Tiếng nói Hà Nội trong 12 ngày đêm 1972

“Đồng bào chú ý! Giặc Mỹ đang thua to. Chúng âm mưu đánh phá điên cuồng vào Hà Nội. Hội đồng Phòng không Nhân dân thành phố ra lệnh, khi có còi báo động, mọi người phải xuống hầm trú ẩn…”. Sau hồi còi báo động và mệnh lệnh chiến đấu dõng dạc là những tiếng nhắc nhở bình tĩnh và rắn rỏi của phát thanh viên Đài Hà Nội động viên tinh thần nhân dân Thủ đô.

Tiếng nói được truyền đi qua hệ thống loa phát thanh khắp thành phố trong 12 ngày đêm chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”.

Trong ký ức của nhà báo Bùi Dư, phóng viên phát thanh của Đài Hà Nội hồi đó, từ giữa tháng 12/1972, giặc Mỹ dùng B52 đánh phá ác liệt Hà Nội. Hội đồng Phòng không Nhân dân thành phố và Bộ Tư lệnh Thủ đô báo động chiến đấu toàn thành phố. Chuẩn bị cho cuộc chiến đấu mới, các mặt công tác kỹ thuật và biên tập của Đài được chuẩn bị chu đáo với những phương án chính và phương án dự phòng. Trước đó, hai cán bộ biên tập là Đặng Văn Thú và Đỗ Gia Bính đã được cử xuống Đài truyền thanh Hải Phòng khảo sát, học tập kinh nghiệm về tuyên truyền chiến đấu của Đài bạn.

Hơn 190 loa phát thanh lớn được đặt khắp nội thành, ngoại thành và tại các nhà ga, bến phà, các chợ, các ngã ba và những khu đông dân cư. Đài cũng tổ chức đội xung kích bảo vệ loa gồm 66 người, tăng cường lực lượng và trang bị cho các đội cứu sập, cứu hỏa, cứu thương. Hàng vạn mét dây loa cùng vật tư dự trữ được chuyển ra cho các trạm ngoại thành.

Chiều 18/12/1972, Bộ Tư lệnh Thủ đô đã đồng ý để nhóm phóng viên, phát thanh viên Đài Hà Nội thường trú ở hầm chỉ huy. 19 giờ 40 phút, được lệnh của Hội đồng Phòng không Nhân dân thành phố, từ hầm chỉ huy, Đài truyền lên mạng lưới truyền thanh toàn thành phố băng ghi âm tiếng còi báo động và hướng dẫn phòng không nhân dân:

“Đồng bào chú ý! Giặc Mỹ đang thua to. Chúng âm mưu đánh phá điên cuồng vào Hà Nội. Hội đồng Phòng không Nhân dân thành phố ra lệnh, khi có còi báo động, mọi người phải xuống hầm trú ẩn, không ai được đi lại, đứng ngồi trên mặt đất”.

Giọng nữ phát thanh viên Nguyễn Thị Thìn vang lên mỗi khi B52 của địch mò đến và rút lui khỏi bầu trời Thủ đô.

“Đó là những ngày không thể nào quên. Hà Nội đau thương và anh hùng. Dưới hầm chỉ huy, nhiệm vụ của tôi và các phát thanh viên là sẵn sàng nhận lệnh của trưởng ban tác chiến. Ông hạ lệnh thì nói. Thông tin được truyền đi qua hệ thống truyền thanh tới tất cả các loa ở thành phố”, nhà báo Bùi Dư nhớ lại.

Ngày 19/12, bài ghi nhanh thu thanh về các trận chiến đấu đánh trả máy bay địch hôm 18/12 được phát kịp thời, cổ vũ tinh thần chiến đấu dũng cảm của đồng bào, chiến sĩ Thủ đô.

Phóng viên Bùi Dư (trái) và phóng viên Đặng Văn Thú (phải) tác nghiệp trong những ngày máy bay Mỹ đánh phá Hà Nội.

