Hệ thống phòng không Pantsir-SMD-E và những nâng cấp đột phá

Hệ thống tên lửa phòng không Pantsir-SMD-E vừa được Nga giới thiệu tại Triển lãm Army 2024. Đây là phiên bản cải tiến của dòng tên lửa Pantsir huyền thoại, được tối ưu hóa để đáp ứng các yêu cầu của chiến tranh hiện đại.

Pantsir-SMD-E bổ sung khả năng đánh chặn UAV

Hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn Pantsir được phát triển bởi Văn phòng Thiết kế Tula (KBP) – thành viên của Tập đoàn công nghiệp quốc phòng Rostec. Trong thời gian qua, KBP liên tục nâng cấp thiết kế cơ sở của hệ thống này và thường xuyên trình diễn các phiên bản cải tiến, các biến thể phù hợp với nhiều môi trường và mục đích tác chiến khác nhau.

Pantsir-SMD-E là phiên bản cải tiến mới nhất vừa được KBP giới thiệu tại Diễn đàn Kỹ thuật Quân sự Army 2024 với mô hình 1:1 và các thông số kỹ thuật chi tiết.

Nguyên mẫu tổ hợp Pantsir-SMD-E tại gian trưng bày trong triển lãm ARMY 2024 ở Moskva, Nga.
Ảnh: Rostec.

Tương tự như các phiên bản tiền nhiệm, Pantsir-SMD-E là một hệ thống phòng không tầm ngắn được thiết kế để bảo vệ các mục tiêu quan trọng. Tuy nhiên, điểm nhấn của phiên bản này là khả năng đánh chặn các cuộc tấn công ồ ạt của hàng loạt các phương tiện bay không người lái (UAV) - một chiến thuật tấn công điển hình của chiến tranh hiện đại.

Thực tiễn chiến trường đã đặt ra yêu cầu thay đổi về cơ bản đối với thiết kế chức năng gốc của Pantsir. Để thích ứng với mục đích sử dụng mới, biến thể SMD-E đã loại bỏ hệ thống pháo và bổ sung thêm các dàn phóng tên lửa. Hệ thống điều khiển điện tử vì vậy cũng đã được nâng cấp và cải tiến đồng bộ.

Hiện tại vẫn chưa có thông tin công khai về lộ trình sản xuất đồng loạt của hệ thống này. Tuy nhiên  ký tự “E" trong mã nhận diện của phiên bản trưng bày tại triển lãm cho thấy dòng tên lửa này có thể được cung cấp cho các khách hàng truyền thống của Nga. Điều này cho thấy Rostec không chỉ phát triển phiên bản này cho quân đội Nga mà còn hướng tới mục đích xuất khẩu.

Pantsir-SMD-E: phiên bản nâng cấp đặc biệt của hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir

Pantsir-SMD-E là phiên bản mới của hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn Pantsir, được thiết kế đặc biệt để tăng cường khả năng đối phó với các mối đe dọa từ UAV (máy bay không người lái). Hệ thống này là một phần của gia đình hệ thống Pantsir do Nga phát triển, với các tính năng và cải tiến mới nhằm đáp ứng các yêu cầu phòng không hiện đại.

- Chức năng chính:

Pantsir-SMD-E được thiết kế chủ yếu để bảo vệ các mục tiêu quan trọng trước các mối đe dọa từ UAV và các mục tiêu trên không khác. Hệ thống này tích hợp khả năng phòng không tầm ngắn với khả năng chống UAV đặc biệt.

Mô hình bệ phóng phòng không tầm ngắn Pantsir-SMD-E tại gian trưng bày trong triển lãm ARMY 2024 ở Moskva, Nga. Ảnh: Rostec.

- Cấu hình và Tên lửa:

Tên lửa:

Pantsir-SMD-E sử dụng hai loại tên lửa:

o 57E6-E: Tên lửa tầm xa với khả năng tác chiến tối đa lên đến 20 km và độ cao mục tiêu tối đa 15 km.

o TKB-1055: Tên lửa nhỏ gọn chuyên dụng để đối phó với UAV, có tầm bắn lên đến 7 km và độ cao mục tiêu tối đa 5 km.

Số lượng tên lửa:

o 57E6-E: Có thể mang 12 tên lửa.

o TKB-1055: Có thể mang lên đến 48 tên lửa.

