Trung Quốc: Giải mã DNA từ pho mát 3500 năm tuổi
Mới đây, các nhà khoa học Trung Quốc thông qua việc giải mã DNA đã tiết lộ bí mật về các sản phẩm sữa lên men (pho mát) lâu đời nhất được biết đến trong hồ sơ khảo cổ học.
Các nhà khoa học tiến hành phân tích, nghiên cứu, giải trình tự DNA từ ba mẫu pho mát được tìm thấy tại nơi chôn cất của những xác ướp hơn 3.500 năm từ thời đồ đồng ở khu vực Tân Cương - Trung Quốc.
Nghiên cứu được công bố ngày 25/9 trên tạp chí Cell trình bày một bức ảnh giới thiệu các mẫu vật thời kỳ đồ đồng. Mỗi mẫu có kích thước khoảng bằng một cái nắp chai. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và phân tích DNA từ những tàn tích cổ xưa và xác nhận rằng chúng là pho mát kefir, một loại pho mát vẫn được sản xuất và tiêu thụ rộng rãi cho đến ngày nay. Pho mát cổ xưa này được làm bằng cách lên men sữa bò và sữa dê bằng hạt kefir có chứa các vi khuẩn lên men như vi khuẩn axit lactic và nấm men.
Bà Christina Warinner, Phó Giáo sư Khoa học Xã hội và Nhân chủng học tại Đại học Harvard, cho biết: "Chúng ta biết rất ít về những loại vi khuẩn lên men mà con người trước đây đã sử dụng để sản xuất những loại thực phẩm mang tính biểu tượng ngày nay - từ bánh mì đến phô mai và từ bia đến rượu vang."
Nghiên cứu này đã được cộng đồng khoa học quốc tế ca ngợi rộng rãi là một thành tựu chưa từng có, khi các chuyên gia ca ngợi nó như là "mở ra một cánh cửa mới trong nghiên cứu DNA cổ đại".
Nhà khoa học Fu Qiaomei đến từ Viện Cổ sinh Động vật có xương sống và Cổ nhân loại học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết: "Nghiên cứu này cho phép chúng tôi quan sát cách các vi khuẩn lên men tiến hóa trong hơn 3.000 năm qua". Nhóm nghiên cứu cũng bao gồm các nhà khảo cổ học từ Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ, Tân Cương và các chuyên gia y học đến từ Bắc Kinh.
Bà Fu đã nghiên cứu về cổ sinh vật học, đặc biệt là khám phá nguồn gốc và sự tiến hóa của con người với DNA cổ đại. Nhà khoa học nữ này được các đồng nghiệp đặt cho biệt danh là "thám tử về DNA".
Bà Fu cho biết bà đã nghiên cứu về pho mát hơn 11 năm và chìa khóa thành công nằm ở các đầu dò DNA tự thiết kế. Các đầu dò DNA có thể làm tăng đáng kể tỷ lệ DNA mục tiêu - vi khuẩn axit lactic - từ dưới 1% lên tối đa 80% tổng số DNA, do đó, cho phép họ tái tạo lại hoàn toàn bộ gen của vi khuẩn.
Thực phẩm lên men đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của con người hiện đại, tuy nhiên nghiên cứu về quá trình tiến hóa của vi khuẩn lên men còn hạn chế do thiếu vật liệu bảo quản và những thách thức liên quan đến việc chiết xuất DNA.
Theo một trong những đánh giá của nghiên cứu, trình tự bộ gen có ý nghĩa rất quan trọng vì nó đại diện cho "trình tự đầu tiên từ một mẫu khảo cổ học". Nó cung cấp những hiểu biết có giá trị về quá trình di cư và trao đổi trên khắp các thảo nguyên Trung Á. Và lịch sử lên men thực phẩm đóng góp đáng kể vào việc nâng cao hiểu biết về chế độ ăn uống và văn hóa của những thế hệ người cổ xưa.
Phát hiện này cũng đã một phần thay đổi cách nhìn nhận của con người vì trước đây đa số cho rằng pho mát kefir lan truyền từ Bắc Kavkaz đến châu Âu và các khu vực khác. Nhưng giờ đây họ đã có thêm một cách nhìn mới, về một tuyến đường mới là pho mát lan truyền từ Tân Cương - Trung Quốc đến nội địa Đông Á.
