Xôi chè phố cổ - món quà thi vị của Hà Nội
Trong tiết trời thu Hà Nội, một bát xôi chè là món quà tuyệt vời mà phố cổ Hà Nộidành tặng cho những tâm hồn lữ khách. Xôi chè không chỉ là món ăn, mà còn là một phần ký ức, là sợi dây kết nối giữa thực tại và quá khứ.
Phần chè hoa cau ngọt dịu, mang theo hương thơm gạo nếp quyện với nước cốt dừa béo ngậy, kích thích vị giác của người thưởng thức. Mỗi muỗng xôi đưa lên miệng, ta cảm nhận được sự mềm mịn, dẻo thơm tan chảy trong khoang miệng, mang đến cảm giác ngọt ngào đến khó tả; đưa mỗi người trở về tuổi thơ êm đềm.
Xôi chè là một món ăn đặc trưng và đậm nét thanh tao của người Hà Thành xưa. Một bát xôi chè bao gồm xôi, cụ thể là xôi vò đỗ xanh và chè. Xôi được đồ rất khéo, từng hạt béo, mềm và không dính bết lại với nhau, có màu sáng, vàng ươm, nhìn vô cùng bắt mắt. Còn chè ăn kèm là chè hoa cau, có vị thanh và mát vô cùng.
Để có những bát xôi chè thơm ngon, từ khâu chọn nguyên liệu tới khi làm món ăn, từng công đoạn được làm một cách chỉn chu, cẩn thận. Đã là xôi thì phải làm từ gạo nếp và phải đặc biệt là phải dính, phải dẻo như xôi gấc, xôi xéo, xôi ngô nhưng xôi vò lại không mang đủ đặc điểm như vậy. Hạt xôi vẫn dẻo thơm, vẫn mềm mại nhưng từng hạt tơi mịn, tách rời nhau ra. Xôi vò cũng có màu vàng như xôi xéo, nhưng không phải vàng đậm của lá nghệ mà là màu vàng nhạt của đỗ đã giã nhuyễn thái nhỏ và trộn đều vào, đó cũng là bí quyết tạo sự tơi xốp cho từng hạt xôi.
Đỗ xanh để nấu chè và cho vào xôi phải là loại đỗ hạt tiêu, tuy nhỏ nhưng vàng và thơm, hạt đầy thịt không lép. Đỗ ngâm qua đêm để hạt ngậm đủ nước, khi đồ không bị sượng. Nước sôi, người ta đặt chõ lên đồ, đỗ chín phải dùng tay miết nhẹ, hạt đỗ tơi ra là được. Một phần đỗ đã đồ để riêng rắc vào chè, phần còn lại cho vào cối giã rồi nắm thành từng nắm nhỏ.
Gạo nếp để ráo rồi rắc chút muối, xóc đều rồi cho vào chõ. Bước này người làm phải cẩn thận để một khoảng trống nhỏ giữa chõ cho hơi nước thoát lên, những hạt nếp phía dưới không bị nát. Xôi chín tới thì rải đều ra mâm, quạt cho xôi thật nguội. Để hạt xôi ngon, nhất định phải chọn được gạo nếp cái hoa vàng, hạt gạo mới. Khâu đồ xôi cũng rất quan trọng, phải canh từng hạt xôi cho chín vừa, nếu không cẩn thân xôi rất dễ bị nát.
Chén chè trong veo, lác đác trong đó là hạt đỗ vàng trên mặt bát rắc thêm một chút đỗ nữa cho bùi bùi, ăn kèm đĩa xôi vò thơm phưng phức, ngát hương hoa bưởi sao mà ngây ngất. Chè hoa cau ở đây dùng bột sắn quê đã ướp hoa bưởi, pha vào nước lạnh cho tan rồi cẩn thận lọc lại. Đường hoa mai nấu tan trong nồi, nước sôi thì từ từ đổ bát bột sắn vào khuấy đều tay, nước hơi sánh lại thì dừng để bột không bị quá già hay quá non.
