Thứ gì sẽ thay thế sau khi ISS ngừng hoạt động?

Hiện nay trên vũ trụ có 2 trạm đang hoạt động là Trạm vũ trụ Thiên Cung của Trung Quốc và Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) do Mỹ, Nga và các nước khác cùng vận hành. Dự kiến trạm ISS sẽ ngừng hoạt động sau năm 2030. Câu hỏi đặt ra là thứ gì sẽ thay thế ISS tiếp tục thực hiện các sứ mệnh ngoài vũ trụ?

Hiện nay, một số công ty hàng không vũ trụ tư nhân ở Mỹ đang nỗ lực xây dựng các trạm vũ trụ thương mại. Tuy nhiên, liệu mô hình phát triển của các công ty này có thể thay thế được trạm vũ trụ quốc tế hay không vẫn là một dấu hỏi lớn và bản thân việc phát triển trạm vũ trụ thương mại cũng đầy thách thức.

Vast Space, công ty trạm vũ trụ thương mại tại Mỹ mới đây đã thông báo rằng trạm vũ trụ thương mại đầu tiên trên thế giới Haven-1 mà công ty đang xây dựng có kế hoạch phóng lên quỹ đạo Trái đất tầm thấp bằng tên lửa "Falcon 9" của SpaceX vào năm 2025. Họ cũng sẽ đặt hàng hai tàu vũ trụ Dragon có người lái đưa các phi hành gia thương mại lên trạm vũ trụ Haven-1 để hỗ trợ các sứ mệnh thương mại.

Đây không phải là công ty tư nhân duy nhất muốn xây dựng một trạm vũ trụ thương mại. Theo trang web "Space" của Mỹ, Axiom Space, một công ty có trụ sở chính tại Houston, gần đây đã thông báo rằng bằng cách sửa đổi trình tự phóng các mô-đun trạm vũ trụ vào quỹ đạo Trái đất, công ty sẽ bắt đầu vận hành một nền tảng bay tự do sớm nhất là vào năm 2028. Axiom trước đây đã lên kế hoạch bắt đầu vận hành trạm vũ trụ thương mại vào năm 2030, nhưng kế hoạch mới sẽ sớm hơn hai năm so với kế hoạch cũ.

Mô phỏng tàu Dragon của SpaceX bay tới trạm vụ trụ Haven -1. Nguồn: Vast

Bàng Chi Hạo, chuyên gia trưởng Cơ quan Truyền thông Khoa học Công nghệ Thám hiểm Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc, cho biết triển vọng phát triển của các trạm vũ trụ tư nhân rất rộng và có nhiều tiềm năng cũng như cơ hội, như du lịch vũ trụ thương mại, nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ, sản xuất và sản xuất không gian, dịch vụ truyền thông và dữ liệu, hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này tin rằng các trạm vũ trụ tư nhân thương mại cũng phải đối mặt với nhiều thách thức: Thứ nhất, yêu cầu tài chính khổng lồ. Từ thiết kế, xây dựng đến đưa vào sử dụng, vận hành, bảo trì lâu dài đều cần một lượng vốn lớn. Các doanh nghiệp tư nhân phải đối mặt với áp lực tài chính lớn và chu kỳ hoàn vốn đầu tư dài. Thứ hai là khó khăn về kỹ thuật. Để hoạt động ổn định trong môi trường không gian, các công nghệ phức tạp như hỗ trợ sự sống, duy trì quỹ đạo và lắp ghép không gian cần phải được khắc phục. Ví dụ, các phi thuyền của SpaceX chỉ thành công sau nhiều chuyến bay thử nghiệm, còn các công ty tư nhân có khả năng tích lũy công nghệ cũng như khả năng nghiên cứu phát triển còn hạn chế. Thứ ba, các quy định, chính sách chưa rõ ràng. Hiện nay, luật vũ trụ quốc tế chủ yếu dựa trên sự hợp tác liên chính phủ, các quy định như quyền tài sản, định nghĩa trách nhiệm pháp lý và xử lý chất thải không gian liên quan đến hoạt động của các trạm vũ trụ tư nhân vẫn chưa hoàn thiện và dễ dẫn đến tranh chấp. Thứ tư là rủi ro thị trường. Mặc dù triển vọng kinh doanh du lịch vũ trụ, dịch vụ nghiên cứu khoa học rất rộng lớn nhưng quy mô thị trường ban đầu còn hạn chế. Tình hình kinh tế và các tình huống khẩn cấp ảnh hưởng đến mức độ sẵn lòng tiêu dùng, số lượng khách hàng và thu nhập khó đáp ứng được kỳ vọng. Thứ năm, thách thức về an ninh, môi trường không gian rất phức tạp và phải đối mặt với các mối đe dọa như tác động của thiên thạch và bức xạ vi mô, nên cần có một hệ thống an toàn đáng tin cậy.

