Xung đột Iran – Israel, vẫn còn những rủi ro
Vài giờ trước khi Israel tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào Iran sáng 19/4, các quan chức Israel đã thông báo trước với những người đồng cấp Mỹ ở Washington rằng một cuộc tấn công sẽ được thực hiện trong vài ngày tới, một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết.
Đây chính là thông điệp mà chính quyền Mỹ từng hy vọng họ sẽ không nhận được. Trong suốt tuần qua, các quan chức Mỹ đã kêu gọi Israel không trả đũa cuộc tấn công chưa từng có của Iran 5 ngày trước đó, khi hàng trăm tên lửa và máy bay không người lái được bắn từ Iran vào bên trong lãnh thổ Israel.
"Phương trình mới" của Iran
Các quan chức Mỹ lo ngại rằng bất kỳ cuộc phản công nào của Israel đều có thể gây ra một chu kỳ hành động trực tiếp leo thang giữa hai quốc gia và có thể vượt khỏi tầm kiểm soát.
“Chúng tôi không tán thành phản ứng của Israel,” một quan chức cấp cao Mỹ nói, đề cập đến những thông tin mà Mỹ nhận được trước cuộc tấn công hôm của Israel.
Các cuộc tấn công qua lại trong tuần qua khiến các quan chức Mỹ lo ngại rằng rào cản từng tồn tại giữa Israel và Iran lâu nay giờ đã bị phá vỡ, dẫn đến một hình thức đối đầu trực tiếp mới có thể biến động và khó dự đoán hơn rất nhiều.
Cách Iran phản ứng giờ đây sẽ là một phép thử quan trọng để xem liệu hai quốc gia đã bước vào giai đoạn mở đầu của cuộc xung đột trực tiếp hay liệu cả hai bên có thể lùi bước trước bờ vực chiến tranh hay không.
Có một số dấu hiệu cho thấy tình hình có thể được xoa dịu.
Tình báo Mỹ từ lâu đã đánh giá rằng cả Iran và Israel đều không muốn một cuộc chiến tranh toàn diện. Cuộc tấn công trả đũa của Israel dường như được thiết kế có giới hạn, tấn công một căn cứ quân sự duy nhất cách Tehran khoảng 275 dặm trong khi bỏ qua hai cơ sở gần đó vốn có vai trò quan trọng trong chương trình phát triển hạt nhân của Iran.
Một nguồn tình báo khu vực nắm rõ phản ứng của Iran trước cuộc tấn công nói với CNN rằng các cuộc tấn công trực tiếp cấp nhà nước giữa hai nước đã “kết thúc”. Người này cho biết Iran dự kiến sẽ không phản hồi.
Quan chức cấp cao của Mỹ cho biết: “Hiện tại không có dấu hiệu leo thang hơn nữa” và “tất cả các dấu hiệu đều cho thấy nên lùi lại.”
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ nhận thức sâu sắc rằng sau “màn so găng” trực tiếp chưa từng có giữa Iran và Israel, mọi việc đều có thể thay đổi và việc dự đoán Iran sẽ phản ứng như thế nào trước những hành động khiêu khích có thể trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Cuộc tấn công lớn của Iran vào Israel tuần trước đánh dấu lần đầu tiên nước này tấn công trực tiếp vào Israel từ bên trong biên giới của mình, đã đảo ngược những nhận định từ nhiều năm qua của Mỹ và các đồng minh về giới hạn của lực lượng dân quân Iran và việc nước này sẵn sàng tấn công trực tiếp vào Israel.
Các quan chức Iran đã công khai tuyên bố rằng chính sách của Iran đối với Israel đã thay đổi.
“Chúng tôi đã quyết định tạo ra một phương trình mới, đó là nếu kể từ bây giờ Israel tấn công lợi ích, tài sản, nhân cách và công dân của chúng tôi, thì bất cứ lúc nào chúng tôi sẽ tấn công họ từ Cộng hòa Hồi giáo Iran,” ông Hossein Salami, Chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo hùng mạnh của Iran, nói với đài truyền hình nhà nước Iran sau cuộc tấn công cuối tuần trước.
Và chỉ vài giờ trước cuộc phản công của Israel vào sáng 19/4, Ngoại trưởng Iran đã nói với đài CNN rằng nếu Israel trả đũa, “phản ứng tiếp theo từ chúng tôi sẽ ngay lập tức và ở mức tối đa”.
Phát biểu tại Trung tâm Tổng thống George W. Bush ở Dallas hôm 18/4, Giám đốc CIA Bill Burns nhận định: “Tôi hiếm khi thấy một khoảnh khắc nào ở Trung Đông dễ bắt lửa hơn hiện nay”.