Đỗ xanh rắc vào chè phải thật khéo, không chìm, không vón cục mà chỉ lơ lửng như hoa cau vàng ươm, nhẹ nhàng, tinh khiết. Khi ăn thì thêm chút dừa tươi lên trên phần xôi vò vàng thơm thật tuyệt.
Trong tiết trời sang thu của Hà Nội, vị chè thanh mát của đường phèn, hoa bưởi... làm tôn lên hương thơm, hương vị của đỗ xanh, sắn dây. Những hạt xôi dẻo tơi, căng mọng, lớp đỗ xanh bên ngoài bao quanh thơm dịu... Nhưng để trọn vị nhất phải thưởng thức xôi vò cùng chè hoa cau, hương vị hòa quyện, đan xen với nhau tạo nên một trải nghiệm đặc sắc.
Trong gia đình người Việt Nam, món xôi chè thường được các bà, các mẹ làm vào dịp lễ tết, ngày rằm, mồng một, hay dịp lễ cúng tổ tiên. Xôi chè cũng dâng lễ trong đình, chùa, miếu. Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi sáng, trưa hay tối, xôi chè đều có thể được sử dụng trong bữa ăn chính hoặc ăn phụ vào chiều, đêm khuya.
Theo quan niệm người Việt xưa, xôi chè là món ăn ngon, phù hợp với nhiều thời điểm trong năm và mang ý nghĩa tốt đẹp. Xôi vò ăn cùng chè để thể hiện sự trọn vẹn thành tâm và cầu chúc gia đình ấm no, đủ đầy. Những món xôi, chè có hương vị truyền thống, nấu theo công thức gia truyền tại quán nhỏ lâu năm ở phố cổ Hà Nội chắc chắn sẽ là một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ khi đến với Thủ đô.
Xôi vò chè đường vốn là món ăn để thưởng thức chứ không phải ăn để no. Đây là một trong những món tráng miệng trong các bữa cỗ chay, là món xôi đặc trưng chỉ có ở Hà Nội với gạo nếp, đỗ xanh, bột sắn... cách làm cầu kỳ, đòi hỏi sự khéo léo. Nguyên liệu giản đơn, nhưng qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Hà Nội sẽ trở thành một món xôi thơm ngon, thanh tao, làm vấn vương bao thực khách khi ghé thăm Hà Nội. Đây cũng là món xôi duy nhất được thưởng thức cùng chè hoa cau.
Xôi vò, chè hoa cau là một sự kết hợp tinh tế, gợi nhiều liên tưởng thi vị: Theo cách nói Hà Nội thì thưởng thức rất thanh cảnh, sự kết hợp xôi chè vừa đủ, hòa quyện. Hành động thổi xôi, nấu chè tạo nên sự gắn kết chặt chẽ về mặt cảm xúc, về mặt vị giác của con người... Nó cũng mang ý nghĩa âm dương, bát chè tượng trưng cho yếu tố Âm, đĩa xôi tượng trưng cho yếu tố Dương. Xôi vò và chè hoa cau còn là một trong những món ăn, vật phẩm tinh tế, thanh khiết trong mâm cỗ cúng của người Hà Nội dâng ban thờ Phật, thờ gia tiên.
Không biết từ khi nào xôi vò, chè hoa cau đã in đậm vào tâm thức của những người dân Hà Thành, một lần thử mang bao vấn vương trong lòng. Để rồi, họ tự nhắc nhở bản thân về trách nhiệm lưu giữ, lan tỏa những giá trị truyền thống trong văn hóa ẩm thực của Hà Nội qua nhiều thế hệ.
Giờ đây, bên cạnh những quán xôi chè nổi tiếng, trên mỗi con phố của Hà Nội, ở đâu đó vẫn có những thúng xôi, nồi chè. Với đôi tay khéo léo của các bà, các mẹ món xôi chè là đã trở thành nét ẩm thực hấp dẫn với bao người. Xôi vò từng hạt có màu vàng tươi tự nhiên, chín mềm, dẻo thơm và tơi bở của đỗ. Sự kết hợp giữa xôi vò và chè đỗ tạo nên một món ăn với hương vị thơm ngon, hấp dẫn mà bất kỳ ai thưởng thức cũng sẽ vấn vương.
