thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Tờ Wall Street Journal nhận định, nhiệm kỳ thứ hai của chính trị gia 78 tuổi này ở Nhà Trắng sẽ khiến mức thuế quan của Mỹ lên cao nhất lịch sử và thương mại toàn cầu sẽ thay đổi một cách căn bản.

Có thể có nhiều lời giải thích cho thất bại của ông Trump, nhưng có một số nguyên nhân đã trở nên rõ ràng.

Trong những ngày cuối cùng của chiến dịch chạy đua vào Nhà Trắng 2024, hai ứng viên Tổng thống Mỹ là cựu Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Kamala Harris đang nỗ lực không ngừng để giành được lá phiếu tại các bang chiến địa. Đây được xem là mùa bầu cử kịch tính nhất trong lịch sử hiện đại nước Mỹ với kết quả được dự báo sẽ rất sít sao giữa hai ứng cử viên.

Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Thủ tướng Shigeru Ishiba và đối tác liên minh Komeito đã mất đa số ngế tại Hạ viện trong cuộc bầu cử hôm 27/10. Điều này sẽ dẫn đến cuộc cạnh tranh kéo dài, đồng thời cũng dẫn đến sự chia sẻ quyền lực gây bất ổn trong Chính phủ Nhật Bản.

Trong lịch trình bầu cử sơ bộ ở Mỹ, Siêu thứ ba hay Thứ ba trọng đại (Super Tuesday) thông thường được dùng để chỉ ngày thứ ba đầu tiên của tháng hai hay tháng ba của năm Bầu cử tổng thống, khi mà nhiều tiểu bang tổ chức bầu cử sơ bộ để chọn ra đại biểu đến dự đại hội đảng toàn quốc chọn ứng cử viên tranh cử tổng thống.

Khoa học đã chứng minh, để ngăn chặn những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu và bảo vệ hành tinh Trái đất, nhiệt độ toàn cầu cần được giới hạn ở mức 1,5°C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp. Để đạt được các mục tiêu khí hậu quốc tế, các chính phủ không chỉ cần đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo mà còn phải thúc đẩy việc áp dụng nhiên liệu sinh học bền vững, khí sinh học, hydro và nhiên liệu điện tử.

Ukraine đang phải đối diện với tình thế ảm đạm khi Nga đang đạt những bước tiến lớn trên chiến trường miền Đông. Tình hình sẽ càng trở nên tồi tệ hơn khi mùa đông đến. Cả giới chức Ukraine và Cơ quan Năng lượng Quốc tế đều cảnh báo Kiev sắp phải trải qua một mùa đông khắc nghiệt nhất trong lịch sử hiện đại, khi có tới 80% cơ sở năng lượng, bao gồm các nhà máy điện chạy bằng than và thủy điện, đã bị hư hại hoặc bị phá hủy.

Đa dạng sinh học có ý nghĩa sống còn đối với các hệ sinh thái trên Trái đất, cũng như với đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia, cộng đồng. Tuy nhiên, tình trạng suy giảm đa dạng sinh học đang diễn ra ở tốc độ chóng mặt.

Ngày 5/11/2024 (giờ địa phương), nước Mỹ sẽ chính thức bước vào cuộc bỏ phiếu để bầu chọn vị Tổng thống thứ 47 của nước này. Được xem là một trong những sự kiện lớn quan trọng nhất của năm 2024. Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận và truyền thông thế giới.

Các công ty thương mại điện tử Trung Quốc phát triển và mở rộng quá nhanh trên thế giới đang làm đảo lộn thương mại điện tử tại các thị trường phương Tây. Trên phạm vi toàn cầu, sự trỗi dậy của các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc đã gây ra các cuộc tranh luận về vai trò của chủ nghĩa bảo hộ trong nền kinh tế kỹ thuật số.

Ông Prabowo Subianto đã chính thức nhậm chức Tổng thống Indonesia hôm 20/10. Sự kiện chuyển giao thế hệ lãnh đạo của Indonesia sau 10 năm này là thời khắc đặc biệt đối với người dân Indonesia.

Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị thượng đỉnh BRICS tại Kazan (Nga) nêu rõ nỗ lực của nhóm nhằm thực hiện những cải cách táo bạo đối với các thể chế toàn cầu, tăng cường hợp tác và ứng phó chung với các cuộc khủng hoảng.

Thổ Nhĩ Kỳ đang chấn động với vụ tấn công gây thương vong lớn nhằm vào trụ sở của Tập đoàn Công nghiệp Hàng không (TUSAS) gần thủ đô Ankara, khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và 22 người khác bị thương.

