Vì sao Israel run sợ trước Tòa án hình sự quốc tế?

Israel từ lâu đã bị cáo buộc dựa vào sự ủng hộ của Mỹ và phương Tây nên không hề bị trừng phạt, cho dù họ hành động như thế nào trên vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng. Tuy nhiên, một loạt thông tin trên báo chí gần đây ở Israel cho thấy các quan chức Israel có thể rất lo lắng rằng tình thế đã thay đổi.

Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) được cho là đang lên kế hoạch buộc tội các nhân vật chính trị và quân sự hàng đầu của Israel về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người ở Gaza.

Truyền thông Israel đưa tin lệnh bắt giữ có thể được ban hành ngay trong tuần này và Israel đã đề nghị Mỹ gây áp lực để ngăn cản tòa án ban hành lệnh này.

Theo hãng tin Reuters, ICC đã nói chuyện với các nhân viên y tế ở Gaza để hỏi về các tội ác chiến tranh có thể xảy ra, khiến người ta càng tin rằng lệnh bắt sắp được ban hành.

Tòa án Hình sự quốc tế

Vào tháng 3 năm 2021, một cuộc điều tra của ICC về hành vi của Israel ở Gaza cũng như Bờ Tây và Đông Jerusalem bị chiếm đóng kể từ năm 2014 đã được khởi động, dưới sự chỉ đạo của cựu Công tố viên ICC Fatou Bensouda.

Thủ tướng Israel Netanyahu có thể sắp bị ICC trtuy nã.

Vào tháng 11 năm ngoái, Bangladesh, Bolivia, Comoros, Djibouti và Nam Phi đã kiện hành vi của Israel ra tòa một lần nữa, dẫn đến việc Công tố viên hiện tại Karim Khan tuyên bố rằng cuộc điều tra đang diễn ra đã được mở rộng để bao gồm cả bạo lực kể từ khi cuộc chiến mới nhất của Israel ở Gaza bắt đầu vào tháng 10. Một tháng sau, trong chuyến thăm Bờ Tây và Israel, ông Karim Khan cho biết tòa án sẽ điều tra tội ác của cả Israel và Hamas kể từ ngày 7 tháng 10.

Tại sao một cuộc điều tra đã được tiến hành trong ba năm lại đột ngột khiến Israel lo ngại như vậy?

Mối quan hệ Israel và ICC

Israel không phải là bên ký kết Quy chế Rome, hiệp ước thành lập Tòa án Hình sự quốc tế ICC, và do đó, không công nhận thẩm quyền của ICC và Mỹ cũng vậy. Thông thường, điều đó có nghĩa là tòa án không thể điều tra Israel; tuy nhiên, quyền tài phán của tòa mở rộng đối với các tội ác được thực hiện bởi một quốc gia thành viên hoặc trên lãnh thổ của một trong các quốc gia thành viên. Palestine đã được kết nạp làm thành viên vào năm 2015.

Do đó, tòa án có quyền điều tra các tội ác nghiêm trọng và ban hành lệnh bắt giữ đối với bất kỳ ai - kể cả binh lính và quan chức Israel - có liên quan đến việc gây ra tội ác tàn bạo ở Bờ Tây hoặc Gaza.

Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant

Theo các hãng tin Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và Tham mưu trưởng quân đội Herzi Halevi đều có thể nhận được lệnh bắt giữ trong những ngày tới, điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự nghiệp chính trị và quân sự của họ.

Tham mưu trưởng quân đội Herzi Halevi

Tuần trước, ông Netanyahu cho biết trên mạng xã hội rằng Israel sẽ "không bao giờ chấp nhận bất kỳ nỗ lực nào của ICC nhằm làm suy yếu quyền tự vệ vốn có của họ".

Các chuyên gia pháp lý nói với Al Jazeera rằng bất kỳ cáo trạng nào cũng sẽ liên quan đến việc Israel bỏ đói dân thường ở Gaza và quyết định của Hamas bắt giữ người Israel trong các cuộc tấn công bất ngờ của họ vào ngày 7 tháng 10.

