Xyanua 'kịch độc' như thế nào?
Thời gian qua, dư luận xôn xao trước thông tin một phụ nữ ở tỉnh Đồng Nai đã đầu độc người thân bằng chất độc xyanua. Tiếp đến là vụ việc 6 người Việt tử vong tại Bangkok cũng do bị đầu độc bởi xyanua. Nhắc đến thứ chất độc này, chúng ta đã không khỏi "rùng mình" vì mức độ vô cùng nguy hiểm của nó.
Nguồn gốc chết người của xyanua
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), xyanua có thể là khí không màu, chẳng hạn như hydro xyanua (HCN) hoặc xyanua clorua (CNCl), hoặc ở dạng tinh thể như natri xyanua (NaCN) hoặc kali xyanua (KCN).
Xyanua đôi khi được mô tả là có mùi "hạnh nhân đắng", nhưng không phải lúc nào nó cũng phát ra mùi và không phải ai cũng có thể phát hiện ra mùi này.
Điều nguy hiểm là xyanua được giải phóng từ các chất tự nhiên trong một số thực phẩm và thực vật như sắn, đậu lima và hạnh nhân. Hoặc chất này có trong hạt của các loại trái cây phổ biến, chẳng hạn như quả mơ, táo và đào.
Thực tế, đã có nhiều người ăn sắn bị chết vì chất xyanua có trong sắn. Khói thuốc lá cũng có một lượng xyanua nhất định gây hại khi dùng lâu dài.
Ngoài ra, chúng không quá khó để điều chế và tìm kiếm dựa trên các nguồn nguyên liệu sẵn có. Người mua có thể dễ dàng tìm kiếm các thông tin mua bán loại hóa chất này, và thực tế chúng được bán một cách khá "tùy tiện" trên thị trường.
Xyanua là chất gì và độc như thế nào?
Thông tin với phóng viên Đài Hà Nội, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Minh Phương – Khoa Hồi sức tích cực và chống độc – Bệnh viện Thanh Nhàn cho biết, xyanua là một hoạt chất hóa học chứa nhóm cyano. Đây là một chất cực độc được biết đến từ những năm đầu của thế kỷ XIX.
Xyanua có thể được tồn tại dưới dạng khí, hydro xyanua, muối, kali xyanua. Chúng được tìm thấy trong các thực phẩm tự nhiên như măng tươi, sắn tươi, hạnh nhân, đậu ngự. Bên cạnh đó, xyanua cũng được tìm thấy trong các chế phẩm công nghiệp như thuốc trừ sâu, dung dịch tráng rửa phim, chất tẩy rửa đồ trang sức, sản xuất nhựa, cao su, sản phẩm sau các đám cháy.
Xyanua là loại chất độc rất mạnh, nó đã được sử dụng trong rất nhiều vụ giết người hàng loạt và tự tử. Chúng được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, niêm mạc, đường hô hấp sau đó phân bổ nhanh vào cơ thể và gây độc.
Xyanua dạng lỏng có thể được hấp thụ qua da, mắt. Bên trong tế bào, xyanua bám vào các metalloenzyme phổ biến và bất hoạt chúng, đặc biệt là cytochrome oxidase và ức chế quá trình hô hấp tế bào ngay cả khi đủ lượng oxy dự trữ. Não và tim là hai cơ quan có nhu cầu tiêu thụ oxy cao nên bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Chất xyanua, hay còn gọi là cyanide là một trong những chất hóa học bị cấm lưu hành trái phép trên thị trường hiện nay. Theo Cơ quan chuyên môn y tế, chỉ với khoảng 50 - 150 mg xyanua không những làm hại sức khỏe mà còn cướp đi tính mạng của một người khỏe mạnh. Đây là chất cực độc và tại Việt Nam đã bị cấm lưu hành, buôn bán, trao đổi, phát tán, sử dụng dưới mọi hình thức.
Xyanua là hóa chất cực độc, thậm chí được liệt vào danh sách những chất độc nhất trong các chất độc. Chúng được hấp thu nhanh vào cơ thể, ức chế rất nhanh, mạnh với hô hấp tế bào, một liều rất nhỏ cũng có thể gây tử vong. Bệnh nhân tử vong nhanh thường do suy hô hấp, co giật. Liều gây ngộ độc của xyanua phụ thuộc vào dạng (muối hay khí), thời gian tiếp xúc và đường tiếp xúc.
