Xu hướng quân sự hóa AI tại Mỹ và châu Âu
Nhiều quốc gia đang ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực quốc phòng - quân sự, từ việc xử lý và phân phối thông tin trong trung tâm chỉ huy cho đến những máy bay yểm trợ trung thành do AI điều khiển.
Châu Âu và Mỹ ra mắt thế hệ máy bay không người lái AI mới
Trang web "Defense News" của Mỹ hôm 15/7 đăng bài báo cho rằng "Hệ thống không quân chiến đấu tương lai" (FCAS) của châu Âu là một kế hoạch đầy tham vọng nhằm triển khai một loạt máy bay chiến đấu có người lái và máy bay không người lái (UAV) vào những năm 40 của thế kỷ 21.
Đây có thể trở thành chương trình phòng thủ quy mô lớn đầu tiên kết hợp đầy đủ trí tuệ nhân tạo.
Bài báo cho biết Bỉ, với tư cách quan sát viên, gần đây đã tham gia một nhóm phát triển chung gồm các nước Đức, Pháp, Tây Ban Nha. Nhóm này cam kết sẽ ra mắt nguyên mẫu trình diễn đầu tiên phù hợp cho hoạt động bay để chứng minh khái niệm “Hệ thống không quân chiến đấu tương lai” (FCAS).
Mặc dù chưa có nhiều thông tin chi tiết về hình dạng và chức năng cụ thể của FCAS, nhưng các nước châu Âu đã đầu tư nguồn lực đáng kể vào đó. Người phát ngôn của Airbus Christian Scherer cho biết chỉ riêng Airbus đã có 1.400 nhà nghiên cứu làm việc trong dự án này.
Sự đổi mới chính của FCAS so với các nền tảng hiện có là việc sử dụng những “wingman” trung thành. Wingman trước đây được hiểu là phi công của máy bay yểm trợ, cung cấp hỗ trợ cho máy bay chính.
Trong hệ thống FCAS, wingman là máy bay không người lái được điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo và có nhiệm vụ hợp tác với các máy bay chiến đấu có người lái để nâng cao khả năng hoàn thành các nhiệm vụ khó khăn. Chúng có thể giúp thu thập thêm dữ liệu, cung cấp thêm hỏa lực hoặc đơn giản là dựa vào ưu thế về số lượng để áp đảo hàng phòng thủ của đối phương.
Matthew Cross, kỹ sư trưởng của Airbus, cho biết máy bay có người lái và máy bay không người lái hoạt động cùng nhau sẽ đòi hỏi phải xác định lại hoàn toàn vai trò của phi công.
Ông nói rằng phi công ngồi trong buồng lái của máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo của châu Âu không chỉ lái máy bay chiến đấu mà sẽ "thực sự trở thành người điều hành sứ mệnh, có thể thực hiện nhiệm vụ với những người bạn đồng hành có người lái hoặc không người lái".
Trong một số trường hợp, vai trò truyền thống của phi công con người sẽ hoàn toàn thay đổi, chẳng hạn như máy bay chiến đấu có người lái trên danh nghĩa thực ra lại bay hoàn toàn tự động, để phi công được giải phóng khỏi nhiệm vụ bay truyền thống và tập trung vào điều hành nhiệm vụ.
Đối với quân đội Mỹ, nước này có kế hoạch thành lập phi đội máy bay không người lái gồm 1.000 "máy bay hợp đồng tác chiến" để hợp tác với máy bay chiến đấu F-35A hoặc máy bay "ưu thế trên không thế hệ tiếp theo" để thực hiện nhiệm vụ chiến đấu trên không.
Trong số đó, những máy bay không người lái do AI điều khiển này không chỉ phải thực hiện các nhiệm vụ hợp tác và yểm trợ của “wingman” truyền thống mà còn có thể dựa vào “lợi thế giá rẻ” để thực hiện thêm các nhiệm vụ rủi ro hơn như trinh sát phía trước, làm mồi nhử chiến trường hay phân tán hỏa lực.
