Liệu Nga có cố tình để Ukraine tiến sâu vào Kursk?

Đà tấn công của Ukraine tại Kursk đã chậm lại

Cuộc đột kích của Ukraine vào tỉnh Kursk của Nga đến nay đã mang lại cho Kiev một số lợi ích rõ ràng. Nó đã phần nào giúp cải thiện tinh thần của binh sỹ đồng thời làm giảm bớt mối lo ngại rằng Kiev đang bị mắc kẹt trong một cuộc chiến tiêu hao trước một đối thủ lớn hơn mà họ không thể đánh bại hoặc vượt qua. Cuộc tấn công đưa cuộc chiến trở lại trang nhất và củng cố tiếng nói kêu gọi tăng cường hỗ trợ của phương Tây. Nó cũng phơi bày những sai sót nghiêm trọng trong công tác tình báo của Nga và có thể khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin bối rối, mặc dù không có dấu hiệu nào cho thấy cuộc tấn công đã làm giảm quyết tâm của ông hoặc làm chậm tiến trình của Nga ở Donbas.

Viện nghiên cứu chiến tranh có trụ sở tại Mỹ ngày 28/8 dẫn thông tin từ một số blogger quân sự người Nga cho biết, nhịp độ các cuộc tấn công của Ukraine vào tỉnh Kursk của Nga đã chậm lại. Hiện các lực lượng Ukraine hiện đang đào hào để cố gắng giữ và củng cố các khu vực mà họ đã chiếm được.

Trong khi đó, các lực lượng Nga đang dần ổn định tình hình tại Kursk, một số blogger khác cho biết. Các cảnh quay có định vị địa lý được công bố vào ngày 28/8 cho thấy, quân đội Ukraine gần đây có khả năng đã rút khỏi khu vực này và các lực lượng Nga đã giành lại một số vị trí đã mất.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 28/8 tuyên bố quân đội Nga tiếp tục vô hiệu hóa các cuộc tiến công của lực lượng Ukraine ở tỉnh Kursk. Nhóm tác chiến phía Bắc, với sự yểm trợ của lực lượng không quân và pháo binh, đã đẩy lùi 8 đợt tấn công của các nhóm xung kích Ukraine theo hướng Borki, Korenevo, Kremyanoye và Malaya Loknya. Quân đội Nga cũng ngăn chặn nỗ lực tấn công của Ukraine vào Spalnoye, Olgovka và Russkaya Konopelka.

Những điểm tập trung nhân lực và thiết bị của Ukraine tại các khu vực Apanasovka, Borki, Viktorovka, Kruglenkoe, Krasnoktyabrsky, Lyubimovka, Malaya Loknya, Mirny, Novaya Sorochina, Obukhovka, Plekhovo, Sverdlikovo, Sudzha, Snagost và Yuzhny ở tỉnh Kursk cũng bị tấn công.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, 5 lính Ukraine đã đầu hàng lực lượng Nga. Phía Nga cũng xác nhận nhà máy điện hạt nhân Kursk vẫn hoạt động bình thường khi giao tranh leo thang trong khu vực.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, trong 24 giờ qua, lực lượng Ukraine mất tới 380 binh lính và 30 xe bọc thép, bao gồm một xe tăng, một xe chiến đấu bộ binh và 28 xe chiến đấu bọc thép, 6 khẩu pháo, 3 súng cối và 9 phương tiện.

Tổng cộng, kể từ khi bắt đầu mở chiến dịch Kursk hôm 6/8, Ukraine mất tới 7.000 quân nhân, 74 xe tăng, 35 xe chiến đấu bộ binh, 62 xe bọc thép chở quân, 460 xe chiến đấu bọc thép, 210 phương tiện, 51 khẩu pháo, 13 hệ thống pháo phóng loạt, 5 bệ phóng tên lửa đất đối không, 10 trạm tác chiến điện tử, hai radar phản pháo, một radar phòng không.

Trong khi đó, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi ngày 27/8 cho hay, số lượng binh sĩ Nga ở Kursk đang tăng lên từng ngày, hiện tại Moscow đã triển khai khoảng 30.000 quân đến đây.