- Radar và Hệ thống Điều khiển:

Radar phát hiện mục tiêu: Hệ thống radar mảng pha chủ động (AESA) giúp phát hiện mục tiêu với diện tích phản xạ radar (RCS) 1 m2 ở khoảng cách lên đến 45 km.

Radar theo dõi mục tiêu: Radar mảng pha chủ động (AESA) để theo dõi và dẫn đường cho tên lửa, cho phép xử lý đồng thời nhiều mục tiêu.

- Khả năng Triển khai:

Khả năng triển khai: Pantsir-SMD-E có thể được triển khai trên nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm cả các khung gầm di động và cơ sở cố định.

Khả năng xuất khẩu: Phiên bản này có thể được xuất khẩu, với ký hiệu "E" trong tên gọi chỉ định phiên bản dành cho thị trường quốc tế.

- Tính Năng Nổi Bật:

Tăng cường khả năng chống UAV: Hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với các cuộc tấn công bằng UAV, với khả năng xử lý đồng thời nhiều mục tiêu và tấn công hiệu quả.

Linh hoạt trong việc sử dụng tên lửa: Có thể kết hợp các loại tên lửa khác nhau để phù hợp với các mục đích tác chiến cụ thể.

Pantsir-SMD-E và những tính năng đột phá

Tại Diễn đàn Quân sự 2024, hệ thống tên lửa phòng không Pantsir-SMD-E được giới thiệu dưới dạng các module hoạt động độc lập. Các module này có thể được lắp đặt trên nhiều nền tảng phóng khác nhau. Mặc dù Pantsir-SMD-E có nhiều điểm tương đồng với các phiên bản trước, nhưng nó cũng sở hữu một số điểm hoàn toàn khác biệt.

Module chiến đấu được lắp ráp trên khung bệ phóng dạng tháp xoay và khoang chứa tên lửa. Phía trước tháp là một anten radar tĩnh. Trên mái tháp ở phía sau là anten radar nhận diện mục tiêu có khả năng xoay. Các ống phóng tên lửa được bố trí ở hai bên tháp.

Điều làm nên sự khác biệt cho hệ thống Pantsir-SMD-E là 48 tên lửa mini đánh chặn tầm ngắn TKB-10-55. Ảnh: Army Recognition.

Radar xoay phát hiện mục tiêu được trang bị mạng anten pha chủ động, cung cấp khả năng quan sát vòng tròn với các góc quét lớn. Radar này có thể phát hiện các mục tiêu trên không trong một phạm vi rộng. Ví dụ, với một mục tiêu có diện tích phản xạ radar (RCS) 1m2 có thể được nhận diện ở khoảng cách lên đến 45 km. Đồng thời, hệ thống có thể bám khoá lên đến 40 mục tiêu.

Radar tĩnh đảm nhận nhiệm vụ theo dõi mục tiêu và điều khiển tên lửa đã được phóng khỏi hệ thống. Phạm vi hoạt động của radar này nhỏ hơn so với radar nhận diện, nhưng vẫn lớn hơn tầm bắn của tên lửa.

Phiên bản mới Pantsir-SMD-E được trang bị tên lửa phòng không dẫn đường 57E6-E - một loại đạn hàng không hai tầng, sử dụng nhiên liệu rắn với hệ thống điều khiển bằng sóng radio. Tầm bắn của tên lửa này là 20 km và có thể tiêu diệt mục tiêu ở độ cao lên đến 15 km.

Ở phiên bản tiền nhiệm, hệ thống Pantsir-SM sử dụng tên lửa phòng không dẫn đường TKB-1055. Loại tên lửa này có kích thước nhỏ hơn, trọng lượng nhẹ hơn và trần bay thấp hơn, được thiết kế để đánh chặn các mục tiêu trên không có kích thước nhỏ. Tầm bắn của TKB-1055 là 7 km và có thể tiêu diệt mục tiêu ở độ cao lên đến 5 km.

Hai ống phóng của Pantsir-SMD-E có thể chứa 12 thùng phóng tên lửa. Theo thông tin từ Rostec, Pantsir-SMD-E có thể phối hợp hai loại tên lửa khác nhau khi sử dụng. Tùy thuộc vào các mối đe dọa dự kiến, các ống phóng có thể chứa tối đa 12 tên lửa 57E6-E hoặc 48 tên lửa TKB-1055 chống UAV.