Đồng thời, Hải quân Mỹ cũng đang tìm cách triển khai một hạm đội hỗn hợp bao gồm tàu không người lái trên mặt nước và thiết bị không người lái dưới nước.
Ông Admiral Samuel Paparo, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ, mới đây tuyên bố quân đội Mỹ sẽ thực hiện kế hoạch mang tên "Hellscape" và dự định sử dụng máy bay không người lái, tàu không người lái và tàu ngầm không người lái trên quy mô lớn cho nhiệm vụ ở eo biển Đài Loan, Trung Quốc.
Trong tháng này, Tư lệnh Hải quân Mỹ Mike Posey và Trung tá quân đội Mỹ Paul Lushenko đã viết bài báo “Khuôn khổ hệ thống không người lái trên biển” đăng trên trang web của Viện Hải quân Hoa Kỳ. Bài báo nêu rõ “Hải quân cần có kế hoạch hướng dẫn việc sử dụng các hệ thống không người lái để phục vụ cho tác chiến trên biển dạng phân tán và chiến tranh thông tin".
Bài báo cũng đề xuất bốn chế độ ứng dụng: "canh phòng, phân tán, quy mô lớn và hợp tác người và máy" để cung cấp một khuôn khổ chung cho Hải quân Mỹ và các lực lượng phối hợp về việc sử dụng các hệ thống không người lái trên biển.
Tướng quân đội đã nghỉ hưu Mark Milley, người từng giữ chức Chủ tịch thứ 20 của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ, cho biết tại một sự kiện gần đây rằng trí tuệ nhân tạo và công nghệ không người lái đang phát triển có thể tạo ra một đội quân robot trong tương lai: “Tôi đoán là 10 đến 15 năm nữa, 1/3 hoặc 1/4 quân đội Mỹ sẽ là robot”.
AI được ứng dụng sâu vào quản lý Lầu Năm Góc
Ngoài các dự án vũ khí cụ thể, AI còn tham gia sâu vào công tác quản lý thực tế của Lầu Năm Góc. Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Kathleen Hicks đã công bố kế hoạch tăng tốc dữ liệu và trí tuệ nhân tạo chỉ vài tháng sau khi nhậm chức vào tháng 5/2021.
Mục tiêu của chương trình là thông qua thử nghiệm và diễn tập, giúp Bộ tư lệnh tác chiến Mỹ áp dụng công cụ kỹ thuật số vào các khái niệm tác chiến như chỉ huy và kiểm soát toàn khu vực cũng như các chức năng quan trọng khác như bảo trì và hậu cần.
Là một phần của nỗ lực này, Lầu Năm Góc đã triển khai các nhóm nhà khoa học dữ liệu, kỹ sư và lập trình viên tại 11 Sở tư lệnh tác chiến. Các chuyên gia này có nhiệm vụ đánh giá mức độ sẵn sàng số hóa của từng bộ tư lệnh và đưa ra phản hồi về lĩnh vực mà Bộ Quốc phòng nên đầu tư để đẩy nhanh tiến độ.
Bà Radha Plumb, Giám đốc Kỹ thuật số và AI của Lầu Năm Góc, cho biết trong chuyến thăm gần đây tới trụ sở Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ ở Tampa, Florida, rằng các nhóm chuyên gia đã đạt được “thành công to lớn”.
Bà Plumb cũng cho biết một nhóm làm việc của Bộ Quốc phòng Mỹ đang nghiên cứu việc sử dụng AI tổng hợp sẽ giúp các quan chức đưa ra hướng dẫn và xác định nhu cầu cơ sở hạ tầng cho các năng lực mới nổi.
Chương trình này được gọi là Lực lượng đặc nhiệm Lima, được khởi động vào tháng 8 năm ngoái và sẽ kéo dài 18 tháng, với mục tiêu là giúp Bộ Quốc phòng Mỹ sử dụng AI “một cách có trách nhiệm và có chiến lược”.
