ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Thực tế triển khai tại một số dự án cho thấy có những tình huống khiến người dân cảm thấy chưa thật sự thuận lợi, đặc biệt là khi diện tích căn hộ họ bốc trúng chưa phù hợp với nhu cầu sinh hoạt. Đây không phải là điều bất thường đối với phân khúc nhà ở xã hội – vốn bị giới hạn bởi khung giá và quy định diện tích – nhưng lại là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua của nhiều gia đình.

Chị Lê Thị Huyền (phường Hoàng Liệt, Hà Nội) là một nhân viên văn phòng sống tại Hà Nội được hơn 10 năm. Với chị, việc trúng được suất mua nhà ở xã hội dự án Long Châu – Thượng Thanh là một niềm hạnh phúc lớn, khó khăn lắm mới có được.

"Tôi quyết định chọn dự án Him Lam Thượng Thanh vì dự án này có rất nhiều quỹ căn, giúp tăng cơ hội mua nhà thành công. Theo số liệu từ chủ đầu tư, khoảng 90% người nộp bản cứng thành công có khả năng mua được nhà. Ngày 24/11 vừa qua, tôi đã tham gia buổi bốc thăm nhà ở xã hội cùng gần 2.000 người. Thực sự tôi cực kỳ vui vì sau cả quá trình làm hồ sơ vất vả, nỗ lực của mình đã được đền đáp xứng đáng", chị Huyền chia sẻ.

Thế nhưng, niềm vui ấy không phải ai cũng có được và cũng không phải lúc nào cũng trọn vẹn. Theo chị Huyền, có gia đình ba thế hệ cùng chung sống nhưng lại bốc phải căn hộ diện tích quá nhỏ, phù hợp cho người độc thân hoặc cặp vợ chồng trẻ hơn là những hộ có vài người.

Theo các chuyên gia, việc xuất hiện những trường hợp trúng suất nhưng diện tích không phù hợp là điều tự nhiên, bởi nhà ở xã hội được thiết kế theo nguyên tắc tối ưu chi phí, diện tích thường nhỏ và tập trung vào nhóm thu nhập thấp – trung bình. Trong khi đó, nhu cầu thực tế của người dân lại rất đa dạng.

TS Nguyễn Văn Đính – Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho hay: "Nhà ở xã hội đã xuất hiện cách đây 10 năm và đã hoàn thành tốt mục tiêu an sinh. Tuy nhiên, theo đà phát triển của xã hội và thị trường, nhà ở xã hội đã phát sinh những bất cập, chưa được chặt chẽ. Chúng tôi cho rằng cần tìm hiểu đúng những bất cập này để xử lý kịp thời, nhằm đưa nhà ở xã hội trở lại đúng mục đích và đáp ứng đủ nhu cầu của các đối tượng thụ hưởng".

TS Nguyễn Minh Phong - Chuyên gia kinh tế cho rằng: "Hiện tại đang nổi lên vấn đề về sự bình đẳng, công bằng và bao trùm của chính sách nhà ở xã hội đối với các đối tượng người dân. Trong quy trình xác nhận đối tượng, có ba yếu tố quan trọng là: ai (đối tượng), căn cứ (tiêu chí) và thủ tục quy trình. Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ xác định được ai (đối tượng) mà chưa có xác nhận rõ ràng về căn cứ và thủ tục quy trình. Do đó, các cơ quan chức năng đang đề xuất chuyển từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm để chính sách được phủ rộng hơn và đáp ứng đúng yêu cầu của người dân".

Chính sách nhà ở xã hội hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với khả năng tài chính của đối tượng thụ hưởng, song việc phân phối căn hộ vẫn cần được điều chỉnh để sát với nhu cầu thực tế hơn. Theo đó, quy trình bốc thăm nên được phân nhóm theo nhu cầu, tránh việc người dân bốc phải căn quá nhỏ hoặc quá lớn so với điều kiện sinh hoạt. Việc cung cấp thông tin rõ ràng về đặc thù nhà ở xã hội, bao gồm diện tích và tiêu chuẩn xây dựng, cũng giúp người mua có kỳ vọng phù hợp hơn, không so sánh với nhà ở thương mại. Khi những điều chỉnh này được áp dụng đồng bộ, quy trình phân phối sẽ không chỉ minh bạch mà còn hợp lý, tạo điều kiện để người dân tiếp cận căn hộ đúng với khả năng và nhu cầu của mình.