Thông thường, sau khi bị ngộ độc xyanua, nạn nhân sẽ trải qua ba giai đoạn. Đầu tiên là giai đoạn kích động, người bị nhiễm độc sẽ có dấu hiệu lo lắng, kích động, thở nhanh và lú lẫn. Sau đó, nạn nhân bắt đầu co giật, khó thở, tụt huyết áp và bị giảm thông khí. Cuối cùng, nạn nhân dần rơi vào trạng thái giảm trường lực cơ và mất phản xạ, bị trụy tim mạch, hạ oxy trong máu, dẫn đến tử vong.
Những dấu hiệu để nhận biết khi trúng độc xyanua đó là cảm thấy đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, thở nhanh, nhịp tim tăng cao, cảm thấy bồn chồn và kiệt sức. Khi phát hiện ra người có dấu hiệu trên, chúng ta cần nhanh chóng đưa người nhiễm độc xyanua đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời. Theo các tổ chức y tế, nếu người trúng độc xyanua trong vòng hai giờ không được chữa trị kịp thời, sẽ gây nguy cơ tử vong rất cao.
Chia sẻ về vấn đề xyanua có độc không, các chuyên gia cho biết, xyanua là chất độc cực mạnh và chỉ cần ăn phải một lượng nhỏ cũng có thể gây ra rất nhiều hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là mất mạng.
Chất độc xyanua khi vào đến cơ thể có tốc độ hấp thu cực nhanh, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, thần kinh, hô hấp, tuần hoàn và cuối cùng là lấy đi sinh mạng chỉ sau khoảng thời gian rất ngắn từ khi nhiễm độc.
Mức độ nguy hiểm của xyanua phụ thuộc khá nhiều vào lượng xyanua và chiết xuất xyanua mà nạn nhân nhiễm phải. Với nồng độ rất nhỏ, dưới ngưỡng 50 mg xyanua có thể gây tàn phế vĩnh viễn hoặc người bệnh sẽ có vấn đề về thần kinh, tiêu hóa, tuần hoàn, không thể chữa khỏi.
Xyanua có trong thực phẩm ở nồng độ tương đối thấp nên nhiễm độc xyanua từ thực phẩm ít xảy ra. Nếu bạn ăn thực phẩm có chứa xyanua đúng cách vẫn không làm hại đến sức khỏe nhưng có thể gây khó tiêu, đầy bụng, chướng bụng, ợ hơi, choáng nhẹ với người có cơ địa nhạy cảm.
Triệu chứng thường gặp khi ngộ độc xyanua
Nói về “triệu chứng thường gặp khi ngộc độc xyanua”, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Minh Phương - Khoa Hồi sức tích cực và chống độc - Bệnh viện Thanh Nhàn cũng lưu ý có nhiều mức độ và biểu hiện lâm sàng đa dạng từ nhẹ đến nguy hiểm tới tính mạng.
Biểu hiện bên ngoài: Đỏ da; Niêm mạc bám bụi (sau vụ cháy), hơi thở có mùi hạnh nhân.
Triệu chứng thần kinh: Chóng mặt, đau đầu, lú lẫn, hôn mê, co giật.
Triệu chứng tiêu hóa: Đau bụng, buồn nôn, nôn.
Triệu chứng hô hấp: Khó thở, ngưng thở.
Triệu chứng tim mạch: đau ngực, rối loạn nhịp, ngừng tim.
Như vậy, xyanua có độc và rất nguy hiểm. Ngay khi nhận thấy nạn nhân có triệu chứng nhiễm độc xyanua cần nhanh chóng xử lý, sơ cứu và liên hệ y tế kịp thời, tránh trường hợp xấu nhất có thể xảy ra.
Xử trí khi ngộ độc xyanua
Để xử trí khi có người bị ngộ độc xyanua, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Minh Phương - Khoa Hồi sức tích cực và chống độc - Bệnh viện Thanh Nhàn đã lưu ý:
Xyanua là loại chất độc có chất giải độc tuy nhiên không phải luôn sẵn có tại các cơ sở y tế. Điều trị chủ yếu là ngăn chặn tiếp tục phơi nhiễm, đảm bảo các chức năng sống và điều trị hồi sức tích cực trong trường hợp ngộ độc nặng.
