'Viễn ca' một khúc, dặm trường Thanh qua

Dấu ấn mới trong lĩnh vực thi ca của Nguyễn Tiến Thanh - một người vừa giã từ nghiệp làm báo để chuyển sang làm Chủ tịch Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, khiến Chủ tịch Hội Nhà văn VN Nguyễn Quang Thiều không khỏi bất ngờ.

“Tôi đã sinh hoạt trong một câu lạc bộ thơ với Tiến Thanh từ năm anh còn là một sinh viên. Tôi cứ nghĩ rằng với công việc quản lý báo chí nhiều bận rộn, anh đã rời bỏ thi ca. Nhưng không. Đến một ngày, anh đã xuất hiện trở lại. Thực ra đúng hơn là xuất hiện trong một tinh thần khác, một giai đoạn khác, một nhịp độ khác.” – Nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều tiết lộ trong sự kiện ra mắt tập thơ mới nhất của Nguyễn Tiến Thanh mang tên “Viễn ca”, vào sáng 28/8 tại Hà Nội.

Tập thơ khởi đầu thời kì xuất bản sau 30 năm làm báo của Nguyễn Tiến Thanh mang một giá trị đặc biệt với tác giả và độc giả yêu thơ anh.

“Viễn ca” là tập thơ thứ 3 của Nguyễn Tiến Thanh, sau 2 tập thơ “Chiều không tên như vết mực giữa đời”, và “Loạn bút hành”. Nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh xem “Viễn ca” như là một chặng đường mà con người đã đi qua trong hành trình số phận của mình. Trên chặng đường đó, chúng ta có thể bắt gặp rất nhiều phong cảnh, và Tiến Thanh ghi lại những phong cảnh trong chặng hành trình cuộc đời của ông, bằng ngôn từ, và bằng cảm xúc.

Nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh ngẫu hứng đọc bài “Guitar” trong tập “Viễn ca” mới ra mắt.

“Thơ của tuổi U60 khác với tuổi 20. Hai tập thơ trước thì có tập tôi viết từ thời sinh viên, một tập khác thì nối tiếp những cảm hứng mình viết từ thời sinh viên. Sau đó mình bỏ thơ cũng đã gần 30 năm và đến 5,6 năm gần đây mới quay lại. “Viễn ca” vì thế chính là ghi chép của một chặng hành trình của thời gian gần đây, của một người trung niên từng trải, rất khác so với thời thanh niên.”

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều ví von quá trình sáng tác của Nguyễn Tiến Thanh giống như một dòng sông chảy trên đồng bằng, chợt biến mất trong những dãy núi, hay dưới lòng sâu, và cuối cùng lại hiện ra ở phía bên kia, với nhịp điệu khác, chiều kích khác. Hóa ra không phải thơ ca biến mất, hay Nguyễn Tiến Thanh biến mất, mà chẳng qua ông phải đi qua một đoạn nào đó trong đường hầm của đời sống này, để cuối cùng hiện ra với một tinh thần khác, một vẻ đẹp khác.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều (ngoài cùng bên phải) có tới 2 liên tưởng thú vị về Nguyễn Tiến Thanh (đứng cạnh)

Tôi (PV) thì lại thích hình ảnh liên tưởng khác mà nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều chia sẻ ngay sau đó: “Tôi cũng nghĩ đến hình ảnh một cây trầm, rằng lá vẫn vậy, cây vẫn vậy, nhưng càng ngày bên trong ruột cây, nó làm nên trầm tích lũy. Tiến Thanh đi qua cuộc đời này, những buồn vui, những được mất, những cảm hứng. Và với con mắt mở rộng để nhìn thế gian này, nhìn đời sống này, nó đã mang lại cho anh những trải nghiệm, tích lũy. Vẫn phong cách đó, sự lãng mạn, phiêu lưu đó,… nhưng mỗi một ngày, thơ Tiến Thanh mang một thông điệp lớn hơn.”

PGS.TS Phùng Gia Thế từng nhận xét: “Thơ Nguyễn Tiến Thanh trước hết là kiểu thơ dành cho những người lãng mạn, yêu kỷ niệm, yêu những ngày tháng cũ. Tiến Thanh say mà tỉnh. Chất lãng mạn, lãng du không khiến những suy tư nhân thế và trách nhiệm công dân của anh khuất lấp. Nhưng Tiến Thanh cũng tỉnh mà say. Bởi có lẽ, thơ mãi mãi là chân trời huyễn mộng để anh được sống tận cùng với bản lai diện mục của mình.”