Món chè hoa cau như người Hà Nội, nhẹ nhàng, thanh tao nhưng lại ngọt ngào, tình cảm như đưa thực khách đi đến chuyến phiêu lưu của vị giác. Một món quà người Hà Nội hay ăn vào những buổi sáng có khi nửa buổi chiều đó đã đi sâu vào tiềm thức của bao người dân Hà Nội và của mỗi vị khách du lịch đến với thành phố văn hiến này.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Sự đỏng đảnh của nàng thu khiến cho lòng người càng náo nức, càng chờ mong, ai cũng muốn ra đường mỗi ngày đều bắt trọn những khoảnh khắc thu thật thu, nét thu Hà Nội.
Hoa cúc, hoa thạch thảo,... nổi bật giữa không gian xanh mát. Khí thu se lạnh càng làm cho sắc hoa thêm phần tươi tắn.
Giữa cuộc sống hiện đại, nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa, người học trò xuất sắc của cố nghệ nhân hát xẩm Hà Thị Cầu, miệt mài gìn giữ nghệ thuật hát xẩm và đưa xẩm Hà Thành tới gần hơn với người Hà Nội.
Giữa những món ẩm thực đặc sắc của Hà Nội, cháo trai vẫn luôn được lựa chọn cho bữa sáng, bữa trưa, bữa xế... bởi hương vị thơm ngon, dân dã và đặc biệt phù hợp với sở thích của nhiều người.
Vậy là ngày 20/10 sắp về trong niềm hân hoan của những người phụ nữ Việt Nam; là ngày các bà, các mẹ, các cô, các chị, các em được tôn vinh, được dành tặng những bó hoa tươi thắm cùng những lời chúc tốt đẹp nhất.
Tiếng rao đều đều của các cô, các chị như đưa mỗi chúng ta về với miền tuổi thơ ăm ắp kỷ niệm. Những chiếc xe đạp bán bánh đa kê đi rong qua từng con ngõ với tiếng rao vang cả một góc phố dường như đã in sâu vào tiềm thức của nhiều thế hệ sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
Những món ăn ở khu chợ Hàng Bè đa phần là đồ ăn chín, rất phù hợp với khẩu vị của người Hà Nội ở nhiều độ tuổi khác nhau. Ngày nào chợ cũng đông khách từ sáng sớm cho đến tận chiều tối.
Có thể với nhiều người, hương hoa sữa đậm đặc, khó thở. Thế nhưng hoa sữa đầu mùa lại mang hương thơm thoang thoảng nhẹ nhàng. Hoa và nụ đan xen vào nhau.
World Culinary Awards 2024 - Giải thưởng Ẩm thực thế giới lần thứ 5 năm 2024 vừa công bố Hà Nội nhận hai giải là “Thành phố ẩm thực hàng đầu thế giới” và “Thành phố ẩm thực hàng đầu châu Á”.
Suốt 70 năm qua, Đài Hà Nội lên sóng liên tục phục vụ khán giả Thủ đô, trong nước và quốc tế. Một hành trình chưa bao giờ dừng nghỉ, để nhịp sống Đài Hà Nội hòa cùng nhịp sống Thủ đô ta.
Không gian trưng bày “Chuyện phố Hàng” tái hiện khung cảnh của các gia đình làm nghề Đông y ở Hà Nội vào những năm 30 của thế kỷ trước.
Khi màn sương mỏng còn vương vấn, mặt trời chiếu những tia nắng đầu tiên, tạo màu sắc và khung cảnh huyền ảo. Trong ánh sáng buổi sớm, tháp truyền hình Sa Đôi của Đài Hà Nội vươn mình đầy kiêu hãnh.