Boeing - Tập đoàn hàng không số 1 thế giới đang chìm vào chuỗi ngày khủng hoảng. Sau một loạt các sự cố làm lung lay niềm tin vào chất lượng sản phẩm của công ty hồi đầu năm, Boeing giờ đây đang phải vật lộn với tác động của cuộc đình công kéo dài, làm tê liệt các dây chuyền sản xuất.

Trong bối cảnh tiến trình vận động tranh cử tổng thống Mỹ đã chuyển sang giai đoạn nước rút, quan điểm của hai ứng cử viên về các vấn đề cử tri quan tâm chính là yếu tố quyết định ai sẽ là người giành được “vòng nguyệt quế”.

Hội nghị thượng đỉnh Kazan diễn ra trong bối cảnh khái niệm “thế giới đa cực” đang được nhắc đến thường xuyên trong các bài diễn văn quan hệ quốc tế và là một thực tế toàn cầu mới. Sự mở rộng BRICS+ là một bằng chứng cho thực tế đó. Có tới 40 quốc gia đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia BRICS; 30 quốc gia đã nộp đơn.

Sau khi tác giả Han Kang trở thành người Hàn Quốc đầu tiên đoạt giải Nobel Văn học, các tác phẩm của nữ nhà văn này đã cháy hàng không chỉ ở Hàn Quốc mà còn tại nhiều quốc gia phương Tây như Anh và Pháp. Việc một nữ nhà văn Hàn Quốc lần đầu tiên giành được giải thưởng danh giá này đã góp phần đưa văn hóa Hàn Quốc lên một tầm cao mới, mở ra một chương mới trong lịch sử văn học thế giới và quảng bá văn hóa Hàn Quốc.

Những ngày qua, lực lượng phòng vệ Israel nhiều lần nổ súng và tấn công vào căn cứ của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ở miền Nam Liban. Vụ việc đã làm cho căng giữa Israel và Liên hợp quốc ngày càng leo thang.

Israel vừa tuyên bố thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của quân đội Israel. Nhiều người đặt câu hỏi cái chết của ông Yahya Sinwar sẽ là cơ hội để Israel tiến tới chấm dứt xung đột ở Dải Gaza hay là một điểm khởi đầu mới cho một vòng xoáy bạo lực mới ở Gaza và toàn khu vực Trung Đông?

Cái chết của Yahya Sinwar – một trong những nhà lãnh đạo cứng rắn nhất của phong trào kháng chiến Palestine đã để lại một khoảng trống lớn trong hàng ngũ lãnh đạo của Hamas, trong bối cảnh phong trào này đang đối mặt với các thách thức nghiêm trọng từ cả bên trong lẫn bên ngoài. Việc hạ sát thủ lĩnh Hamas liệu có đáp ứng được kỳ vọng của Israel, hay sẽ là điểm khởi đầu cho một vòng xoáy bạo lực mới tại Gaza và toàn khu vực Trung Đông?

Ngày 17/10, Bộ Quốc phòng Nga đưa tin, trong ngày qua, lực lượng vũ trang Ukraine đã mất hơn 250 quân nhân và 6 người đầu hàng làm tù binh chiến tranh (POW) tại Vùng Kursk. Tổng cộng, Ukraine đã thiệt hại hơn 23.850 quân nhân kể từ khi bắt đầu mở cuộc đột kích vào khu vực này.

Gần đây, Nga đã liên tục đạt được những bước tiến đáng kể ở mặt trận phía Đông Ukraine. Các nhà phân tích cho biết, chỉ trong tháng 8 và tháng 9 vừa qua, diện tích lãnh thổ mà quân đội Nga kiểm soát được nhiều hơn tới 5,5 lần so với cả năm 2023.

Triều Tiên đã cho nổ tung một số đoạn đường liên Triều trong một hành động mang tính biểu tượng nhằm phản đối việc Hàn Quốc tiến hành nhiều cuộc xâm nhập bằng máy bay không người lái trên bầu trời Bình Nhưỡng. Liệu tiếp theo động thái này có phải là một cuộc xung đột mới giữa hai miền Triều Tiên?

Tại Đại hội đồng Liên hợp quốc vừa diễn ra, các nhà lãnh đạo từ châu Á - Thái Bình Dương đã nhắc đến một thực tế đáng lo ngại rằng, biến đổi khí hậu là mối nguy hiểm rõ ràng và hiện hữu đối với mọi người trên hành tinh, các quốc gia và người dân của họ có thể sẽ phải hứng chịu nhiều nhất.

