Thế khó của Iran trong phản ứng đáp trả Israel

Iran đã phát tín hiệu với Washington rằng nước này sẽ đáp trả cuộc tấn công của Israel vào đại sứ quán Iran tại Syria theo cách nhằm tránh leo thang lớn và sẽ không hành động vội vàng trong bối cảnh Tehran đang thúc ép Tel Aviv thực hiên các yêu cầu, bao gồm cả lệnh ngừng bắn ở Gaza. Thông điệp ngoại giao này cho thấy cách tiếp cận thận trọng của Iran.

Tòa nhà lãnh sự Iran ở Syria bị phá hủy sau một cuộc không kích nghi của Israel hôm ¼ (Ảnh: Reuters).

Cách tiếp cận thận trọng

Các nguồn tin Iran cho biết, thông điệp gửi tới Washington đã được Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amirabdollahian chuyển đi trong chuyến thăm diễn ra hôm 7/4 tới Oman, quốc gia thường đóng vai trò trung gian giữa Tehran và Washington.

Người phát ngôn Nhà Trắng từ chối bình luận về bất kỳ thông điệp nào từ Iran nhưng cho biết Mỹ đã liên lạc với Iran để thông báo rằng họ không liên quan đến cuộc tấn công vào đại sứ quán.

Bộ Ngoại giao Iran chưa đưa ra bình luận ngay lập tức. Chính phủ Oman cũng không trả lời ngay lập tức các câu hỏi được gửi qua email về thông tin này trong kỳ nghỉ lễ Eid al-Fitr của người Hồi giáo.

Một nguồn tin quen thuộc với tình báo Mỹ không biết về thông điệp được truyền qua Oman nhưng cho biết Iran đã “rất rõ ràng” rằng phản ứng của họ đối với cuộc tấn công vào khu đại sứ quán ở Damascus sẽ “có kiểm soát”, “không leo thang” và có kế hoạch “sử dụng lực lượng ủy nhiệm trong khu vực để tiến hành một số cuộc tấn công vào Israel.”

Thông điệp ngoại giao chỉ ra cách tiếp cận thận trọng của Iran khi nước này cân nhắc cách đáp trả vụ tấn công ngày 1 tháng 4 theo cách ngăn chặn Israel tiếp tục các hành động như vậy, nhưng cũng tránh leo thang quân sự có thể khiến Mỹ khó chịu.

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei hôm 10/4 tuyên bố rằng Israel “phải bị trừng phạt”, nói rằng hành động này tương đương với một cuộc tấn công vào đất Iran. Israel chưa xác nhận họ chịu trách nhiệm về vụ tấn công nhưng Lầu Năm Góc đã xác nhận điều đó.

Vụ tấn công khiến một vị tướng hàng đầu của Iran thiệt mạng, đánh dấu sự leo thang bạo lực trên khắp khu vực kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu vào tháng 10 năm ngoái. Từ đó đến nay, Tehran đã cẩn thận tránh bất kỳ vai trò trực tiếp nào trong cuộc xung đột, trong khi ủng hộ các lực lượng uỷ nhiệm tiến hành các cuộc tấn công từ Iraq, Yemen và Liban.

Lực lượng dân quân Hồi giáo Shiite do Iran hậu thuẫn đã không tấn công quân đội Mỹ ở Syria và Iraq kể từ đầu tháng 2. Một trong những nguồn tin của Iran không loại trừ khả năng các thành viên của Trục kháng chiến do Iran hậu thuẫn có thể tấn công Israel bất cứ lúc nào.

Các nguồn tin cho biết, trong các cuộc gặp ở Oman, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Amirabdollahian đã báo hiệu sự sẵn sàng giảm leo thang của Tehran với điều kiện các yêu cầu được đáp ứng, bao gồm cả lệnh ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza - điều mà Israel đã loại trừ khi nước này tìm cách tiêu diệt lực lượng Hamas của Palestine.

