Hạnh phúc lớn nhất ‘là chị đã có anh Văn’
Bà Đặng Bích Hà, sinh năm 1928, tại Thanh Chương (Nghệ An). Cha bà là Giáo sư Đặng Thai Mai, nhà giáo, nhà văn, nhà phê bình văn học nổi tiếng. Ông từng giữ các chức vụ quan trọng như: Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Viện trưởng đầu tiên của Viện Văn học Việt Nam.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp vốn là đồng chí, đồng nghiệp với ông Đặng Thai Mai. Phu nhân Bích Hà từng kể, khi mới 6-7 tuổi, thời điểm cả gia đình Giáo sư Đặng Thai Mai mới ra sinh sống tại Hà Nội, bà đã được Đại tướng Võ Nguyên Giáp đèo đi chơi đến sân vận động Hàng Đẫy. Một hôm bỗng dưng ông đùa: "Anh sẽ cưới Hà bằng một đĩa xôi và một con gà". Hơn 10 năm sau, câu nói ấy đã trở thành sự thật.
Trước đó, trong suốt thời gian hoạt động và làm việc từ năm 1931 đến năm 1941 tại Vinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp sống tại nhà của Giáo sư Đặng Thai Mai. Ông coi bà Bích Hà như một người em nhỏ, luôn chiều chuộng và chăm sóc. Sau này, khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp lập gia đình với người vợ đầu - bà Nguyễn Thị Quang Thái, cả gia đình bà Bích Hà đều rất yêu quý bà Quang Thái, coi bà như người thân trong nhà.
Năm 1943, bà Bích Hà theo trường học tản cư về Thanh Hóa cho đến 1945 mới quay về Hà Nội. Năm 1945, hai người gặp lại sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang chịu nỗi đau trong cuộc đời. Vợ ông, cũng là người đồng chí cách mạng Nguyễn Thị Quang Thái đã bị bắt và mất trong nhà tù Hỏa Lò. Vừa thương, vừa kính phục ông, bà Bích Hà đã chia sẻ, đồng hành, rồi dần dần hai người nảy sinh tình cảm.
Cuối năm 1946, gia đình Giáo sư Đặng Thai Mai đồng ý tổ chức lễ cưới cho Võ Nguyên Giáp và Đặng Bích Hà. Hôn lễ nhỏ tổ chức đơn giản ở một ngôi nhà trên phố Hàng Bài, do bác sĩ Trần Duy Hưng - Chủ tịch Ủy ban Hành chính Hà Nội, làm chủ hôn. Tuy tuổi tác cách biệt nhưng ông bà đã luôn là những người bạn tri âm, tri kỷ cho đến những ngày cuối cùng của cuộc đời.
Bà Đặng Thị Hạnh, em gái của phu nhân Đặng Bích Hà, kể: “Trong gia đình tôi, chị Hà là con đầu, rất thông minh và bộc lộ sự thông minh ấy ra ngoài nhiều. Ba tôi kỳ vọng là chị có thể đi học tiếp nhưng do điều kiện khách quan nên mãi sau chị mới đi học đại học. Những người bạn của gia đình biết chị ấy từ lâu đều thấy chị Hà rất thông minh. Mọi người đều nghĩ rằng chị ấy có thể có một sự nghiệp riêng. Tất nhiên về sau chị vẫn là một nhà sử học, vẫn là một Phó Giáo sư nhưng người ta kỳ vọng hơn. Nhưng đối với chị Hà, điều ấy không quan trọng và thực ra bây giờ về ý nghĩa cuộc đời chị ấy mà nói thì chị ấy đúng là nơi nương tựa rất vững cho anh Văn trong mọi điều kiện. Chúng tôi đều thấy được ý nghĩa của cuộc đời chị ấy là gặp và có được anh Văn, sống bên cạnh và giúp đỡ được anh Văn”.
Trong trí nhớ của bà Bích Hà: “Gia đình tôi vốn là một gia đình trí thức, kinh tế rất bình thường, không giàu có. Lương giáo sư cũng cao nhưng ba tôi chủ trương không bao giờ xây nhà trong khi tất cả các ông giáo trường Thăng Long đều có nhà. Số tiền lương đó, ba tôi dùng để nuôi học sinh Nghệ An đi học. Khi đó, trong nhà tôi lúc nào cũng có dăm anh học trò. Chính vì điều đó mà gia đình tôi sống rất đơn giản, cũng khá đầy đủ chứ không đến mức khổ. Trong bối cảnh gia đình như thế, tất cả chúng tôi đều có cuộc sống giản dị và với chị Hà, điều đó cũng không thay đổi cả khi đã trở thành vợ của một vị Đại tướng lừng danh.
Khi đi sơ tán ở trên Việt Bắc, chị tôi cũng sinh hoạt như mọi người. Khi chưa có con, chị Hà cũng phải đi lấy củi và đi lấy nứa về để dựng lán như mọi người. Trong quan hệ bè bạn, chị Hà rất đơn giản. Chị ấy sống nhiều với các gia đình dân tộc thiểu số trên Việt Bắc. Và cho đến khi về Hà Nội cũng như bây giờ khi tuổi đã cao, chị Hà vẫn giữ nếp sống bình dị như vậy”.
