Tương lai Iran ra sao sau cái chết của Tổng thống Raisi?
Cái chết của Tổng thống Iran và các quan chức cấp cao khác của nước này trong vụ tai nạn trực thăng hôm 19/5 liệu có thể dẫn tới những thay đổi lớn trong chính sách của Iran?
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã thiệt mạng hôm 19/5 cùng với Ngoại trưởng Hossein Amir-Abdollahian và một số quan chức cấp cao khác, trong một vụ tai nạn máy bay trực thăng tại rừng Dizmar, nằm giữa hai thành phố Varzaqan và Jolfa, tỉnh Đông Azerbaijan.
Cái chết của họ đến vào thời điểm nhạy cảm đối với một quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có cả ở trong và ngoài nước. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định điều này khó có thể dẫn tới những thay đổi lớn với Iran.
An táng cố Tổng thống tại thánh địa Hồi giáo lớn nhất thế giới
Iran đã thông báo về lịch trình lễ tang cố Tổng thống Raisi. Theo Phó Tổng thống Iran Mohsen Mansouri, lễ tang của Tổng thống Ebrahim Raisi sẽ diễn ra ở các thành phố Tabriz, Qom, thủ đô Tehran, Birjand và Mashhad từ ngày 21 đến 23/5.
Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã tuyên bố quốc tang 5 ngày và dự kiến sẽ tổ chức buổi lễ cầu nguyện để tiễn biệt ông Raisi tại Tehran vào tối 21/5, trước khi tiến hành các nghi thức liên quan khác. Sau đó thi hài ông Raisi sẽ được chôn cất tại thánh địa Hồi giáo Imam Reza ở thành phố Mashhad, quê hương cố Tổng thống, vào tối 23/5.
Imam Reza là thánh địa Hồi giáo lớn nhất thế giới tính theo diện tích, với các công trình xây dựng nằm trên phạm vi 1 triệu m2. Thánh địa được xây dựng từ thế kỷ thứ 9 ở Iran với ảnh hưởng chỉ xếp sau thánh địa Mecca ở Saudi Arabia.
Ai sẽ kế nhiệm ghế tổng thống?
Theo hiến pháp Iran, Phó Tổng thống thứ nhất Mohammad Mokhber sẽ đảm nhận chức vụ quyền tổng thống. Ông Mokhber là một nhân vật chính trị dày dạn kinh nghiệm và có mối quan hệ chặt chẽ với Lãnh đạo tối cao Ali Khamenei.
Tuy nhiên theo luật, Iran sẽ phải tổ chức bầu cử trong vòng 50 ngày. Truyền thông nhà nước Iran cho biết cuộc bầu cử tổng thống Iran sẽ diễn ra vào ngày 28/6. Các ứng cử viên có thể đăng ký từ ngày 30/5 đến 3/6 và chiến dịch tranh cử sẽ diễn ra từ 12/6 đến ngày 27/6.
Ông Raisi giành chức tổng thống Iran với khoảng cách khá xa với các đối thủ vào năm 2021, trong bối cảnh các ứng cử viên theo chủ nghĩa cải cách và ôn hòa bị loại trên diện rộng và tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp kỷ lục.
Xem xét thực tế là tất cả các tổng thống Iran từng phục vụ dưới thời lãnh tụ Khamenei đều đã tại vị trong hai nhiệm kỳ, ông Raisi từng được nhiều người kỳ vọng sẽ giành chiến thắng khi tái tranh cử vào năm tới.
Reza H Akbari, Giám đốc chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại Viện Báo cáo Chiến tranh và Hòa bình nói với tờ Al Jazeera: “Cơ quan tư pháp, cơ quan lập pháp cũng như cơ quan hành pháp hiện đang bị kiểm soát bởi những người bảo thủ, thiên hữu hơn ở Iran. Vì vậy, một số nhà phân tích tin rằng cái chết của ông Raisi có thể mở ra cơ hội cho các ứng cử viên bảo thủ truyền thống hơn vào tranh cử chức vụ tổng thống”.
Tác động đến quan hệ đối ngoại của Iran
Tổng thống Ebrahim Raisi và Ngoại trưởng Amirabdollahian đã dành gần ba năm để khẳng định mình là những gương mặt đại diện của Iran trên toàn cầu, giám sát sự thay đổi trong quan hệ của Iran với các nước láng giềng Arab, giúp bình thường hóa quan hệ với quốc gia đối địch lâu năm là Saudi Arabia, với sự hỗ trợ của Trung Quốc. Tuy nhiên sự ra đi của hai nhân vật này có thể sẽ không báo hiệu một sự thay đổi lớn trong chính sách đối ngoại của Iran, vốn hầu như thuộc quyền quyết định của nhà Lãnh đạo tối cao.