Theo  kế hoạch Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) sẽ nghỉ hưu sau năm 2030. Nguồn: Reuters/ Nasa

Kế hoạch xử lý và đưa ISS về “nghỉ hưu” đã được các quan chức Mỹ đẩy nhanh trong những năm gần đây. Vào giai đoạn sau năm 2030, NASA dự định tài trợ cho việc phát triển các trạm vũ trụ tư nhân trên quỹ đạo Trái đất để duy trì sự hiện diện của Mỹ tại đây, với sự tham gia của một số công ty như Airbus, Blue Origin…

Ban đầu, các động cơ đẩy của Nga được thiết kế để đưa ISS trở lại bầu khí quyển Trái đất khi trạm này hết thời gian hoạt động. Tuy nhiên, NASA đã phải đẩy nhanh tìm kiếm các phương án thay thế thực hiện nhiệm vụ này. Mặc dù thị trường vũ trụ tư nhân chưa được phát triển, các quan chức Mỹ tin rằng một trạm vũ trụ thương mại thay thế trên quỹ đạo là cần thiết và cần nằm trong kế hoạch chuẩn bị cho sự “ra đi” của ISS.

Theo SpaceNews, các ý kiến về việc trạm ISS nghỉ hưu đã được đưa ra trong bối cảnh ngành công nghiệp hàng không vũ trụ Mỹ lo ngại về ngân sách của NASA. Áp lực ngân sách chung đối với cơ quan này có thể làm giảm nguồn tài trợ cho những chương trình khác nếu buộc phải gia hạn ISS đến sau năm 2030.

User
Ý KIẾN

Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby cho biết cơ quan này đang nỗ lực đảm bảo an ninh cho lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Donald Trump vào ngày 20/1 tới.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã phóng tám tên lửa đạn đạo ATACMS do Mỹ sản xuất vào tỉnh biên giới Belgorod và tám tên lửa này trên đều đã bị bắn hạ.

Bộ Nội vụ Ba Lan vừa thông báo cơ quan này đang soạn thảo các quy tắc và quy định để sơ tán dân thường và di sản văn hóa quốc gia trong trường hợp xảy ra thảm họa thiên nhiên hoặc đe dọa quân sự.

Chủ tịch Liên minh Quốc gia Syria đối lập, ông Hadi Al-Bahra đã bày tỏ hy vọng rằng hội nghị đối thoại quốc gia sắp tới ở Syria sẽ đáp ứng được kỳ vọng của công chúng, bởi hội nghị sẽ có sự tham gia của đại diện tất cả các thành phần và tầng lớp người dân Syria.

Sương mù dày đặc bao phủ toàn miền Bắc Ấn Độ, trong đó có vùng thủ đô New Delhi. Giới chức địa phương phải ban hành cảnh báo nguy cơ gián đoạn các chuyến bay trong bối cảnh chất lượng không khí xấu khiến tầm nhìn giảm xuống bằng 0 tại một số khu vực.

Tổng thống Chile Gabriel Boric đã có chuyến đi lịch sử đến Nam Cực. Tại đây, ông tái khẳng định chủ quyền của Chile đối với lãnh thổ Nam Cực và tuyên bố sẽ không cho phép khai thác tài nguyên trong khu vực, đồng thời nói thêm rằng lục địa này chỉ có thể được sử dụng cho mục đích hòa bình và khoa học.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã bắt đầu chuyến công du Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp, trong bối cảnh đang diễn ra cuộc khủng hoảng chính trị ở Hàn Quốc.

Hàng ngàn người Israel đã xuống đường biểu tình phản đối Chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và cách chính phủ này xử lý xung đột ở Gaza.

Các cuộc đàm phán giữa hai đảng trung dung lớn nhất ở Áo về việc thành lập chính phủ liên minh mà không có đảng Tự do cực hữu (FPO) đã sụp đổ - Thủ tướng Karl Nehammer thông báo, đồng thời nói thêm rằng ông sẽ từ chức trong những ngày tới.

Khách du lịch và người dân địa phương tại thành phố Las Vegas, bang Nevada, đang hoan nghênh ý tưởng bổ sung cảnh báo nhãn trên đồ uống có cồn để đáp lại khuyến nghị của Tổng Y sĩ Mỹ, ông Vivek Murthy.

Giới chuyên gia dự đoán, giá khí đốt sẽ tăng mạnh trên các thị trường lớn toàn cầu vào năm 2025, và dù có giảm vào năm 2026 - 2027, nhưng mức giá vẫn sẽ cao gấp đôi so với mức trung bình của thập kỷ trước.