Bà Plumb gần đây đã phát biểu trong một sự kiện tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, một tổ chức tư vấn của Mỹ, rằng nhóm làm việc hiện đang tư vấn cho bà cho biết các hướng dẫn liên quan sẽ giúp đưa ra những chính sách và biện pháp bảo vệ cần thiết khi bắt đầu thử nghiệm và sử dụng AI tổng hợp.
Vấn đề đáng quan tâm
Liu Wei, Giám đốc Phòng thí nghiệm Kỹ thuật Nhận thức và Tương tác Con người-Máy tính của Đại học Bưu chính Viễn thông Bắc Kinh, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với phóng viên của Global Times hôm 17/7 rằng các kế hoạch quân sự hóa AI của Mỹ và châu Âu về đối ngoại cho thấy tâm thế không chịu thua, có thể giúp trấn áp đối thủ, nêu bật những ưu thế; về đối nội, giúp thúc đẩy nghiên cứu tương ứng, tăng cường hơn nữa tốc độ tình báo quân sự, cho các đồng minh thấy sức mạnh, và tăng cường sự gắn kết; trên tiền đề tạo ra áp lực khoa học và công nghệ lên đối thủ, có lợi cho việc đẩy nhanh xây dựng các tiêu chuẩn và luật cấp cao có liên quan nhằm đạt được lợi thế vượt trội trong các khía cạnh liên quan.
Ông Liu Wei tin rằng tiến độ của các dự án hợp tác giữa con người với AI hoặc con người với máy móc, mà đại diện là máy bay yểm trợ trung thành, các đội tác chiến thông minh hay hệ thống chỉ huy và kiểm soát trong tương lai cần được quan tâm cao độ. Đây là cốt lõi và xu hướng của tình báo quân sự toàn cầu và cũng là hướng phát triển liên tục của quân đội Mỹ.
Liên quan đến quan điểm được cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Milley đề cập gần đây rằng "vào năm 2039, 1/3 quân đội Mỹ sẽ là robot", ông Liu Wei tin rằng việc hình thành nhóm hợp tác con người và robot là xu hướng phát triển của tình báo quân sự trong tương lai.
Các robot ở đây không chỉ có hình người mà còn có nhiều robot không phải hình người hơn, nhưng nhìn từ góc độ khoa học công nghệ cơ bản thì vẫn còn những khó khăn rất lớn, đòi hỏi phải phát triển các ngành cơ bản mới và sự tích hợp liên ngành ngày càng lớn hơn.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Vào ngày 2/11, nhiều người dân London đã có phản ứng trái chiều trước việc bà Kemi Badenoch trở thành lãnh đạo mới của Đảng Bảo thủ, đánh dấu lần đầu tiên một phụ nữ da màu nắm giữ vị trí này trong lịch sử chính trị Anh.
Những người ủng hộ ứng cử viên Đảng Cộng hòa và cựu Tổng thống Donald Trump lên đường tham gia một cuộc diễu hành bằng ô tô ở Arizona. Trong khi đó, hàng nghìn phụ nữ Mỹ đã diễu hành ở Thủ đô và trên khắp nước Mỹ để ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris trước cuộc bầu cử tổng thống và để nhắc nhở những cử tri chưa quyết định về lợi ích của cuộc bầu cử.
Quân đội Israel cho biết họ đã chặn năm máy bay không người lái từ Liban sau khi có còi báo động vang lên ở phía Bắc và phía Đông Israel.
Các chủ doanh nghiệp và người dân ở thị trấn Paiporta của Tây Ban Nha vẫn đang nỗ lực dọn sạch bùn và nước trong các tòa nhà, vài ngày sau khi lũ quét tàn phá khu vực và khiến 213 người thiệt mạng.