*Tại hiện trường cần thực hiện:
Ngăn chặn không để phơi nhiễm tiếp tục với độc chất, cởi bỏ quần áo bị nhiễm, đưa bệnh nhân ra khỏi vụ cháy, không gian chứa chất độc, làm sạch da nếu cần thiết bằng xà phòng và nước sạch.
Cung cấp oxy lưu lượng cao, quản lý đường thở và hỗ trợ hô hấp nâng cao khi cần thiết.
Thiết lập đường truyền tĩnh mạch.
Nhanh chóng vận chuyển bệnh nhân đến trung tâm cấp cứu.
*Tại bệnh viện:
Đảm bảo hô hấp, huyết động.
Rửa dạ dày, sử dụng than hoạt tính nếu phơi nhiễm qua đường miệng và bệnh nhân đến sớm.
Sử dụng antidote càng sớm càng tốt nếu sẵn có tại cơ sở y tế.
*Lưu ý:
Cần chú ý đến nguy cơ phơi nhiễm gợi ý ngộ độc chất xyanua. Phương án điều trị sớm và đúng cho bệnh nhân (nghề nghiệp có nguy cơ tiếp xúc với hóa chất công nghiệp); hoàn cảnh xảy ra tai nạn (sau vụ cháy, nổ); nguy cơ rối loạn tâm thần nghi ngờ tự tử, yếu tố đột ngột nghi ngờ ngộ độc, hay hoàn cảnh nhiều người cùng bị bệnh cảnh tương tự nghi ngờ đầu độc.
*Dự phòng:
- Để tránh ngộ độc sắn, măng tươi, khi ăn cần gọt vỏ, cắt bỏ hai đầu của củ sắn, ngâm trong nước, khi luộc phải mở nắp nồi cho khí HCN bay hơi.
- Không ăn hạt quả mận, đào, lê, mơ, cherry.
- Cần kiểm soát, tránh bỏ sót ngộ độc xyanua sau các vụ cháy.
- Sử dụng phòng hộ cá nhân đối với những người có nguy cơ tiếp xúc với các hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, người tham gia cứu hộ đám cháy.
- Cần có quy chế quản lý sát sao hơn trong mua bán các hóa chất độc hại như xyanua.
Vì xyanua là chất kịch độc nên cần tránh tiếp xúc dưới mọi hình thức, trường hợp nghi ngộ độc xyanua cần gọi cấp cứu ngay để bảo vệ tính mạng cho nạn nhân.
TIN LIÊN QUAN
Ý KIẾN
Trong bối cảnh ngành y tế còn nhiều khó khăn như thiếu nhân lực, chưa đồng bộ ở các tuyến điều trị, việc ứng dụng công nghệ cao giúp rút ngắn thời gian khám chữa bệnh, tăng độ chính xác và nâng cao hiệu quả điều trị, tiết kiệm chi phí, giúp nhiều người bệnh có cơ hội được khám chữa bệnh ở giai đoạn sớm.
Thuốc lá chứa 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây nên 25 loại bệnh như: các bệnh ung thư, tim mạch, các bệnh về hô hấp và sinh sản. Sử dụng thuốc lá là một trong nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong sớm.
100% trạm y tế ở 10 tỉnh vùng cao, miền núi, khó khăn sẽ được triển khai khám, chữa bệnh từ xa thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Chiều 21/11, Quốc hội đã thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Dược, trong đó nghiêm cấm hành vi bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử với thuốc kê đơn.
Bệnh viện Đa khoa thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) vừa tiếp nhận 7 nạn nhân bị ngộ độc thực phẩm do ăn thịt của chó bị bệnh.
Theo Bộ Y tế, Việt Nam đang tiếp tục đối mặt với tình trạng kháng thuốc gia tăng - mối đe dọa sức khỏe và sự phát triển toàn cầu. Việc phòng chống kháng thuốc đòi hỏi sự tham gia của các bộ, ngành, địa phương và toàn xã hội.
Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư 37 quy định nguyên tắc xây dựng, cập nhật danh mục thuốc, các tiêu chí xem xét thuốc đưa vào danh mục, xem xét thuốc cần quy định tỉ lệ, điều kiện thanh toán BHYT, xem xét đưa thuốc ra khỏi danh mục; bỏ quy định phân chia danh mục thuốc theo hạng bệnh viện.