Adil Haque, giáo sư luật tại Đại học Rutgers ở New Jersey, cho biết: “hai cáo buộc này dễ truy ra lãnh đạo cấp cao nhất (của cả hai bên)”.

Cuộc chiến của Israel ở Gaza đã giết chết gần 35.000 người Palestine, khiến vùng đất này đứng bên bờ vực nạn đói và khiến gần như toàn bộ hơn 2 triệu người dân sống ở đó phải rời bỏ nhà cửa.

Israel có thể bị cáo buộc dùng lương thực làm vũ khí.

Israel đã biện hộ hành vi của mình trong cuộc chiến với lý do tự vệ sau cuộc tấn công do Hamas phát động vào ngày 7 tháng 10 nhằm vào miền nam Israel, làm 1.139 người chết và bắt giữ khoảng 250 người.

Israel kể từ đó đã phải đối mặt với cáo buộc diệt chủng tại Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), tòa án cao nhất của Liên hợp quốc, giống như ICC, có trụ sở tại The Hague.

Các chuyên gia tin rằng cáo trạng của ICC có thể làm suy yếu thêm tính hợp pháp của cuộc chiến của Israel ở Gaza và làm phức tạp thêm mối quan hệ đặc biệt của nước này với các đồng minh châu Âu là thành viên của Quy chế Rome.

Hugh Lovatt, chuyên gia chính sách cấp cao và chuyên gia về Israel-Palestine của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, cho rằng: “đây sẽ là một thời điểm quan trọng đối với chính ICC, đối với Israel và quan trọng không kém đối với các đồng minh của Israel”.

Hậu quả chính trị

Trong số ba người được coi là đối tượng có thể bị ICC ban lệnh bắt giữ, ông Netanyahu sẽ phải đối mặt với tình thế khó x nhất. Ông đang đấu tranh cho sự nghiệp chính trị của mình khi phải ra tòa vì tội tham nhũng và vì những sai sót về an ninh đã dẫn đến vụ tấn công ngày 7 tháng 10.

Với tư cách là nguyên thủ quốc gia, ông có thể bị cấm đến thăm Liên minh châu Âu. Về mặt lý thuyết, khi ông đến châu Âu, tất cả các quốc gia thành viên bắt buộc phải bắt giữ ông theo nghĩa vụ được quy định trong Quy chế Rome.

“Có 120 thành viên (của ICC) về nguyên tắc sẽ có nghĩa vụ bắt giữ họ nếu họ bước chân vào những quốc gia đó, và có lập luận rằng bất kỳ quốc gia nào – cho dù không phải là thành viên của tòa án – đều có thể bắt giữ họ”.

Tiêu chuẩn kép

Theo Lovatt, lệnh bắt giữ của ICC đối với các quan chức Israel có thể có ý nghĩa rõ ràng đối với các đồng minh châu Âu của Israel, những người sẽ buộc phải cân bằng mối quan hệ đặc biệt của họ với Israel với sự ủng hộ bề ngoài của họ đối với trật tự dựa trên quyền quốc tế.

“Nếu họ bao che cho Israel một lần nữa, thì điều đó sẽ càng nhấn mạnh – trong mắt nhiều quốc gia khác ở Nam bán cầu – rằng phương Tây đang áp dụng tiêu chuẩn kép một cách rõ ràng, và điều đó sẽ làm suy yếu… trật tự luật pháp quốc tế".

Có khả năng các đồng minh thân cận của Israel cũng có cam kết với ICC, như Pháp, Đức và Anh, nhưng vẫn từ chối bắt giữ các nhà lãnh đạo Israel bị truy tố đến thăm đất nước của họ.

Một động thái như vậy sẽ gây tổn hại đến uy tín toàn cầu của tòa án, nhưng nó sẽ không phải là chưa từng có. Năm 2009, ICC đã truy tố Omar al-Bashir, cựu tổng thống Sudan, vì tội ác chiến tranh, nhưng các quốc gia châu Phi từ chối tuân thủ lệnh bắt giữ của ICC.