Liên tiếp những ngày sau, nhóm phóng viên thời sự - văn xã của Đài đã viết bài tố cáo tội ác của giặc Mỹ đánh vào khu dân cư, vào bệnh viện, trường học... Khi còi báo yên vừa kết thúc, các công nhân kỹ thuật truyền thanh lại lao ngay vào sửa chữa đường dây và mắc loa cho Bệnh viện Bạch Mai, các khu dân cư trong thành phố. Vì thế, các khu vực quan trọng vẫn duy trì được thông tin ngay cả khi máy bay địch bắn phá ác liệt nhất.

Không ai có thể quên được hình ảnh của anh Đức phụ trách đường dây loa từ Đài Hà Nội qua cầu Long Biên và sang đến bên kia Gia Lâm. Đường dây bị đứt, anh Đức đã dùng tay để nối lại, đảm bảo âm thanh được giữ. Đây là hình ảnh vô cùng đẹp, vì chỉ có một mình anh Đức nối dây phát thanh bằng cả sinh mệnh của mình.

Ông Nguyễn Hy Trung - nguyên cán bộ của Đài Truyền thanh Hà Nội xúc động kể lại.

Đêm 26/12, ngay sau khi máy bay Mỹ ném bom tàn phá khu Khâm Thiên, nhóm phóng viên và công nhân kỹ thuật truyền thanh đã có mặt tại hiện trường. Đó là một đêm Hà Nội không ngủ. Từ các khu vực bị địch đánh phá trở về, các phóng viên đã khẩn trương viết tin bài, biểu dương tinh thần chiến đấu kiên cường, dũng cảm của các lực lượng.

1 giờ sáng ngày 27/12, Đài mở chương trình phát thanh đặc biệt giữa đêm khuya, trong đó có bài bình luận “Khâm Thiên chiến đấu và căm thù”, để phản ánh tình hình Khâm Thiên bị tàn phá, dân thường bị giết hại, và củng cố niềm tin chiến thắng cho đông đảo nhân dân.

Với người dân Thủ đô, tiếng loa phát thanh đã trở thành thân thiết. Nó không chỉ xua tan sự lạnh lẽo, chết chóc do kẻ thù gây ra, mà còn làm ấm lòng người ở những nơi bom đạn hủy diệt. Vì thế, người Hà Nội bình tĩnh, không hề nao núng, run sợ trước bom đạn kẻ thù.

Trong mưa bom bão đạn, các cán bộ Đài Hà Nội ngày đêm bám địa bàn, bám máy, ăn ngủ thâu đêm với máy. Họ là những chiến sĩ thực thụ chiến đấu trên mặt trận thông tin liên lạc. Những ngày ấy, Đài đã góp phần xứng đáng vào chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” của quân và dân Hà Nội. Một hãng thông tấn phương Tây đã đưa tin: “Hà Nội có hệ thống báo động phòng không rất hoàn hảo”.

Từ trái qua phải: Ông Nguyễn Hy Trung, Nhà báo Bùi Dư, Nhà báo Đỗ Gia Bính.

Trong 8 năm không quân Mỹ đánh phá miền Bắc và Hà Nội, tiếng loa phát thanh đã ăn vào máu thịt người Hà Nội. Mọi thông tin từ thương nghiệp, mua bán, tem phiếu, báo động, báo an... tới các bản tin cập nhật tố cáo tội ác tội ác đã trở thành một phần ký ức lịch sử không thể nào quên.

“Lúc chúng ta không có Internet, không có điện thoại di động, chúng ta có hai tay để viết, đôi chân để chạy. Dù là ban đêm hay giữa ban ngày, sau trận chiến đó, trước mắt mình là độc lập tự do. Đấy là động lực quan trọng nhất để mà tất cả chúng tôi không kể hy sinh gian khổ”, ông Đỗ Gia Bính, một trong những phóng viên phát thanh Đài Hà Nội năm ấy, nói.

