Hương sắc cốm Vòng

Mỗi độ thu về, có một người bỗng nhớ Hà Nội, quê ngoại yêu dấu của mình da diết. Mới đấy đã bốn mươi năm. Thuở ấu thơ, cô không bao giờ quên những lần về quê theo chân ông ngoại ra phố chơi, sà vào gánh hàng rong lạ lẫm, thưởng thức món cốm Vòng hương thơm ngọt dịu, thanh tao.

Tôi thắc mắc hỏi ông sao lại có tên cốm Vòng thì ông kể, nó có xuất xứ riêng. Làng mang tên Vòng vốn do địa thế giống như một vòng tròn, xưa thuộc thôn Hậu, nay thuộc phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Còn cốm ra đời từ một câu chuyện xa xưa của dân làng Vòng, cách đây khoảng mười thế kỷ.

Năm ấy, lúa đang thời uốn câu thì gặp bão, đồng ruộng chìm trong biển nước. Dân làng Vòng hò nhau đi cắt lúa chưa chín về chế biến, làm lương thực. Không thể ngờ thứ lúa ấy lại tạo thành đặc sản, đặc trưng của làng Vòng: dẻo, thơm, bùi, ngậy và sau này thành sản vật quý tiến vua. Và từ đó, cốm Vòng trở thành thức quà nổi tiếng của người Tràng An.

Lớn lên, tôi mới biết cốm Vòng nổi tiếng thơm ngon, hấp dẫn khắp bốn phương và trở thành tinh hoa văn hoá ẩm thực Hà Nội. Tôi nhớ như in những hạt cốm xanh màu ngọc, dẻo dẻo, ngọt nhẹ, thơm phức mùi lúa nếp non.

Theo lời ông, để làm ra chúng, nghệ nhân lựa thứ lúa nếp hoa vàng đủ độ không già quá cũng không non để làm nguyên liệu cho cốm. Nếu già quá hạt cốm sẽ rắn, dễ vỡ còn non quá đem giã khiến hạt cốm dính vào nhau.

Nghệ nhân lựa thứ lúa nếp hoa vàng đủ độ không già quá cũng không non để làm nguyên liệu cho cốm. Ảnh: QĐND.

Cầm trên tay từng gói cốm, lòng tôi cảm thấy vui mừng khôn xiết như được nhận thứ lộc trời. Cốm được bao bọc bởi hai lớp lá. Lớp đầu tiên là lá ráy giữ độ mềm và ẩm của từng hạt cốm mịn mượt. Lớp thứ hai là lá sen thơm ngát mang theo hương đồng cỏ nội quyện vào món ăn. Cốm được gói vuông vức bằng sợi rơm nếp nhìn rất hấp dẫn như mời mọc tôi đến với thức quà giản dị nhưng độc đáo chốn Hà thành.

Cốm Vòng ngon nhất độ giữa Thu, đó là thời điểm món ăn hội tụ tinh hoa của đất trời, như nhà văn Thạch Lam từng nhận xét: "Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam".

Mùa thu, lòng người Hà Nội chợt chộn rộn hương thơm của cốm Vòng khi ngân nga câu hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: "Hà Nội mùa thu/ mùa thu Hà Nội/ Mùa Hoa sữa về thơm từng cơn gió/ Mùa Cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ/Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua"...

Tôi nhớ lần đầu được ông dạy thưởng thức cốm Vòng của người Hà Nội, vô cùng đặc biệt. Dùng năm đầu ngón tay nhón một miếng cốm nhâm nhi. Có lúc, tôi thấy ông ngồi cùng bạn thơ thưởng thức cốm bên chén trà Thái toả khói.

Lòng người Hà Nội chợt chộn rộn hương thơm của cốm Vòng. Ảnh: QĐND.

Ông biết tôi đặc biệt thích cốm nên lúc thì quả hồng đỏ mọng khi là trái chuối trứng cuốc vàng ươm ông nhắc tôi chấm ăn cùng cốm. Chao ôi, mùi cốm thơm đan quyện cùng các loại quả mới tuyệt vời làm sao! Hương thu Hà Nội thấm nhuần trong từng miếng cốm tạo thành hương vị tao nhã rất riêng của miền quê!

Là người sành ăn, ông ngoại biết, sau mỗi mẻ cốm cho ra từng loại cốm khác nhau, chỉ người sành điệu mới phân biệt được: Ngon nhất là cốm lá me, nhì là cốm rót, ba là cốm mộc và cuối cùng là cốm thông thường. Ngoài cốm tươi, cốm làng Vòng Hà Nội còn có nhiều món khác nhau đem đến những hương vị khác biệt như cốm khô, xôi cốm, cốm xào, chè cốm, bánh cốm…

Thi vị từ cốm làng Vòng đi vào thi ca bằng tấm tắc những ngợi khen: "Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì/Tương Bần, húng Láng còn gì ngon hơn". Quả thực, đây là một thức quà Hà Nội dấy lên dư vị luyến nhớ đối với bất kì ai đã trót nếm thử một thứ quê mùa là cốm Vòng vốn đã có mùi vị và hương thơm rất riêng đó.