Các nguồn tin cho biết Iran cũng đang tìm cách khôi phục các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này. Các cuộc đàm phán đã bị đình trệ trong gần hai năm qua, khi cả hai bên đều cáo buộc nhau đưa ra những yêu cầu vô lý.

Và Tehran cũng tìm kiếm sự đảm bảo rằng Mỹ sẽ không can dự trong trường hợp Iran “tấn công có kiểm soát” vào Israel - một yêu cầu mà Mỹ đã từ chối trong phản ứng được gửi qua Oman, các nguồn tin cho biết.

Theo một nguồn tin quen thuộc với tình báo Mỹ, các cuộc tấn công trả đũa của Iran sẽ không khiến quan hệ với Mỹ leo thang “vì họ không muốn Mỹ can dự”, đồng thời Iran sẽ không chỉ đạo các lực lượng uỷ nhiệm ở Syria và Iraq tấn công lực lượng Mỹ tại những quốc gia này.

Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 10/4 cho biết Iran đang đe dọa tiến hành một “cuộc tấn công đáng kể vào Israel” và ông đã khẳng định Thủ tướng Israel Netanyahu rằng “cam kết của chúng tôi đối với an ninh của Israel trước những mối đe dọa này từ Iran và các lực lượng ủy nhiệm của họ là vững chắc”.

Về phần mình, Israel tuyên bố sẽ đáp trả bất kỳ cuộc tấn công nào từ Iran.

“Nếu Iran tấn công từ lãnh thổ của mình, Israel sẽ đáp trả và tấn công vào Iran”, Bộ trưởng Ngoại giao Israel Israel Katz cho biết trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X bằng tiếng Farsi và tiếng Do Thái hôm 10/4.

Thế khó của Iran

Các chuyên gia về ngoại giao Iran cho biết những yêu cầu cứng rắn như vậy từ Tehran là điển hình cho cách tiếp cận cứng rắn mà nước này áp dụng trong các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, các mối liên hệ vẫn chỉ ra sự quan tâm của nước này trong việc tránh làm xung đột leo thang.

Nhà phân tích Gregory Brew của nhóm Eurasia cho rằng Lãnh tụ tối cao Iran Khamenei “bị mắc kẹt trong một câu hỏi hóc búa về chiến lược”.

Ông nói: “Iran phải đáp trả để khôi phục khả năng răn đe và duy trì uy tín với các đồng minh trong Mặt trận Kháng chiến của mình. Nhưng mặt khác, trả đũa để khôi phục khả năng răn đe có thể sẽ dẫn tới phản ứng thậm chí còn lớn hơn và mang tính hủy diệt hơn của Israel, có thể với sự hỗ trợ của Mỹ”.

Các nguồn tin của Iran cho biết Mỹ đã yêu cầu Iran kiềm chế và tạo không gian cho ngoại giao, đồng thời cảnh báo Tehran rằng trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công trực tiếp, họ sẽ đứng về phía Israel.

Các nguồn tin Iran cho biết Iran tin rằng Thủ tướng Netanyahu muốn lôi kéo Tehran vào một cuộc chiến, do đó, hành động trả đũa của nước này có thể mang tính kiềm chế, tránh tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Israel và có thể thu hút các đồng minh của Tehran.

Đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông đã gọi điện cho các bộ trưởng ngoại giao của Saudi Arabia, UAE, Qatar và Iraq để yêu cầu họ gửi thông điệp tới Iran kêu gọi nước này giảm bớt căng thẳng với Israel, một nguồn tin am hiểu về Iran cho biết.

Theo một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này, Mỹ có thể đồng ý nối lại các cuộc đàm phán hạt nhân nếu điều đó có thể ngăn chặn xung đột.

“Nếu chúng ta đang nói về các cuộc đàm phán chứ không phải về việc đạt được một thỏa thuận, thì có vẻ sẽ rất đáng giá nếu kết quả đạt được là giảm thiểu rủi ro leo thang trong khu vực mà Mỹ sẽ bị lôi kéo vào đó”, một nguồn tin nói với điều kiện giấu tên.

