Tại sao càng cao tuổi càng khó ngủ?
Lão hóa đi kèm với sự không đồng bộ của đồng hồ sinh học liên quan đến việc giảm độ dẻo dai và khả năng thích nghi của cơ thể.
Hoạt động thể chất và tinh thần tốt của chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào sự thay đổi của thời gian hoạt động ban ngày và phục hồi vào ban đêm. Tuy nhiên, mặc dù rất cần thiết cho sức khỏe, nhịp điệu ngủ / thức này không phải là bất biến: khi chúng ta già đi, giấc ngủ, giống như bất kỳ chức năng sinh lý nào khác, sẽ thay đổi.
Chu kỳ ngủ
Giấc ngủ liên quan đến nhiều quá trình sinh lý . Ví dụ, nó tham gia vào các chức năng tái tạo tế bào và mô, phát triển não và miễn dịch. Nó cũng đóng một vai trò trong quá trình củng cố trí nhớ. Khi nó bị suy thoái, chúng ta quan sát thấy sự suy giảm dần dần của các quá trình khác nhau này , có tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống: buồn ngủ ban ngày tăng lên, rối loạn chức năng nhận thức, chẳng hạn như các vấn đề về trí nhớ hoặc sự tập trung. Giấc ngủ kém kinh niên sẽ khiến chúng ta dễ cáu gắt, lo lắng, dễ ốm và dễ tăng cân .
Giấc ngủ được chia thành nhiều giai đoạn, tạo thành một chu kỳ: ngủ chậm nhẹ, ngủ chậm sâu và ngủ nghịch lý. Giấc ngủ sóng chậm nhẹ tương ứng với giai đoạn trung gian giữa trạng thái tỉnh táo và ngủ yên, và chiếm khoảng 50% tổng thời gian ngủ. Giấc ngủ sóng chậm chiếm khoảng 25% tổng thời gian ngủ; đó là giấc ngủ phục hồi thể chất nhất. Cuối cùng, giấc ngủ REM được điều khiển bởi những giấc mơ của chúng ta và chiếm 20-25% tổng thời gian ngủ.
Mỗi giai đoạn này đóng một vai trò cụ thể trong quá trình phục hồi và chuẩn bị cho giai đoạn tỉnh táo sắp tới . Tuy nhiên, khi tuổi cao, tổ chức thời gian của giấc ngủ thay đổi, và chất lượng của nó giảm xuống .
Giấc ngủ không phải là bất biến
Trong khi ở người trẻ, các giai đoạn khác nhau của giấc ngủ nối tiếp nhau một cách ổn định vào ban đêm, thì ở người già, giấc ngủ bị rời rạc. Trong số những điều khác biệt, cho thấy sự gia tăng thời gian đi vào giấc ngủ, giảm thời gian dành cho giấc ngủ sâu sóng chậm và sự gia tăng thức giấc về đêm liên quan đến khó ngủ trở lại . Số lượng giấc ngủ sóng chậm sâu và giấc ngủ REM giảm, có nghĩa là giấc ngủ nhẹ hơn và ít phục hồi hơn.
Do đó, không có gì ngạc nhiên khi hơn một nửa số người cao tuổi cho biết ít nhất một lần bị rối loạn giấc ngủ , chuyển thành xu hướng buồn ngủ vào ban ngày. Mệt mỏi tích tụ không phải là không có hậu quả đối với các chức năng nhận thức, tâm trạng và tình trạng thể chất , và nó cũng có thể có tác động xấu đến khả năng tự chủ.
Ánh sáng, một giải pháp để duy trì giấc ngủ chất lượng?
Những lời phàn nàn liên quan đến sự suy giảm giấc ngủ do tuổi tác thường dẫn đến việc kê đơn thuốc ngủ. Tuy nhiên, tác dụng phụ của thuốc có thể làm thay đổi chất lượng cuộc sống của người cao tuổi, bằng cách giảm khả năng trí óc, suy giảm khả năng phối hợp vận động và tăng nguy cơ té ngã .
Để hạn chế những ảnh hưởng này và cải thiện giấc ngủ, có thể áp dụng các liệu pháp không dùng thuốc, chẳng hạn như liệu pháp ánh sáng , có thể kết hợp với việc luyện tập các hoạt động thể chất .
Tại sao giấc ngủ trở nên khó khăn hơn theo tuổi tác?
Mọi vấn đề về giấc ngủ đều khác nhau, và một số yếu tố có thể giải thích tần suất khó ngủ xảy ra khi lão hóa cao hơn.