Bộ Tư pháp Mỹ đã yêu cầu Tòa án Tối cao nước này bác bỏ đề nghị của Tổng thống đắc cử Donald Trump về việc trì hoãn thi hành luật cấm ứng dụng mạng xã hội TikTok hoặc buộc công ty mẹ ByteDance bán ứng dụng này trước ngày 19/1.

Truyền thông Israel ngày 4/1 dẫn nguồn tin Mỹ cho biết Washington đang thúc đẩy thương vụ bán vũ khí khổng lồ trị giá 8 tỷ USD cho Tel Aviv.

Lực lượng phòng không Nga bắn hạ 8 tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất, quân đội Nga và Ukraine tiếp tục đẩy mạnh sử dụng máy bay không người lái nhằm vào các mục tiêu của đối phương, chính quyền Mỹ chuẩn bị công bố gói hỗ trợ quân sự mới dành cho Ukraine. Đó là những diễn biến nổi bật trong cuộc xung đột Nga-Ukraine ngày 4/1.

Tiêu thụ đồ uống có cồn là nguyên nhân dẫn đến khoảng 100.000 ca ung thư và 20.000 ca tử vong liên quan đến ung thư mỗi năm tại Mỹ. Đây là lý do khiến giới chức y tế nước này kêu gọi áp dụng nhãn dán cảnh báo đặc biệt trên đồ uống có cồn, nhằm thông báo về nguy cơ gây ung thư.

Ngày 4/1, Bộ Nội vụ Hàn Quốc cho biết, lực lượng cứu hộ nước này đã tìm thấy thi thể của toàn bộ 179 nạn nhân trong vụ tai nạn máy bay thảm khốc của Hãng hàng không Jeju Air.

Trong cuộc phỏng vấn được tờ Financial Times công bố ngày 4/1, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, Washington bày tỏ lo ngại về việc Nga có thể đang cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Báo The National News của Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất ngày 3/1 dẫn các nguồn tin cho biết, các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn ở Gaza và thả con tin giữa phong trào Hồi giáo Hamas và Israel đã đạt được tiến bộ đáng kể, sau khi cả hai bên đều điều chỉnh các điều kiện của họ.

Hàng không dân dụng là ngành chiến lược quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Trung Quốc. Sau thời gian khó khăn do đại dịch, ngành hàng không dân dụng của Trung Quốc đã chứng minh khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trong năm 2024, với kỷ lục hơn 700 triệu chuyến bay chở khách tính đến ngày 15/12.

Tranh cãi đang nổi lên trong chính giới và giới pháp lý ở Hàn Quốc sau việc Quốc hội – bên luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, ngày 3/1 có động thái rút cáo buộc “nổi loạn” khỏi căn cứ luận tội ở Tòa án Hiến pháp.

Thẩm phán Tòa án tối cao bang New York, xử vụ Tổng thống đắc cử Donald Trump chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm Stormy Daniels, đã ấn định thời gian tuyên án vào ngày 10/1/2025. Như vậy, phiên tòa kết án ông Trump sẽ diễn ra chỉ 10 ngày trước lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai của ông.

Tòa án Phần Lan vừa bác bỏ yêu cầu phóng thích tàu chở dầu Eagle S - con tàu bị giới chức Phần Lan tịch thu hôm 26/12/2024 do nghi ngờ liên quan đến vụ đứt cáp ngầm EstLink 2 kết nối giữa Phần Lan và Estonia.

Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo, Ngoại trưởng nước này Antony Blinken sẽ có chuyến công du Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp từ ngày 4-9/1. Đây có thể là chuyến công du cuối cùng của ông Blinken trên cương vị thành viên nội các của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20/1 tới.

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã tiến hành phiên họp khẩn về tình hình tại Dải Gaza, thảo luận về cuộc đột kích gần đây của Israel vào bệnh viện Kamal Adwan, ở phía Bắc vùng lãnh thổ ven Địa Trung Hải này.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ngăn chặn thương vụ Tập đoàn thép Nippon của Nhật Bản mua lại tập đoàn thép US Steel của Mỹ với trị giá 14,1 tỷ USD, do lo ngại về an ninh quốc gia.

Quân đội Israel ngày 3/1 đã tiếp tục tiến hành không kích vào dải Gaza. Theo giới chức y tế tại địa phương, cuộc không kích đã khiến ít nhất 42 người thiệt mạng, trong đó có trẻ em.

13 người đã thiệt mạng và 29 người khác bị thương sau khi một chiếc xe buýt du lịch lao xuống vực sâu 48 mét trên con đường nối thành phố Pasto với Ipiales, miền Nam Colombia.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. vừa ký lệnh bãi nhiệm Phó Tổng thống Sara Duterte khỏi Hội đồng An ninh quốc gia.

Một máy bay Airbus A321 của hãng hàng không Ural Airlines (Nga), đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay quốc tế Sharm El-Sheikh tối ngày 3/1 sau khi có báo cáo về sự cố kỹ thuật.

