Cách nhận biết và xử trí ngộ độc quả hồng châu

Trong hạt quả hồng châu có chứa chất độc Alcaloid, chất này có hoạt tính sinh lý rất cao đối với cơ thể con người, tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp. Một lượng nhỏ alkaloid đủ chất độc gây chết người. Vì vậy, khi phát hiện người bị ngộ độc, cần nhanh chóng xử trí để tránh dẫn đến tử vong.

Mới đây, ngày 31/7 và 1/8/2023, Bệnh viện Đa khoa huyện Đồng Văn (Hà Giang) tiếp nhận 11 trẻ em từ 3 - 12 tuổi bị ngộ độc do ăn quả hồng châu. Trong số này có 1 trẻ tử vong và 3 trẻ diễn biến nặng phải chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) điều trị.

Theo chia sẻ từ gia đình của các bệnh nhi, các em đi cắt cỏ cho gia súc xong rồi rủ nhau đi hái quả hồng châu ăn. Đến cuối buổi chiều 31/7, tất cả 11 trẻ ở 2 thôn sau khi ăn quả hồng châu đều xuất hiện triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, đau bụng, buồn nôn và đã được đưa đến cấp cứu, điều trị.

Đặc điểm quả hồng châu 

Cây hồng châu có tên khoa học (Capparis versicolor Griff), họ Màn màn (Capparaceae). Tên gọi theo địa phương khác là: cây Rom, cây Mề gà, cây Khua mật, cây Móc quạ (Thái Nguyên), chi pản sloa (Cao Bằng)...Cây này thường mọc ở khu vực núi đá, nó thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. 

Qủa hồng châu . Ảnh: Internet

Lá cây to gần bằng 2 ngón tay người lớn, dài từ khoảng 11-12 cm, màu của lá xanh đậm. Quả tròn to gần bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông, quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa vào trong có lớp vỏ mầu hồng, mỗi quả có từ 4 - 6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục. Bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹp. Quả hồng châu chín vào thời gian tháng 6, 7, 8 hằng năm.

Độc tính của quả hồng châu

Độc tố của quả hồng châu là alkaloid, chứa trong nhân hạt. Alkaloid là một loại độc tố nguy hiểm, là những hợp chất hữu cơ có chứa dị vòng nitơ, có tính bazơ, thường gặp ở trong nhiều loài thực vật; đôi khi còn tìm thấy trong một vài loài động vật. Alkaloid có độc tính cao, tác động trực tiếp đối với cơ thể con người và động vật, nhất là đối với hệ thần kinh. Một lượng nhỏ alkaloid đủ có khả năng gây chết người.

Ngộ độc quả hồng châu dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch

Khi bị ngộ độc quả hồng châu thường thấy các biểu hiện như nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy. Nếu không được chữa trị kịp thời thì sẽ dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng.

Các biểu hiện khi bị ngộ độc. Ảnh minh họa

Độc tố của quả hồng châu là alcaloid, chứa chính trong nhân hạt (chưa thấy trong cùi) của quả. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp. 

Theo kết quả thử nghiệm trên động vật cho thấy liều tối thiểu gây chết (LDmin) qua đường tiêu hóa của hạt có cả cùi đối với thỏ là 18g/kg thể trọng, đối với chuột cống trắng là 72g/kg thể trọng (động vật chết do suy hô hấp và trụy tim mạch).

Cách xử trí nhanh khi thấy xuất hiện các biểu hiện ngộ độc 

Theo Sở Y tế Hà Giang khuyến cáo, khi phát hiện người bị ngộ độc, cần nhanh chóng xử trí bằng cách như: 

- Gây nôn ngay lập tức, cho uống đủ nước (tốt nhất là dùng oresol) và bổ sung thêm than hoạt tính (liều 1gam/kg cân cặng người bệnh), sau đó nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển, tuyệt đối không để người bệnh đi bộ.

- Nếu người bệnh hôn mê, co giật thì phải cho người bệnh nằm nghiêng. Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở, phải hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu tại chỗ.

Để tránh những vụ  ngộ độc đáng tiếc xảy ra, các bác sỹ khuyến cáo người dân, đặc biệt là trẻ em tuyệt đối không ăn các loại cây, củ, quả lạ mọc trong rừng, trong đó có quả hồng châu để phòng ngừa ngộ độc có thể dẫn đến tử vong. Khi thấy trong người xuất hiện các các triệu chứng ngộ độc cần đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

 

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Việc có kiến thức sơ cấp cứu rất quan trọng để kịp thời hỗ trợ người bệnh không may gặp nạn. Sơ cấp cứu đúng cách, có thể cứu tính mạng người bệnh ngoạn mục. Và dưới đây các bác sĩ bệnh viện Bạch Mai sẽ hướng dẫn cách cấp cứu khi gặp tình huống có người bị ngừng tim, ngừng tuần hoàn.

Trong thời gian tới, nắng nóng có khả năng tiếp tục xuất hiện nhiều đợt và gay gắt hơn trung bình nhiều năm. Bộ y tế khuyến cáo người dân, trong những ngày nắng nóng nên hạn chế đi ra ngoài trời nắng. Khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy theo mức độ biểu hiện mà cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử trí phù hợp.

Theo chuyên gia của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương cho biết, thuốc diệt muỗi là một loại hóa chất diệt côn trùng, ít nhiều cũng vẫn sẽ có ảnh hưởng đến con người khi không được sử dụng đúng cách. Đặc biệt là với trẻ nhỏ, khi sức đề kháng còn yếu và làn da còn nhạy cảm.

Ho gà là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỷ lệ biến chứng cao, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Các chuyên gia cảnh báo, tiêm chủng được cho là phương pháp phòng bệnh an toàn nhất. Vậy nên, các bậc phụ huynh cần lưu ý nắm rõ lịch tiêm vắc xin cho trẻ.

Bệnh viện Nội tiết Trung ương mới tiếp nhận ca bệnh bị suy tuyến thượng thận do lạm dụng thuốc Medrol liều cao. Tác dụng phụ của thuốc đã khiến da bàn chân bệnh nhân rất mỏng dẫn đến rách da, nhiễm trùng bàn chân nặng, dễ lan lên hết cẳng chân phải.

Liên tiếp các vụ ngộ độc thực phẩm tập thể mà thủ phạm được tìm ra đều là do vi khuẩn Salmonella spp, Bacillus cereus… Khi nhiễm khuẩn bệnh nhân thường biểu hiện đau bụng, nôn, tiêu chảy, sốt và các biểu hiện mất nước, nhiễm trùng. Chuyên gia y tế khuyến cáo, thực phẩm càng bẩn, bảo quản và chế biến không tốt càng dễ ngộ độc.