User
Ý KIẾN

Giáng Sinh đang đến gần, không khí lễ hội tràn ngập khắp nơi, đặc biệt tại Nhà thờ Lớn Hà Nội, nơi đây đã được trang hoàng lộng lẫy, thu hút du người dân và du khách đến tham quan, thưởng thức không khí đặc biệt mùa lễ hội.

Với nghệ nhân Nguyễn Đức Bình, giò chả Ước Lễ không chỉ là một món ăn mà còn chứa đựng trong đó tinh hoa văn hóa. Hơn 40 năm qua, ông đã góp phần gìn giữ, lưu truyền nét tinh hoa ẩm thực này một cách vừa khoa học lại đầy chất nghệ thuật.

Với nhiều người, việc dạy và học ngoại ngữ là một cách để nhìn cuộc sống và thế giới rộng mở hơn. Bên cạnh đó, ngoại ngữ còn giúp mỗi người hiểu chính mình, hiểu mọi người một cách sâu sắc hơn.

Không phải vô cớ mà nhiều người lại mong ngóng Noel đến vậy. Có người nói, đó là bởi Giáng sinh có nhiều hoa và đèn rực rỡ, hay tại bởi không khí vui vẻ, sum vầy mà Giáng sinh đem lại…

Với múa rối nước, người nghệ sĩ phải hoạt động nghệ thuật trong môi trường đặc biệt, có yêu cầu khắt khe hơn so với những hình thức biểu diễn nghệ thuật khác. Để theo đuổi được bộ môn nghệ thuật này, NSƯT Bạch Quốc Khanh - Nhà hát Múa rối nước Thăng Long, không chỉ có hành trình dài học hỏi, trau dồi kiến thức mà còn là cả sự khổ luyện, cùng một tình yêu cháy bỏng với văn hóa truyền thống.

Chẳng phải sơn hào hải vị hay những món ăn với nguyên liệu quá cầu kỳ, thức quà bình dị với ngô, khoai, chuối trên các con phố mới là bữa xế quen thuộc của nhiều người ở Hà Nội mỗi khi đông về.

Nếu như trước đây, muốn được chiêm ngưỡng và chụp bức hình với cánh đồng hoa tam giác mạch, mọi người phải đi đến miền cao nguyên đá Hà Giang xa xôi. Thì nay, ngay giữa lòng Thủ đô, ai cũng có thể ngắm nhìn loài hoa hoang dã, độc đáo này.

Ẩm thực Hà Nội từ lâu đã làm say lòng nhiều thực khách không chỉ bởi sự đa dạng trong món ăn mà còn bởi sự tinh tế trong cách thưởng thức. Có những món ăn ở Hà Nội chỉ ngon khi ta thưởng thức vào mùa đông và một trong số đó là món bánh đúc nóng - thức quà thơm ngon, ấm lòng, đơn giản mà khó quên.

Đan Phượng, vùng quê yên bình nằm bên bờ sông Hồng, nơi nhịp sống gắn liền với những cánh đồng, vườn cây và tiếng ong bay rộn ràng mỗi sớm mai. Tháng 12 là thời điểm ong làm tổ để chuẩn bị cho mùa thu hoạch cuối năm.

Mùa đông Hà Nội, dù có cái se lạnh len lỏi qua từng góc phố nhưng vẫn không làm người ta chùn bước ra đường. Giữa tiết trời tưởng như lạnh lẽo, Hà Nội vẫn ấm áp theo cách rất riêng.

Thoát khỏi sự xô bồ, náo nhiệt của ban ngày, Hà Nội buổi tối đẹp theo cách rất riêng. Dưới ánh đèn đêm lung linh, huyền ảo, vẻ đẹp thuần khiết của Hà Nội càng khiến những ai đã gắn bó với thành phố này mãi chẳng thể nào quên. Hồ Gươm được ví như trái tim của Thủ đô Hà Nội, nếu ban ngày là một không gian xanh mướt thì khi màn đêm buông xuống, nơi đây lại trở nên lung linh, huyền ảo.

