Nỗi đau khôn nguôi

Vụ tai nạn xảy ra tại sân bay quốc tế Muan hôm 29/12. Ban đầu, chuyến bay 2216 của hãng hàng không Jeju Air khởi hành từ Bangkok, Thái Lan đã cố gắng hạ cánh trên đường băng số 01, khi tháp kiểm soát cảnh báo rằng có chim trời trong khu vực và có thể xảy ra va chạm.

Khoảng một phút sau, phi công đã thực hiện cuộc gọi cấp cứu đến tháp. Tháp kiểm soát đã chỉ thị cho máy bay hạ cánh theo hướng ngược lại trên đường băng số 19. Phi công đã làm theo hướng dẫn.

Tuy nhiên, do bánh đáp của máy bay chưa được mở đúng cách nên phi công đã phải cố gắng hạ cánh bằng bụng. Tại hiện trường, máy bay đã không thể giảm tốc độ theo yêu cầu trong khi nỗ lực hạ cánh khẩn cấp. Sau đó, máy bay đã đâm vào các công trình của sân bay ở cuối đường băng, khiến thân máy bay bị hư hại nghiêm trọng và bốc cháy dữ dội.

Chỉ có hai người may mắn sống sót 179 người đã thiệt mạng. Tất cả mọi người trên máy bay đều là người Hàn Quốc ngoại trừ hai công dân Thái Lan.

Đây được coi là một thảm họa của ngành hàng không Hàn Quốc và để lại nỗi đau khôn nguôi đối với những gia đình mất người thân trong vụ tai nạn.

Ông Jeon Je Young, 71 tuổi liên tục xem đi xem lại đoạn video về chiếc máy bay chở con gái ông và 180 người khác trên máy bay đâm vào tường và bốc cháy tại sân bay quốc tế Muan.

Vài giờ sau vụ tai nạn, các thành viên gia đình các nạn nhân đã tập trung tại sân bay để nhận người thân. Nhiều nạn nhân dường như là cư dân của các khu vực lân cận đang trở về sau kỳ nghỉ.

Người phát ngôn chính phủ Thái Lan Jirayu Houngsub cho biết có hai phụ nữ Thái Lan trên máy bay, tuổi 22 và 45. Bộ Ngoại giao Thái Lan sau đó xác nhận cả hai đều nằm trong số những người thiệt mạng. Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã gửi lời chia buồn tới gia đình những người thiệt mạng và bị thương và đã chỉ thị cho Bộ Ngoại giao Thái Lan hỗ trợ.

Sân bay quốc tế Muan là một trong những sân bay nhỏ nhất của Hàn Quốc nhưng theo số liệu của chính phủ, lượng hành khách quốc tế tại đây từ tháng 1 đến tháng 11 đã tăng gần 20 lần lên 310.702 so với cùng kỳ năm 2022. Sau vụ tai nạn, tất cả các chuyến bay nội địa và quốc tế tại sân bay Muan đều đã bị hủy. Các đường băng tại sân bay quốc tế Muan sẽ đóng cửa cho đến 5 giờ sáng giờ địa phương ngày 1/1.

Hàn Quốc đang khủng hoảng chính trị nghiêm trọng. Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mok mới nhậm chức được ba ngày. Ông đã đến hiện trường vụ tai nạn và cho biết chính phủ đang tập trung mọi nguồn lực để giải quyết vụ tai nạn. Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mok đã tuyên bố quốc tang 7 ngày để tưởng niệm các nạn nhân trong vụ tai nạn, bắt đầu từ ngày 29/12, đến nửa đêm ngày 4/1.

Chính phủ Hàn Quốc cũng đã họp khẩn cấp nhằm thảo luận về các phản ứng đối với vụ tai nạn máy bay. Bộ Tài chính Hàn Quốc cho biết các bàn thờ tưởng niệm sẽ được dựng lên tại địa điểm xảy ra vụ tai nạn cũng như tại 17 thành phố và tỉnh, bao gồm Seoul và thành phố Gwangju ở phía Tây Nam. Bộ này cho biết thêm, các quan chức nhà nước sẽ đeo ruy băng tang để tưởng niệm các nạn nhân.

Trước đó, Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mok đã chỉ định Muan là vùng thảm họa đặc biệt, đủ điều kiện để được nhà nước hỗ trợ. Quyền tổng thống tiếp tục chỉ thị cho các cơ quan có liên quan triển khai mọi nguồn lực sẵn có, bao gồm thiết bị, nhân sự và cơ sở hạ tầng để khắc phục hậu quả vụ tai nạn.

Ông cam kết sẽ điều tra kỹ lưỡng nguyên nhân tai nạn và nhanh chóng công bố kết quả cho các gia đình có người thân thiệt mạng và công chúng một cách minh bạch. Cuộc điều tra dân sự về vụ tai nạn sẽ có sự tham gia của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia tại Mỹ, nơi máy bay được thiết kế và chế tạo.

