Cậu bé trong bức ảnh đón bộ đội ngày 10/10/1954

Một ngày đầu tháng 10 năm 1954, dân phố cổ xôn xao khi biết tin quân Pháp sẽ rút khỏi Hà Nội. Trong căn nhà ba tầng ở số 80 phố Hàng Đào, cậu bé Lê Bảo Tháp nhấp nhổm, háo hức chờ đón các chú bộ đội tiến về giải phóng Thủ đô.

Bóng quân Pháp vừa mất hút, Tháp đã tuột khỏi vòng tay mẹ, leo lên nóc tầng ba nhà mình. Ngóng về phía hồ Hoàn Kiếm, nơi mà từ nhiều đêm trước, bố bế cậu lên đó, chỉ tay về phía xa và nói rằng, ngày mai các chú bộ đội sẽ xuất hiện từ đấy. Dáng nhỏ bé của Tháp vắt vẻo trên ban công sân thượng tầng ba.

Tháp là người đầu tiên trong nhà trông thấy các chú bộ đội trong đội hình đều tăm tắp, hùng dũng tiến về. Cậu reo lên thật to rồi vụt chạy xuống đường. Đó cũng là lúc người phố Hàng Đào nghe thấy tiếng reo “bộ đội về” và ùa ra đường, tràn ngập ngập trong hoa và nước mắt. Cậu bé 7 tuổi Lê Bảo Tháp lẫn trong biển người hân hoan đó. Và trong sự tình cờ, hình ảnh của cậu đã lọt vào bức ảnh lịch sử ghi lại khoảnh khắc dân phố Hàng Đào chào đón đoàn quân chiến thắng. Người chụp bức ảnh, như sự sắp đặt của số phận, là anh trai cậu.

Cậu bé Lê Bảo Tháp đón đoàn quân trở về tại phố Hàng Đào. Ảnh: Lê Sửu.

Ông Lê Sửu, anh trai của Lê Bảo Tháp, kể lại: “Khi mà đoàn quân chưa tiến vào thì tất cả hàng phố hai bên hầu như vắng lặng hết. Tôi là một trong những người đầu tiên chạy xuống và chụp ảnh. Và thật tình cờ là Tháp cũng nằm trong ống kính máy ảnh. Khi đó tôi đang là chàng thanh niên mới 17 tuổi. Sáng 10/10, người dân ra đường mỗi lúc một đông, ai nấy đều cảm thấy vỡ oà vui mừng và sung sướng khi nhìn thấy bộ đội ta đi trên phố. Đó cũng là lúc tôi ghi được khoảnh khắc đoàn quân đi qua phố Hàng Đào. Đây là bức ảnh được gia đình tôi lưu giữ tới ngày nay”.

Vợ chồng ông Lê Sửu ôn lại khoảnh khắc khi đoàn quân giải phóng tiến về Thủ đô được ông ghi lại năm 1954. Ảnh: Báo Lao động.

Đó là thời khắc của lịch sử. Bà Hoàng Lan Hương, vợ ông Sửu, kể rằng những ngày trước khi các cánh quân ta vào giải phóng Thủ đô, mọi nhà đều cửa đóng then cài, vì quân Pháp bắt đầu rút đi mà quân ta chưa về. Càng gần đến ngày 10/10, người Hà Nội càng phải chong đêm thức, thay phiên nhau dùng đũa cả gõ vào nồi, vào mâm đồng, như để “thông báo” với bọn người xấu rằng “nhà tôi vẫn thức đấy, đừng có vào làm bậy”. Các gia đình hay dùng chiếc gương soi qua khe cửa để xem tình hình bên ngoài.

Sáng 10/10, tiếng giày lính Pháp rút lui nặng nề qua trục phố Hàng Đào - Hàng Ngang. Không một nhà nào dám mở cửa ra nhìn. Sự chờ đợi căng thẳng như được sổ tung khi người phố nhìn thấy “quân ta” đội ngũ chỉnh tề tiến vào thành phố.

Sáng 10/10/1954, các cánh quân của Quân đội nhân dân Việt Nam từ các cửa ô tiến vào tiếp quản Thủ đô được giải phóng trong rừng cờ hoa đón chào của 20 vạn người dân Hà Nội. Ảnh: TTXVN.

Ông Lê Sửu sinh ra trong gia đình khá giả, chơi ảnh từ nhỏ. Tấm ảnh có cậu bé Tháp được ông Sửu chụp bằng chiếc máy Telka II của Pháp, loại máy chỉ chụp được cỡ phim 4 x 6. Chiếc máy ảnh năm xưa không giữ được đến hôm nay, người em trai trong tấm ảnh cũng không còn. Tấm ảnh ông Sửu chụp tình cờ có mặt em trai đã được gia đình gìn giữ như của báu, bởi 12 năm sau đó, anh thanh niên Lê Bảo Tháp lên đường nhập ngũ và mãi mãi không trở về. Người trai Hà Nội đã nằm lại chiến trường Quảng Trị. Mãi tới gần đây, gia đình mới tìm được mộ của ông.

70 năm về trước, cậu bé Lê Bảo Tháp may mắn trở thành chứng nhân của thời khắc lịch sử khi Thủ đô được giải phóng. Nhưng anh không bao giờ được nhìn thấy ngày toàn thắng, đất nước thống nhất, Tổ quốc được độc lập, tự do.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Khi cái lạnh se sắt len lỏi vào từng góc phố thủ đô, những hàng chè nóng đã trở thành một lựa chọn đầy thú vị, một món quà ăn không thể thiếu trong nhịp sống của người dân.

Giáng sinh đang rất gần. Phố Hàng Mã, Nhà thờ Lớn hay những khu vực trung tâm đều trở thành những điểm được du khách đổ về tham quan, chụp ảnh và tận hưởng bầu không khí vui tươi, ấm áp của dịp lễ hội cuối năm.

Những bề bộn của cuộc sống có thể làm cái 'chất' Hà Nội bị pha loãng hơn. Tuy nhiên, trong sự thay đổi ấy, vẫn có những giá trị cốt lõi được giữ gìn và tiếp nối qua các thế hệ. 'Chất' người Hà Nội, dù có biến chuyển, vẫn là thứ không thể mất đi, chỉ cần thời gian và sự bồi đắp đúng cách để trở lại mạnh mẽ hơn trong một Hà Nội hiện đại và năng động.

Càng tới gần ngày Giáng sinh, phố phường của quận trung tâm Hoàn Kiếm được trang trí nhiều sắc màu lung linh, ngập tràn không khí lễ hội vui tươi.

Hà Nội trở lạnh trong những ngày cuối năm cũng là lúc người dân chuẩn bị cho lễ Giáng sinh và thời khắc chuyển giao giữa năm cũ - năm mới. Khắp đường phố, không khí Giáng sinh ngập tràn, đặc biệt là con phố Hàng Mã, nơi được mệnh danh là "thủ phủ" của đồ trang trí, đồ chơi lễ hội.

Bước ra từ cuộc chiến khốc liệt, hơn ai hết, những cựu chiến binh hiểu rõ giá trị của hòa bình cho Tổ quốc và giá trị của yên bình với mỗi người. Bình yên của người cựu chiến binh, chẳng cần to tát hay xa vời, chỉ là những buổi chiều đi bộ trên phố phường tấp nập, nhìn nắng nhạt xuyên qua những tán cây.