So sánh Pantsir-SMD-E với các phiên bản tiền nhiệm của dòng Pantsir

Thông số kỹ thuật

Pantsir-S1

Pantsir-SM

Pantsir-SMD-E

Năm ra mắt

2008

2019

2024

Chức năng chính

Phòng không tầm ngắn

Phòng không tầm ngắn

Phòng không tầm ngắn, chống UAV

Tên lửa chính

57E6-E

57E6-E

57E6-E, TKB-1055

Số lượng tên lửa

12 tên lửa 57E6-E

12 tên lửa 57E6-E

12 tên lửa 57E6-E hoặc 48 tên lửa TKB-1055

Dẫn đường tên lửa

Radio-command

Radio-command

Radio-command

Pháo 30 mm

2 x 30 mm

2 x 30 mm

Không có

Phạm vi tác chiến của tên lửa

20 km (57E6-E)

20 km (57E6-E)

20 km (57E6-E), 7 km (TKB-1055)

Phạm vi phát hiện mục tiêu (RCS 1 m²)

Khoảng 36 km

Khoảng 40 km

45 km

Độ cao mục tiêu

15 km

15 km

15 km (57E6-E), 5 km (TKB-1055)

Radar phát hiện mục tiêu

PESA (Passive Electronically Scanned Array)

AESA (Active Electronically Scanned Array)

AESA với khả năng phát hiện UAV

Radar theo dõi mục tiêu

PESA

AESA

AESA

Tốc độ tối đa của mục tiêu

1,000 m/s

1,000 m/s

1,000 m/s

Số lượng mục tiêu xử lý đồng thời

Lên đến 20

Lên đến 20

Lên đến 40

Khả năng triển khai

Lắp đặt trên chassy hoặc cơ sở cố định

Lắp đặt trên chassy hoặc cơ sở cố định

Linh hoạt trên nhiều nền tảng khác nhau

Nhận định:

Pantsir-SMD-E mang đến những cải tiến vượt trội về khả năng phát hiện và đối phó UAV, với hệ thống radar hiện đại hơn, tăng khả năng phát hiện mục tiêu nhỏ và xử lý nhiều mục tiêu cùng lúc.

Việc loại bỏ pháo 30 mm và thay thế bằng các tên lửa nhỏ gọn hơn giúp Pantsir-SMD-E trở nên linh hoạt và hiệu quả hơn trong nhiệm vụ chống lại UAV, đặc biệt trong bối cảnh các cuộc tấn công dồn dập.

Sự linh hoạt trong việc triển khai hệ thống trên nhiều nền tảng khác nhau, cùng với phiên bản xuất khẩu, cho thấy Pantsir-SMD-E có tiềm năng ứng dụng rộng rãi không chỉ ở Nga mà còn trên thị trường quốc tế.

So sánh Pantsir-SMD-E với các hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn do Mỹ và phương Tây sản xuất

Thông số kỹ thuật

Pantsir-SMD-E (Nga)

NASAMS (Na Uy/Mỹ)

Crotale NG (Pháp)

Iron Dome (Israel)

Năm ra mắt

2024

1998 (phiên bản đầu tiên); liên tục nâng cấp

1990 (phiên bản NG)

2011

Chức năng chính

Phòng không tầm ngắn, chống UAV

Phòng không tầm ngắn và trung bình

Phòng không tầm ngắn

Phòng không tầm ngắn, chống tên lửa đạn đạo, UAV

Tên lửa chính

57E6-E, TKB-1055

AIM-120 AMRAAM

VT1

Tamir

Số lượng tên lửa

12 tên lửa 57E6-E hoặc 48 tên lửa TKB-1055

6 tên lửa AIM - 120 trên mỗi bệ phóng

8 tên lửa VT1

20 tên lửa Tamir

Dẫn đường tên lửa

Radio-command

Radar với dẫn đường bán chủ động (semi-active)

Radar với dẫn đường hồng ngoại (IR)

Radar và dẫn đường bằng cảm biến quang học

Phạm vi tác chiến của tên lửa

20 km (57E6-E), 7 km (TKB-1055)

25 - 30 km (AIM-120)

11 km

70 km (tối đa); thường khoảng 4 - 70 km

Phạm vi phát hiện mục tiêu

45 km

75 km

20 km

100 km

Độ cao mục tiêu

15 km (57E6-E), 5 km (TKB-1055)