"Thật thú vị khi thấy có rất nhiều thông tin từ loại pho mát này", đồng tác giả nghiên cứu, ông Yang Yimin, giáo sư tại Đại học Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cho biết. "Nó giống như việc mở ra một cánh cửa để hiểu về hành vi và văn hóa của con người trong quá khứ đã biến mất khỏi các ghi chép lịch sử".
Năm 2003, một số xác ướp đã được tìm thấy trong một ngôi mộ ở sa mạc Taklimakan, nhưng nổi tiếng nhất là một xác ướp phụ nữ được mệnh danh là "Công chúa Xiaohe". Mặc dù được chôn cất cách đây hơn 3.500 năm, cơ thể của bà được bảo quản rất tốt, với mái tóc mỏng và lông mi có thể nhìn thấy rõ. Một số đặc điểm trên khuôn mặt của bà, chẳng hạn như gò má cao, giống với người phương Tây, khiến nhiều người tự hỏi liệu tổ tiên của những cư dân đầu tiên của Tân Cương có phải là người di cư hay không.
Các nhà khoa học vẫn chưa lý giải được lý do tại sao pho mát được tìm thấy trong số các xác ướp. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây đã tiết lộ sự hiện diện của gạo, kê, thảo mộc và pho mát trong các ngôi mộ xác ướp cổ đại, cho thấy pho mát đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của con người trong Thời đại đồ đồng.
"Đây chỉ là sự khởi đầu, và thông qua việc sử dụng các đầu dò di truyền, chúng tôi hy vọng sẽ tiếp tục khám phá thêm nhiều vi khuẩn cổ xưa hơn từ hài cốt và hiện vật của con người", bà Fu cho biết .
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Tổng thống đắc cử Donald Trump vừa bày tỏ sự ủng hộ việc cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ trong ít nhất một thời gian ngắn và nói rằng, ông đã nhận được hàng tỷ lượt xem trên nền tảng truyền thông xã hội này trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình.
Tại ngôi làng Ponikla ở Cộng hòa Séc, nghề thổi thủy tinh có truyền thống hơn 150 năm tuổi vẫn đang được duy trì. Nhà xưởng Rautis, đơn vị duy nhất trên thế giới còn sản xuất đồ trang trí Giáng sinh từ cát thủy tinh, không chỉ đang bảo tồn một nghề thủ công truyền thống mà còn góp phần đưa kỹ thuật này đến đông đảo bạn bè quốc tế.
Dữ liệu của Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) công bố mới đây cho thấy, trong tháng 10 vừa qua, Liên minh châu Âu (EU) đã mua dầu từ Nga với tổng trị giá 687,5 triệu euro (khoảng 735,6 triệu USD), mức cao nhất kể từ tháng 2 năm nay.
Albania công bố lệnh cấm TikTok trong vòng một năm do lo ngại về ảnh hưởng của mạng xã hội lên trẻ em. Quyết định được đưa ra sau vụ một thiếu niên 14 tuổi bị bạn học đâm chết vì những tranh cãi qua lại trên mạng xã hội.
Theo tờ Maariv của Israel, các lực lượng quân sự Israel đang gặp phải những thách thức đáng kể trong việc đối phó với các cuộc tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái từ nhóm Houthi.
Thủ lĩnh lực lượng đối lập Syria Hayat Tahrir al-Sham (HTS), ông Ahmed al-Sharaa, ngày 22/12 khẳng định với lãnh đạo cộng đồng người Druze ở Liban rằng Syria sẽ không can thiệp tiêu cực vào Liban và cam kết tôn trọng chủ quyền của nước láng giềng.
Lầu Năm Góc cho biết, Hải quân Mỹ đã vô tình bắn nhầm một máy bay chiến đấu F/A-18 của nước này ở Biển Đỏ trong khi ném bom các mục tiêu thuộc nhóm vũ trang Houthi ở Yemen. Hai phi công của Hải quân Mỹ may mắn nhảy dù thành công và được giải cứu an toàn.
Ngày 22/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định việc nước này gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là "khả thi", nhưng Kiev sẽ phải nỗ lực thuyết phục các đồng minh để điều này thành hiện thực.
Ngày 22/12, lãnh tụ Tối cao của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, Đại giáo chủ Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, đã lên tiếng bác bỏ các cáo buộc rằng Iran đã mất các lực lượng ủy nhiệm tại khu vực Tây Á.
Các quốc gia đang nỗ lực phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI vào mọi lĩnh vực, trong đó Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Anh, Canada, Pháp... là những quốc gia hàng đầu.