Bên cạnh việc dùng một số loại thuốc có thể gây rối loạn giấc ngủ, thì trạng thái cảm xúc cũng có thể liên quan: lo lắng, căng thẳng, trầm cảm hoặc suy nghĩ lại làm giảm chất lượng giấc ngủ. Vào thời điểm nghỉ hưu, sự thay đổi trong lối sống và các tham chiếu xã hội cũng có thể gây ra hậu quả.
Hơn nữa, cần lưu ý rằng lão hóa “bình thường” đi kèm với sự không đồng bộ hóa của đồng hồ sinh học liên quan đến việc giảm độ dẻo dai và khả năng thích ứng của cơ thể đối tượng cao tuổi . Rối loạn này có thể dẫn đến đi ngủ sớm hơn và thức dậy sớm hơn vào buổi sáng. Việc giảm mức độ hoạt động thể chất và gia tăng lối sống ít vận động cũng có thể làm suy giảm chất lượng giấc ngủ. Cuối cùng, khi chúng ta già đi, nguy cơ khởi phát các bệnh lý giấc ngủ sẽ tăng lên.
Ánh sáng thực sự được coi là bộ đồng bộ hóa mạnh mẽ nhất cho đồng hồ sinh học và cho phép chúng ta duy trì và thiết lập lại nhịp điệu của mình, chẳng hạn như đặt giờ đi ngủ và thức dậy . Nó cũng điều chỉnh các chu kỳ mà chúng ta không nghĩ đến hoặc hầu hết mọi người bỏ qua: nhịp điệu của tâm trạng và hiệu suất nhận thức, bao gồm cả kỹ năng tư duy và chú ý. Do đó, tùy thuộc vào thời gian trong ngày và chất lượng của đêm hôm trước, chúng ta dễ cáu kỉnh hơn, hoặc ngược lại, chăm chú và hiệu quả hơn trong những công việc đòi hỏi sự suy nghĩ căng thẳng .
Để chống lại quá trình này, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng nhân tạo có thể có lợi. Ánh sáng giúp cải thiện nhịp điệu ngủ / thức trong khi giảm các triệu chứng của bệnh trầm cảm . Nó cũng có thể cải thiện hiệu suất nhận thức và trạng thái cảm xúc của người cao tuổi .
Tiếp xúc với ánh sáng cũng có tác động tích cực đến hệ thống miễn dịch và kích thích sản xuất các biện pháp phòng vệ của cơ thể chúng ta. Nói chung, bạn nên phơi sáng ít nhất nửa giờ vào buổi sáng mỗi ngày với cường độ 10.000 lux . Đối với ánh sáng nhân tạo, cần đảm bảo rằng bạn có thiết bị thích hợp , chẳng hạn như đèn trị liệu bằng ánh sáng.
Lợi ích của hoạt động thể chất cũng kéo dài đến giấc ngủ
Hoạt động thể chất được biết đến với nhiều lợi ích: cải thiện tình trạng thể chất và sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa đau mãn tính, cải thiện chức năng miễn dịch, tác dụng giải lo âu và chống trầm cảm. Nhưng chúng ta có lẽ ít biết rằng nó cũng cải thiện chất lượng giấc ngủ .
Hoạt động thể chất đóng vai trò đồng bộ hóa nhịp điệu ngủ-thức, củng cố sự tương phản giữa các giai đoạn tỉnh táo, khi một người được cho là hoạt động, và thời gian nghỉ ngơi và ngủ, khi người ta được cho là ngủ. Ngoài ra, tập thể dục làm tăng sự mệt mỏi "có lợi", đồng thời làm giảm sự lo lắng có xu hướng thúc đẩy sự suy nghĩ vào ban đêm khi đi ngủ.
Nói chung, những người cao tuổi thực hành một hoạt động thể chất khá chủ yếu là aerobic - nghĩa là một hoạt động làm tăng nhịp tim và nhịp hô hấp - chẳng hạn như đi bộ kiểu Bắc Âu, leo đồi, đi xe đạp, đi bộ đường dài, v.v. - cho thấy họ đi vào giấc ngủ nhanh hơn, ngủ lâu hơn và có giấc ngủ chất lượng hơn . Tổ chức Y tế Thế giới cũng khuyến cáo rằng người cao tuổi nên tập ít nhất 150 đến 300 phút hoạt động thể dục nhịp điệu vừa phải mỗi tuần.