Bà Kemi Badenoch vừa được bầu làm lãnh đạo mới của đảng Bảo thủ Anh với hơn 56% số phiếu ủng hộ. Với chiến thắng này, bà Badenoch trở thành nhà lãnh đạo da màu đầu tiên của một đảng lớn tại Anh và là nữ lãnh đạo thứ tư của đảng Bảo thủ.
Quân đội Israel xác nhận đơn vị biệt kích Shayetet 13 của Hải quân Israel đã tiến hành một cuộc đột kích ở miền Bắc Liban vào ban đêm, bắt giữ Imad Amhaz, một điệp viên của Hezbollah, được coi là "nguồn kiến thức quan trọng" trong lực lượng hải quân của nhóm này.
Kết quả kiểm phiếu sơ bộ trong cuộc tổng tuyển cử tại Botswana cho thấy đảng đối lập (UDC) đã giành được đa số ghế trong Quốc hội và có thể thành lập Chính phủ tiếp theo, chấm dứt gần 6 thập kỷ cầm quyền của đảng Dân chủ Botswana.
Dữ liệu từ Cơ quan khí tượng Nhật Bản JMA công bố ngày 1/11 cho thấy nhiệt độ trung bình vào tháng 10 trên cả nước vượt qua nhiệt độ thông thường 2,21 độ C.
Đài RT dẫn tin từ văn phòng báo chí của Hạm đội phương Bắc cho biết tàu chiến Đô đốc Golovko được trang bị tên lửa siêu vượt âm Zircon của Nga đã bắt đầu chuyến đi đường dài đầu tiên.
Đến nay, số người thiệt mạng trong trận lũ lịch sử ở miền Đông Tây Ban Nha đã lên tới 213 người, hàng chục người vẫn mất tích. Đây là thảm họa lũ lụt tồi tệ nhất ở châu Âu kể từ năm 1967.
Bà Kemi Badenoch đã trở nhà lãnh đạo mới của đảng Bảo thủ Anh sau khi giành hơn 56% số phiếu ủng hộ. Với chiến thắng này, bà Badenoch trở thành nhà lãnh đạo da màu đầu tiên của một đảng lớn tại Anh và là nữ lãnh đạo thứ tư của đảng Bảo thủ.
Một trong những điểm yếu lớn nhất của Tổng thống thứ 46 của Mỹ là "không có khả năng quảng bá những thành tựu của mình". Nhưng các nhà sử học "có thể vẫn công tâm và đánh giá cao ông về sự phục hồi kinh tế hậu Covid".
Người dân tại Santiago Sacatepequez, Guatemala, đã tưng bừng tổ chức “Ngày của người chết” theo truyền thống ở nhiều nước Mỹ Latinh với một lễ hội thả diều tràn đầy màu sắc tưởng nhớ những người thân đã khuất.
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (DPRK) và Liên bang Nga vừa lần lượt đưa ra thông cáo báo chí dựa trên những kết quả đạt được trong cuộc đối thoại chiến lược giữa Bộ trưởng Ngoại giao hai nước tại Moscow vào ngày 1/11.
Lãnh tụ tối cao Iran vừa lên tiếng cảnh báo cả Israel và Mỹ về một phản ứng dữ dội với cuộc tấn công của Israel vào lãnh thổ nước này ngày 26/10.
Ngày 1/11, thủ đô New Delhi của Ấn Độ có tên trong danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới sau khi nhiều người dân tại đây đã vi phạm lệnh cấm đốt pháo mừng Lễ hội ánh sáng Diwali, đẩy chất lượng không khí lên mức nguy hiểm.
Chính quyền thành phố Matsuyama, miền Tây Nhật Bản, đã phát đi cảnh báo cấp độ cao nhất, yêu cầu hơn 189 nghìn cư dân tại 10 quận sơ tán ngay lập tức để tránh nguy cơ lũ lụt, sạt lở đất do dư âm của cơn bão nhiệt đới Kong-rey.
Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang sử dụng một mô hình ngầm để cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine nhằm tấn công vào sâu lãnh thổ Nga.
Báo chí Mỹ mới đây đưa tin Iran đang chuẩn bị tấn công Israel, có thể là trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 5/11, nhằm trả đũa vụ Israel tiến hành chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào hàng loạt mục tiêu quân sự của Iran hôm 26/10.
Các quan chức thành phố Kiev ngày 2/11 cho biết, Nga đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) vào thủ đô Kiev của Ukraine trong nhiều giờ, khiến ít nhất một người bị thương.
Phát biểu khai mạc Hội đồng Quỹ Thế giới Nga ngày 2/11, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cảnh báo Ukraine sẽ tiếp tục mất lãnh thổ nếu không chịu đàm phán với Nga.
Bốn ngày sau trận lũ lịch sử, số người thiệt mạng tại Tây Ban Nha đã tăng lên ít nhất 211 người, trong khi hàng chục người vẫn mất tích.
Vài ngày trước khi diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ, cuộc so găng giữa ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump và ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris vẫn hết sức gay cấn. Hầu hết, các chuyên gia nhận định đây là cuộc bầu cử khó dự đoán nhất lịch sử nước Mỹ, mọi kịch bản sẽ không loại trừ trong cuộc bỏ phiếu ngày 5/11 tới.
Đồng USD tăng giá so với đồng euro và phục hồi so với hầu hết các đồng tiền mạnh khác trong phiên 1/11, sau khi các nhà đầu tư đánh giá về số liệu mới công bố cho thấy tăng trưởng việc làm của Mỹ chậm lại đáng kể trong tháng 10/2024.
Hội nghị thượng đỉnh đa dạng sinh học của Liên hợp quốc lần thứ 16 (COP16) đã được tổ chức tại Colombia từ ngày 21/10 đến 1/11 với chủ đề "Thế giới thực hiện bước đi quan trọng để tạo dựng Hòa bình với thiên nhiên".
Tính tới thời điểm hiện tại, số cử tri bỏ phiếu sớm ở Mỹ đã lên tới hơn 70 triệu người, bao gồm hơn 37 triệu người bỏ phiếu vắng mặt và 32,7 triệu người bỏ phiếu qua bưu điện. Tổng số cử tri đã đăng ký bỏ phiếu qua bưu điện là gần 67,5 triệu người.
Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov cho biết, Nga duy trì liên lạc với tất cả các bên trong cuộc xung đột, bao gồm Israel, Iran, Liban và các bên khác. Do đó, nếu những nỗ lực của Nga có hiệu quả, Moscow sẵn sàng trở thành trung gian hòa giải giữa Israel và phong trào Hezbollah.
Số người thiệt mạng trong trận lũ lịch sử tại miền Đông Tây Ban Nha hiện đã lên tới 205 người. Trong khi đó, hy vọng tìm thấy người sống sót ngày càng mờ nhạt.
Giá dầu thế giới tăng trong phiên giao dịch ngày 1/11 do có thông tin Iran đang chuẩn bị hành động đáp trả nhằm vào Israel trong những ngày tới. Tuy nhiên, sản lượng kỷ lục của Mỹ đã gây áp lực lên giá “vàng đen”.
Ngày 5/11 tới, Nhật Bản sẽ phóng vệ tinh bằng gỗ đầu tiên trên thế giới trong sứ mệnh của SpaceX, mở ra hy vọng giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong không gian.
Đêm qua, Nga đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) vào thủ đô Kiev của Ukraine. Cuộc tấn công kéo dài nhiều giờ đến tận sáng đã khiến ít nhất một người bị thương, các quan chức thành phố ngày 2/11 cho biết.
Ngày 2/11, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên khẳng định rằng, họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục nỗ lực xây dựng năng lực tự vệ, đồng thời cáo buộc Mỹ và Hàn Quốc đã đẩy bán đảo Triều Tiên vào các kịch bản chiến tranh.