Trục trặc kỹ thuật trong hệ thống công nghệ thông tin của Cơ quan Cảnh sát Liên bang Đức vào ngày 3/1 đã làm ảnh hưởng lớn đến thủ tục nhập cảnh của hành khách tại các sân bay lớn ở nước này.

Sáng 4/1 (theo giờ Hà Nội), Hạ nghị sĩ Mike Johnson thuộc đảng Cộng hòa, đại diện cho bang Louisiana, đã được bầu lại làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ khóa 119. Bỏ phiếu bầu Chủ tịch là bước quan trọng đầu tiên tại Hạ viện khi Quốc hội mới khóa 119 của Mỹ khai mạc ngày 3/1.

Ngày 3/1 theo giờ địa phương, Ba Lan đã chính thức đảm nhiệm vị trí Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU) trong 6 tháng đầu năm 2025 với khẩu hiệu “An ninh, châu Âu”.

Một thẩm phán ở New York, Mỹ ngày 3/1 cho biết, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ bị tuyên án trong vụ án chi tiền bịt miệng năm 2016.

Ngày 3/1, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) cho biết đã tiêu diệt một điệp viên tình báo quân sự Ukraine đang âm mưu tấn công khủng bố ở Vùng Zaporozhye (tên trong tiếng Ukraine là Zaporizhzhia).

Một nhà thiết kế người Ấn Độ hiện đang sống tại thành phố Indore, nổi tiếng với sự sáng tạo vô tận của mình. Trong suốt 8 năm qua, anh đã thiết kế và tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và thân thiện với môi trường từ phế liệu kim loại.

Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) ngày 3/1 đã tiến hành tổng cộng 5 cuộc thử nghiệm động cơ tên lửa, đặt nền tảng vững chắc cho việc triển khai các dự án hàng không vũ trụ lớn vào cuối năm nay.

Số lượng trẻ em sinh ra tại Hàn Quốc đã tăng lên trong năm 2024, lần đầu tiên sau 9 năm đánh dấu sự đảo ngược hiếm hoi đối với một quốc gia vốn vật lộn với tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới.

Thủ tướng Slovakia, Robert Fico tuyên bố rằng, nước này sẽ có các biện pháp trả đũa Ukraine sau khi Kiev ngừng trung chuyển khí đốt Nga qua lãnh thổ Slovakia từ ngày 1/1. Ông Fico gọi động thái này là một hành động phá hoại từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Na Uy đã lập thêm một kỷ lục về thị phần xe điện vào năm 2024 khi có 9/10 chiếc xe ô tô mới được bán ra ở nước này là xe chạy bằng điện.

Theo hãng tin Reuters, ngày 3/1, Ngoại trưởng Pháp và người đồng cấp Đức đã đại diện cho Liên minh châu Âu có chuyến thăm lịch sử tới Damascus, để gặp gỡ lãnh đạo mới của Syria, Ahmed al-Sharaa. Đây là chuyến thăm đầu tiên của các bộ trưởng EU kể từ khi nhóm đối lập giành quyền kiểm soát Damascus vào tháng 12/2024.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên án mạnh mẽ các tổ chức khủng bố như Tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) và khẳng định rằng, những đối tượng này sẽ không tìm được "nơi trú ẩn an toàn" tại Mỹ, sau khi hai vụ tấn công đẫm máu xảy ra vào ngày đầu năm mới 2025.

Từ ngày 1/1/2025, Nga chính thức ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu qua Ukraine. Một câu hỏi được đặt ra là việc trung chuyển khí đốt của Nga qua Ukraine dừng lại, đâu sẽ là những bên được, bên mất?

Lực lượng chức năng Mỹ vừa công bố danh tính tài xế của chiếc Tesla Cybertruck phát nổ ngay ngoài khách sạn Trump International ở thành phố Las Vegas ngày 1/1 khiến lái xe tử vong và nhiều người bị thương.

Giới chức Brazil thông báo đã nhận được hộp đen của máy bay hãng Azerbaijan Airlines gặp nạn tại Kazakhstan. Việc phân tích sẽ làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn khiến 38 người thiệt mạng hôm 25/12 vừa qua.

Các nhà điều tra Hàn Quốc ngày 3/1 đã không thể thực hiện lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol. Văn phòng điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao của Hàn Quốc thông báo sẽ tạm ngừng việc thực hiện lệnh bắt giữ ông Yoon và sẽ xem xét các bước tiếp theo.

Theo hãng tin AP, hàng trăm người đã được giải cứu và sơ tán sau khi một đám cháy bùng phát tại một tòa nhà thương mại lớn ở thành phố Seongnam, phía nam Hàn Quốc vào hôm nay, 3/1.