Phong trào Hồi giáo Hamas cho biết một thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza “đang ở gần hơn bao giờ hết” nếu Israel không đưa ra thêm điều kiện mới.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã cáo buộc Panama tính phí quá cao khi sử dụng kênh đào Panama và cảnh báo sẽ yêu cầu đồng minh giao lại kênh đào này nếu Panama không quản lý kênh đào theo cách chấp nhận được.
Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck Soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee.
Không giống như truyền thống, năm nay, một nhóm ông già Noel tại thủ đô Argentina đã đổi xe trượt tuyết của họ lấy một đoàn xe máy đi phát quà, nhằm mang lại niềm vui và không khí lễ hội cho trẻ em tại các bệnh viện trên khắp thành phố.
Lễ hội Băng Tuyết Cáp Nhĩ Tân lần thứ 26 chính thức khai mạc vào cuối tuần qua tại thủ phủ tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc, mở ra một thế giới trải nghiệm kỳ diệu như trong mơ dành cho du khách trong nước và quốc tế.
Một chiếc trực thăng đã đâm vào một bệnh viện ở phía tây nam Thổ Nhĩ Kỳ vào Chủ nhật, khiến bốn người thiệt mạng, gồm hai phi công, một bác sĩ và một nhân viên trên máy bay. Không có ai bên trong tòa nhà hoặc trên mặt đất bị thương.
Cảnh sát Nigeria ghi nhận đã có ít nhất 13 người thiệt mạng trong hai vụ giẫm đạp nhận quà từ thiện tại nước này, đa số các nạn nhân là phụ nữ và trẻ em.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã chọn nhà sản xuất chương trình truyền hình thực tế Mark Burnett làm đặc phái viên của ông tại Vương quốc Anh. Lựa chọn này cần được Thượng viện Mỹ phê duyệt.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết, nước này đang đàm phán với Nga và Ukraine về giải pháp duy trì trung chuyển khí đốt qua Ukraine, đồng thời khẳng định Budapest không muốn từ bỏ tuyến đường này.
Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck-soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ áp đặt thêm thuế quan với Liên minh châu Âu nếu lục địa già không tăng cường mua dầu khí của Mỹ.
Ukraine đang đưa những chiếc xe tăng Abrams cuối cùng tới tỉnh Kursk của Nga khi Moskva tăng tốc phản công dồn dập trong thời gian qua.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký phê chuẩn thành luật - dự luật cấp ngân sách cho Chính phủ liên bang đến giữa tháng 3/2025, tránh được nguy cơ phải đóng cửa một phần chỉ vài ngày trước dịp lễ Giáng sinh.
Truyền thông Đức cho biết nghi phạm bị cáo buộc trong vụ lao xe vào đám đông ở một khu chợ Giáng sinh ở thành phố Magdeburg, đông bắc nước này, là Taleb Al Abdulmohsen, một công dân Ả Rập Xê-út. Đáng chú ý, nghi phạm là một bác sĩ tâm lý được đánh giá cao về chuyên môn.
Viện Thống kê và nghiên cứu kinh tế quốc gia Pháp vừa công bố số liệu cho thấy nợ công của nước này tiếp tục tăng trong quý III/2024.
Tờ Financial Times dẫn nguồn thạo tin khẳng định Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump vừa thay đổi yêu cầu với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), trong đó yêu cầu các quốc gia thành viên của khối tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, gấp 2,5 lần so với mức hiện tại là 2%.
Tại Slovenia, hang động đá vôi Postojna là một điểm đến không thể bỏ lỡ mỗi dịp Giáng sinh. Đến với hang động này, du khách sẽ được chiêm ngưỡng khung cảnh chúa Giesu ra đời.
Hàng chục nghìn người biểu tình phản đối Tổng thống Yoon Suk Yeol vừa tổ chức mít tinh và diễu hành ở trung tâm Seoul, một tuần sau khi Tổng thống Hàn Quốc bị kiến nghị luận tội vì lệnh thiết quân luật hồi đầu tháng này.
Trước tình trạng khoai tây đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao và biến đổi khí hậu, các nhà khoa học tại Trung Quốc - nước sản xuất khoai tây lớn nhất thế giới - đang nỗ lực nghiên cứu giống khoai tây chịu nhiệt, nhằm bảo vệ nguồn cung cấp lương thực.