Cuộc chiến bóng tối âm ỉ kéo dài
Đối với một số cựu quan chức Mỹ quen thuộc với chế độ Iran, cuộc tấn công trực tiếp chưa từng có của Iran vào cuối tuần trước là hợp lý sau cuộc chiến tranh âm ỉ kéo dài với Irsael khiến một số chỉ huy của nước này thiệt mạng.
Israel đã thực hiện nhiều cuộc tấn công thành công nhằm vào các nhà lãnh đạo quân sự Iran trên khắp khu vực và thậm chí cả một số quan chức bên trong biên giới của Iran. Giọt nước làm tràn ly xảy ra vào ngày 1 tháng 4, khi Israel được cho là đã thực hiện một cuộc tấn công vào đại sứ quán Iran ở Syria khiến 7 quan chức, trong đó có 2 chỉ huy cấp cao của Iran thiệt mạng.
Tướng đã nghỉ hưu Frank McKenzie, cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ, cho biết: “Hãy tưởng tượng áp lực đang gia tăng trong hệ thống Iran”. “Israel giết người của chúng tôi và không phải trả giá?’ Tôi nghĩ đó là một động lực quan trọng.”
Ông McKenzie và các nhà phân tích khác cho rằng đối với Iran, cuộc tấn công hôm 1/4 ở Syria là một sự leo thang nghiêm trọng và các nhà lãnh đạo Iran cảm thấy họ cần phải có phản ứng mạnh mẽ hơn để ngăn chặn hành động của Israel trong tương lai.
Theo Jonathan Panikoff, cựu nhà phân tích tình báo cấp cao chuyên về khu vực, một trong những chỉ huy bị sát hại, Mohammed Reza Zahedi, là sợi dây liên kết giữa Iran và Hezbollah ở Liban, lực lượng ủy nhiệm lớn nhất và có năng lực nhất của Iran. Sát hại Zahedi là một vụ việc nghiêm trọng.
Trước vụ Iran tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào Israel, các quan chức Mỹ vẫn tin rằng Iran có khả năng đáp trả thông qua mạng lưới lực lượng ủy nhiệm, như họ đã từng làm trước đây.
Nhưng khi Mỹ và các đồng minh bắt đầu nhận thấy những dấu hiệu cho thấy Iran đang di chuyển tên lửa trong lãnh thổ của mình, điều này đã khiến Washington phải suy nghĩ lại về những gì Iran có thể sẽ làm, các quan chức Mỹ cho biết.
Vẫn còn phải xem liệu sự thay đổi quan điểm này của Iran có phản ánh sự thay đổi lâu dài hơn trong suy nghĩ của Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Seyyed Ali Khamenei hay không.
“Không rõ liệu ông Khamenei, ở tuổi 84, đã thay đổi học thuyết chiến lược lâu đời của mình để tránh đối đầu trực tiếp với Israel hay đây là lời nhắc nhở về cách một chính phủ Iran do quân đội lãnh đạo thời hậu Khamenei có thể tự hành xử”, ông Karim Sadjadpour, một thành viên cao cấp tại tổ chức Carnegie Endowmernt vì hòa bình quốc tế, nhận định.
Có lẽ tình hình hiện tại hiện cũng tương tự những gì từng xảy ra sau cuộc tấn công của Mỹ khiến Qassem Soleimani, một chỉ huy hàng đầu của Iran thiệt mạng vào tháng 1 năm 2020. Chỉ trong vài ngày sau đó, chính Iran – chứ không phải một trong những lực lượng uỷ nhiệm của họ - đã bắn hàng chục tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào một căn cứ quân sự của Mỹ ở Iraq. Đây cũng được coi là một bước đi chưa từng có của Iran, có nguy cơ khiến tình hình khu vực leo thang nguy hiểm hơn.
Khi đó, Iran đã phát tín hiệu rằng quân đội Mỹ có thể trú ẩn trong các boongke để giảm thiểu thương vong. Không có người Mỹ nào thiệt mạng - mặc dù hàng chục người bị chấn thương sọ não - và khi cuộc tấn công kết thúc, Iran đã thông báo công khai rằng họ coi vấn đề đã kết thúc. Nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã lựa chọn không trả đũa thêm nữa.
Vẫn còn rủi ro
Ngoại trưởng Iran Amir-Abdollahian ngày 19/4 cho biết Iran đang điều tra vụ máy bay không người lái (UAV) xuất hiện trên bầu trời thành phố Isfahan, miền trung Iran, nơi có các cơ sở hạt nhân quan trọng, khẳng định nếu các UAV không liên quan Israel, Iran coi như sự việc đã xong, không cần thiết phải đáp trả.