Tuy nhiên, châu Âu có thể giáng cho tòa án một đòn chí mạng nếu từ chối tuân thủ lệnh bắt giữ của ICC đối với các quan chức Israel. Điều đó có thể đặt ra tiền lệ là các bên ký kết Quy chế Rome có thể bác bỏ lệnh bắt giữ của ICC hoặc rút khỏi tòa án. Đó sẽ là một cuộc khủng hoảng lớn đối với Tòa án Hình sự quốc tế.

User
Ý KIẾN

Chỉ còn 5 ngày nữa là đến ngày bầu cử Tổng thống Mỹ 2024. Cuộc bầu cử năm nay chứng kiến không ít điểm khác biệt so với những lần bầu cử trước đây.

Tây Ban Nha đang hứng chịu một trong những trận lũ quét nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ qua, khi lượng mưa bằng cả 1 năm trút xuống nhiều khu vực tại tỉnh Valencia, khiến ít nhất 95 người thiệt mạng.

Với 187 phiếu thuận, 2 phiếu chống và 1 phiếu trắng, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết kêu gọi Mỹ chấm dứt sự phong tỏa kinh tế, thương mại và tài chính mà Washington áp đặt đối với Cuba trong nhiều năm qua.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố Washington sẵn sàng hỗ trợ Hàn Quốc bằng cả năng lực phòng thủ tên lửa thông thường, hạt nhân và phi hạt nhân tiên tiến của Mỹ.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 31/10 cho biết nhóm tác chiến phía Đông của Nga đã kiểm soát khu định cư Yasnaya Polyana ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR).

Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc – ông Vassily Nebenzia khẳng định hợp tác giữa Nga và Triều Tiên không vi phạm luật pháp quốc tế cũng như không nhằm chống lại nước thứ ba.

Sáng 31/10, Nhật Bản cùng Hàn Quốc và Mỹ đã lên án vụ phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) mới nhất của Triều Tiên, cho rằng hành động này vi phạm nhiều nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Theo hãng tin Yonhap, ngày hôm nay 31/10, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết nước này đã công bố danh sách các mặt hàng sử dụng để phát triển tên lửa đạn đạo nguyên liệu rắn phải giám sát xuất khẩu.

Theo chính quyền địa phương, ngày 31/10, một vụ hỏa hoạn đã xảy ra ở quận Vũ Hầu thuộc thành phố Thành Đô, miền Tây Nam Trung Quốc, khiến hơn 20 người phải nhập viện.

Lưu lượng xe gia tăng để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân là điều tất yếu, nhưng đi cùng với đó, không khí ô nhiễm. Do đó, tại các nước phát triển, vùng phát thải thấp và vùng không phát thải đã được lập ra để cải thiện chất lượng không khí.

Một chiếc moto điện do châu Phi sản xuất, đã hoàn thành hành trình lịch sử dài 6.000 km trong vòng 17 ngày và chỉ sử dụng năng lượng mặt trời.

Những cây đàn piano lớn, thường chỉ có mặt tại các khán phòng lớn hoặc nhạc viện, thì nay đã được đặt tại một số địa điểm mang tính biểu tượng ở thủ đô Madrid của Tây Ban Nha để bất cứ ai cũng có thể chơi đàn và chia sẻ tình yêu âm nhạc của họ với công chúng.

Tại nhà hát hoà nhạc Malmo Live, Thụy Điển, lần đầu tiên một robot đã chơi đàn cello cùng dàn nhạc giao hưởng trong buổi ra mắt tác phẩm mới. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử âm nhạc, một robot tham gia biểu diễn cùng một dàn nhạc giao hưởng thực thụ.

Theo dự báo của toàn bộ 111 chuyên gia kinh tế tham gia cuộc khảo sát của Reuters, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) dự kiến sẽ giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản vào ngày 7/11 tới.

