Trung Quốc: Giải mã DNA từ pho mát 3500 năm tuổi
Mới đây, các nhà khoa học Trung Quốc thông qua việc giải mã DNA đã tiết lộ bí mật về các sản phẩm sữa lên men (pho mát) lâu đời nhất được biết đến trong hồ sơ khảo cổ học.
Các nhà khoa học tiến hành phân tích, nghiên cứu, giải trình tự DNA từ ba mẫu pho mát được tìm thấy tại nơi chôn cất của những xác ướp hơn 3.500 năm từ thời đồ đồng ở khu vực Tân Cương - Trung Quốc.
Nghiên cứu được công bố ngày 25/9 trên tạp chí Cell trình bày một bức ảnh giới thiệu các mẫu vật thời kỳ đồ đồng. Mỗi mẫu có kích thước khoảng bằng một cái nắp chai. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và phân tích DNA từ những tàn tích cổ xưa và xác nhận rằng chúng là pho mát kefir, một loại pho mát vẫn được sản xuất và tiêu thụ rộng rãi cho đến ngày nay. Pho mát cổ xưa này được làm bằng cách lên men sữa bò và sữa dê bằng hạt kefir có chứa các vi khuẩn lên men như vi khuẩn axit lactic và nấm men.
Bà Christina Warinner, Phó Giáo sư Khoa học Xã hội và Nhân chủng học tại Đại học Harvard, cho biết: "Chúng ta biết rất ít về những loại vi khuẩn lên men mà con người trước đây đã sử dụng để sản xuất những loại thực phẩm mang tính biểu tượng ngày nay - từ bánh mì đến phô mai và từ bia đến rượu vang."
Nghiên cứu này đã được cộng đồng khoa học quốc tế ca ngợi rộng rãi là một thành tựu chưa từng có, khi các chuyên gia ca ngợi nó như là "mở ra một cánh cửa mới trong nghiên cứu DNA cổ đại".
Nhà khoa học Fu Qiaomei đến từ Viện Cổ sinh Động vật có xương sống và Cổ nhân loại học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết: "Nghiên cứu này cho phép chúng tôi quan sát cách các vi khuẩn lên men tiến hóa trong hơn 3.000 năm qua". Nhóm nghiên cứu cũng bao gồm các nhà khảo cổ học từ Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ, Tân Cương và các chuyên gia y học đến từ Bắc Kinh.
Bà Fu đã nghiên cứu về cổ sinh vật học, đặc biệt là khám phá nguồn gốc và sự tiến hóa của con người với DNA cổ đại. Nhà khoa học nữ này được các đồng nghiệp đặt cho biệt danh là "thám tử về DNA".
Bà Fu cho biết bà đã nghiên cứu về pho mát hơn 11 năm và chìa khóa thành công nằm ở các đầu dò DNA tự thiết kế. Các đầu dò DNA có thể làm tăng đáng kể tỷ lệ DNA mục tiêu - vi khuẩn axit lactic - từ dưới 1% lên tối đa 80% tổng số DNA, do đó, cho phép họ tái tạo lại hoàn toàn bộ gen của vi khuẩn.
Thực phẩm lên men đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của con người hiện đại, tuy nhiên nghiên cứu về quá trình tiến hóa của vi khuẩn lên men còn hạn chế do thiếu vật liệu bảo quản và những thách thức liên quan đến việc chiết xuất DNA.
Theo một trong những đánh giá của nghiên cứu, trình tự bộ gen có ý nghĩa rất quan trọng vì nó đại diện cho "trình tự đầu tiên từ một mẫu khảo cổ học". Nó cung cấp những hiểu biết có giá trị về quá trình di cư và trao đổi trên khắp các thảo nguyên Trung Á. Và lịch sử lên men thực phẩm đóng góp đáng kể vào việc nâng cao hiểu biết về chế độ ăn uống và văn hóa của những thế hệ người cổ xưa.
Phát hiện này cũng đã một phần thay đổi cách nhìn nhận của con người vì trước đây đa số cho rằng pho mát kefir lan truyền từ Bắc Kavkaz đến châu Âu và các khu vực khác. Nhưng giờ đây họ đã có thêm một cách nhìn mới, về một tuyến đường mới là pho mát lan truyền từ Tân Cương - Trung Quốc đến nội địa Đông Á.