Chính sách đối ngoại của Iran do Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao quyết định và có thể bị Lãnh tụ Tối cao phủ quyết.
Akbari nói: “Các chính sách sẽ không thay đổi đáng kể. Hội đồng An ninh Quốc gia Iran, lãnh tụ tối cao và lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran đã đặt ra chương trình nghị sự về chính sách đối ngoại của nước này”.
Liệu có sự khác biệt tại chính trường Iran?
Sự ra đi của ông Raisi và Amirabdollahian có thể kéo theo một số thay đổi tại chính trường Iran. Nhưng hiện chính trường nước này đang được điều hành bởi các phe phái chính trị bảo thủ và theo đường lối cứng rắn, và nếu có bất kỳ cuộc tranh giành quyền lực nào xảy ra thì nhiều khả năng nó sẽ xảy ra giữa các phe phái này chứ không phải do các nhà cải cách.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran đã liên tục phát triển mạnh mẽ hơn kể từ khi các nhà cải cách và ôn hòa bị xa lánh sau sự sụp đổ của thỏa thuận hạt nhân và việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran.
Kể từ năm 2021, đã có nhiều nhân sự thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran được bổ nhiệm và ông Mokhber khó có thể đảo ngược xu hướng này. Lần bổ nhiệm quan trọng gần đây nhất diễn ra vào tháng 5/2023, khi chỉ huy lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Ali Akbar Ahmadian được chọn làm thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran.
Sức ảnh hưởng của Iran tại Trung Đông sẽ thế nào?
Sự hỗ trợ ngày càng tăng của Iran đối với “trục kháng chiến” gồm các nhóm chính trị và quân sự, như Hezbollah ở Lebanon, Nhóm kháng chiến Hồi giáo ở Iraq và Houthi ở Yemen - một chính sách chiến lược đã kéo dài hàng thập kỷ - sẽ không thay đổi sau cái chết của ông Raisi.
Người kế nhiệm ông Raisi sẽ chịu trách nhiệm phát triển hình ảnh công chúng hiệu quả về sự hợp tác và hỗ trợ cho các thành viên của trục trong khi duy trì liên lạc với Mỹ và châu Âu.
Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cuộc chiến Israel - Hamas ở Gaza đang đe dọa an ninh khu vực và đặt Iran cùng các lực lượng uỷ nhiệm vào thế đối đầu trực diện với Israel cùng các đồng minh.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck Soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee.
Không giống như truyền thống, năm nay, một nhóm ông già Noel tại thủ đô Argentina đã đổi xe trượt tuyết của họ lấy một đoàn xe máy đi phát quà, nhằm mang lại niềm vui và không khí lễ hội cho trẻ em tại các bệnh viện trên khắp thành phố.
Lễ hội Băng Tuyết Cáp Nhĩ Tân lần thứ 26 chính thức khai mạc vào cuối tuần qua tại thủ phủ tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc, mở ra một thế giới trải nghiệm kỳ diệu như trong mơ dành cho du khách trong nước và quốc tế.
Một chiếc trực thăng đã đâm vào một bệnh viện ở phía tây nam Thổ Nhĩ Kỳ vào Chủ nhật, khiến bốn người thiệt mạng, gồm hai phi công, một bác sĩ và một nhân viên trên máy bay. Không có ai bên trong tòa nhà hoặc trên mặt đất bị thương.
Cảnh sát Nigeria ghi nhận đã có ít nhất 13 người thiệt mạng trong hai vụ giẫm đạp nhận quà từ thiện tại nước này, đa số các nạn nhân là phụ nữ và trẻ em.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết, nước này đang đàm phán với Nga và Ukraine về giải pháp duy trì trung chuyển khí đốt qua Ukraine, đồng thời khẳng định Budapest không muốn từ bỏ tuyến đường này.
Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck-soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ áp đặt thêm thuế quan với Liên minh châu Âu nếu lục địa già không tăng cường mua dầu khí của Mỹ.
Ukraine đang đưa những chiếc xe tăng Abrams cuối cùng tới tỉnh Kursk của Nga khi Moskva tăng tốc phản công dồn dập trong thời gian qua.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký phê chuẩn thành luật - dự luật cấp ngân sách cho Chính phủ liên bang đến giữa tháng 3/2025, tránh được nguy cơ phải đóng cửa một phần chỉ vài ngày trước dịp lễ Giáng sinh.
Truyền thông Đức cho biết nghi phạm bị cáo buộc trong vụ lao xe vào đám đông ở một khu chợ Giáng sinh ở thành phố Magdeburg, đông bắc nước này, là Taleb Al Abdulmohsen, một công dân Ả Rập Xê-út. Đáng chú ý, nghi phạm là một bác sĩ tâm lý được đánh giá cao về chuyên môn.