Hà Nội có rất nhiều làng quê có nghề trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ, dệt vải. Trong đó làng nghề Phùng Xá, xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức từng được mệnh danh là "thủ phủ dâu tằm".
Sau đại dịch Covid-19, mặc dù đối mặt với rất nhiều khó khăn, năm 2022 với mục tiêu lấy lại vị thế Đài Thủ đô là ý chí của người đứng đầu đã lan tỏa thành quyết tâm tới toàn thể những người làm việc tại Đài Hà Nội. Thay đổi quan trọng có tính quyết định nhất đó chính là thay đổi trong tư duy quản trị, tư duy làm nội dung cho các nền tảng truyền thông của Đài.
Nhắc đến Truyền hình Hà Nội từ những năm 1990, khán giả Thủ đô thường nhớ đến những gương mặt phát thanh viên mang đậm chất Hà Nội như Thanh Vân, Lệ Diễm, Lâm Phúc. Họ chính là những phát thanh viên truyền hình đầu tiên của Đài Hà Nội - một “thế hệ vàng” tạo nên hình ảnh của Đài trong lòng khán giả Thủ đô và cả nước.
Khu phố cổ Hà Nội luôn ồn ào, náo nhiệt, mang đến nhiều màu sắc cho cuộc sống của người dân nơi đây. Thế nhưng phía sau sự ồn ào ở mặt phố, một nhịp sống khác biệt lại đang tiếp diễn trong những con ngõ nhỏ, nơi cuộc sống bình dị vẫn đang được duy trì bởi những người Hà Nội cũ.
Dự án đường dây 500kV mạch 3 là minh chứng cho sự kiên cường và nỗ lực không ngừng của các công nhân tải điện. Đạo diễn Việt Bắc - Trung tâm Phóng sự tài liệu, Đài Hà Nội đã ghi lại những khoảnh khắc chân thực nhất.
Một vài hình ảnh về các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành, thành phố Hà Nội thăm và làm việc với Đài Hà Nội được lưu giữ. Mỗi bức ảnh như một ký ức nhỏ chứa đựng nhiều cảm xúc trong suốt 70 năm của Đài Hà Nội.
"Được làm việc ở Đài từng là ước mơ của rất nhiều người. Và chúng tôi đã có một thời kỳ thanh xuân rực rỡ ở Đài Hà Nội. Chúc các bạn đang làm việc tại đây hãy tự tin, cống hiến và sáng tạo" - Thu Hồng, Nguyên Trưởng Ban Thời sự Đài Hà Nội.
Gần 10 năm làm phóng viên phát thanh của Đài Hà Nội, Thanh Duyên sở hữu một “bộ sưu tập” đáng mơ ước là khoảng 30 giải thưởng Báo chí của Trung ương, thành phố Hà Nội và các Bộ ngành tổ chức. Phía sau những giải thưởng là sự đam mê với nghề của phóng viên phát thanh và cả hành trình đầy cố gắng - Thanh Duyên chia sẻ.
Những hình ảnh hoạt động đoàn thể của Đài Hà Nội không chỉ ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ mà còn phản ánh tinh thần đoàn kết và sáng tạo của tập thể cán bộ, nhân viên. Từ các sự kiện văn hóa, thể thao đến các hoạt động xã hội, mỗi bức ảnh đều mang đậm dấu ấn của sự nhiệt huyết và cống hiến, góp phần xây dựng một Đài Hà Nội ngày càng phát triển và gắn kết.
Mặt hồ Gươm lấp lánh gợn sóng. Lá vàng đã bắt đầu lao xao rụng đầy hè…
Với mong muốn nâng cao hiệu suất lao động, chất lượng nội dung trên các nền tảng, Đài Hà Nội đặt vấn đề đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng cho đội ngũ quản lý, nghiệp vụ cho các phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng.