Nhà chức trách Nga vừa cho biết Ukraine phóng máy bay không người lái (UAV) chứa thuốc nổ tấn công thành phố Kazan của Nga, cách biên giới Ukraine hơn 1.000 km, gây thiệt hại cho một số công trình.
Hãng tin Tass ngày 21/12 cho biết, chuyên gia quân sự Andrey Marochko đã nói với hãng tin này rằng lực lượng Nga đang kiểm soát hơn một nửa thành phố Chasov Yar ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk .
Quân đội Israel thừa nhận đã không thể đánh chặn một "vật thể bay" được phóng từ Yemen tới Tel Aviv, làm ít nhất 16 người bị thương.
Phe đối lập Syria tuyên bố muốn đóng góp vào hòa bình khu vực sau cuộc gặp lịch sử giữa lãnh đạo Ahmed al-Sharaa và phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Damascus.
Con số cập nhật mới nhất cho thấy, có 5 người thiệt mạng, bao gồm một trẻ em và ít nhất 200 người bị thương sau khi chiếc xe BMW lao vào đám đông tại chợ Giáng sinh Magdeburg của Đức.
Ngày 21/12, một vụ tai nạn nghiêm trọng giữa một xe buýt chở khách và một xe tải trên đường cao tốc tại Brazil đã khiến ít nhất 30 người tử vong.
Khắp mọi nơi trên thế giới đang tưng bừng đón Giáng sinh năm 2024 với nhiều màu sắc và ánh sáng tràn ngập khắp nơi. Nhiều thành phố trên thế giới đã trang hoàng đường phố, tổ chức nhiều sự kiện thú vị để chào đón một mùa Giáng sinh và năm mới với mong ước hòa bình và hạnh phúc.
Sau Hạ viện, Thượng viện Mỹ hôm nay 21/12, đã thông qua dự luật ngân sách ngắn hạn nhằm duy trì hoạt động của chính phủ liên bang tới tháng 3 năm sau.
Tư lệnh Tình báo quốc phòng Hàn Quốc, Thiếu tướng Moon Sang Ho đã bị bắt giữ ngày 20/12, với cáo buộc đóng vai trò quan trọng trong việc ban bố thiết quân luật đêm 3/12.
Công đoàn IG Metall thông báo đã đạt được bước đột phá trong cuộc đàm phán thương lượng tập thể với Volkswagen. Theo đó, thỏa thuận này sẽ ngăn chặn việc đóng cửa các nhà máy và sa thải nhân viên.
Chính quyền Croatia cho biết có kế hoạch tổ chức quốc tang vào hôm nay (21/12) cho các nạn nhân của vụ tấn công bằng dao chưa từng có tại một trường học ở thủ đô Zagreb.
Chính phủ Nhật Bản cho hay, nước này sẽ cung cấp vaccine đậu mùa khỉ cho Cộng hòa dân chủ Congo và đã cử một đoàn chuyên gia y tế đến thực địa để khảo sát cách tiến hành tiêm chủng. Động thái này nhận được sự hoan nghênh từ Tổ chức Y tế thế giới và cộng đồng quốc tế.
Một đoàn gồm 120 binh sĩ Pháp đã rời Chad vào ngày 20/12, đánh dấu sự khởi đầu cho cuộc rút quân của Pháp khỏi một trong những thuộc địa cuối cùng mà Pháp vẫn duy trì sự hiện diện quân sự.
Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier cho biết, vào ngày 27/12 tới, ông sẽ ra quyết định liệu có giải tán quốc hội hay không.
Nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới đã chia sẻ những nội dung trên mạng xã hội nhằm gửi lời chia buồn về vụ tấn công khủng bố kinh hoàng tại chợ Giáng sinh ở thành phố Madeburg của Đức, khiến hơn 60 người thương vong.
Ngày 20/12, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã công bố 12 thay đổi trong Nội các, theo đó đưa vào 8 bộ trưởng mới và chuyển đổi vị trí của 4 bộ trưởng cũ. Đây được coi là một trong những đợt cải tổ Nội các lớn nhất kể từ khi ông Trudeau lên nắm quyền cách đây 9 năm.
Một đối tượng đã lái xe đâm vào đám đông ở chợ Giáng sinh Magdeburg, miền đông nước Đức, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng và 60 người bị thương. Các quan chức địa phương xác nhận đây là một vụ tấn công khủng bố.
0