Giải quyết “điểm nghẽn” cho ngành thang máy Việt Nam
(HanoiTV) - Sáng 13/7, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành thang máy Việt Nam”. Đây là cơ hội để các bên đóng góp ý kiến, đề xuất xây dựng Bộ Tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia, cấp mã ngành trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp, các giải pháp quản trị nhân lực.
Nguồn nhân lực là một trong những trụ cột quan trọng của ngành thang máy Việt Nam. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại thì chất lượng nhân lực ngành vẫn là vấn đề nan giải đối với doanh nghiệp ngành và các cơ quan quản lý nhà nước
Thời gian qua, không ít vụ việc tai nạn thang máy đặc biệt nghiêm trọng, gây thương vong mà nạn nhân không ai khác chính là các kỹ thuật viên đang làm việc trực tiếp. Điều này xuất phát từ việc thực hiện các yêu cầu kỹ thuật không đúng quy trình, quy định. Bên cạnh đó, những sản phẩm thang máy sản xuất trong nước phần lớn không đủ khả năng cạnh tranh ngay tại chính thị trường Việt Nam. Trên thực tế, hiện chúng ta chưa có đào tạo chính quy về kỹ thuật thang máy mà chuyển đổi từ các lĩnh vực gần như điện, cơ điện tử, cơ khí, máy xây dựng…Quá trình làm việc tại doanh nghiệp, kỹ thuật viên chỉ được đào tạo theo cách mà doanh nghiệp cần chứ chưa được đào tạo theo một chuẩn chương trình. Chưa có hệ thống đánh giá tay nghề, trình độ, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề,… Tất cả những điều này tạo đang tạo ra những rào cản, thách thức cho ngành công nghiệp thang máy.
Số liệu của Cục An toàn lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ,TB&XH) cho biết, Việt Nam hiện có hơn 400 doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu và cung cấp sản phẩm thang máy. Con số lắp đặt thang mới mỗi năm trung bình vào khoảng 1 vạn thang. Điều này đòi hỏi số lượng kỹ thuật viên có trình độ tay nghề là rất lớn. Bên cạnh đó, thang máy là loại thiết bị đòi hỏi độ an toàn rất cao, đòi hỏi các chuyên gia, nhân viên kỹ thuật thang máy phải có nghiệp vụ tốt, được đào tạo chính quy, chuyên nghiệp và có bằng cấp, chứng chỉ nghề cần thiết. Thế nhưng, đến tháng 7/2022, mã ngành đào tạo thang máy chưa có trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp, đồng nghĩa với việc nghề kỹ thuật thang máy chưa được đào tạo chính quy. Điều này dẫn đến năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm của thang máy được sản xuất trong nước không đủ sức cạnh tranh, ngành công nghiệp thang máy thiếu nền tảng phát triển bền vững. Đó là chưa kể các vụ việc tai nạn lao động nghiêm trọng diễn ra thường xuyên trong thời gian qua đã cho thấy phần nào mặt bằng trình độ nhân lực ngành đang ở mức thấp và khó kiểm soát.
Theo TS. Nguyễn Chí Trường, Vụ trưởng Vụ Kỹ năng nghề (Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ LĐ, TB&XH) thì Chuẩn hóa kỹ năng nghề Quốc gia là một trong sáu trụ cột của ngành. Đối với ngành thang máy thì vấn đề này hiện đang bị “bỏ ngỏ”, cần sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp thang máy. Giải quyết được vấn đề này, chúng ta sẽ chuẩn hóa được lực lượng lao động và tăng năng suất lao động cho ngành thang máy.
Đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng nêu con số 29% doanh nghiệp FDI, 27% doanh nghiệp trong nước đánh giá người lao động có khả năng đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp.
Với số lượng thang máy được lắp đặt mới khoảng 10.000 thang/năm nên thị trường lao động cần khoảng 1.500 kỹ thuật viên lắp đặt và 12.000 kỹ thuật viên bảo trì thang máy. TS. Nguyễn Đức Hạnh, Viện trưởng Viện kỹ thuật ứng dụng Thang máy (VILEA) cho biết VILEA sẵn sàng tiên phong phối hợp cùng các cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống giáo dục nghề nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp chuẩn hóa chương trình và tham gia công tác đào tạo về kỹ thuật thang máy. Đây là tiền đề quan trọng để giải quyết “cơn khát” nhân lực có trình độ trong việc lắp đặt, bảo trì, sửa chữa thang máy. Công tác đào tạo quản trị nhân lực cũng sẽ được VILEA chuyển giao theo nhu cầu của các doanh nghiệp.