"Thật thú vị khi thấy có rất nhiều thông tin từ loại pho mát này", đồng tác giả nghiên cứu, ông Yang Yimin, giáo sư tại Đại học Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cho biết. "Nó giống như việc mở ra một cánh cửa để hiểu về hành vi và văn hóa của con người trong quá khứ đã biến mất khỏi các ghi chép lịch sử".
Năm 2003, một số xác ướp đã được tìm thấy trong một ngôi mộ ở sa mạc Taklimakan, nhưng nổi tiếng nhất là một xác ướp phụ nữ được mệnh danh là "Công chúa Xiaohe". Mặc dù được chôn cất cách đây hơn 3.500 năm, cơ thể của bà được bảo quản rất tốt, với mái tóc mỏng và lông mi có thể nhìn thấy rõ. Một số đặc điểm trên khuôn mặt của bà, chẳng hạn như gò má cao, giống với người phương Tây, khiến nhiều người tự hỏi liệu tổ tiên của những cư dân đầu tiên của Tân Cương có phải là người di cư hay không.
Các nhà khoa học vẫn chưa lý giải được lý do tại sao pho mát được tìm thấy trong số các xác ướp. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây đã tiết lộ sự hiện diện của gạo, kê, thảo mộc và pho mát trong các ngôi mộ xác ướp cổ đại, cho thấy pho mát đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của con người trong Thời đại đồ đồng.
"Đây chỉ là sự khởi đầu, và thông qua việc sử dụng các đầu dò di truyền, chúng tôi hy vọng sẽ tiếp tục khám phá thêm nhiều vi khuẩn cổ xưa hơn từ hài cốt và hiện vật của con người", bà Fu cho biết .
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Tổng thống tiếp theo của Mỹ ông Donald Trump có thể sẽ xem xét lại quyết định của người tiền nhiệm về việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do Mỹ cung cấp để tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga.
Các Nghị sĩ cấp cao Nga cho rằng, quyết định của Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa tầm xa do Mỹ sản xuất có thể làm leo thang xung đột ở Ukraine và có thể dẫn đến Thế chiến thứ ba.
Hàng chục người Palestine đã thiệt mạng hoặc bị thương trong một cuộc không kích của Israel diễn ra ngày 17/11, nhằm vào một tòa chung cư ở phía Bắc Gaza.
Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) sẽ diễn ra tại Brazil trong ngày 18 - 19/11.
Bên lề cuộc gặp cấp cao thường niên năm nay của Diễn đàn APEC tại thủ đô Lima của Peru, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Peru Dina Boluarte đã khánh thành cảng biển nước sâu Chancay do Trung Quốc đầu tư xây dựng.
Siêu bão Man-Yi đã quét qua đảo Luzon, hòn đảo lớn nhất của Philippines vào Chủ Nhật (ngày 17 tháng 11), đe dọa gây ra mưa lớn ở thủ đô Manila, khiến hơn một triệu người phải sơ tán và làm hư hại các tòa nhà ở một số khu vực.
Nông dân Pháp dựng lều trại và chặn một con đường gần Paris vào Chủ nhật. Khả năng đạt được thỏa thuận thương mại giữa các nước châu Âu và khối Mercosur đang làm gia tăng sự bất bình và người biểu tình cho rằng sự cạnh tranh của nước ngoài đã gây ra khủng hoảng nông nghiệp.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi các thành viên G20 sử dụng sức mạnh đòn bẩy của mình để giải quyết các vấn đề toàn cầu quan trọng như khí hậu và hòa bình.
Một tay đua xe đạp trẻ Trung Quốc đã hoàn thành hành trình ấn tượng kéo dài 12 năm khi đạp xe qua 62 quốc gia trên 5 châu lục, thực hiện ước mơ vòng quanh thế giới mà anh đã ấp ủ từ thời thơ ấu của mình.
Lễ hội Loy Krathong hay còn gọi là Lễ hội hoa đăng năm 2024 đã đồng loạt được tổ chức tại hơn 140 địa điểm ở khắp thủ đô Bangkok, Thái Lan, nhưng người dân không dùng đèn giấy như mọi năm.
Kể từ khi được đưa đến Đông Phi vào cuối thế kỷ XIX, loài quạ Ấn Độ đã phát triển nhanh chóng, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đối với đa dạng sinh học và hệ sinh thái của vùng đất này.