Ông Ali Vaez thuộc Nhóm Khủng hoảng Quốc tế cho biết vấn đề nan giải của Iran là “tìm cách trả đũa theo cách giữ thể diện mà không mất bình tĩnh.”

“Israel khó đoán hơn nhiều so với Mỹ. Lãnh tụ tối cao Iran rõ ràng lo ngại rằng thay vì mang lại hiệu quả răn đe mà ông ấy hy vọng đạt được, một cuộc tấn công vào Israel có thể chỉ gây ra một sự leo thang mà lẽ ra ông ấy đã hy vọng tránh được”, ông Ali Vaez nói.

User
Ý KIẾN

Dữ liệu mới nhất từ Văn phòng Thống kê Quốc gia của Anh cho thấy tỷ lệ lạm phát tại nước này trong tháng 10 tăng lên mức cao nhất trong 6 tháng qua, củng cố kỳ vọng của thị trường rằng sẽ không có đợt cắt giảm lãi suất nào khác trong năm nay.

Giá dầu thế giới tăng khoảng 1% vào ngày 21/11, sau khi Nga và Ukraine gia tăng các cuộc tấn công bằng tên lửa, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ căng thẳng nguồn cung dầu thô nếu xung đột lan rộng.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 22/11 cho biết nước này đã thực hiện chính sách miễn thị thực cho 29 nước, trong đó có Đức và Pháp, nhằm thúc đẩy du lịch quốc tế.

Tại Pakistan, nhiều tay súng đã tấn công đoàn xe chở người Hồi giáo dòng Shiite, khiến ít nhất 42 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.

Hội nghị lần thứ 29 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) tại Baku, Azerbaijan đang dần tiến tới những giờ đàm phán cuối cùng, tuy nhiên các đại biểu vẫn chưa thể tìm ra tiếng nói chung đối với vấn đề lớn là tài chính khí hậu.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đang cân nhắc thay đổi ban lãnh đạo của Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) bằng cách sa thải giám đốc hiện tại và đưa một cựu đặc vụ giàu kinh nghiệm và trung thành với chương trình Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA) của ông vào vị trí đứng đầu cơ quan này.

Ngày 22/11, một người đàn ông đã tử vong và một người khác phải nhập viện sau khi một chiếc trực thăng rơi ở một vùng xa xôi của Australia.

Sau khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) quyết định ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant ngày 21/11 với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, hàng loạt các quan chức Mỹ đã có những phản ứng trái chiều trước vấn đề này.

Tân Hoa xã hôm 21/11 đưa tin, Cục địa chất tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc xác nhận một mỏ vàng khổng lồ với trữ lượng ước tính hơn 1.000 tấn đã được phát hiện ở miền nam Trung Quốc.

Đảng Dân chủ Xã hội trung tả (SPD) của Đức xác nhận sẽ đề cử ông Olaf Scholz làm ứng cử viên thủ tướng vào ngày 25/11 tới.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã chỉ định bà Pam Bondi, cựu Tổng chưởng lý bang Florida làm lãnh đạo Bộ Tư pháp thay thế ứng cử viên Matt Gaetz vừa rút lui.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng Moscow có quyền tấn công cơ sở quân sự của các quốc gia cho phép sử dụng vũ khí của họ nhắm vào lãnh thổ Nga.

Trái với phản ứng gay gắt của chính giới Israel cùng nhiều quốc gia đồng minh, nhiều quốc gia khu vực đã yêu cầu các bên nghiêm túc tuân thủ lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu do Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành.

Ngay sau khi Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) ban bố lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người ở dải Gaza, giới chức Israel đã lập tức lên tiếng phản đối và chỉ trích gay gắt động thái của ICC.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã xuất hiện trong một video, tuyên bố Moscow đã tấn công một cơ sở quân sự của Ukraine bằng tên lửa đạn đạo liên lục địa siêu vượt âm tầm trung.