Sở Y tế Hà Nội vừa ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe giữa ngành Y tế Hà Nội và Hiệp hội các Công ty Điều phối Y tế Quốc tế Nhật Bản (JIMCA) giai đoạn 2024 - 2029.
Trên thế giới đã xuất hiện các vi khuẩn kháng với hầu hết kháng sinh, còn gọi là vi khuẩn siêu kháng thuốc. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn vừa ký ban hành quyết định phê duyệt Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc trong y tế giai đoạn 2024 - 2025.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, tuần qua, toàn thành phố ghi nhận 25 ca mắc sởi, tăng 9 ca so với tuần trước đó; trong đó 20 ca mắc chưa tiêm vaccine phòng sởi, 5 ca mắc chưa tiêm đầy đủ vaccine.
Ngày 18/11, Sở Y tế Đồng Nai ghi nhận trường hợp bé trai H.T.H (8 tuổi, ngụ thành phố Biên Hòa) tử vong do bệnh sởi. Đây là ca đầu tiên tử vong do bệnh này ở Đồng Nai trong năm 2024.
Trong tuần qua (từ ngày 9/11 đến 15/11), toàn thành phố ghi nhận 25 ca mắc sởi (tăng 9 ca so với tuần trước đó).
Khoảng 1/3 số ca nhiễm HIV mới ở Việt Nam là người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 24. Đặc biệt, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và người chuyển giới gia tăng đáng kể.
HIV trẻ hóa, tăng nhanh trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. Đây là thông tin được đưa ra tại buổi gặp mặt báo chí nhân Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, tổ chức vào chiều 18/11.
Các bác sĩ Khoa Sản, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận sản phụ 27 tuổi, mang thai con đầu lòng ở tuần thai thứ 38. Thời điểm nhập viện, sản phụ được chẩn đoán vỡ ối sớm, sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo.
Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thanh niên tại châu Âu, Canada và Trung Á đang cảm thấy áp lực từ học đường tăng cao trong khi hỗ trợ từ gia đình lại suy giảm.
Ngày 14/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện yêu cầu các bộ, cơ quan liên quan và các địa phương tăng cường công tác phòng, chống bệnh sởi.
Vừa qua, Bộ Y tế và Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam đã phát động hiến mô tạng “cho đi là còn mãi” tại Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp.
Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư mới quy định về phương pháp định giá dịch vụ khám chữa bệnh và điều chỉnh giá khám bệnh, chữa bệnh theo mức lương cơ sở quy định tại Nghị định 73.
Việc khám sàng lọc khiếm thính, phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh về chức năng nghe cho trẻ mầm non là rất quan trọng. Đây là một trong những hoạt động quan trọng của Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh của thành phố đã và đang được triển khai miễn phí tại 10 quận, huyện ở Hà Nội.
Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 21/2024/TT-BYT quy định phương pháp định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và điều chỉnh giá khám bệnh, chữa bệnh theo mức lương cơ sở quy định tại Nghị định 73/2024/NĐ-CP.
Báo cáo của gần 700 cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước cho thấy, chỉ tính riêng năm 2023 đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Theo Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, người mắc sởi trong thời gian gần đây tiếp tục gia tăng, đặc biệt là nhóm trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi và trên 11 tuổi, mặc dù nhiều trẻ đã được tiêm phòng.
Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã cấp phép lưu hành cho vắc xin Qdenga phòng bệnh sốt xuất huyết. Vắc xin này đang được tiêm dịch vụ tại Việt Nam.
Người đàn ông 48 tuổi ở Hà Nội đang lái xe ô tô bất ngờ khởi phát cơn đột quỵ, đã gây ra va chạm giao thông. Tại Bệnh viện E, các bác sĩ xác định nam bệnh nhân bị nhồi máu não.
Sau gần 9 tháng thực hiện Nghị định 24 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu, các bệnh viện đã phần nào khắc phục được tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố CDC Hà Nội, trong tuần qua (từ ngày 1/11 đến ngày 8/11), ghi nhận 16 trường hợp mắc sởi trong đó 14 trường hợp chưa tiêm vắc xin phòng sởi, hai trường hợp đã tiêm vắc xin phòng sởi, tăng 6 trường hợp so với tuần trước.
