Chèo tàu, nét văn hóa đặc sắc của Đan Phượng

Chèo tàu là một loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian độc đáo có một không hai của xã Tân Hội, huyện Đan Phượng, Hà Nội. Nghệ thuật này đã được hình thành và phát triển từ lâu đời, gắn liền với đời sống văn hóa tinh thần của người dân địa phương. Chèo tàu có nguồn gốc từ hát Tàu Tượng, một loại hình diễn xướng dân gian xuất hiện ở vùng đất Đan Phượng từ thời Lê. Ban đầu, chèo tàu được biểu diễn trên những con thuyền lớn bằng gỗ, có trang trí hình tượng voi, rồng, phượng. Dần dần, chèo tàu được cải biên thành hình thức diễn xướng trên cạn nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng vốn có.

Cứ 25 năm, hội hát chèo Tàu ở xã Tân Hội, huyện Đan Phượng mới được tổ chức một lần và diễn ra liên tục trong 7 ngày, 7 đêm. Chèo Tàu - loại hình diễn xướng dân gian độc đáo có tên gốc là hát “Tàu tượng”. Để biểu diễn, người dân đóng những con voi và thuyền lớn bằng gỗ. Người tham gia diễn xướng được phân vào các vai Chúa tàu, Cái tàu (người chỉ huy tàu) Con tàu, đứng trên thuyền (tàu) và Quản tượng, đứng trên voi (tượng)… để hát theo những làn điệu cổ. Sau này, dân gian quen gọi là chèo Tàu.

Trang phục, của chèo tàu Tân Hội mang đậm nét đặc trưng của vùng đất Đan Phượng. Trang phục của các diễn viên chèo tàu thường là những bộ quần áo truyền thống của người dân địa phương, được thêu thùa cầu kỳ, tinh xảo. Còn đạo cụ của chèo tàu cũng được làm thủ công, tỉ mỉ, mang đậm nét văn hóa dân gian. Nội dung của chèo tàu thường xoay quanh những câu chuyện về tình yêu, tình nghĩa vợ chồng, tình nghĩa cha con, tình nghĩa anh em,... Những câu chuyện được thể hiện bằng những làn điệu dân ca ngọt ngào, sâu lắng, mang đậm bản sắc văn hóa của vùng đất Đan Phượng.

Mở đầu, các ca nhi sẽ “hát trình” các bài dâng hương, dâng rượu, nhớ ơn người đã ngã xuống vì đất nước. Sau đó là hát “trạo ca” (hát trên thuyền, hát chèo thuyền); hát “bỏ bộ” (hát đối đáp giữa tàu, tượng và người đến xem hội). Khi biểu diễn, Chúa tàu đánh thanh la, hai Cái tàu lĩnh xướng, 10 Con tàu hát họa theo. Chèo tàu Tân Hội được diễn xướng trên nền sân khấu là một chiếc chiếu lớn, trải trên nền đất. Các diễn viên chèo tàu thường là những người phụ nữ trong làng, được đào tạo bài bản, có kỹ năng ca hát, múa, diễn xuất điêu luyện.

Nét đặc sắc của chèo tàu ở Tân Hội là sự kết hợp hài hòa giữa âm nhạc, lời ca và diễn xuất. Những làn điệu chèo tàu mộc mạc, trữ tình cùng lời ca giàu hình ảnh, ý nghĩa đã mang đến cho người xem những cảm xúc sâu lắng. Chèo tàu không chỉ là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc, mà còn là một nét đẹp văn hóa truyền thống của vùng đất Tân Hội cần được gìn giữ và phát huy.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Dấu ấn Di sản công nghiệp là chuyên đề đang gây sự chú ý cho du khách khi đến thăm Bảo tàng Hà Nội những ngày này.

Trong chuyến thăm tới các địa điểm được xem là biểu tượng cho quan hệ Việt - Pháp, Đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Olivier Brochet đã tới thăm Cầu Long Biên và Đại học Dược Hà Nội. Đây là hai trong số nhiều công trình kiến trúc Pháp cổ được xây dựng từ những năm đầu thế kỷ 20.

Hà Nội sẽ tổ chức bắn pháo hoa tại 5 điểm dịp Tết Dương lịch năm 2025 và 30 điểm dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 .

Sáng 20/12, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, Bảo tàng Hồ Chí Minh đã phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam khai mạc Triển lãm "Xứng danh Bộ đội Cụ Hồ".

Cung Thanh niên Hà Nội vừa phối hợp nền tảng số mở YooLife tổ chức chương trình giao lưu nghệ thuật “Tự hào Việt Nam” với chủ đề “Hát mãi khúc quân hành” và ra mắt dự án mô phỏng hành trình chiến đấu và trưởng thành của QĐND Việt Nam bằng công nghệ thực tế ảo.

Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội tổ chức triển lãm nghệ thuật với chủ đề “Những trang sử bằng hình sắc” tại Trung tâm thông tin văn hóa Hồ Gươm - Số 2 Lê Thái Tổ.