Ngày 1/11, Mỹ đã thông báo về một gói viện trợ bổ sung cho Ukraine, trị giá 425 triệu USD và sẽ cung cấp cho Ukraine những vũ khí mà họ đang rất cần, bao gồm các loại tên lửa phòng không, đạn pháo và hệ thống phóng tên lửa đa nòng, xe bọc thép và vũ khí chống tăng.
Meta - chủ sở hữu các ứng dụng Facebook, Instagram và WhatsApp - thông báo thu nhập ròng và doanh thu trong quý 3 năm nay của tập đoàn vượt kỳ vọng, đồng thời xác nhận sẽ mở rộng đầu tư vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).
Lực lượng lâm thời Liên hợp quốc tại Liban (UNIFIL) đã ghi nhận hơn 30 vụ việc trong tháng 10, gây thiệt hại về tài sản hoặc thương tích cho binh lính của lực lượng này.
Ngày 1/11, Mỹ thông báo sẽ triển khai máy bay ném bom B-52, máy bay chiến đấu, máy bay tiếp nhiên liệu và tàu khu trục hải quân tới Trung Đông.
Chỉ còn 4 ngày nữa là tới ngày bầu cử, hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ là Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa đang khẩn trương thực hiện các cuộc vận động cử tri cuối cùng vào cuối tuần này.
Quân đội Bolivia ngày 1/11 cho biết, một nhóm vũ trang ở nước này đã chiếm quyền kiểm soát một cơ sở quân sự gần thành phố Cochabamba và bắt giữ một số binh sĩ.
Ít nhất 13 người đã thiệt mạng trong sự cố sập mái nhà ga ở thành phố Novi Sad, miền Bắc Serbia. Một số người bị thương nặng đang được cấp cứu tại bệnh viện.
Quân đội Israel ngày 1/11 cho biết, Izz al-Din Kassab, một quan chức cấp cao của phong trào Hồi giáo Hamas, đã thiệt mạng trong một cuộc không kích vào thành phố Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Trong cuộc gặp Ngoại trưởng Triều Tiên Choe Son Hui đang có chuyến thăm Nga, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định, quan hệ Nga - Triều Tiên đang ở mức cao chưa từng có.
Gần 200 người đã thiệt mạng trong trận lũ quét ở vùng Valencia, miền Đông Tây Ban Nha. Trận lũ lụt chết người nhất ở Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ là một lời nhắc nhở đau thương rằng châu Âu chưa chuẩn bị đối phó với hậu quả của bầu khí quyển quá nóng.
Ngành công nghiệp robot bốn chân của Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn đầu của đột phá khoa học công nghệ và thúc đẩy ứng dụng thương mại. Để làm được điều này, các nhà nghiên cứu robot của nước này phải nỗ lực giải quyết các thách thức công nghệ như thời lượng pin ngắn và độ nhạy bén chưa tốt.
Các tình nguyện viên ở nhiều độ tuổi khác nhau, đã tham gia các chiến dịch trồng cây non trên khắp Iraq, nhằm chống lại biến đổi khí hậu và sự nóng lên toàn cầu, vốn là chất xúc tác cho tình trạng sa mạc hóa ở quốc gia này.
Máy bay chiến đấu của Thụy Điển và Mỹ cùng các phi hành đoàn đã tham gia huấn luyện chung trong khuôn khổ cuộc tập trận NATO gần đây, nhằm thực hành phối hợp tác chiến tại cơ sở hạ tầng của nhau.
Thủ đô New Delhi của Ấn Độ ngày hôm qua 1/11 đã chìm trong làn khói độc hại, sau khi những người tham gia lễ hội ánh sáng Diwali đốt pháo bất chấp lệnh cấm, khiến chất lượng không khí vốn ở mức xấu nay trở nên nghiêm trọng hơn.
0