Nghỉ hưu nhưng không nghỉ ngơi, các y, bác sĩ tóc bạc ở TP. Hồ Chí Minh vẫn hằng ngày đến phòng khám từ thiện để khám bệnh, phát thuốc miễn phí cho những người khó khăn. Phòng khám được thành lập với sự tham gia của nhiều y, bác sĩ bệnh viện Quân y 175 đã nghỉ hưu.
Bộ Y tế vừa đưa ra đề xuất đưa tiêm ngừa sốt xuất huyết vào Chương trình tiêm chủng mở rộng sau thời gian thử nghiệm tại cộng đồng.
Xác định nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, những năm qua, y tế Thủ đô đã có nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đầu vào cho các bác sỹ, điều dưỡng tương lai.
Với mục tiêu khám, phát hiện sớm và chữa bệnh cho người dân trên địa bàn Thủ đô, Hội thầy thuốc trẻ Hà Nội cùng các điều dưỡng, bênh viện trung ương và thành phố đã triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng sức khỏe cho nhân dân.
Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Khoa học tiêu hoá toàn quốc lần thứ 30 với sự tham dự của hơn 1.200 đại biểu là các giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ và chuyên gia đầu ngành tiêu hóa trong nước và quốc tế.
Sở Y tế Hà Nội vừa có công văn gửi Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND các quận, huyện, thị xã và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố về việc triển khai tiêm chủng miễn phí hai loại vaccine phòng uốn ván - bạch hầu trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ.
Theo báo cáo từ GLOBOCAN năm 2022, mỗi năm tại Việt Nam có trên 180 nghìn ca ung thư mới được phát hiện, số trường hợp tử vong vì ung thư lên đến 120 nghìn ca.
Trường Đại học Y Hà Nội vừa tổ chức Hội nghị CME lần thứ 7 về nam học và y học giới tính với chủ đề “Cập nhật những tiến bộ trong nam học và y học giới tính – và đa dạng hóa toàn cầu”.
Sáng 8/11, Bệnh viện Bạch Mai đã tổ chức Hội thảo “Khoa học chuyên ngành Hóa Sinh và Lễ kỷ niệm 70 năm thành lập khoa Hóa Sinh”.
Sở Y tế Hà Nội vừa ban hành văn bản gửi Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND các quận, huyện, thị xã và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố về việc triển khai tiêm chủng vaccine phòng uốn ván - bạch hầu trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM nhận định bệnh nhân sốt xuất huyết ở TP.HCM có dấu hiệu gia tăng. Trong tuần 44, TP.HCM ghi nhận 661 ca bệnh, tăng 21% so với trung bình 4 tuần trước.
UBND thành phố Hà Nội ngày 6/11 ban hành Kế hoạch triển khai thí điểm thực hiện tích hợp Sổ sức khoẻ điện tử trên ứng dụng VNeID, nhằm giúp các cơ sở y tế chia sẻ dữ liệu sức khỏe của bệnh nhân dễ dàng, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh.
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) nhận được báo cáo của Viện Pasteur Nha Trang về kết quả kiểm nghiệm mẫu giám sát phát hiện sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe TIGI MAX PLUS có chứa chất cấm Sibutramine và Phenolphtalein.
Chiều cao của người Việt Nam đã tăng thêm khoảng 3cm ở nam giới và gần 2cm ở nữ giới so với người cùng lứa tuổi cách đây 20 năm. Tuy nhiên con số này vẫn ở mức thấp trên thế giới.
Bộ Y tế vừa có báo cáo làm rõ phản ánh về việc thiếu vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng trong báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Vào khoảng 9 giờ ngày 5/11, có 20 trẻ mầm non của một trường học tại xã Giang Ma, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu phải cấp cứu ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột.
Tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, nhận được đề nghị từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu hỗ trợ cấp cứu bệnh nhi nghi ngộ độc thuốc diệt chuột, bệnh viện đã cử đoàn bác sĩ lên đường đến Lai Châu.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố Hà Nội, trong tuần qua (từ ngày 25/10 đến 31/10), toàn thành phố ghi nhận 612 ca mắc sốt xuất huyết, không có trường hợp tử vong (tăng 110 trường hợp so với tuần trước).
Sở Y tế Hà Nội vừa có Công văn số 5405 gửi các bệnh viện trong và ngoài công lập về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống lây nhiễm bệnh sởi trong bệnh viện.
0