“10 ngày ở Trường Sa là những khoảnh khắc, những kỷ niệm không thể nào quên. Điều lắng lại trong tôi trong chuyến công tác Trường Sa lần này không chỉ là sự trải nghiệm được ngắm nhìn Tổ quốc từ biển mà chúng tôi thấu hiểu hơn bao công sức, nước mắt, mồ hôi và cả máu xương của cha anh đã đổ xuống cho sự trường tồn mãi mãi của Trường Sa…”. Đây là lời tâm tình của anh Tưởng Quang Hưng - Phóng viên Trung tâm Tin tức.
Đại dịch Covid-19 bùng phát đã khiến cho cuộc sống của người dân Thủ đô và cả nước trong hai năm (2020 - 2021) bị đảo lộn. Nhiều doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, nhiều cửa hàng đóng cửa, học sinh phải học trực tuyến tại nhà, người lao động phải nghỉ làm. Trong giai đoạn này, nhiệm vụ của Đài Hà Nội càng trở nên vô cùng nặng nề, vừa thực hiện yêu cầu phòng chống dịch, vừa đảm bảo nhiệm vụ tuyên truyền.
Người dẫn chương trình chính là nhịp cầu để đưa những chương trình, những bản tin của Đài Hà Nội đến gần hơn với khán giả.
“Mỗi sáng, khi thành phố bắt đầu thức giấc, tôi ngồi vào vị trí quen thuộc trước micro. Những con đường Hà Nội vào giờ cao điểm có lẽ là nỗi ám ảnh đối với nhiều người, nhưng đó cũng là lúc tôi thấy công việc của mình trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết”, Hoài Linh - người dẫn chương trình giao thông trên kênh FM90 chia sẻ.
Từ một Đài truyền thanh, lúc đầu chủ yếu làm nhiệm vụ thông tin và tuyên truyền chủ trương, chính sách, sau 70 năm, Đài Hà Nội đã lớn mạnh cùng với sự phát triển của Thủ đô, trở thành một cơ quan báo chí đa phương tiện lớn hàng đầu đất nước.
“Đến với Trường Sa không chỉ bằng tình yêu, mà còn là trách nhiệm lớn của đất liền, của những người làm báo Thủ đô hướng về "cột mốc thép" giữa trùng khơi. Đến với Trường Sa để cảm nhận sức mạnh mạch nguồn của dân tộc, để chiêm ngưỡng và ghi lại vẻ đẹp thiêng liêng vùng cực Đông của Tổ quốc, để thêm yêu đất nước…” - đó là tâm sự của những cán bộ, phóng viên Đài Hà Nội khi vinh dự và may mắn được tác nghiệp tại quần đảo Trường Sa.
Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội và các đơn vị trực thuộc đã vinh dự nhận được nhiều phần thưởng cao quý từ Đảng và Nhà nước. Những phần thưởng này không chỉ là sự ghi nhận những nỗ lực và cống hiến không ngừng nghỉ của tập thể cán bộ, nhân viên mà còn là động lực to lớn để tiếp tục phát huy truyền thống, nâng cao chất lượng phục vụ công chúng.
Hà Nội là "Thủ đô ta"- trái tim của cả nước, là nơi hội tụ tinh hoa văn hoá, nghệ thuật, cũng là nơi mọi miền Tổ quốc hướng về. Khi tiếng nói từ Đài Hà Nội cất lên, cũng là lúc niềm tự hào của Thủ đô, của người Việt được lan toả khắp năm châu.
Trong những năm gần đây, Đài Hà Nội đã có nhiều tác phẩm được vinh danh tại các Giải báo chí của Trung ương và thành phố, tiếp tục khẳng định vị thế của một cơ quan báo chí lớn của Hà Nội và cả nước.
Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, giai đoạn nào, Đảng bộ Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội cũng vững niềm tin, bền ý chí hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Với HanoiOn, người dùng không chỉ là khán giả mà còn có thể là người tham gia sáng tạo nội dung, là một phần trong hệ sinh thái.
Phòng Đối ngoại thuộc Trung tâm Tin tức, trước đây là Ban Biên tập Đối ngoại, Đài Hà Nội, được thành lập từ hơn 30 năm trước, với nhiệm vụ thông tin đến khán thính giả Thủ đô những tin tức mới nhất, quan trọng nhất về tình hình thế giới.