Tuy nhiên, ông Amir-Abdollahian cũng cảnh báo sẽ đáp trả lập tức và ở cấp độ cao nhất nếu Israel có hành động chống lại lợi ích của Tehran.
“Nếu Israel muốn thực hiện cuộc phiêu lưu quân sự khác và hành động đi ngược lại lợi ích của Iran, phản ứng tiếp theo của chúng tôi sẽ được đưa ra lập tức và ở cấp độ cao nhất”, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian tuyên bố.
Theo giới quan sát, mặc dù ở thời điểm hiện tại, Iran và Israel có lẽ đã tránh được một cuộc chiến tranh tổng lực, nhưng rủi ro vẫn còn.
Nhà phân tích về tình hình khu vực Panikoff nhận định: “Israel và Iran sẽ bắt đầu leo thang ở mức cao hơn trong mọi thời điểm xung đột trong tương lai và điều đó cực kỳ nguy hiểm”. “Nếu Israel và Iran nhận thức được mối đe dọa lớn hơn từ đối phương, nhiều khả năng họ sẽ nghĩ rằng mình phải hành động theo cách mạnh mẽ và quyết liệt hơn”./.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Ngày 23/12 theo giờ địa phương, tân Thủ tướng Pháp Francois Bayrou đã chính thức thành lập nội các của mình. Điện Elysee, dinh Tổng thống Pháp, công bố danh sách thành viên nội các mới nhất.
Ngày 23/12, lực lượng cảnh sát quốc gia Pháp cho biết số lượng các hành vi bài Do Thái ở quốc gia này đã tăng ở mức kỷ lục 270% trong 10 tháng năm nay, so với cùng kỳ năm 2022.
Ngày 23/12, nhà chức trách Nhật Bản thông báo sẽ ra lệnh ngừng và hủy bỏ đối với Google, với cáo buộc vi phạm luật chống độc quyền. Đây là lần đầu tiên Chính phủ Nhật Bản đưa ra động thái pháp lý đối với công ty công nghệ của Mỹ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmail Baghaei ngày 23/12 ra tuyên bố khẳng định Tehran ủng hộ sự nghiệp bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria.
Trả lời phỏng vấn, Đại sứ Nga tại Đức, ông Sergey Nechayev cho biết nước này một lần nữa cảnh báo Đức không nên tiến hành bất kỳ hành động thù địch nào nhằm vào nước Nga nếu không muốn bị đáp trả, trong đó có việc cung cấp tên lửa hành trình cho Ukraine và cho phép Mỹ triển khai tên lửa trên lãnh thổ Đức.
Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi ngày 23/12 đã có cuộc tiếp xúc với ông Ahmed al-Sharaa, thủ lĩnh nhóm Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu lực lượng đang nắm quyền ở Syria.
Trong một tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo Liên minh các quốc gia Sahel, gồm Burkina Faso, Mali và Niger cho biết, 3 quốc gia này đã đặt lực lượng quốc phòng và an ninh của mình ở mức báo động cao nhất.
Tờ Financial Times của Mỹ ngày 22/12 đưa tin, Tổng thống đắc cử Donald Trump đang đẩy mạnh việc rút nước Mỹ khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngay vào ngày đầu tiên chính quyền mới chính thức hoạt động. Các chuyên gia cho rằng nếu điều này xảy ra sẽ gây ra thảm họa cho ngành y tế toàn cầu.
Giao tranh dữ dội tiếp tục tại Donetsk, UAV tấn công tự sát Nga phá hủy xe chở bộ binh Stryker của Ukraine, Nga phá hủy xe tăng Abrams do Mỹ cung cấp ở Kursk, tấn công nơi đóng quân của Lực lượng vũ trang Ukraine là những thông tin đáng chú ý trong diễn biến xung đột Nga - Ukraine ngày 23/12.
Syria hiện đang trở thành điểm nóng chính trị, nơi các cường quốc tranh giành ảnh hưởng thông qua các chiến lược ngoại giao, quân sự và kinh tế. Vậy những quốc gia nào đang định hình vận mệnh Syria?
Syria đang trở thành điểm nóng chính trị, nơi các cường quốc tranh giành ảnh hưởng thông qua các chiến lược ngoại giao, quân sự và kinh tế. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ và Israel được xem là nhân tố mới định hình tương lai của Syria, thì cuộc chính biến ở quốc gia Trung Đông này đẩy Nga vào thế tiến thoái lưỡng nan giữa việc “rút quân hay duy trì sự hiện diện” vào thời điểm xung đột ở Ukraine đang ở giai đoạn quan trọng.