Ý KIẾN
Viện Sức khỏe Tâm thần – Bệnh viện Bạch Mai thời gian qua đã tiếp nhận và điều trị cho không ít các trường hợp trẻ tự gây thương tích cho bản thân. Theo các bác sĩ: trước và sau mỗi kỳ thi quan trọng, tình trạng trẻ tự gây thương tích nhập viện có xu hướng gia tăng.
Một trung tâm trị liệu tại Seoul, Hàn Quốc đang thu hút sự chú ý với phương pháp độc đáo - sử dụng cám gạo lên men kết hợp với thảo dược để tạo nhiệt, giúp giảm đau nhức cơ thể và căng thẳng.
Khi thời tiết giao mùa, độ ẩm không khí thay đổi thất thường sẽ dễ khiến thức ăn ôi thiu, gây ngộ độc thực phẩm.
Bộ Y tế kêu gọi các địa phương đẩy mạnh tiêm chủng, đặc biệt là tiêm vét vắc xin sởi và khuyến khích người dân tiêm vắc xin phòng cúm.
Cùng nhau rèn luyện, nâng cao thể lực, sức khỏe dẻo dai và sống vui, sống có ích là “phương châm hành động” của các thành viên Câu lạc bộ sức khoẻ ngoài trời quận Hà Đông, Hà Nội.
Tai biến mạch máu não là vấn đề hay gặp và ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Đây là một tình trạng cấp tính cần cấp cứu kịp thời, nếu không sẽ để lại hậu quả nặng nề, nghiêm trọng nhất là tàn tật và tử vong.
Thay đổi thời tiết, nhất là trong mùa đông - xuân, trời lạnh đột ngột là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến đột quỵ não gia tăng. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tuần qua đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị đột quỵ não khi còn trẻ.
Trong cuộc sống hiện đại, tình trạng đau lưng sau khi ngủ dậy dần trở nên phổ biến và trẻ hoá, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy đâu là nguyên nhân và khắc phục thế nào cho hiệu quả?
Mùa đông tới gần mang theo không khí hanh khô cùng những cơn gió lạnh buốt đã ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người cao tuổi. Bởi vậy, việc giữ ấm đúng cách vào mùa lạnh hanh khô không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho người già mà còn phòng tránh được các bệnh lý nguy hiểm.
Rét đậm đã xuất hiện ở nhiều nơi, vùng núi cao có nơi dưới 10 độ C. Nhiệt độ xuống thấp dễ gây ra các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, đột quỵ... Vì vậy, việc giữ ấm cơ thể là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe, nhất là đối với người già, trẻ nhỏ.
Vào thời tiết lạnh, tỉ lệ đột quỵ có thể tăng 20-30% so với những ngày thời tiết bình thường. Mặc dù kiến thức của cộng đồng đã được nâng cao, tuy nhiên rất nhiều bệnh nhân nhập viện đã qua mất thời gian vàng trong điều trị.
Một nghiên cứu mới cho thấy những người thường xuyên ăn chocolate đen có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 thấp hơn. Kết quả được công bố trên trang BMJ ngày 5/12.
Trung tâm Cấp cứu 115 Hà Nội đã tiếp nhận cuộc điện thoại thông báo một bệnh nhân cần cấp cứu tại sân tập pickleball (địa chỉ tại Cầu Giấy, Hà Nội) vào tối hôm qua 2/12.
Sáng 7/10, tại Cung thể thao Quần Ngựa, hàng trăm mẹ bầu tại Hà Nội đã tham gia đồng diễn yoga với mong muốn truyền cảm hứng về một thai kỳ khỏe mạnh.
Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động phòng tránh các bệnh truyền nhiễm thường xảy ra sau mưa lũ gồm tiêu chảy, đau mắt đỏ, viêm đường hô hấp, cảm cúm.
Giải mã gen là một trong những phương pháp hiệu quả để hỗ trợ sàng lọc, phát hiện sớm nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó có ung thư và đột quỵ - thông tin được đưa ra tại tọa đàm “Sức khỏe về gen và chống lão hóa” diễn ra ngày hôm qua tại Hà Nội.
Trong bối cảnh dịch sởi diễn biến phức tạp, Bộ Y tế yêu cầu phân bổ vitamin A cho các cơ sở khám, chữa bệnh có thu dung, điều trị bệnh nhi mắc sởi nhằm tăng hệ miễn dịch ở trẻ.