Triển lãm Hàng không và Vũ trụ Quốc tế Chu Hải lần thứ 15 đã bế mạc hôm 17/11 tại thành phố ven biển Chu Hải, miền Nam Trung Quốc.
Ấn Độ vừa thử nghiệm thành công tên lửa siêu vượt âm đầu tiên ở ngoài khơi bờ biển bang Odisha. Sự kiện đưa nước này vào nhóm cường quốc sở hữu công nghệ quân sự tiên tiến.
Israel vừa tuyên bố lên án Liên hợp quốc vì bịa đặt chống lại Israel sau khi một ủy ban của Liên hợp quốc cho rằng cuộc chiến của Israel ở Gaza phù hợp với đặc điểm của tội diệt chủng.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden sẽ cho phép Ukraine sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Thông tin trên được đưa ra vào Chủ Nhật (ngày 17 tháng 11). Đây sẽ là thay đổi đáng kể đối với chính sách của Washington trong cuộc xung đột Ukraine-Nga.
Bộ Quốc phòng Nga hôm 17/11 cho biết, quân đội Nga đã tiến hành các cuộc tấn công lớn vào nhiều khu vực của Ukraine, các mục tiêu thuộc tổ hợp công nghiệp quân sự và các cơ sở năng lượng quan trọng của nước này. Một nửa công suất sản xuất điện của Ukraine đã bị phá hủy.
Một vụ tấn công bằng dao đã xảy ra tại một trường dạy nghề ở thành phố Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô, miền Đông Trung Quốc, khiến ít nhất 8 người thiệt mạng và 17 người khác bị thương.
Những vụ nổ đã vang lên khắp thủ đô Kiev và các thành phố khác của Ukraine sáng 17/11, khi Nga tiến hành cuộc tấn công tên lửa lớn nhất kể từ tháng 8 nhắm vào hạ tầng năng lượng của Ukraine khi mùa đông đang đến.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có cuộc hội đàm bên lề Tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và đều nhận định rằng, Washington và Bắc Kinh cần hướng tới mối quan hệ cạnh tranh nhưng không xung đột.
Mohammad Afif, quan chức quan hệ truyền thông cấp cao của Hezbollah, được cho là đã bị ám sát trong một cuộc không kích của Israel vào trung tâm Beirut.
Mỹ, Australia và Nhật Bản đã cam kết tăng cường hợp tác quân sự và nhất trí thành lập một Cơ quan tham vấn ba bên mới.
Năm 2024, thế giới đang chứng kiến sự gia tăng đáng lo ngại về ô nhiễm bầu khí quyển, lượng khí CO2 trong bầu khí quyển tăng cao kỷ lục, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Vì vậy, tìm hiểu nguyên nhân và các giải pháp khắc khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường không khí có một ý nghĩa rất quan trọng.
Chính quyền New York đang lên kế hoạch khôi phục khoản phí chống tắc nghẽn giao thông ở Manhattan bắt đầu từ tháng 1 năm 2025.
ByteDance, công ty mẹ của TikTok, vừa tự định giá ở mức 300 tỷ USD sau khi tiếp cận các nhà đầu tư thông qua chương trình mua lại cổ phiếu.
Công ty hàng không vũ trụ SpaceX thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk sẽ tổ chức đợt bán cổ phiếu nội bộ vào tháng 12 tới. Giá mỗi cổ phiếu là 135 USD.
Truyền thông Israel dẫn lời cảnh sát Israel và cơ quan tình báo Shin Bet cho biết, khu vườn trong nhà riêng của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ở thị trấn Caesarea, miền Bắc Israel bị ném hai quả pháo sáng.
Siêu bão Man-yi (tên địa phương là Pepito) đã đổ bộ miền Trung Philippines có tốc độ gió tối đa là 195 km/giờ, với đường đi được cảnh báo “có khả năng gây thảm họa” tại quốc gia Đông Nam Á này. Đây là cơn bão lớn thứ 6 đổ bộ vào Philippines trong vòng 1 tháng qua.
Một vụ bắt giữ con tin xảy ra ở vùng ngoại ô Thủ đô Paris, Pháp. Sau ba giờ bao vây, hiện nghi phạm đã bị bắt trong khi các con tin đã được giải thoát an toàn.
Hãng tin TASS dẫn thông báo từ Văn phòng báo chí Hạm đội phương Bắc của Nga cho biết, tàu đô đốc Golovko đã tiến vào Địa Trung Hải trong sứ mệnh triển khai tầm xa, nhằm đảm bảo sự hiện diện của Hải quân Nga ở những khu vực chủ chốt của đại dương trên toàn cầu.