Tây Ban Nha đã khởi động giải xổ số đặc biệt mùa Giáng sinh với tổng giá trị giải thưởng lên tới 2,7 tỷ euro (tương đương 2,8 tỷ USD).
Lễ hội khinh khí cầu lần thứ 5 đã được tổ chức tại Qatar, với khoảng 60 chiếc nhiều hình dạng và chủ đề khác nhau của các đội thuộc 21 quốc gia.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo sẽ có hành động đáp trả lực lượng Houthi tại Yemen, sau vụ tấn công bằng tên lửa của nhóm này nhằm vào thủ đô Tel Aviv.
Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa tuyên bố bắt đầu thử nghiệm chiến đấu hệ thống tên lửa Oreshnik mới nhất, đồng thời nhấn mạnh sự kiện này có ý nghĩa lịch sử đối với ngành công nghiệp tên lửa và vũ trụ của Nga.
Một số thành viên của công đoàn đại diện cho hơn 10.000 nhân viên tại Starbucks đã bắt đầu một cuộc đình công kéo dài 5 ngày tại các cửa hàng ở Los Angeles, Chicago và Seattle từ ngày 20/12, với lý do các vấn đề về lương bổng, nhân sự và lịch làm việc chưa được giải quyết.
Phát biểu tại một hội nghị quy tụ đông đảo cử tri của đảng Cộng hòa tại thành phố Phoenix (bang Arizona) vào ngày 22/12, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã lên tiếng bác bỏ tin đồn rằng, tỷ phú Elon Musk sẽ thay thế ông nắm quyền tổng thống.
Tổng thống Panama đã có phản hồi chính thức đối với lời đe dọa của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump về việc sẽ lấy lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama, một tuyến đường thủy quan trọng mang lại hàng tỷ đô la cho nền kinh tế Panama và đóng vai trò thiết yếu trong thương mại toàn cầu.
Ngày 21/12, Thủ tướng Albania Edi Rama cho biết, Chính phủ nước này sẽ cấm mạng xã hội TikTok trong ít nhất 1 năm kể từ năm 2025.
Cây cầu nối hai bang Maranhao và Tocantins của Brazil đã bị sập, khiến ít nhất hai người thiệt mạng và nhiều người khác mất tích. Các cơ quan chức năng huy động đội cứu hộ và bắt đầu điều tra sau sự cố thảm khốc này.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ trả đũa Houthi, sau khi lực lượng này bắn tên lửa vào thành phố Tel Aviv. Đồng thời ông cũng cảnh báo, Israel sẽ nhắm vào những “nhánh cuối cùng” của liên minh do Iran hậu thuẫn.
Lực lượng Houthi tại Yemen ngày 22/12 tuyên bố, đã phóng tên lửa hành trình và máy bay không người lái tấn công tổ hợp tác chiến tàu sân bay Mỹ tại Biển Đỏ. Đặc biệt, nhóm vũ trang lớn nhất Yemen khẳng định, đã bắn hạ một chiến đấu cơ hiện đại của quân đội Mỹ.
Một chiếc máy bay nhỏ chở 10 người đã đâm vào các cửa hàng ở trung tâm thành phố du lịch miền Nam Brazil ngày 22/12, khiến tất cả mọi người trên máy bay thiệt mạng.
Đài phun nước Trevi ở Italy đã được mở cửa lại sau hơn hai tháng vệ sinh và phục hồi, một phần trong công tác chuẩn bị của Rome cho Năm Thánh Công giáo La Mã 2025.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tiếp Thủ tướng Slovakia Robert Fico tại Điện Kremlin vào tối ngày 22/12.
Tổng thống đắc cử Donald Trump vừa bày tỏ sự ủng hộ việc cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ trong ít nhất một thời gian ngắn và nói rằng, ông đã nhận được hàng tỷ lượt xem trên nền tảng truyền thông xã hội này trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình.
Tại ngôi làng Ponikla ở Cộng hòa Séc, nghề thổi thủy tinh có truyền thống hơn 150 năm tuổi vẫn đang được duy trì. Nhà xưởng Rautis, đơn vị duy nhất trên thế giới còn sản xuất đồ trang trí Giáng sinh từ cát thủy tinh, không chỉ đang bảo tồn một nghề thủ công truyền thống mà còn góp phần đưa kỹ thuật này đến đông đảo bạn bè quốc tế.