Viện Thống kê và nghiên cứu kinh tế quốc gia Pháp vừa công bố số liệu cho thấy nợ công của nước này tiếp tục tăng trong quý III/2024.
Tờ Financial Times dẫn nguồn thạo tin khẳng định Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump vừa thay đổi yêu cầu với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), trong đó yêu cầu các quốc gia thành viên của khối tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, gấp 2,5 lần so với mức hiện tại là 2%.
Tại Slovenia, hang động đá vôi Postojna là một điểm đến không thể bỏ lỡ mỗi dịp Giáng sinh. Đến với hang động này, du khách sẽ được chiêm ngưỡng khung cảnh chúa Giesu ra đời.
Hàng chục nghìn người biểu tình phản đối Tổng thống Yoon Suk Yeol vừa tổ chức mít tinh và diễu hành ở trung tâm Seoul, một tuần sau khi Tổng thống Hàn Quốc bị kiến nghị luận tội vì lệnh thiết quân luật hồi đầu tháng này.
Trước tình trạng khoai tây đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao và biến đổi khí hậu, các nhà khoa học tại Trung Quốc - nước sản xuất khoai tây lớn nhất thế giới - đang nỗ lực nghiên cứu giống khoai tây chịu nhiệt, nhằm bảo vệ nguồn cung cấp lương thực.
Nhà chức trách Nga vừa cho biết Ukraine phóng máy bay không người lái (UAV) chứa thuốc nổ tấn công thành phố Kazan của Nga, cách biên giới Ukraine hơn 1.000 km, gây thiệt hại cho một số công trình.
Hãng tin Tass ngày 21/12 cho biết, chuyên gia quân sự Andrey Marochko đã nói với hãng tin này rằng lực lượng Nga đang kiểm soát hơn một nửa thành phố Chasov Yar ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk .
Quân đội Israel thừa nhận đã không thể đánh chặn một "vật thể bay" được phóng từ Yemen tới Tel Aviv, làm ít nhất 16 người bị thương.
Phe đối lập Syria tuyên bố muốn đóng góp vào hòa bình khu vực sau cuộc gặp lịch sử giữa lãnh đạo Ahmed al-Sharaa và phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Damascus.
Con số cập nhật mới nhất cho thấy, có 5 người thiệt mạng, bao gồm một trẻ em và ít nhất 200 người bị thương sau khi chiếc xe BMW lao vào đám đông tại chợ Giáng sinh Magdeburg của Đức.
Ngày 21/12, một vụ tai nạn nghiêm trọng giữa một xe buýt chở khách và một xe tải trên đường cao tốc tại Brazil đã khiến ít nhất 30 người tử vong.
Khắp mọi nơi trên thế giới đang tưng bừng đón Giáng sinh năm 2024 với nhiều màu sắc và ánh sáng tràn ngập khắp nơi. Nhiều thành phố trên thế giới đã trang hoàng đường phố, tổ chức nhiều sự kiện thú vị để chào đón một mùa Giáng sinh và năm mới với mong ước hòa bình và hạnh phúc.
Sau Hạ viện, Thượng viện Mỹ hôm nay 21/12, đã thông qua dự luật ngân sách ngắn hạn nhằm duy trì hoạt động của chính phủ liên bang tới tháng 3 năm sau.
Tư lệnh Tình báo quốc phòng Hàn Quốc, Thiếu tướng Moon Sang Ho đã bị bắt giữ ngày 20/12, với cáo buộc đóng vai trò quan trọng trong việc ban bố thiết quân luật đêm 3/12.
Công đoàn IG Metall thông báo đã đạt được bước đột phá trong cuộc đàm phán thương lượng tập thể với Volkswagen. Theo đó, thỏa thuận này sẽ ngăn chặn việc đóng cửa các nhà máy và sa thải nhân viên.
Chính quyền Croatia cho biết có kế hoạch tổ chức quốc tang vào hôm nay (21/12) cho các nạn nhân của vụ tấn công bằng dao chưa từng có tại một trường học ở thủ đô Zagreb.
Chính phủ Nhật Bản cho hay, nước này sẽ cung cấp vaccine đậu mùa khỉ cho Cộng hòa dân chủ Congo và đã cử một đoàn chuyên gia y tế đến thực địa để khảo sát cách tiến hành tiêm chủng. Động thái này nhận được sự hoan nghênh từ Tổ chức Y tế thế giới và cộng đồng quốc tế.
Một đoàn gồm 120 binh sĩ Pháp đã rời Chad vào ngày 20/12, đánh dấu sự khởi đầu cho cuộc rút quân của Pháp khỏi một trong những thuộc địa cuối cùng mà Pháp vẫn duy trì sự hiện diện quân sự.
Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier cho biết, vào ngày 27/12 tới, ông sẽ ra quyết định liệu có giải tán quốc hội hay không.
Nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới đã chia sẻ những nội dung trên mạng xã hội nhằm gửi lời chia buồn về vụ tấn công khủng bố kinh hoàng tại chợ Giáng sinh ở thành phố Madeburg của Đức, khiến hơn 60 người thương vong.
Ngày 20/12, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã công bố 12 thay đổi trong Nội các, theo đó đưa vào 8 bộ trưởng mới và chuyển đổi vị trí của 4 bộ trưởng cũ. Đây được coi là một trong những đợt cải tổ Nội các lớn nhất kể từ khi ông Trudeau lên nắm quyền cách đây 9 năm.
Một đối tượng đã lái xe đâm vào đám đông ở chợ Giáng sinh Magdeburg, miền đông nước Đức, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng và 60 người bị thương. Các quan chức địa phương xác nhận đây là một vụ tấn công khủng bố.
Với tỷ lệ phiếu áp đảo 366 phiếu ủng hộ trên 34 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật chi tiêu sửa đổi để không đẩy chính phủ Mỹ rơi vào tình cảnh phải đóng cửa một phần.
Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ ở Trung Đông ngày 20/12 thông báo đã tiêu diệt một thủ lĩnh của Tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) trong một cuộc không kích ở Syria.
Ngày 20/12, một xe ô tô đã lao vào một khu chợ Giáng sinh ngoài trời đông đúc ở thành phố Magdeburg, miền Đông nước Đức, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng và hơn 60 người khác bị thương. Chính quyền địa phương gọi đây là một vụ tấn công khủng bố.
Công ty khởi nghiệp Energy Miner của Bavaria (Đức) đã phát triển một công nghệ tiên tiến nhằm khai thác thủy điện theo cách mới mà không cần xây đập hoặc đổ bê tông. Công ty này đang mong muốn hướng đến một cuộc cách mạng về thủy điện.
Từ một vườn thú, BuinZoo tại thủ đô Santiago (Chile) đã bắt đầu quá trình chuyển đổi thành công viên sinh thái, hướng đến mục tiêu bảo tồn toàn bộ hệ sinh thái.
Tháng 1/2025, Bỉ sẽ trở thành quốc gia đầu tiên thuộc EU cấm bán thuốc lá điện tử dùng một lần, nhằm ngăn chặn tình trạng trẻ em lạm dụng thuốc lá điện tử, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực của thuốc lá điện tử đối với môi trường.
Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây khẳng định, Nga đã đạt được các mục tiêu của mình tại Syria, bác bỏ những tuyên bố cho rằng sự sụp đổ của chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad sẽ làm yếu đi sức mạnh của Nga.
Dự báo từ nhà sản xuất máy bay châu Âu Airbus cho biết, thị trường dịch vụ hàng không dân dụng của Trung Quốc sẽ trở nên lớn nhất thế giới trong vòng hai thập kỷ tới, với giá trị thị trường gần gấp ba lần so với hiện tại.
Tổng thống Joe Biden vừa đặt ra mục tiêu đầy tham vọng: giảm khí thải nhà kính của Mỹ hơn 60% vào năm 2035, trong nỗ lực bảo vệ di sản chống biến đổi khí hậu của mình.
Theo một tuyên bố từ quân đội Iraq, nước này đã gửi gần 2.000 binh lính Syria trở về quê hương vào ngày 19/12, sau khi họ tìm kiếm nơi trú ẩn tại Iraq trong cuộc tấn công của các lực lượng đối lập nhằm lật đổ cựu Tổng thống Bashar al-Assad vào đầu tháng này.
Ủy ban châu Âu (EC) khẳng định sẵn sàng thảo luận với chính quyền của ông Donald Trump về việc làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng.
Hơn 10 năm sau khi một trong những bí ẩn hàng không lớn nhất thế giới xảy ra, ngày 20/12, Bộ trưởng Giao thông Malaysia tuyên bố, quốc gia này sẽ tiếp tục tìm kiếm máy bay MH370 mất tích của Malaysia Airlines.
Thủ tướng Anh Keir Starmer thuộc đảng Lao động, sau khi giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử hồi tháng 7 đã đưa ra một chương trình nghị sự nhiều tham vọng cả về đối nội và đối ngoại, nhằm đưa nước Anh thoát khỏi tình trạng hỗn loạn và trì trệ dưới thời chính phủ đảng Bảo thủ, thúc đẩy nền kinh tế của Anh tăng trưởng trở lại. Tuy nhiên, sau hơn 5 tháng nhậm chức, kết quả thực hiện vẫn chưa được như kỳ vọng.
0