Giọng điệu chủ đạo trong thơ Nguyễn Tiến Thanh là buồn. Đến với “Viễn ca”, tinh thần ấy vẫn không thay đổi: thơ chính là một nơi náu trú của cảm xúc, đặc biệt là nỗi buồn. Hãy thử đọc vài đoạn trong bài “Dạ ca”:

“...Gió bấc thổi oằn cong tóc mỏi

Vẽ tàn đêm dấu hỏi ngang trời

Vì sao hỡi, chớp muôn vàn gươm sắc

Nắm tay vào, nghe vết cắt ngọt sâu

Mùa thế đó, cứ mỗi lần tháng chạp

Mọc lên từ hốt hoảng mắt ai

Đêm chợt giống một khu vườn khô khát

Uống trăng suông trong run rẩy mưa phùn

Ta bỗng hiểu cách lụi tàn của cỏ

Nên chẳng hề mơ mộng cánh sen khô

Niềm vui gục trên tận cùng bóng tối

Mây trắng bay, dù đêm vẫn không màu”

Hoặc hai khổ cuối của bài thơ “Viễn ca” - bài thơ được lấy làm tên chung cho cả thi tập:

“...Ta đi rời rã cánh đồng

Lúa chưa thiếu phụ đã đòng đòng thơm

Xin dừng chân trước chiều hôm

Thắp hoàng hôn suốt một cơn say dài

Ta đi tái nhợt chân trời

Đường chưa thăm thẳm đã vời vợi mây

Xin dừng chân trước mai ngày

Viễn ca một khúc mà đày đọa nhau”

Nỗi buồn đã đem đến một không khí riêng trong thơ Nguyễn Tiến Thanh, để những người yêu thơ anh, khi đọc, tách được khỏi đời sống xô bồ.

Nguyễn Tiến Thanh viết riêng một bài thơ có nhan đề là “Hỏi buồn”, liệt kê rất nhiều buồn trên cơ thể và trong tâm não con người, cũng như rất nhiều buồn trong không gian tự nhiên và không gian đời sống: môi buồn, tóc buồn, mắt buồn, tay buồn, chân buồn, tim buồn, mưa buồn, nước buồn, sông buồn, đò buồn, biển buồn, cánh buồm buồn, giọt sương buồn... Rồi, sau khi đã thể hiện một mỹ học của nỗi buồn, nhà thơ tự đặt câu hỏi cho riêng mình, kiểu câu hỏi không cần lời giải đáp:

“Buồn là tê tái miên man?

Buồn im tháng đợi, buồn vang năm chờ?

Tình buồn, ta trót làm thơ

Ta buồn, tình có thờ ơ với buồn?

Buồn là vui giữa vô thường

Hay mê mải cuối con đường mù sương?

Một mai giã biệt nhé buồn

Còn nghe chớp bể mưa nguồn tiễn đưa...”

User
Ý KIẾN

Dù công việc khá vất vả, nhưng xưởng làm dao kéo của người thợ Hòe Thị (quận Nam Từ Liêm) vẫn luôn đỏ lửa lò mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu của người dân Hà Nội.

Tại Nhà triển lãm Hội Mỹ thuật Việt Nam, số 16 Ngô Quyền, Hà Nội đang diễn ra Triển lãm “Hành trình sống và yêu - 2024” của của nhà giáo, họa sĩ Nguyễn Thị Thúy Hường, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lĩnh Nam (quận Hoàng Mai).

Trong khuôn khổ Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức hội thảo “Du lịch văn hóa vùng Đông Bắc – khơi nguồn và phát triển”.

Chào mừng Ngày Di sản văn hoá Việt Nam 23/11, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám khai mạc Triển lãm thư pháp Thăng Long - Hà Nội với chủ đề “Hương sắc Thăng Long”.

Tiếp nối thành công từ 3 mùa lễ hội trước, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” sẽ mang đến cho công chúng những trải nghiệm khác biệt, giúp cộng đồng thêm trân trọng lịch sử, trân trọng quá khứ và khơi nguồn sáng tạo để kế thừa và tiếp nối những giá trị sáng tạo mà các thế hệ người Việt nói chung và người dân Thủ đô đã xây đắp, tạo dựng.

Tại Triển lãm ảnh “Sắc màu các dân tộc Việt Nam” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức, 200 tác phẩm của 87 tác giả đã được giới thiệu tới công chúng.

Trong tháng 11/2024, Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam tổ chức nhiều hoạt động đặc sắc với chủ đề “Về miền di sản tinh hoa và bản sắc”.

Ban nhạc Ngũ Cung được coi là nhóm nhạc tiên phong trong việc gìn giữ di sản bằng nghệ thuật âm nhạc khi chính thức ra mắt album mang tên "Di sản" vào hôm 1/11.