Mối tình hơn 70 năm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và bà Đặng Bích Hà
Bà Đặng Bích Hà và Đại tướng Võ Nguyên Giáp có 4 người con là Võ Hòa Bình, Võ Hạnh Phúc, Võ Điện Biên và Võ Hồng Nam. Bà luôn dành tình cảm yêu thương, đối xử với bà Võ Hồng Anh (đã từ trần) - con gái của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và bà Nguyễn Thị Quang Thái - như những người con mình sinh ra.
"Anh Văn là người thương yêu Võ Hồng Anh hết mực. Cũng có thể vì thế mà anh Văn từng có một sự lo lắng nào đó về việc vợ kế đối với con riêng của mình như thế nào. Và có lẽ chị Hà cũng nhận thấy sự lo lắng đó của anh Văn mà hết lòng chăm sóc cho Võ Hồng Anh. Chính cái đó đã làm cho anh Văn vui, hiểu vợ hơn và càng yêu thương nhau hơn. Anh Văn hạnh phúc vì có được một người vợ như chị Hà", Đại tá Nguyễn Huyên, thư ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp chia sẻ.
Hơn 70 năm là bạn đời, bà Đặng Bích Hà đã trở thành hậu phương vững chắc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bà Bích Hà từng chia sẻ, dù hay vắng nhà nhưng Đại tướng chưa bao giờ để vợ con phải có cảm giác lo lắng, hụt hẫng. Ông thường dành vài phút để viết những dòng thư ngắn gọn gửi ra cho bà và các con để hỏi thăm sức khỏe và động viên tinh thần học tập, công tác.
Những ngày sức khỏe của Đại tướng Võ Nguyên Giáp yếu dần, hầu hết thời gian của ông đều ở trong viện, tuần nào bà Bích Hà cũng vào thăm chồng, cùng ông chuyện trò, chia sẻ.
Từ sau ngày Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời vào năm 2013, bà Đặng Bích Hà sống lặng lẽ bên con cháu. Mối tình bình dị và sâu đậm của ông bà vẫn được nhắc tới trong những bài báo, áng văn, trở thành biểu trưng cho những điều bình dị nhưng thiêng liêng và bền bỉ.
PGS, TS. Đặng Thị Hạnh, em gái bà Đặng Bích Hà kể về người chị cả của mình: “Một lần, tôi đến thăm chị là khi anh Văn đã phải vào Viện 108 để dưỡng bệnh và chị cũng đã trở nên ít nói. Thấy chị ngồi xếp những chồng báo, tôi hỏi chị: “Ý nghĩa hạnh phúc lớn nhất của đời chị là gì? Chị Hà đáp lại ngay: “Là chị đã có anh Văn”. Tôi nghĩ rằng đó là một điều tất nhiên bởi được sống với một người đặc biệt như anh Văn thì đó là hạnh phúc lớn của chị tôi”.
Bà Đặng Bích Hà, phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đã qua đời vào rạng sáng ngày 17/9, hưởng thọ 96 tuổi. Thông tin này được ông Võ Hồng Nam, con trai út của Đại tướng, xác nhận với báo chí.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, trưa 19/9, bão số 4 đang nằm trên biển tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị với cường độ cấp 8, cấp 9. Từ 13-15 giờ hôm nay, 19/9 bão số 4 đi vào đất liền Quảng Bình và Quảng Trị; vùng gần tâm bão đi qua có thể có gió cấp 8, cấp 10.
Ngày 19/9, phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội - Công an tỉnh Bình Dương cho biết, đơn vị đã phối hợp Công an TP. Thủ Dầu Một bắt quả tang và tạm giữ 04 đối tượng có hành vi mua bán, vận chuyển trái phép số lượng lớn pháo hoa nổ.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ tham dự Khóa họp 79 Đại hội đồng Liên hợp quốc, sau đó sẽ thăm cấp Nhà nước tới Cuba từ ngày 22-26/9/2024.
Dự án Cung Thiếu nhi mới của Hà Nội đã và đang hoàn thiện sau gần 3 năm thi công, với tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỉ đồng. Khi đi vào hoạt động, nơi đây sẽ trở thành điểm đến lý tưởng cho việc học tập, vui chơi của thanh thiếu niên Thủ đô là môi trường phát triển cho các tài năng tương lai của Thành phố.
Nhà máy điện rác Seraphin - nhà máy điện rác thứ hai của Thủ đô Hà Nội sẽ được đưa vào vận hành thử nghiệm từ tháng 12 năm nay.
Giờ cao điểm sáng 19/9 đã xảy ra tình trạng ùn ứ giao thông nghiêm trọng trên đường gom Đại lộ Thăng Long hướng từ Hòa Lạc về trung tâm, tại km 6+200 đoạn trước khu đô thị Vinsmart City. Nguyên nhân là do thi công sửa chữa đường ống nước sông Đà.
0