Sau mùa bão lũ, đặc biệt khi cơ sở vật chất thiếu thốn, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh và nguồn nước sạch khan hiếm, làm gia tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Ngộ độc thức ăn có thể xảy ra sau một thời gian, nhưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
Sau mưa lũ, do môi trường, nguồn nước bị ô nhiễm, điều kiện vệ sinh kém nên sẽ làm bùng phát một số bệnh ngoài da. Dưới đây là một số bệnh ngoài da thường gặp và cách phòng, chống.
Kết hôn và sinh con vốn được coi là chuyện quan trọng của đời người. Nhưng với nhiều người trẻ hiện nay, quan niệm về tình yêu, hôn nhân của họ cởi mở hơn rất nhiều.
Mức sinh thay thế ở Việt Nam đang giảm nhiều nhất trong 12 năm trở lại đây và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo.
Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai vừa điều trị thành công cho bệnh nhân nữ 55 tuổi bị tái phát nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng.
Một thân hình cân đối và khỏe khoắn là mong muốn của rất nhiều người. Gần đây, nhiều bạn trẻ đã lựa chọn thể thao để giảm cân khoa học, trong đó boxing.
Ngày 17/8, Hội Liên hiệp phụ nữ Hà Nội phối hợp Bệnh viện Phụ sản Hà Nội và Trại giam Thanh Xuân tổ chức chương trình truyền thông các chính sách hỗ trợ với người chấp hành xong án phạt tù; khám sức khỏe sinh sản cho nữ phạm nhân Phân trại số 3.
Bệnh viện Nhi Trung ương tuần qua tiếp nhận 5 trẻ đuối nước, trong đó một trẻ đã hồi phục tốt, 4 trẻ nguy kịch do cấp cứu sai cách.
Theo nghiên cứu mới từ các nhà nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gần 1,8 tỷ người trưởng thành có nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, đột quỵ, mất trí nhớ và căng thẳng, ức chế tinh thần nếu thiếu tập thể dục.
Thận là một trong những cơ quan quan trọng của cơ thể có chức năng loại bỏ các chất thải và chất lỏng dư thừa, cân bằng nước và khoáng chất trong máu, kiểm soát huyết áp và giúp sản xuất các tế bào hồng cầu. Người bệnh sẽ bị tổn thương và suy thận nếu thận không thể thực hiện một trong những chức năng trên.
Bên cạnh các phương pháp yoga truyền thống, gần đây, loại hình yoga cười mới mẻ đã thu hút nhiều người tham gia, đặc biệt là người cao tuổi.
Ở lâu trong ô tô đóng kín, nhất là khi xe đỗ dưới trời nắng nóng có thể khiến bất kỳ ai cũng phải đối mặt với nguy cơ ngạt thở, sốc nhiệt, thậm chí là tử vong. Nếu may mắn, người được cứu sống có thể bị tổn thương não, chịu di chứng thần kinh suốt đời.
Một vận động viên nghiệp dư phải điều trị tích cực, chạy thận tại Bệnh viện Chợ Rẫy, chẩn đoán là bị "ly giải cơ vân" do vận động quá sức.
Việc tự ý truyền đạm tại nhà có nguy cơ xảy ra các biến chứng như đau sưng nơi vùng đang truyền dịch, viêm tĩnh mạch, dị ứng gây khó thở, đau ngực, sốc phản vệ, thậm chí tử vong
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho 3 bệnh nhân mắc cúm B nặng. Hai người trong số đó đang phải can thiệp ECMO. Điều đáng nói là cả 3 bệnh nhân đều ở lứa tuổi trẻ và có tiền sử khỏe mạnh.
Cụm từ “chữa lành” đang được nhắc tới ngày một nhiều, dần trở thành một khái niệm gắn liền với giới trẻ, nhất là thế hệ Z. Vậy nguyên nhân của việc muốn chữa lành là gì, liệu nó có xuất phát từ nhu cầu thực tế hay không và việc người người sử dụng từ "chữa lành" như hiện nay là để trị bệnh hay chỉ là một hiệu ứng đám đông?
Ngồi học sai tư thế là một trong số các thói quen gây ảnh hưởng tới phần cột sống ở trẻ và gia tăng nguy cơ dẫn đến chứng cong vẹo cột sống, đau lưng. Tuy không ảnh hưởng đến tính mạng, nhưng bệnh để lại nhiều hậu quả nặng nề về chất lượng cuộc sống.