Chỉ còn một tuần nữa là Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 sẽ chính thức quay trở lại. Những thiết kế sáng tạo gắn với chuyển đổi số, kinh tế số ngày càng nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Bên cạnh đó, chủ trương di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp cũ ra khỏi Thủ đô cũng đã mở ra cơ hội để những cơ sở công nghiệp một thời chuyển đổi công năng.

UBND tỉnh Bình Thuận vừa ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 30 năm Ngày du lịch Bình Thuận (24/10/1995 - 24/10/2025), trong đó điểm nhấn đáng chú ý là lần đầu tiên lễ hội thanh long sẽ được tổ chức tại địa phương.

Tiếp nối thành công của lễ hội năm 2023, Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 sẽ diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 29/11 - 1/12 tại Hà Nội.

"Xuống phố 4" - triển lãm tiếp theo trong seri "Xuống phố" đã chính thức khai mạc, đánh dấu sự trở lại của họa sĩ Phạm Bình Chương.

Trong Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, một trong những nội dung được các đại biểu Quốc hội quan tâm tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV chính là làm sao để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh cho sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam cho biết, từ ngày 1 đến 30/11, đơn vị sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề "Về miền di sản tinh hoa và bản sắc" nhằm giới thiệu các hoạt động dân ca, dân vũ, ẩm thực, phong tục tập quán của đồng bào với du khách.

Nội dung số liên quan đến lịch sử đang được thế hệ trẻ khai thác rất tốt trên mạng xã hội thời gian qua. Góc nhìn trẻ trung đến từ đội ngũ tác giả, chủ yếu là học sinh - sinh viên, đã mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn, hiện đại và thú vị hơn trong việc tiếp cận lịch sử.

Sáng 1/11, Hội Nhà báo Việt Nam, Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức Tọa đàm và trưng bày chuyên đề “Nhà báo, nhà ngoại giao Lý Văn Sáu: Một tấm lòng son sắt”, kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà báo Lý Văn Sáu (5/11/1924 - 5/11/2024).

Lăng đá Quận Vân ở thôn Nỏ Bạn được xây dựng từ năm 1733. Công trình là nơi an nghỉ của Quận công Đại giang Đỗ Bá Phẩm, từng làm trấn thủ Nam Sơn thời chúa Trịnh Giang.

Từ tháng 11, cả nước diễn ra nhiều lễ hội văn hoá, du lịch độc đáo, đặc sắc, hứa hẹn sẽ thu hút nhiều khách du lịch dịp cuối năm

Qua khảo sát của đoàn Hội đồng Thủ công thế giới, làng lụa Vạn Phúc, một trong những làng nghề dệt lụa nổi tiếng bậc nhất Việt Nam với hơn 1000 năm tuổi, được đánh giá đủ yếu tố để tham gia mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu.

Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng phối hợp với HIUP Việt Nam đã tổ chức lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi vẽ tranh với chủ đề “Con của mẹ lớn khôn” 2024.

Từ sáng 1/11, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam mở cửa đón, phục vụ khách tham quan và miễn phí tham quan đến hết tháng 12/2024.

Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 hứa hẹn sẽ là một "bộ phim dã sử cổ trang" tái hiện những mốc son lịch sử huy hoàng, "giải mã" những giá trị tinh hoa rực rỡ của Cố đô Hoa Lư.

Tối 29/10, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đã khai mạc tuần lễ “Khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Sự kiện nhằm hưởng ứng Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” và phong trào “Khỏe để lập nghiệp và giữ nước".

"Chuyện phố Hàng" là tên gọi của chương trình thực cảnh nằm trong dự án xây dựng chuỗi hoạt động biểu diễn tại phố cổ Hà Nội, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di sản của khu phố cổ Hà Nội.

Qua những góc độ tiếp cận đa dạng về Trường Mỹ thuật Đông Dương giai đoạn 1925-1945, hội thảo “Trường Mỹ thuật Đông Dương: Sứ mạng lịch sử” đã thảo luận về vai trò và những đóng góp của Trường Mỹ thuật Đông Dương đến nền mỹ thuật Việt Nam, nhìn nhận những giá trị lịch sử và văn hóa của ngôi trường này trong hành trình phát triển mỹ thuật hiện đại Việt Nam.

Từ ngày 1/11 tới đây, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam được xây dựng tại phường Tây Mỗ và Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, sẽ chính thức mở cửa đón khách tham quan và miễn phí tham quan đến hết tháng 12/2024.

Tiếp nối thành công của lễ hội năm 2023, Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 diễn ra trong 3 ngày, ngày 29, 30/11 và 01/12, tại Công viên Thống Nhất, phố Trần Nhân Tông, phường Lê Đại Hành, quận Hai Bà Trưng.

