Chuyện cấm gửi xe điện ở chung cư | Hà Nội tin mỗi chiều
Mấy ngày gần đây, một số khu chung cư và nhà trọ ở Hà Nội bất ngờ thông báo “ngừng nhận xe điện”, đặt cư dân vào cảnh vừa lo lắng, vừa bối rối. Cháy nổ là rủi ro có thật, nhưng nếu mạnh ai nấy cấm, quá trình chuyển đổi xanh sẽ đi vào ngõ cụt và người dân là những người bị đẩy vào thế khó nhất.
Những ngày gần đây, làn sóng thông báo “không nhận gửi xe điện” lan nhanh từ các chung cư lớn đến những khu trọ nhỏ. Ở tổ hợp HH Linh Đàm, với hàng chục nghìn cư dân, ban quản lý ra thông báo tạm dừng nhận xe điện dưới hầm vì lo an toàn phòng cháy chữa cháy. Tiếp đó, chung cư CT1 Thạch Bàn (Long Biên) thì dự kiến dừng hẳn việc trông giữ xe từ 20/12. Nhiều khu trọ sinh viên treo biển “cấm xe điện”, buộc người thuê nhà phải gửi xe ở bãi xa, thậm chí rao bán vì không còn cách nào khác.
Câu chuyện trở nên nhạy cảm bởi chính cư dân trong các tòa nhà lại chia thành hai thái cực. Người dùng xe điện thì bức xúc vì chuyển đổi xanh được thúc đẩy, xe xăng chuẩn bị bị hạn chế, nhưng hạ tầng lại thiếu và họ phải chạy đôn chạy đáo mỗi ngày chỉ để tìm chỗ để xe. Với người làm việc theo ca hay sinh viên đi học muộn, việc gửi xe ngoài trời còn kéo theo nỗi lo mất an ninh. Ngược lại, nhiều cư dân khác lại coi thông báo cấm như một sự yên tâm cần thiết, nhất là khi câu chuyện cháy nổ pin lithium-ion liên tục xuất hiện trên mạng xã hội.
Về phía ban quản lý chung cư và chủ nhà trọ, không ai muốn đối đầu với cư dân, nhưng họ cũng đang ở trong thế kẹt. Cháy từ xe xăng đã nguy hiểm, còn cháy pin lithium-ion thì lan nhanh, nhiệt lượng lớn và cực khó kiểm soát. Hệ thống phòng cháy chữa cháy ở nhiều tòa nhà không được thiết kế để xử lý kiểu cháy này, cư dân cũng chưa có kỹ năng ứng phó, và trách nhiệm pháp lý khi xảy ra sự cố hiện khá mơ hồ. Thế nên các chủ thể dễ chọn giải pháp an toàn nhất cho chính mình: tạm dừng nhận xe.
Việc UBND phường Hoàng Liệt yêu cầu HH Linh Đàm không được từ chối trông giữ xe điện cho thấy chính quyền đã phải vào cuộc để hạ nhiệt tình hình. Nhưng ngay lập tức, câu hỏi lớn hiện ra: nếu bắt buộc phải nhận xe mà xảy ra sự cố, ai chịu trách nhiệm? Ban quản lý, chủ đầu tư, phường, hay cư dân? Một câu hỏi chưa có câu trả lời, khiến những căng thẳng trong các khu dân cư càng chồng chất.
Theo TS. LS Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho biết: “Chính nỗi lo cháy nổ đã đẩy câu chuyện sang các quan điểm đối lập, nhưng thực chất đây không phải cuộc tranh luận về việc “nên hay không nên dùng xe điện”. Đó là biểu hiện của một khoảng trống lớn hơn: quy chuẩn kỹ thuật và hạ tầng phòng cháy chữa cháy chưa theo kịp tốc độ chuyển đổi xanh".
Đây mới chính là vấn đề căn cốt. Chúng ta đang thiếu tiêu chuẩn cho bãi gửi xe điện an toàn; thiếu hướng dẫn về thiết kế hầm, hệ thống thông gió, cảm biến nhiệt; thiếu thiết bị chuyên dụng để xử lý cháy pin; và thiếu quy định trách nhiệm rõ ràng giữa chủ đầu tư, ban quản lý, chính quyền và cư dân.
Trong khi đó, Hà Nội đang chuẩn bị cấm xe xăng trong Vành đai 1 từ 1/7/2026. Nghĩa là số lượng xe điện sẽ tăng rất nhanh. Nếu hạ tầng dân sinh chưa sẵn sàng, nếu thiết bị chữa cháy chưa được trang bị, nếu trách nhiệm pháp lý vẫn “mờ mờ ảo ảo”, thì người dân sẽ tiếp tục mắc kẹt giữa chủ trương đúng và thực tế chưa kịp hoàn thiện.
Chuyển đổi xanh là hướng đi không thể đảo ngược. Nhưng chủ trương đúng không thể chỉ tồn tại trên giấy, và cũng không thể giao cho từng khu dân cư tự xoay xở. Nỗi lo sẽ không biến mất bằng những tấm biển cấm, mà chỉ được giải quyết bằng khoa học, bằng tiêu chuẩn kỹ thuật, bằng quy định đủ rõ ràng để ai cũng biết mình cần làm gì, được phép làm gì và phải chịu trách nhiệm đến đâu.
Khi an toàn được đảm bảo bằng quy chuẩn chứ không phải bằng sự dè chừng, khi cư dân có thể gửi xe điện một cách yên tâm như gửi một chiếc xe máy thông thường, thì chuyển đổi xanh mới thực sự là con đường tương lai chứ không phải chuỗi những tranh cãi và bất tiện như hiện nay.