16 km

6 km

10 km

Radar phát hiện mục tiêu

AESA với khả năng phát hiện UAV

Radar AN/MPQ-64 Sentinel

Radar đa mục tiêu, hồng ngoại

Radar EL/M-2084

Radar theo dõi mục tiêu

AESA

Radar AN/MPQ-64 Sentinel

Radar đa mục tiêu, hồng ngoại

Radar EL/M-2084

Tốc độ tối đa của mục tiêu

1,000 m/s

1,000 m/s (AIM-120)

600 m/s

700 - 750 m/s

Số lượng mục tiêu xử lý đồng thời

Lên đến 40

Không công bố cụ thể

8 mục tiêu

Nhiều mục tiêu

Khả năng triển khai

Linh hoạt trên nhiều nền tảng khác nhau

Triển khai trên xe tải, di động

Triển khai trên xe tải, cố định

Triển khai trên xe tải di động, cố định

Nhận định:

Pantsir-SMD-E (Nga): Nổi bật với khả năng chống UAV tiên tiến, linh hoạt trong việc triển khai trên nhiều nền tảng, và khả năng xử lý đồng thời nhiều mục tiêu. Hệ thống này được tối ưu hóa để đối phó với các mối đe dọa từ UAV, nhưng phạm vi tác chiến và phát hiện mục tiêu ở mức vừa phải so với các hệ thống phương Tây.

NASAMS (Na Uy/Mỹ): Đây là hệ thống phòng không tầm ngắn và trung bình với tên lửa AIM-120 AMRAAM, có khả năng xử lý các mục tiêu ở khoảng cách và độ cao lớn hơn. NASAMS có phạm vi phát hiện mục tiêu và khả năng tác chiến xa hơn đáng kể so với Pantsir-SMD-E, nhưng không chuyên dụng trong việc chống UAV như hệ thống của Nga.

Crotale NG (Pháp): Hệ thống phòng không tầm ngắn này có khả năng xử lý các mục tiêu trong phạm vi hẹp hơn, với độ cao mục tiêu và tầm bắn nhỏ hơn. Crotale NG tập trung vào bảo vệ các mục tiêu chiến lược ở khoảng cách gần, với tốc độ xử lý mục tiêu nhanh nhưng không mạnh trong tác chiến chống UAV như Pantsir-SMD-E.

Iron Dome (Israel): Đây là hệ thống phòng không chuyên dụng trong việc đánh chặn tên lửa đạn đạo, đạn pháo, và UAV, với phạm vi tác chiến và phát hiện mục tiêu rộng lớn nhất trong số các hệ thống so sánh. Iron Dome đã chứng minh hiệu quả cao trong các cuộc xung đột thực tế, tuy nhiên chi phí vận hành cao hơn.

Nếu bạn quan tâm tới thông tin về các loại vũ khí quân sự, hãy theo dõi thêm các bài viết phân tích chuyên sâu của Đài Hà Nội bằng cách bấm VÀO ĐÂY
Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc đã kêu gọi quyền Tổng thống Han Duck-soo nhanh chóng ký ban hành dự luật bổ nhiệm cố vấn đặc biệt để điều tra Tổng thống Yoon Suk Yeol và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ áp đặt thêm thuế quan với Liên minh châu Âu nếu lục địa già không tăng cường mua dầu khí của Mỹ.

Ukraine đang đưa những chiếc xe tăng Abrams cuối cùng tới tỉnh Kursk của Nga khi Moskva tăng tốc phản công dồn dập trong thời gian qua.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký phê chuẩn thành luật - dự luật cấp ngân sách cho Chính phủ liên bang đến giữa tháng 3/2025, tránh được nguy cơ phải đóng cửa một phần chỉ vài ngày trước dịp lễ Giáng sinh.

Truyền thông Đức cho biết nghi phạm bị cáo buộc trong vụ lao xe vào đám đông ở một khu chợ Giáng sinh ở thành phố Magdeburg, đông bắc nước này, là Taleb Al Abdulmohsen, một công dân Ả Rập Xê-út. Đáng chú ý, nghi phạm là một bác sĩ tâm lý được đánh giá cao về chuyên môn.

Viện Thống kê và nghiên cứu kinh tế quốc gia Pháp vừa công bố số liệu cho thấy nợ công của nước này tiếp tục tăng trong quý III/2024.