Làng cổ Đường Lâm đã in hình bản đồ số Đường Lâm, với những địa điểm chủ chốt và có cả mã quét QR. Khi cầm trên tay tấm bản đồ, du khách sẽ biết làng cổ có những gì, nên tham quan những gì.

Triển lãm trưng bày và giới thiệu nghệ thuật làm Ấm Tử Sa đang diễn ra tại Nhà Triển lãm 45 Tràng Tiền, Hà Nội.

Kinh phí dành cho hoạt động bảo tồn, tu bổ, phục hồi, truyền dạy còn hạn chế; chưa có cơ chế chính sách để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Đây là một trong những điểm nghẽn cần cụ thể hóa trong luật để thu hút các nguồn lực trong bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa.

Không chỉ có bề dày truyền thống ngàn năm văn hiến, anh hùng, hòa bình và hữu nghị, Hà Nội còn là địa phương giàu có nhất cả nước về di sản văn hóa. Việc cải tạo, tu bổ và biến các di sản, di tích tại các khu phố cổ trở thành điểm du lịch đang là một trong những mục tiêu quan trọng trong quá trình phát triển công nghiệp văn hóa của Thủ đô.

Nếu như trước đây bảo tàng chỉ là một cuốn sách lịch sử đóng kín thì nay đã trở thành một cuốn phim sống động, nơi mọi người có thể tự do khám phá và trải nghiệm.

Tại xã Miền Đồi (huyện Lạc Sơn, Hòa Bình), ngày 26/10 đã diễn ra chương trình Khai mạc Lễ hội ruộng bậc thang và phiên chợ trưng bày, quảng bá, giới thiệu, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP và các sản phẩm đặc trưng các vùng miền huyện Lạc Sơn.

Lễ hội Khinh khí cầu Tràng An - Cúc Phương năm 2024 với chủ đề "Tuyệt sắc miền Cố đô" đã khai mạc ngày 26/10, tại Công viên Văn hóa Tràng An (thành phố Ninh Bình), thu hút đông đảo nhân dân và du khách đến thăm quan và trải nghiệm.

Cuộc thi “Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu - Quốc Tử Giám qua hội họa” đã thu hút nhiều bạn trẻ tham gia, mang đến những góc nhìn mới về di sản.

Tại Nhà triển lãm mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội, một triển lãm độc đáo về nghệ thuật gốm đã ra mắt công chúng Thủ đô với tên gọi "Nam Tước - Hồn của đất".

Thông qua lăng kính nghệ thuật, đặc biệt là hội họa, di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã được thổi hồn và tái hiện sống động, với những góc nhìn mới mẻ, đầy màu sắc.

UBND thành phố Hà Nội vừa có quyết định công nhận điểm du lịch làng nghề cỏ tế mây tre đan xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên.

Triển lãm giao lưu văn hoá hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc đang diễn ra tại Nhà triển lãm 45 Tràng Tiền, Hà Nội.

Tối qua, 24/10, Phó Bí thư Thành uỷ Nguyễn Văn Phong đã dự khai mạc Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề huyện Phú Xuyên năm 2024.

Với chủ đề "Non sông gấm hoa, vui xuân thái hòa", các hoạt động Tết Nguyên đán 2025 tại TP.HCM, đặc biệt là Đường hoa Nguyễn Huệ, sẽ là nơi giao hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa vẻ đẹp thiên nhiên và sự phát triển của thành phố.

Hội đồng Giám khảo quốc tế Hội đồng Thủ công thế giới đã đến khảo sát, đánh giá để xem xét công nhận làng nghề Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội, trở thành thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu.

Hội Lương thực Thực phẩm TP HCM (FFA) phối hợp cùng Hiệp hội Nước mắm truyền thống Việt Nam đã tổ chức Lễ hội nước mắm TP HCM lần 1 năm 2024 tại phố đi bộ Nguyễn Huệ

Cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 25km, xã Liên Hà, huyện Đông Anh, Hà Nội, là một trong số nhiều làng nghề chuyên sản xuất gỗ mỹ nghệ, với những người dân năng động trong phát triển kinh tế.

Tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, chiều 22/10 đã diễn ra Lễ trao giải và khai mạc trưng bày tác phẩm cuộc thi vẽ tranh Văn Miếu - Quốc Tử Giám: “Tiếng vang lịch sử”.

Sơn Tây (Hà Nội) sẽ trở thành tâm điểm của sắc đẹp và văn hóa truyền thống khi cuộc thi Hoa hậu Di sản Áo dài Việt Nam 2024 diễn ra từ ngày 22/10 đến 24/12.