Máy bay gặp nạn là máy bay Boeing 737-800, được sản xuất vào năm 2009. Hai động cơ CFM56-7B26 được sản xuất bởi CFM International.

Người phát ngôn của CFM cho biết: "Chúng tôi vô cùng đau buồn trước sự mất mát trên chuyến bay 2216 của Jeju Air. Chúng tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới gia đình và người thân của những người trên máy bay."

Hồ sơ an toàn của hãng hàng không Jeju Air

Đây là thảm họa hàng không với số người thiệt mạng nhiều nhất xảy ra tại Hàn Quốc kể từ năm 1997, khi một chiếc Boeing 747 của Korean Airlines bị rơi ở rừng rậm Guam, khiến 228 người thiệt mạng.

Vụ tai nạn máy bay của Jeju Air tại Muan hôm 29/12 là một sự kiện bất thường đối với Hàn Quốc, một quốc gia có thành tích an toàn hàng không gần đây rất tốt, do tình hình được cải thiện rất nhiều sau một loạt các vụ tai nạn hàng không chết người vào những năm 1990 và trước đó. Đây cũng là vụ tai nạn chết người đầu tiên của Jeju Air, một hãng hàng không giá rẻ nổi tiếng của Hàn Quốc được thành lập vào năm 2005 và khai thác hàng chục tuyến bay trong nước và khắp châu Á.

Theo hãng thông tấn Yonhap, Tổng Giám đốc điều hành của hãng hàng không Hàn Quốc Jeju Air đã gửi lời xin lỗi tới các nạn nhân của vụ tai nạn máy bay tại sân bay quốc tế Muan của Hàn Quốc khiến 179 người thiệt mạng vào ngày 29/12.

Trong một cuộc họp báo ngắn, Tổng Giám đốc điều hành Kim E Bae cho biết nguyên nhân vụ tai nạn vẫn chưa được xác định, máy bay không có tiền sử tai nạn và không có dấu hiệu trục trặc ban đầu. Hãng hàng không sẽ hợp tác với các nhà điều tra và ưu tiên hỗ trợ những người đã mất.

Theo trang web theo dõi chuyến bay Flightradar24, chiếc máy bay liên quan đến vụ tai nạn đã bay từ Jeju, một hòn đảo của Hàn Quốc nằm ở phía Nam đất liền bay đến Bắc Kinh, hai ngày trước, nhưng đã phải chuyển hướng đến Seoul.

Theo Đội cảnh sát sân bay quốc tế Incheon, việc chuyển hướng này là do một trường hợp khẩn cấp về y tế, không phải kỹ thuật, trên máy bay. Sau đó, máy bay đã thực hiện 10 chuyến bay giữa Hàn Quốc, Malaysia, Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan và Thái Lan mà không gặp sự cố nào, trước vụ tai nạn tại sân bay Muan.

Năm ngoái, hãng hàng không này đã nhận được điểm an toàn là A, nghĩa là "rất tốt", theo đánh giá hàng năm của Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc về các hãng hàng không nội địa. Điểm số này dựa trên số vụ tai nạn hoặc suýt xảy ra tai nạn. Điểm cao nhất trong năm đó là A++ và điểm thấp nhất là B+.

Tuy nhiên, tờ Korea Herald đưa tin, trước đó, vào năm 2021, các nhà chức trách Hàn Quốc đã điều tra Jeju Air sau khi một trong những máy bay của hãng này vẫn bay mặc dù có lỗi. Chiếc máy bay đã bị hỏng đầu cánh trong khi hạ cánh, nhưng phi hành đoàn không nhận thấy hư hỏng và máy bay đã cất cánh trở lại. Năm đó, hãng hàng không này đã nhận được điểm C về an toàn.

Trong khi đó, Keith Tonkin, Giám đốc điều hành của Aviation Projects, một công ty tư vấn hàng không tại Brisbane, Australia, cho biết vụ tai nạn không có khả năng liên quan đến các vấn đề an toàn hàng không mang tính hệ thống ở Hàn Quốc.

Tuy nhiên, người ta cũng đặt câu hỏi về phản ứng của các nhân viên mặt đất tại sân bay quốc tế Muan ở Hàn Quốc. Trong một tình huống như thế này, các nhân viên mặt đất đáng lẽ phải chuẩn bị nhiều hơn, trước khi máy bay đến đường băng. Lẽ ra cần có sẵn xe cứu hỏa, xe téc và đổ bọt trên đường băng. Chuyên gia hàng không cũng cho rằng không nên có bức tường ở đó để máy bay có thể đâm vào và xảy ra tai nạn thảm khốc như vậy.