Tôi về Hà Nội một sớm mùa thu, bỗng nhớ quay quắt những năm tháng tuổi thơ vấn vương hương cốm Vòng. Làng Vòng khác xưa nhiều, từ làng thành phố. Cánh đồng trồng lúa tự ngàn xưa nay đã thành đường sá, khu đô thị.

Trong lòng những nghệ nhân là niềm đau đáu khôn nguôi khi nghề truyền thống có nguy cơ bị mai một. Tôi không quên mua thức quà quê ấy dâng hương trên bàn thờ có ông ngoại hiền từ mỉm cười và làm món quà cho lũ trẻ.

Giữa tiết trời mùa thu chớm lạnh qua từng con phố dài hun hút heo may, trong hương hoa sữa nồng nàn, mang trên tay gói cốm Vòng thơm nức, lòng tôi bỗng thư thái, bình yên đến lạ.

Lật giở từng lượt lá gói, hương sen toả ra dìu dịu, ngan ngát, tôi mới thấu hết niềm vui khi thưởng thức từng hạt cốm còn vấn vương hương thơm quấn quyện của đất trời và con người bước sang Thu. Còn có cảm giác hạnh phúc nào sánh bằng miền hồi ức đẹp bên ông thưởng thức cốm Vòng thuở ấy!

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Điều tra vụ thanh niên mang còng số 8 trong cốp xe; Khởi tố đối tượng trộm cắp tài sản ở khu công nghiệp; Triệt phá ổ nhóm làm giả tài liệu, con dấu để chiếm đoạt tài sản; Phát hiện nhiều ma tuý trong nhà cặp vợ chồng ‘hờ’;... là những thông tin đáng chú ý trong bản tin hôm nay.

Đan Mạch đăng quang MU 2024, Kỳ Duyên dừng chân tại top 30; ‘Ngày ta đã yêu’ - Tựa phim lãng mạn xúc động nhất 2024; Han Sara - Cheng hợp tác, ra mắt showcase đặc biệt... là nội dung chính trong bản tin Thế giới Showbiz hôm nay.

Vùng xanh Hoàn Kiếm: Vì một Hà Nội trong lành, sạch đẹp; Lễ trao giải Grammy nhạc Latin lần thứ 24; New York lên kế hoạch khôi phục phí tắc nghẽn giao thông;... là những nội dung chính sẽ có trong Chương trình Hà Nội 18h00 hôm nay.

Kéo dài gần 30 ngày, di chuyển hơn 10.000 cây số, 4 chiếc VinFast VF8 với tổng cộng 8 thành viên tham gia đã chinh phục Tây Tạng (Trung Quốc). Trong chương trình hôm nay, cùng gặp gỡ anh Chu Hữu Thọ và chị Lương Hương là hai thành viên trong đoàn đã trực tiếp trải qua những thử thách trong suốt hành trình chinh phục Tây Tạng cùng VF8.

Sự xuất hiện của nhân vật Tạ Văn Lý đã làm thay đổi giang sơn của đạo Dừa tại Cồn Phụng. Ông vốn tốt nghiệp Đại học luật nhưng không chọn làm Nhà nước mà chọn đi theo cậu Hai, bởi ông nhìn thấy tương lai cậu Hai sẽ trở thành giáo chủ của một nền đạo.

Chương trình nghệ thuật có chủ đề “Bài ca trên núi" là sự kiện thứ 7 nằm trong chuỗi dự án âm nhạc “Dòng thời gian - Bài ca đi cùng năm tháng” do Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội tổ chức, nhằm lan tỏa các ca khúc sống mãi với thời gian, đồng thời hướng đến giá trị nhân văn sâu sắc. Chương trình bao gồm những ca khúc đặc sắc về chủ đề núi rừng chạm đến trái tim người nghe như: Bài ca trên núi, Tình ca Tây Bắc, Hồ trên núi, Thơ tình của núi, Nhà em ở lưng đồi, Chiếc khăn Piêu,... được thể hiện qua giọng ca của các nghệ sĩ nổi tiếng như NSND Thanh Lam, NSƯT Lan Anh, NSƯT Hoàng Tùng, ca sĩ Trường Linh, Bảo Yến, Trần Vân Anh,...