Dữ liệu của Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) công bố mới đây cho thấy, trong tháng 10 vừa qua, Liên minh châu Âu (EU) đã mua dầu từ Nga với tổng trị giá 687,5 triệu euro (khoảng 735,6 triệu USD), mức cao nhất kể từ tháng 2 năm nay.
Albania công bố lệnh cấm TikTok trong vòng một năm do lo ngại về ảnh hưởng của mạng xã hội lên trẻ em. Quyết định được đưa ra sau vụ một thiếu niên 14 tuổi bị bạn học đâm chết vì những tranh cãi qua lại trên mạng xã hội.
Theo tờ Maariv của Israel, các lực lượng quân sự Israel đang gặp phải những thách thức đáng kể trong việc đối phó với các cuộc tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái từ nhóm Houthi.
Trong cuộc họp trực tuyến ở Moskva ngày 22/12, Tổng thống Vladimir Putin đã đề cập vụ máy bay không người lái (UAV) tấn công hạ tầng dân sự tại thành phố Kazan, thủ phủ của Cộng hòa Tatarstan thuộc Nga, cách biên giới với Ukraine hơn 1.000 km hôm 21/12.
Thủ lĩnh lực lượng đối lập Syria Hayat Tahrir al-Sham (HTS), ông Ahmed al-Sharaa, ngày 22/12 khẳng định với lãnh đạo cộng đồng người Druze ở Liban rằng Syria sẽ không can thiệp tiêu cực vào Liban và cam kết tôn trọng chủ quyền của nước láng giềng.
Lầu Năm Góc cho biết, Hải quân Mỹ đã vô tình bắn nhầm một máy bay chiến đấu F/A-18 của nước này ở Biển Đỏ trong khi ném bom các mục tiêu thuộc nhóm vũ trang Houthi ở Yemen. Hai phi công của Hải quân Mỹ may mắn nhảy dù thành công và được giải cứu an toàn.
Ngày 22/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định việc nước này gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là "khả thi", nhưng Kiev sẽ phải nỗ lực thuyết phục các đồng minh để điều này thành hiện thực.
Ngày 22/12, lãnh tụ Tối cao của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, Đại giáo chủ Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, đã lên tiếng bác bỏ các cáo buộc rằng Iran đã mất các lực lượng ủy nhiệm tại khu vực Tây Á.
Các quốc gia đang nỗ lực phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI vào mọi lĩnh vực, trong đó Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Anh, Canada, Pháp... là những quốc gia hàng đầu.
Phong trào Hồi giáo Hamas cho biết một thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza “đang ở gần hơn bao giờ hết” nếu Israel không đưa ra thêm điều kiện mới.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã cáo buộc Panama tính phí quá cao khi sử dụng kênh đào Panama và cảnh báo sẽ yêu cầu đồng minh giao lại kênh đào này nếu Panama không quản lý kênh đào theo cách chấp nhận được.
Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck Soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee.
Không giống như truyền thống, năm nay, một nhóm ông già Noel tại thủ đô Argentina đã đổi xe trượt tuyết của họ lấy một đoàn xe máy đi phát quà, nhằm mang lại niềm vui và không khí lễ hội cho trẻ em tại các bệnh viện trên khắp thành phố.
Lễ hội Băng Tuyết Cáp Nhĩ Tân lần thứ 26 chính thức khai mạc vào cuối tuần qua tại thủ phủ tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc, mở ra một thế giới trải nghiệm kỳ diệu như trong mơ dành cho du khách trong nước và quốc tế.
Một chiếc trực thăng đã đâm vào một bệnh viện ở phía tây nam Thổ Nhĩ Kỳ vào Chủ nhật, khiến bốn người thiệt mạng, gồm hai phi công, một bác sĩ và một nhân viên trên máy bay. Không có ai bên trong tòa nhà hoặc trên mặt đất bị thương.
Cảnh sát Nigeria ghi nhận đã có ít nhất 13 người thiệt mạng trong hai vụ giẫm đạp nhận quà từ thiện tại nước này, đa số các nạn nhân là phụ nữ và trẻ em.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã chọn nhà sản xuất chương trình truyền hình thực tế Mark Burnett làm đặc phái viên của ông tại Vương quốc Anh. Lựa chọn này cần được Thượng viện Mỹ phê duyệt.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết, nước này đang đàm phán với Nga và Ukraine về giải pháp duy trì trung chuyển khí đốt qua Ukraine, đồng thời khẳng định Budapest không muốn từ bỏ tuyến đường này.
Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck-soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý.
0