Các quan chức cho biết họ đang điều tra nguyên nhân vụ tai nạn, bao gồm khả năng va chạm với chim trời dẫn đến trục trặc bánh đáp. Chim đâm vào máy bay không phải là chuyện hiếm gặp trong ngành hàng không. Trong một số trường hợp, va đập với chim trời đã khiến kính chắn gió bị nứt. Các chuyên gia cho rằng rất nhiều câu hỏi vẫn chưa có lời giải đáp.

Hãng tin Yonhap dẫn một nguồn tin giấu tên cho biết, lại có thêm một máy bay Boeing 737-800 của hãng Jeju Air gặp sự cố về càng đáp và phải hạ cánh khẩn cấp tại Seoul vào ngày 30/12.

Boeing có an toàn không?

Chiếc máy bay của Jeju Air gặp nạn ở phía Tây Nam Hàn Quốc là một chiếc Boeing 737-800, một mẫu máy bay được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Gã khổng lồ hàng không của Mỹ  Boeing đang trải qua thời kỳ đầy bất ổn trong những năm gần đây, bao gồm hai vụ tai nạn máy bay 737 Max, một thảm kịch mà công ty đã đồng ý nhận tội lừa dối Cục Hàng không Liên bang Mỹ trong quá trình cấp chứng nhận cho máy bay. Tuy nhiên, các nhà phân tích đã mô tả Boeing 737-800 là một chú ngựa thồ đáng tin cậy trên bầu trời với hồ sơ an toàn cực kỳ tốt.

Theo Cirium, một nhà cung cấp dữ liệu hàng không, hiện có khoảng 28.000 máy bay chở khách đang hoạt động trên toàn cầu. Khoảng 15% trong số đó, tức 4.400 chiếc là Boeing 737-800. Chiếc máy bay này thuộc dòng máy bay phản lực 737 thế hệ tiếp theo của công ty, tiền thân của dòng máy bay 737 Max hiện đại hơn, đã liên quan đến hai vụ tai nạn chết người cách đây hơn 5 năm, khiến đội máy bay Max phải ngừng bay trên toàn cầu.

Theo Cirium, gần 200 hãng hàng không sử dụng 737-800, bao gồm năm hãng tại Hàn Quốc: Jeju Air, T’way Air, Jin air, Eastar Jet và Korean Air. Chiếc máy bay này rất phổ biến ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ, và Boeing đã giao khoảng 5.000 chiếc cho khách hàng kể từ năm 1998.

Najmedin Meshkati, giáo sư kỹ thuật tại Đại học Nam California, người đã nghiên cứu lịch sử an toàn của dòng máy bay Boeing 737, cho biết: “Chiếc máy bay đang được đề cập rất an toàn và có hồ sơ an toàn tốt”.

Đội máy bay 737-800 toàn cầu có thời gian sử dụng dao động từ khoảng 5 năm đến hơn 27 năm. Một máy bay phản lực chở khách được bảo dưỡng tốt có thể bay trong 20 đến 30 năm hoặc thậm chí lâu hơn.

Trong nhiều thập kỷ, Boeing đã duy trì vai trò là một trong những gã khổng lồ của ngành sản xuất tại Mỹ. Nhưng những rắc rối liên tiếp trong năm qua đã gây ra thiệt hại đáng kể cho hãng. Giá cổ phiếu của công ty đã giảm hơn 30% vào năm 2024.

Danh tiếng về sự an toàn của công ty đã bị hoen ố đặc biệt bởi các vụ tai nạn của 737 Max, xảy ra ngoài khơi bờ biển Indonesia và ở Ethiopia cách nhau chưa đầy năm tháng vào năm 2018 và 2019 và khiến tổng cộng 346 người thiệt mạng. Trong 5 năm kể từ đó, Boeing đã lỗ hơn 23 tỷ đô la. Và công ty đã tụt hậu so với Airbus, đối thủ châu Âu của mình, trong việc bán và giao máy bay mới.

Bộ Đất đai của Hàn Quốc nói rằng cuộc điều tra về nguyên nhân gây ra vụ tai nạn máy bay của Hàn Quốc có thể mất từ sáu tháng tới ba năm. Vì máy bay được sản xuất bên ngoài Hàn Quốc, các nhà điều tra sẽ cần tham khảo ý kiến của các nhà sản xuất các bộ phận chính của máy bay. Ngoài ra, một hộp đen của máy bay đã bị hư hại một phần. Những điều này có nghĩa là cuộc điều tra sẽ mất thêm rất nhiều thời gian. Các chuyên gia hàng không đã cảnh báo không nên vội vàng đưa ra phán đoán về vụ tai nạn. Các vụ tai nạn thường do nhiều yếu tố gây ra, có thể mất nhiều năm và các cuộc điều tra chuyên sâu mới tìm ra được nguyên nhân thực sự.