365 ngày trong năm, 365 câu chuyện sinh động, gần gũi và bình dị về Hà Nội được khán giả đón đợi vào 20h45 mỗi tối trên Truyền hình Hà Nội. Đó là “Nhịp sống Hà Nội”.
Một vài bức ảnh được lưu giữ trong quá trình hoạt động, tác nghiệp của Đài Hà Nội. Dù chưa đầy đủ, nhưng mỗi bức ảnh như một ký ức nhỏ chứa đựng nhiều cảm xúc về hành trình đã qua của những thế hệ làm phát thanh truyền hình Hà Nội.
"Hà Nội vào thu. Thu luôn gợi nhớ những kỷ niệm đã qua. Tôi yêu Hà Nội, yêu mùa thu Hà Nội, không chỉ bởi Hà Nội vào thu đẹp nhất, mà còn vì thu Hà Nội đã mang tới và nuôi dưỡng trong tôi một tình yêu lớn - Tình yêu dành cho Đài Hà Nội" - Phát thanh viên Lưu Hường.
Suốt chặng đường 70 năm, Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội luôn không ngừng mở rộng các hoạt động giao lưu và hợp tác trong nước cũng như quốc tế nhằm nâng cao chất lượng nội dung và phát triển công nghệ truyền thông.
"Đài Hà Nội là thanh xuân của tôi, là tình yêu của tôi, nơi tôi đã phấn đấu và trưởng thành. Hơn tất cả, Đài Hà Nội là cuộc đời của tôi" là lời chia sẻ của nhà báo Hoàng Mạnh, Trưởng Ban biên tập Hộp thư.
Những năm 1995 - 1996 là dấu mốc cho thời kỳ phát triển đáng nhớ nhất của Đài Hà Nội. Khi đó Đài mới được chuyển từ phố Hàng Dầu về trụ sở mới tại số 3-5 Huỳnh Thúc Kháng. Điều chúng tôi nhớ nhất là công nghệ quay, dựng có bước thay đổi từ băng VHS chuyển sang băng Betacam.
Nhà báo Vũ Thị Tuyết Nhung bắt đầu sự nghiệp tại Đài Hà Nội vào năm 1982, đã góp phần tạo nên chương trình “Hà Nội của chúng ta” - một chương trình chuyên biệt về văn hóa Hà Nội, trở thành “đặc sản” tinh thần của khán giả Thủ đô, mang thương hiệu của Đài Hà Nội.
Tháng 7/2024, Đài Hà Nội đã chính thức ra mắt ứng dụng nội dung đa phương tiện Hanoi On như một gạch nối hoàn thiện hệ sinh thái báo chí kỹ thuật số của Đài.
Dạo quanh khu phố cổ, hẳn ai đi qua khu chợ Đồng Xuân cũng bị thu hút bởi một con ngõ nhỏ mang tên Đồng Xuân - một góc nhỏ giữa lòng Thủ đô đong đầy bao hương vị, bao kỉ niệm. Ngõ chợ Đồng Xuân làm biết bao người nhung nhớ theo một cách rất riêng bởi những món ăn bình dân, đậm đà bản sắc Hà Nội.
Những bức ảnh đã có tuổi đời vài chục năm, theo thời gian bị ố màu, cũ rách, mốc, nhòe, qua bàn tay của người thợ phục chế trở thành những bức ảnh như mới, lưu giữ những kỷ niệm theo năm tháng.
Ông Phạm Quang Nghị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội, đã luôn thể hiện rõ vai trò hạt nhân lãnh đạo, xây dựng tinh thần đoàn kết, thống nhất trong toàn Ðảng bộ và hệ thống chính trị thành phố. Với trách nhiệm và tình yêu dành cho Hà Nội, ông đã góp phần định hình một nền tảng mới cho Hà Nội trở thành điểm tựa, thành động lực phát triển mới để đất rồng bay hội nhập cùng thời đại.
0