Bánh đa vừng Lương Quán, xã Việt Hùng, huyện Đông Anh, Hà Nội, là thức quà quê giản dị vẫn được người dân làm ra mỗi ngày.

Suối Yến trong những ngày đầu đông đang trở thành điểm đến yêu thích của nhiều người dân và du khách. Hoa súng nở rộ trong khung cảnh thơ mộng khiến nơi đây như một bức tranh sống động.

Xuất phát từ tình yêu với những họa tiết cổ truyền và ký ức về những chiếc áo bông thời thơ ấu, nhà thiết kế Trịnh Bích Thuỷ đã đem câu chuyện của mình vào các thiết kế áo bông mang âm hưởng đương đại.

Có một cách để tuổi thanh xuân và những kỷ niệm luôn còn mãi, đó chính là gửi gắm chúng qua những bức ảnh chụp chân dung.

Một chiếc bánh mì truyền thống từ khi nào đã trở thành bữa sáng của nhiều người Hà Nội, đó không chỉ là món ăn tiện lợi với đầy đủ dinh dưỡng mà đôi khi còn là hương vị bình dị của tuổi thơ.

Khi Hà Nội vào mùa hoa cúc, các vườn hoa, ngõ phố, con đường trở nên rộn ràng, tấp nập khi du khách tìm đến để chụp hình check in cùng cúc họa mi.

Giữa Thủ đô nhộn nhịp, có một nhịp sống yên bình, nhịp sống với những thanh âm bình dị trên con phố Hàng Khoai ở Hà Nội.

Ngày 10/10/1954, Ủy ban Kháng chiến và đoàn quân từ chiến khu tiến về tiếp quản Thủ đô Hà Nội. Trong niềm hân hoan tột cùng của hơn 40 vạn người dân, Hà Nội rực rỡ cờ hoa, hồ Gươm lung linh ánh sáng tự do sau những năm dài bị thực dân Pháp chiếm đóng.

Trong bất cứ bức ảnh xưa cũ nào về Hà Nội, cũng thấp thoáng có bóng cây cột điện đinh tán màu đen. Trong ký ức của nhiều người Hà Nội, những cây cột điện như người bạn thân thuộc gắn bó suốt một thời thơ ấu, cũng là nơi không ít mối tình chớm nở chọn làm nơi hẹn hò.

Nếu bạn đã thấy hơi lạnh tràn về trên phố mỗi sớm mai, đã thấy cuốn lịch trên tường mỏng dần đi theo ngày tháng... thì cho dù có bận rộn để hoàn thành kế hoạch của năm, cho dù có đang mải miết chinh chiến vì áo vì cơm, cũng có đôi lần lòng chùng xuống. Vì ngoài kia, tháng 12 đã về, đã lấp ló đâu đó, trên vệt nắng vàng nhạt đầu ngày, trong cơn gió se se mỗi sáng, trong những đêm lành lạnh một mình.

Hà Nội về đêm có hai thứ ánh sáng rực rỡ nhất, một là ánh đèn, hai là ánh sáng tỏa ra từ sự nỗ lực của rất nhiều người trẻ.

Ngày xưa, khi cuộc sống còn khó khăn và thiếu thốn, có những món ăn giản dị nhưng lại chứa đựng bao nhiêu tình cảm và kỷ niệm. Một trong những món ăn đặc trưng của làng quê thời ấy chính là châu chấu rang. Không phải ai cũng dễ dàng chấp nhận món ăn này ngay từ lần đầu, nhưng nếu đã một lần thử thì hương vị thơm lừng đậm đà từ châu chấu rang sẽ khiến lòng người khó quên.