Thủ tướng Liban Najib Mikati cho biết quân đội nước này đang chuẩn bị tăng cường sự hiện diện quân sự ở miền Nam Liban, trong bối cảnh xung đột giữa Phong trào Hồi giáo Hezbollah và Israel chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Ứng viên cho vị trí Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, cựu Hạ nghị sỹ Matt Gaetz tuyên bố rút lui khỏi đề cử của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Ngày 21/11, Công ty vũ trụ tư nhân SpaceX của tỷ phú Mỹ Elon Musk đã phóng thêm 24 vệ tinh internet Starlink lên quỹ đạo.

Trong thời gian rất ngắn, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã liên tiếp có những quyết sách làm thay đổi căn bản mức độ và phạm vi Mỹ can dự gián tiếp vào cuộc chiến giữa Nga và Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 21/11 xác nhận quân đội Nga đã bắn một tên lửa đạn đạo liên lục địa tầm trung mới vào Ukraine, để đáp trả việc Kiev sử dụng tên lửa do Mỹ và Anh sản xuất trong các cuộc tấn công vào các mục tiêu ở Nga trong tuần này.

Chính phủ Australia vừa đưa ra dự luật mới, phạt lên đến 50 triệu đô la Australia (khoảng 32,5 triệu USD) nếu các nền tảng mạng xã hội không có biện pháp ngăn chặn trẻ dưới 16 tuổi truy cập vào nền tảng của họ.

Thủ lĩnh phong trào Hezbollah tại Liban, ông Naim Qassem cho biết lực lượng này sẽ không chấp nhận bất kỳ lệnh ngừng bắn nào vi phạm chủ quyền của Liban, trong khi Israel yêu cầu được tự do hành động chống lại phong trào này trong trường hợp đạt được thỏa thuận.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cho biết ông sẽ theo đuổi quan hệ hợp tác với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhằm làm sâu sắc thêm liên minh song phương lâu đời, không chỉ vì lợi ích của hai quốc gia mà còn cho toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Ngày 21/11, Thủ tướng Israel, ông Benjamin Netanyahu đã lên án quyết định của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt giữ ông và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant với cáo buộc tội ác chiến tranh ở Gaza, cho rằng đây là quyết định "chống Do Thái".

Lực lượng không quân Ukraine vừa xác nhận Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) từ vùng Astrakhan miền Nam nước này, nhắm vào thành phố Dnipro của Ukraine.

Cựu hạ nghị sĩ bang Florida Matt Gaetz hôm 21/11 thông báo rút khỏi đề cử bộ trưởng Tư pháp do Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đưa ra.

Chính quyền Nhà nước Palestine đã từ chối mọi kế hoạch của Israel về việc thiết lập vùng đệm ở phía Bắc Dải Gaza để phân phối viện trợ.

Tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani, Chủ tịch Tập đoàn Adani vừa bị truy tố tại New York, Mỹ với cáo buộc âm mưu hối lộ và gian lận trị giá hàng tỷ USD. Đáng chú ý, tỷ phú Gautam Adani hiện là người giàu thứ 2 tại Ấn Độ và giàu thứ 22 tại châu Á, với tổng tài sản gần 70 tỷ USD.

Tờ Moskovsky Komsomolets của Nga dẫn thông tin từ ấn phẩm “Chính trị đất nước” đưa tin sáng 21/11, Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) từ vùng Astrakhan, miền Nam nước này nhắm vào thành phố Dnipro của Ukraine.

Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) vừa bế mạc tại thành phố Rio de Janeiro (Brazil). Một trong những nội dung thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận tại Hội nghị thượng đỉnh G20 lần này chính là vấn đề chống đói nghèo và bất bình đẳng.

Ngày 21/11, một nhóm vũ trang đã nã súng vào một số xe chở khách tại phía Tây Bắc Pakistan, khiến ít nhất 50 người thiệt mạng và 29 người bị thương.

