Hà Nội trong em và trong tôi
Tôi có quen một người con gái Hà Nội, nhà nằm ngay trong phố cổ. Tôi vẫn thường nghe em kể về phố cổ với những góc phố giao cắt nhau như bàn cờ, về căn nhà hơn mười mét vuông với bảy con người sinh sống thuộc ba thế hệ, về các mợ thảnh thơi ngồi trò chuyện bên thềm nhà.
Hà Nội phố, Hà Nội ngõ và Hà Nội bên thềm đã trở thành một phần cuộc sống trong em. Vui có, buồn có và những khốn khó cũng không hề ít. Ấy vậy mà mỗi câu chuyện của em đều thanh thoát và nhẹ nhàng.
Lối sống, cách ăn cách ở của người Hà Nội theo thời gian dẫu có mai một ít nhiều cũng đâu hoàn toàn biến mất. Chẳng thơm cũng thể hoa nhài/ Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An.
Có lần em bảo tôi: "Anh ra Hà Nội đầu đông đi. Thích lắm!".
Tôi bật cười: "Chết rét à?". Lại mường tượng đến cái rét lạnh cóng cả người, thi thoảng ập đến những cơn mưa dầm dề dai dẳng làm người ta chỉ muốn nằm ườn trên giường trong chăn êm nệm ấm.
Không. Hà Nội vào đông thú vị lắm!
Và rồi từ em, một người con của phương Nam với hai mùa mưa nắng biết về mùa đông nơi đó. Hà Nội vào đông không thấu thịt cắt da như Sa Pa mùa sương đọng thành băng giá, không rực rỡ ngàn hoa như Đà Lạt bảng lảng sương chiều, không liêu xiêu gió thốc trên đồng hun hút vào mùa cấy, cóng cả mạ non.
Hà Nội vào đông rất lạ. Lạ vì rét đó người ta vẫn muốn ra đường tìm chút hương bên chén trà nóng hít hà hơi phố xá. Lạ vì mưa phùn ảm đạm vẫn muốn lao về phía hồ Tây mà ngắm khói sương, vấn vương hồ Gươm liễu rủ hay hoài cổ trên phố Cổ Ngư.
Vậy đó! Hà Nội bốn mùa thì bốn mùa khác nhau, đâu như phương Nam chỉ thấy mưa và nắng.
Ừ, tôi hứa mùa đông.
Lại có lần em bảo: "Anh biết đặc trưng của Hà Nội là gì không? Là bia hơi. Gánh hàng rong". Một người không có tâm hồn ăn uống như tôi thì có bao giờ để ý đến những điều mình cho là nhỏ nhặt, dẫu hàng rong đã trở thành một phần văn hóa của Hà Nội.
Mùa nào thức ấy và không khó để bắt gặp các mẹ các chị với gánh hàng rong len lỏi khắp phố, khắp phường. Mùa hè oi bức với bát tào phớ trắng ngà, mát lạnh, sóng sánh nước đường đen. Mùa thu se se lạnh nhón cốm vòng xanh mướt thơm mùi lúa mới, lá sen. Mùa đông xuýt xoa với bắp ngô non nướng trên bếp lửa hồng mà quên đi cái rét căm căm. Mùa xuân với những gánh hàng hoa tung tăng lướt phố.
Ừ, tôi sẽ cùng em…
Khi người ta sống đủ lâu thì có thể hiểu về Hà Nội. Nhưng chỉ khi người ta yêu, người ta thương Hà Nội thì mới dễ dàng bỏ qua thói hư tật xấu của phố để có bức tranh thật đẹp về Hà Nội, để thấy những điều dù nhỏ bé cũng đẹp đến nao lòng. Em yêu Hà Nội và em truyền tình yêu đó sang tôi từ khi nào không biết để lòng mãi cứ bâng khuâng mà nhớ. Đôi khi lại buột miệng thì thầm:
"Ai về Bắc, ta đi với
Thăm lại non sông giống Lạc Hồng
Từ độ mang gươm đi mở cõi
Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long…"
Nào đâu dám lấy mình so sánh với thi tướng Huỳnh Văn Nghệ. Tôi chỉ là người con đất phương Nam và tôi yêu Hà Nội. Một Hà Nội trong em và cả ở trong tôi.
Quốc Việt
Theo dòng hồi ức về một thời xưa cũ, tìm về vùng ánh sáng của những chiếc đèn dầu một thuở đã gắn liền cùng nếp sống sinh hoạt và văn hóa của bà con. Điện xưa rất yếu, ban ngày gần như không có điện, ngoài đường rất tối, không sáng như ngày nay, trong nhà lúc nào cũng phải có chiếc đèn dầu.
Với khán giả của Hà Nội thập niên 90 của thế kỷ trước và đầu những năm 2000, Tuyết Nhung là cái tên không hề xa lạ. Trong ký ức của nhà báo Vũ Thị Tuyết Nhung đồng thời là một chuyên gia trong lĩnh vực ẩm thực, căn bếp của gia đình khi bà con nhỏ ngoài một bóng đèn dây tóc leo lét chỉ đủ soi sáng để gia đình dọn mâm bát, còn lại không có bất cứ đồ dùng nào chạy bằng điện.
Nếu bạn đã thấy hơi lạnh tràn về trên phố mỗi sớm mai, đã thấy cuốn lịch trên tường mỏng dần đi theo ngày tháng... thì cho dù có bận rộn để hoàn thành kế hoạch của năm, cho dù có đang mải miết chinh chiến vì áo vì cơm, cũng có đôi lần lòng chùng xuống. Vì ngoài kia, tháng 12 đã về, đã lấp ló đâu đó, trên vệt nắng vàng nhạt đầu ngày, trong cơn gió se se mỗi sáng, trong những đêm lành lạnh một mình.
Đầu đông, những cây phượng bắt đầu trút lá. Trên vòm cây lá vẫn xanh đó mà dưới gốc cây xác lá đã trải vàng một đoạn đường. Một cơn gió nhẹ lay. Lòng người cũng say say với những chiếc lá phượng bay bay trong gió, vương vào mái tóc, vương trên vai áo. Vậy là cũng sắp hết một năm!
Chớm đông, ấy là khi những ngày cuối cùng của tháng 10 dần đi qua và tháng 11 bắt đầu kéo về. Ta chẳng còn mấy khi có dịp được ngắm bầu trời trong vắt với ánh nắng vàng ruộm trải dài mênh mang mỗi buổi chiều tà mà thay vào đó là một màu trời xám xịt với những cơn mưa phùn lê thê ướt rượt.
Thời bao cấp đi đã qua hơn 40 năm nhưng với nhiều người, những hình ảnh về dòng người chen chúc xếp hàng chờ mua thực phẩm với tờ tem phiếu trên tay thật khó quên. Trong những năm tháng ấy, cơm độn - một món ăn giản dị nhưng chứa đựng biết bao cảm xúc và kỷ niệm của người Hà Nội xưa - luôn khiến ta bồi hồi nhớ về những năm tháng khó khăn nhưng cũng đầy tình thương yêu.
0