Cuộc xung đột Israel – Hamas đã chứng minh vai trò của nước Mỹ đối với sự tồn tại của Israel nhưng cũng gây căng thẳng nghiêm trọng cho mối quan hệ đối tác giữa hai nước. Cuộc chiến này cũng đã phơi bày và khoét sâu thêm một số chia rẽ chính trị sâu sắc nhất của nước Mỹ trước cuộc bầu cử tổng thống gay cấn sắp diễn ra vào tháng 11 tới.

Chỉ trong hơn 50 năm, ngành công nghiệp robot đã phát triển vượt bậc. Rất nhiều robot được ứng dụng phổ biến ở hầu hết các ngành, nghề sản xuất công nghiệp, đem lại lợi ích to lớn cho con người.

Kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, Mỹ đã đóng vai trò quan trọng đặc biệt đối với cuộc xung đột. Các nhà quan sát nhận định, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới sẽ có tác động đáng kể đến chính sách đối ngoại của Washington, đặc biệt là cuộc chiến ở Ukraine.

Giải Nobel Vật lý và Nobel Hóa học năm 2024 vừa được trao cho các nhà khoa học trong lĩnh vực AI, phản ánh tầm ảnh hưởng và sự tỏa sáng của công nghệ AI đến nghiên cứu khoa học toàn cầu.

Với sự biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, hàng năm, thế giới phải hứng chịu rất nhiều cơn bão với sức tàn phá khủng khiếp, kéo theo tình trạng lũ lụt trên diện rộng, các vụ sạt lở, lũ quét gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Nhiều nước đã có các biện pháp vừa tình thế vừa dài hạn để phòng, tránh, chống và phản ứng nhanh, nhằm giảm thiểu thiệt hại do bão lũ gây ra.

Những tuần gần đây, Israel liên tục giáng đòn vào Hezbollah bằng các đợt không kích diện rộng vào lãnh thổ Liban, hạ sát hàng loạt chỉ huy. Tuy nhiên, các cuộc không kích quy mô lớn này đến nay vẫn chưa thể giúp Israel đạt được mục tiêu. Chiến dịch trên bộ vào Liban dường như cũng lặp lại kịch bản như ở Gaza, khiến Israel có nguy cơ bị sa lầy trong cuộc chiến lâu dài và hao tốn tiền của.

Bộ Thương mại Trung Quốc vừa phản ứng mạnh mẽ trước động thái của Liên minh châu Âu (EU) áp thuế bổ sung lên xe điện Trung Quốc xuất khẩu vào EU.

Cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10/2023, khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt làm con tin. Đến nay, cuộc xung đột không có dấu hiệu lắng xuống, mà lại đang mở rộng ra ngoài biên giới Gaza vào Liban và nhiều mặt trận ở Trung Đông.

Tạo ra khoảng 10 tỷ USD cho Hàn Quốc mỗi năm, K-pop không những mang lại những lợi ích to lớn về kinh tế, mà trên hết còn hỗ trợ đắc lực cho nước này xây dựng sức mạnh mềm trên trường quốc tế.

Năm 2024 đánh dấu những mốc lịch sử trong khám phá vũ trụ. Doanh nhân tỷ phú người Mỹ Jared Isaacman đã trở thành phi hành gia nghiệp dư đầu tiên bước đi ngoài không gian.

Thắng lợi tại Ugledar cho thấy Nga đang đạt được những bước tiến đáng kể về mặt chiến thuật trong cuộc chiến tranh tiêu hao tại mặt trận phía Đông.

Mối quan hệ giữa Iran và Israel đang rơi vào tình trạng căng thẳng leo thang chưa từng có, với việc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đe dọa sẽ trả đũa vụ Iran bắn khoảng 180 quả tên lửa vào Israel hôm 1/10. Từ chỗ là đối tác thân cận trước cách mạng Hồi giáo, đến nay, hai nước đã trở thành kẻ thù “không đội trời chung”.

Tân Thủ tướng Shigeru Ishiba được kỳ vọng sẽ vừa thừa nhận giá trị của liên minh với Mỹ, lại vừa tăng cường nền độc lập của Nhật Bản, đồng thời theo đuổi các thỏa thuận an ninh tập thể với các đối tác có cùng chí hướng ở châu Á.

Iran đã bắn ít nhất 180 tên lửa đạn đạo vào Israel đêm 1/10/2024, làm gia tăng căng thẳng ở Trung Đông, nơi "leo thang nối tiếp leo thang”, như Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã nói.