Lễ hội Du lịch Quốc tế Sahara lần thứ sáu đã được tổ chức tại vùng sa mạc của Algeria, với hơn 400 đơn vị tham gia. Sự kiện kéo dài 4 ngày bao gồm nhiều hoạt động biểu diễn văn hóa dân gian và là một trong những sáng kiến nhằm quảng bá du lịch ở Algeria.

Động thái của Tòa án Hình sự quốc tế ICC khiến Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có nguy cơ bị giam giữ nếu ông đi đến một số quốc gia khác.

Lực lượng không quân Ukraine cho biết Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) từ vùng Astrakhan miền Nam nước này nhắm vào thành phố Dnipro của Ukraine. Đây là lần đầu tiên Nga sử dụng một tên lửa có tầm bắn xa và mạnh như vậy trong cuộc xung đột ở Ukraine.

Một chàng trai người Ai Cập đã trở thành người nổi tiếng trên mạng xã hội, thu hút hơn 750.000 người theo dõi trên Instagram khi anh thực hiện hành trình đường bộ dài hơn chu vi trái đất từ Ai Cập tới Nhật Bản trong vòng 274 ngày.

Mỹ đã công bố gói viện trợ an ninh mới trị giá 275 triệu USD cho Ukraine, trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine đã vượt qua mốc 1.000 ngày và được dự báo sẽ còn kéo dài.

Lực lượng không quân Ukraine thông báo Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo liên lục địa vào Ukraine hôm thứ Năm. Đây là lần đầu tiên trong cuộc chiến, Nga sử dụng một loại vũ khí mạnh mẽ, có khả năng hạt nhân với tầm bắn hàng nghìn km.

Nvidia vừa công bố kết quả kinh doanh quý 3 ấn tượng và kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh khi nhu cầu chip AI vẫn còn rất cao.

Ukraine cáo buộc Nga tập kích thành phố Dnipro bằng loạt vũ khí, trong đó có tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, nhấn mạnh không có thiệt hại đáng kể. Tên lửa này có khả năng mang đầu đạn hạt nhân đi xa hàng nghìn km.

Hội đồng thành phố Los Angeles (Mỹ) đã thông qua một sắc lệnh nhằm bảo vệ quyền lợi của người nhập cư, trong đó cấm sử dụng các nguồn lực và nhân sự của thành phố để thực hiện các biện pháp thi hành luật nhập cư của chính quyền liên bang.

Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) đưa tin, nước này và Nga đã ký nghị định thư về mở rộng hợp tác kinh tế, trong bối cảnh Moscow và Bình Nhưỡng đang thúc đẩy quan hệ đối tác song phương, bao gồm cả hợp tác quân sự.

Phát biểu tại Hội nghị COP29 đang diễn ra tại Thủ đô Baku của Azerbaijan, Tổng thư ký Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) - ông Haitham Al-Ghais đã nêu bật vai trò quan trọng của dầu mỏ và khí đốt tự nhiên; đồng thời nhấn mạnh các cuộc đàm phán về sự nóng lên toàn cầu nên tập trung vào vấn đề cắt giảm khí thải, chứ không phải việc lựa chọn nguồn năng lượng.

Hãng thông tấn SANA của Syria đưa tin, ngày 20/11, Israel đã tiến hành không kích vào thành phố lịch sử Palmyra của Syria, khiến 36 người thiệt mạng và hơn 50 người khác bị thương. Đây là một trong các cuộc tập kích gây thương vong lớn nhất tại Syria trong những tháng qua.

Một cơn bão mạnh được đánh giá như là “bão bom” đã đổ bộ vào khu vực Bờ Tây nước Mỹ, khiến ít nhất hai người thiệt mạng, gây mất điện trên diện rộng và làm gián đoạn giao thông nghiêm trọng.

Liên hợp quốc thông báo hơn 50 nước đã ký vào tuyên bố nhằm phát triển du lịch thân thiện với môi trường trên toàn cầu. Đây được coi là thành tựu lớn đạt được tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước chung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) tại Azerbaijan.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã chọn luật sư Matthew Whitaker làm Đại sứ Mỹ tại Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).