Sáng 11/12, Sở Văn hoá - Thể thao Hà Nội, Ban Tuyên giáo Thành ủy, Cục Văn hóa cơ sở, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức buổi tọa đàm “Triển khai các giải pháp thực hiện tuyên truyền về hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và xây dựng tiêu chí người Hà Nội thanh lịch, văn minh”.

Thưởng thức từng hạt xôi dẻo, từng viên kem ngọt thơm trên những con phố của Hà Nội, dù là mùa đông hay hè cũng đều đem lại cảm giác thật khó quên.

Sinh ra và lớn lên ở làng rối nước truyền thống hơn 300 năm - làng Đào Thục (xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, đắm chìm trong không gian nghệ thuật này khiến nghệ nhân Nguyễn Văn Phi có duyên với những con rối. Hiện ông là người chế tác rối nước thủ công duy nhất của phường múa rối nước này.

Tiết chào cờ đầu tuần của buổi sáng thứ hai luôn được các nhà trường duy trì với nhiều hoạt động sôi nổi để khởi động một tuần học tập đầy hứng khởi.

Có bao giờ khi bước đi trên phố và ngắm nhìn những khung cửa sổ của những ngôi nhà bên đường bạn chợt nhận ra đó chính là nơi những công dân đô thị 'kết nối' với bầu trời. Nhưng tiếc thay, những ô cửa sổ ấy, đôi khi, lại chẳng thể mở ra khoảng trời đủ rộng thỏa mãn khát khao 'bay cao' của những con người sống trong những ngôi nhà có những ô cửa sổ ấy.

Với gần 130 gian hàng ẩm thực của Việt Nam và 40 quốc gia, Liên hoan Ẩm thực quốc tế 2024 không chỉ là nơi người dân Hà Nội và bạn bè quốc tế được trải nghiệm những hương vị độc đáo làm nên nền ẩm thực nổi tiếng của nhiều quốc gia mà còn mở ra cơ hội giao lưu văn hóa, thúc đẩy quan hệ giữa các nước thông qua ngôn ngữ chung là ẩm thực.

Chỉ cần đơn giản là được ngồi sát bên nhau, hít hà hơi ấm của than hồng và hương thơm của những món nướng đặc trưng trong tiết trời se lạnh, ai ai cũng đều có thể cảm nhận được hương vị rất riêng của mùa đông Hà Nội.

Từ trung tâm thành phố đi qua cầu Chương Dương, nhiều người rất bất ngờ trước những vườn hoa đẹp. Nơi đây đang trở thành điểm đến yêu thích của người dân và du khách, nhất là vào dịp cuối tuần.

Như một lời ước hẹn, cứ vào độ chớm Đông, sắc trắng tinh khôi của cúc họa mi lại ẩn hiện trên phố như những vầng mây dịu dàng, thanh thoát, làm Hà Nội lưu dấu trong tim nhiều người bởi mười hai mùa hoa trải dài qua tháng năm thương nhớ.

Nhạc cổ điển dù không còn là dòng chảy chính trong xã hội hiện đại nhưng vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng những người yêu nghệ thuật. Tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, các bạn trẻ đang từng ngày rèn luyện giọng hát thêm nội lực và cảm xúc.

Đô thị hoá, nhu cầu xã hội thay đổi, quy hoạch đô thị thay đổi, nhiều ngôi nhà, con phố mới được hình thành, kéo theo đó văn hoá và du lịch cũng phát triển đã tạo ra những mối quan hệ kinh doanh buôn bán mới. Và trước sự phát triển nhanh chóng của kinh tế thị trường, những người dân phố hàng cũng phải chuyển mình tăng tốc để theo kịp với tốc độ phát triển ấy.

Gìn giữ các loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng, chèo, cải lương, dân ca kịch... trong đời sống đương đại là trăn trở chung của những người làm nghề. Đáng mừng là giờ đây, các loại hình nghệ thuật truyền thống đã có lớp nghệ sĩ mới tài năng, kiên định với sứ mệnh gìn giữ tinh hoa dân tộc, trong đó có NSƯT Lộc Huyền, Trưởng đoàn nghệ thuật thể nghiệm - Nhà hát Tuồng Việt Nam.