Mới đây, Bộ Y tế thông báo về trường hợp mắc cúm gia cầm A(H9) đầu tiên của Việt Nam từ trước đến nay. Trên thế giới chưa xảy ra dịch lớn trên người do chủng virus này, tuy nhiên đã có ca tử vong.
Việc có kiến thức sơ cấp cứu rất quan trọng để kịp thời hỗ trợ người bệnh không may gặp nạn. Sơ cấp cứu đúng cách, có thể cứu tính mạng người bệnh ngoạn mục. Và dưới đây các bác sĩ bệnh viện Bạch Mai sẽ hướng dẫn cách cấp cứu khi gặp tình huống có người bị ngừng tim, ngừng tuần hoàn.
Trong thời gian tới, nắng nóng có khả năng tiếp tục xuất hiện nhiều đợt và gay gắt hơn trung bình nhiều năm. Bộ y tế khuyến cáo người dân, trong những ngày nắng nóng nên hạn chế đi ra ngoài trời nắng. Khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy theo mức độ biểu hiện mà cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử trí phù hợp.
Theo chuyên gia của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương cho biết, thuốc diệt muỗi là một loại hóa chất diệt côn trùng, ít nhiều cũng vẫn sẽ có ảnh hưởng đến con người khi không được sử dụng đúng cách. Đặc biệt là với trẻ nhỏ, khi sức đề kháng còn yếu và làn da còn nhạy cảm.
Ho gà là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỷ lệ biến chứng cao, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Các chuyên gia cảnh báo, tiêm chủng được cho là phương pháp phòng bệnh an toàn nhất. Vậy nên, các bậc phụ huynh cần lưu ý nắm rõ lịch tiêm vắc xin cho trẻ.
Bệnh viện Nội tiết Trung ương mới tiếp nhận ca bệnh bị suy tuyến thượng thận do lạm dụng thuốc Medrol liều cao. Tác dụng phụ của thuốc đã khiến da bàn chân bệnh nhân rất mỏng dẫn đến rách da, nhiễm trùng bàn chân nặng, dễ lan lên hết cẳng chân phải.
Liên tiếp các vụ ngộ độc thực phẩm tập thể mà thủ phạm được tìm ra đều là do vi khuẩn Salmonella spp, Bacillus cereus… Khi nhiễm khuẩn bệnh nhân thường biểu hiện đau bụng, nôn, tiêu chảy, sốt và các biểu hiện mất nước, nhiễm trùng. Chuyên gia y tế khuyến cáo, thực phẩm càng bẩn, bảo quản và chế biến không tốt càng dễ ngộ độc.
Ngộ độc thực phẩm có thể gây mất nước, trụy mạch hoặc nhiều biến chứng nguy hiểm khác nếu không được xử trí nhanh và đúng cách.
Vitamin E có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe và làn da của con người. Đặc biệt, loại vitamin này còn đồng hành với rất nhiều chị em trong quá trình làm đẹp da, ngăn ngừa lão hóa và oxi hóa. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách uống vitamin E an toàn và hiệu quả.
Thời tiết giao mùa có độ ẩm cao, nhiều ẩm mốc, cùng với khí hậu thay đổi thất thường, làm cho sức đề kháng giảm khiến trẻ em và người lớn dễ mắc bệnh viêm màng não mô cầu. Bệnh hoàn toàn có thể điều trị khỏi từ sớm. Tuy nhiên, sai lầm của nhiều người là khi mắc bệnh lại đi khám muộn hoặc tự ý điều trị khiến bệnh tình ngày một phức tạp hơn.
Sau Tết, nhiều người bị tăng cân do chế độ ăn uống mất kiểm soát đã vội vàng áp dụng ngay các phương pháp giảm cân như nhịn ăn, uống thuốc thậm chí phẫu thuật thẩm mỹ. Điều này gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe và các chuyên gia đã phải đưa ra các lời cảnh báo cũng như hướng dẫn giảm cân an toàn. Tuy nhiên, có nhất thiết phải giảm cân một cách cực đoan thay vì việc thoải mái và tự tin với cân nặng của mình?
Các chị em phụ nữ khi mang thai cũng có thể bị chứng ợ chua, ợ nóng quấy rầy, đặc biệt là vào những tháng giữa và cuối thai kỳ. Ợ nóng là tình trạng axit trào ngược lên thực quản, nếu xuất hiện thường xuyên sẽ gây rất nhiều khó chịu, tuy nhiên các chị em cũng có thể tham khảo những cách dưới đây để cải thiện tình trạng này.
0