Virus đậu mùa khỉ đang gây ra mối lo ngại mới ở Trung Phi khi chủng clade Ia, vốn chỉ lây từ động vật sang người, đang có xu hướng tiến hóa cho thấy khả năng lây truyền liên tục từ người sang người

Ngày 31/10, siêu bão Kong-rey đã đổ bộ vào Đài Loan (Trung Quốc) với tốc độ gió tối đa lên tới 184 km/h, gây ra những con sóng cao tới 10m và buộc hàng nghìn người phải đi sơ tán. Ít nhất 1 người thiệt mạng, 73 người bị thương trong các điều kiện thời tiết cực đoan do bão gây ra.

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày 30/10 đã tiến hành một cuộc họp về các thông tin gần đây cho hay, Triều Tiên đã triển khai hàng nghìn quân đến để giúp Nga trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Nội chiến ở Sudan đã khiến hơn 14 triệu người (tương đương khoảng 30% dân số nước này) phải di tản kể từ khi giao tranh nổ ra cách đây hơn một năm.

Theo thống kê, hơn 57,5 triệu cử tri Mỹ đã đi bỏ phiếu bầu tổng thống khi chỉ còn 6 ngày nữa là đến thời điểm tổng tuyển cử.

Tại trụ sở Quốc hội Anh, ngày 30/10, Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves đã công bố gói ngân sách mùa thu - gói ngân sách đầu tiên của Chính phủ Công đảng sau khi trở lại nắm quyền vào tháng 7/2024.

Hãng CNN ngày 30/10 dẫn nguồn tin cấp cao cho biết, Iran sẽ trả đũa cuộc không kích của Israel vào Iran diễn ra hôm 26/10, trước ngày bầu cử Tổng thống Mỹ (5/11).

Liên quan đến vụ phóng tên lửa vào sáng nay (31/10) của Triều Tiên, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc và Bộ Quốc phòng Nhật Bản đều nghi ngờ đây là vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) mà giới chức Hàn Quốc đã cảnh báo trước đó.

Vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) đã ngừng mọi hoạt động thiết yếu trước khi siêu bão Kong-rey đổ bộ.

Người dân Iran sẽ sớm được sở hữu iPhone 14, 15 và 16 sau khi nhà chức trách dỡ bỏ lệnh cấm bán các mẫu điện thoại thông minh mới của tập đoàn công nghệ Mỹ Apple.

Siêu bão Kong-rey (Leon) đang tiến về châu Á với sức gió kinh hoàng gần 230 km/h và Đài Loan (Trung Quốc) đang gấp rút chuẩn bị đón bão.

Tây Ban Nha ngày 30/10 đã thông báo quốc tang trong 3 ngày để tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng sau trận lũ quét nghiêm trọng nhất trong vòng 30 năm qua.

Thủ tướng tạm quyền Liban Najib Mikati khẳng định, Chính phủ nước này đang nỗ lực hết sức để có thể đạt được một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah trong ít giờ hoặc ít ngày tới.

Tình trạng xung đột cũng như chi phí gia tăng đã khiến nhiều em nhỏ ở Sudan phải gác lại việc học. Trước thực trạng đó, một trường học ở Sudan đã giúp nhiều trẻ em muốn tiếp tục đi học được tiếp tục giấc mơ của mình.

McDonald's đang phải đối mặt với vụ kiện tập thể của người tiêu dùng Mỹ, xuất phát từ đợt bùng phát vi khuẩn E.coli liên quan đến hành tây có trong bánh mỳ kẹp thịt bò Quarter Pounders của chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh này.

Con tàu độc đáo của Hải quân Mỹ RV Flip dùng để thu thập dữ liệu về các hiện tượng vật lý trong đại dương, bao gồm nghiên cứu về sóng âm, sóng biển đã được lên kế hoạch cải tiến để đưa vào hoạt động trở lại.

Không chấp nhận kết quả phán quyết về điều tra chống trợ cấp đối với xe điện của EU, Trung Quốc đã đưa vụ việc ra cơ chế giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để khởi kiện.