Hà Nội vào mỗi buổi sáng sớm, ở các không gian mở như các công viên, hồ Tây hay quanh hồ Hoàn Kiếm, đều có thể bắt gặp những nhóm tập thái cực quyền. Đây không chỉ đơn thuần là những động tác thể dục buổi sáng, mà đã trở thành một hình ảnh đặc trưng, một nét đẹp thể hiện nhịp sống thanh bình trong cuộc sống của người Hà Nội.

Đông năm nay về muộn, nắng vẫn đủ ấm áp để vuốt ve những cánh đồng hoa hồng ở Quốc Oai, khiến nơi đây trở thành một bức tranh thiên nhiên rực rỡ.

Những bức vẽ trên tường, những hình ảnh sắp đặt nơi ngã tư hay dọc các con đường trong phố đã làm cho nhiều không gian công cộng được khoác lên mình diện mạo mới, biến những không gian công cộng không chỉ là nơi thư giãn mà còn là biểu tượng văn hóa và nghệ thuật trong nhịp sống hiện đại.

Làng hoa Tây Tựu, thuộc quận Bắc Từ Liêm, bắt đầu vào mùa hoa tết. Các loại hoa cúc, hoa lys, hoa tứ quý... đua nhau khoe sắc giữa cái se lạnh đầu đông.

Sự kiện "Phở số Hà thành" - một sáng tạo độc đáo kết hợp giữa ẩm thực truyền thống và công nghệ, là một điểm nhấn nổi bật trong Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2024.

Diễn ra trong ba ngày cuối tuần qua, Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội đã thu hút hàng ngàn du khách tham quan và trải nghiệm.

Thời bao cấp đi đã qua hơn 40 năm nhưng với nhiều người, những hình ảnh về dòng người chen chúc xếp hàng chờ mua thực phẩm với tờ tem phiếu trên tay thật khó quên. Trong những năm tháng ấy, cơm độn - một món ăn giản dị nhưng chứa đựng biết bao cảm xúc và kỷ niệm của người Hà Nội xưa - luôn khiến ta bồi hồi nhớ về những năm tháng khó khăn nhưng cũng đầy tình thương yêu.

Là một trong những nhà thiết kế theo đuổi con đường nhung, lụa thêu tay, nhà thiết kế Nguyễn Thơ Thơ đã dành nhiều tâm huyết để đưa chất liệu nhung, lụa Việt Nam lên một nấc thang mới. Hành trình ghi dấu phong cách riêng của mình trong làng thời trang Việt của cô gái trẻ là cả một sự nỗ lực để hồi sinh, đưa những sản phẩm nhung lụa thêu tay truyền thống đến gần với đời sống đương đại.

Jack Soloman, một người Anh mang trong mình nửa dòng máu Việt Nam, đã kể lại câu chuyện của mình như một minh chứng cho xu hướng ngày càng nhiều người ngoại quốc đến Hà Nội và chọn nơi đây làm nơi gắn bó lâu dài.

Ngôi làng Tri Trung vốn là nơi nổi tiếng với những buổi biểu diễn chèo, đặc biệt hơn, các diễn viên chính đều là những người dân trong làng. Dù bận rộn với công việc hàng ngày, người dân trong làng vẫn đam mê những làn điệu chèo, coi đó như một phần không thể thiếu trong cuộc sống yên bình của họ.

Mặt trời đã ngủ, nhưng thành phố thì vẫn thức. Khi ánh đèn thay thế ánh mặt trời, cũng là lúc cuộc sống ở Hà Nội bước vào một nhịp điệu khác, với đa dạng lựa chọn sống của những người dân đô thị. Tất cả đều góp phần tạo nên nhịp điệu không ngừng nghỉ của một thủ đô đầy sức sống.