Israel đã tiến hành không kích vào một trường học ở dải Gaza - nơi những người di tản đang trú ẩn, khiến ít nhất 10 người thiệt mạng và 20 người khác bị thương.
Người phát ngôn của lực lượng Houthi ở Yemen, ông Yahya Saree tuyên bố nhóm này đã tấn công “một mục tiêu quan trọng” tại thành phố cảng Eilat của Israel bên bờ Biển Đỏ bằng một số thiết bị bay không người lái (UAV).
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba bên lề Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2024 ở Thủ đô Lima, Peru.
Công ty năng lượng Gazprom vẫn đang vận chuyển khí đốt tự nhiên tới châu Âu qua Ukraine ở mức bình thường, dù cắt đứt quan hệ với một trong những đối tác lâu năm nhất của mình là OMV, nhà cung cấp năng lượng lớn nhất của Áo.
Sáng 17/11, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chủ trì, phối hợp với Công đoàn giáo dục Việt Nam tổ chức lễ trao tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú lần thứ 16 và tuyên dương Nhà giáo tiêu biểu 2024.
Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chọn ông Chris Wright, một nhà tài trợ chiến dịch và giám đốc điều hành công ty nhiên liệu hóa thạch làm Bộ trưởng năng lượng trong chính quyền sắp tới của ông.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cuộc hội đàm với Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden về nhiều vấn đề, từ xung đột, thương mại, đến tội phạm mạng, Đài Loan (Trung quốc) và Nga.
Ngoại trưởng Nhật Bản Takeshi Iwaya đã tới thăm Ukraine và có cuộc gặp với người đồng cấp nước chủ nhà Andrii Sybiha, trong đó hai bên nhất trí khởi động khuôn khổ đối thoại chính sách an ninh cấp cao với sự tham gia của các quan chức ngoại giao và quốc phòng cấp cao hai nước.
Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden đã có cuộc hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về nhiều vấn đề từ xung đột, thương mại, đến tội phạm mạng, Đài Loan (Trung quốc) và Nga.
Nhằm thu hút sự quan tâm của giới trẻ đối với lịch sử và văn hóa, vừa qua, Bộ Du lịch Ai Cập đã hợp tác với Tập đoàn công nghệ Meta của Mỹ ứng dụng công nghệ thực tế ảo (AR) vào các trải nghiệm tương tác hiện vật theo cách đầy lôi cuốn và thú vị.
Tại Hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra ở Rio de Janeiro, Bộ trưởng Phát triển Xã hội Brazil đã công bố kế hoạch thành lập “Liên minh chống đói nghèo toàn cầu”, với 41 thành viên ban đầu cam kết đưa 500 triệu người thoát nghèo vào năm 2030.
Phi hành đoàn tàu Thần Châu-19 đã mở cửa hầm của tàu vũ trụ chở hàng Thiên Châu-8 và bắt đầu chuyển vật tư cùng thiết bị lên trạm vũ trụ Thiên Cung của Trung Quốc trên quỹ đạo vào ngày 16/11.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, Ukraine cần thực hiện mọi biện pháp có thể để đảm bảo cuộc xung đột với Nga sẽ kết thúc vào năm tới thông qua biện pháp ngoại giao.
Các nhà nghiên cứu Hàn Quốc đã phát minh ra một loại bánh xe có thể thay đổi hình dạng và độ cứng, cho phép xe lăn có thể leo cầu thang và di chuyển trên những địa hình gồ ghề.
Trước thềm Hội nghị cấp Bộ trưởng diễn ra vào tuần tới, các nhà đàm phán tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước chung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP29) đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng để đạt được thỏa thuận tài chính, giúp các quốc gia và tổ chức thực hiện các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chọn ông Chris Wright, một nhà tài trợ chiến dịch và giám đốc điều hành công ty nhiên liệu hóa thạch, làm Bộ trưởng năng lượng trong chính quyền sắp tới của ông.
Giới chức Ấn Độ cho biết ít nhất 10 trẻ sơ sinh đã thiệt mạng trong vụ hỏa hoạn tại Khoa sơ sinh của bệnh viện trường Đại học Y Maharani Lakshmibai, bang Uttar Pradesh của nước này.
0