Theo báo cáo của The Conference Board công bố ngày 29/10, chỉ số lòng tin người tiêu dùng Mỹ đã tăng mạnh từ mức 99,2 điểm của tháng 9 lên 108,7 điểm trong tháng 10, đánh dấu mức tăng lớn nhất kể từ tháng 3/2021.

Ukraine đang có kế hoạch huy động thêm 160.000 quân trong bối cảnh Nga đang giành được nhiều thắng lợi quân sự ở mặt trận phía Đông.

Ứng cử viên đảng Dân chủ - Phó Tổng thống Kamala Harris và ứng cử viên đảng Cộng hòa - cựu Tổng thống Donald Trump đã chính thức khép lại chiến dịch vận động tranh cử với các thông điệp khác nhau nhằm thu hút nhóm cử tri còn do dự.

Ngày 30/10, lực lượng vũ trang Nga đã giành quyền kiểm soát thành phố Selydove thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng.

Tân thủ lĩnh Hezbollah Naim Qassem, hôm nay 30/10, tuyên bố sẽ tiếp tục kế thừa đường lối của người tiền nhiệm Hassan Nasrallah, người đã thiệt mạng trong chiến dịch quân sự của Israel hồi tháng 9.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đệ trình lên Quốc hội nước này dự luật kéo dài lệnh thiết quân luật và tổng động viên trong 90 ngày, kể từ ngày 10/11.

Theo tờ Kyiv Independent, các nhà điều hành hệ thống truyền tải điện của Liên minh châu Âu (EU) sẽ tăng công suất xuất khẩu điện sang Ukraine và Moldova thêm 400 megawatt, lên 2,1 gigawatt, bắt đầu từ ngày 1/12 tới.

Các nhà lập pháp Hàn Quốc cho biết Triều Tiên đã đặt một bệ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) vào vị trí sẵn sàng, đồng thời cảnh báo Bình Nhưỡng có thể sẽ phóng tên lửa này vào khoảng thời gian diễn ra bầu cử Tổng thống Mỹ.

Hàng loạt quốc gia trên thế giới tiếp tục bày tỏ phản đối mạnh mẽ trước việc Israel “cấm cửa” Cơ quan Liên hợp quốc về người tị nạn Palestine (UNRWA) bởi là “tiền lệ nguy hiểm”, đi ngược lại hiến chương Liên hợp quốc và vi phạm nghĩa vụ của Tel Aviv theo luật pháp quốc tế.

Hội chợ trò chơi điện thử lớn nhất Paris đã được tổ chức tại trung tâm triển lãm Porte de Versailles, giới thiệu những phiên bản trò chơi cho dịp cuối năm nay và năm 2025 của các công ty games hàng đầu thế giới.

Hơn 300 người yêu thích bí ngô ở miền Bắc nước Bỉ đã tham gia cuộc đua thuyền bí ngô truyền thống tại thị trấn Kasterlee. Cuộc đua bắt đầu vào năm 2008 khi các nông dân địa phương muốn tìm ra cách khác để giải trí với những quả bí ngô khổng lồ.

Ít nhất 51 người đã thiệt mạng trong trận lũ quét tại vùng Valencia, miền Đông Tây Ban Nha, sau những trận mưa xối xả ngày 29/10, khiến nhiều tuyến đường và thị trấn ngập trong nước.

Rạng sáng 30/10, Trung Quốc thông báo đã phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu 19 mang theo 3 phi hành gia lên trạm vũ trụ Thiên cung.

Ngày 29/10, Netflix thông báo rằng Phó Chủ tịch Chính sách Công Toàn cầu Dean Garfield và Giám đốc Truyền thông Rachel Whetstone sẽ rời khỏi công ty

Bữa ăn giá trị giúp McDonald's Mỹ tăng trưởng doanh số trong quý III, nhưng đợt bùng phát E. coli liên quan đến bánh Quarter Pounder có thể làm suy giảm đà phục hồi vào cuối năm.