Ông Syrskyi tuyên bố, tính đến ngày 27/8, Ukraine đã giành được quyền kiểm soát 1.294km2 lãnh thổ Nga, tương đương 100 khu định cư ở Kursk, đồng thời bắt giữ 594 quân nhân Nga ở mặt trận này.

Tướng Syrsky cho biết cuộc tấn công của Ukraine nhằm buộc Nga phải chuyển hướng quân khỏi hai điểm then chốt dọc theo tiền tuyến ở Donbass, miền Đông Ukraine. Tuy nhiên, ông Syrsky thừa nhận Moscow đã nhìn rõ kế hoạch của Kiev và “tăng cường nỗ lực” ở những khu vực này.

Nga tiến quân như vũ bão đến Pokrovsk

Hàng loạt cuộc không kích mà Nga tiến hành chống lại Ukraine trong hai ngày qua, với hàng trăm thiết bị bay không người lái và tên lửa, đã cho thấy sức mạnh quân sự bền bỉ của Nga.

Tuy nhiên, với tất cả hỏa lực đó, Nga vẫn chưa thể giành lại một phần lãnh thổ nhỏ ở tỉnh Kursk mà Ukraine đã chiếm giữ vào đầu tháng này. Vào ngày 28/8, quân đội Nga còn phải đối mặt với các nỗ lực của lực lượng Kiev nhằm đột nhập vào tỉnh láng giềng Belgorod.

Mặc dù có sức mạnh quân sự áp đảo, Nga vẫn chưa thể đẩy quân đội Ukraine trở lại biên giới ở Kursk sau nhiều tuần. Lý do thực sự của điều này là gì?

Theo các quan chức phương Tây và các chuyên gia quân sự, lý do chính xác khiến Nga cho đến nay vẫn chưa đẩy lùi cuộc xâm nhập lớn nhất của quân đội nước ngoài vào đất nước mình kể từ Thế chiến II dường như xuất phát từ các ưu tiên của Tổng thống Nga Vladimir Putin ở thời điểm hiện tại.

“Ông Putin tập trung vào Donbas”, Tướng Onno Eichelsheim, Tham mưu trưởng quốc phòng Hà Lan, cho biết, đồng thời nói thêm rằng Kursk ít quan trọng hơn đối với nhà lãnh đạo Nga vào lúc này. “Ông ấy không quan tâm nhiều đến khu vực này vào lúc này.”

Ukraine có lẽ từng kỳ vọng Nga sẽ chuyển lực lượng đáng kể từ phía Đông Ukraine về bảo vệ Kursk. Tuy nhiên, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ, chỉ có “một số thành phần thuộc các đơn vị không chính quy của Nga” được tái triển khai tại Kursk.

Chuyên gia Nikolay Mitrokhin từ Đại học Bremen, Đức cho biết: “Rõ ràng, một quyết định chính trị đã được đưa ra để quân đội Nga tiếp tục chiến đấu vì Donbas. Đó mới là điều thực sự quan trọng đối với Tổng thống Putin”.

Pokrovsk là đô thị chiến lược nằm trên ngã ba của tuyến đường cung cấp nhu yếu phẩm cho quân đội Ukraine ở vùng Donbass. Nếu để mất Pokrovsk, Ukraine sẽ mất tuyến huyết mạch quan trọng phục vụ cho các đơn vị ở phía bắc thành phố, trong đó có thành trì Chasiv Yar. Kiểm soát Pokrovsk cũng sẽ giúp các lực lượng Nga dễ dàng tiếp cận thị trấn Kostiantynivka, một trung tâm quân sự khác của Ukraine.

Ngoài vai trò chiến lược về mặt quân sự, Pokrovsk còn là đầu tàu kinh tế và biểu tượng cho sự kháng cự của Ukraine trong khu vực. Trước xung đột, thành phố là một trung tâm công nghiệp phát triển mạnh, với dân số khoảng 69.000 người. Người dân nơi đây chủ yếu làm việc trong ngành khai thác than, luyện kim và chế tạo máy.

Theo giới phân tích, Nga coi việc kiểm soát Pokrovsk là bước đệm quan trọng để sáp nhập toàn bộ khu vực này vào Nga. Trong nhiều tháng qua, Moscow đã đẩy mạnh các cuộc tấn công Pokrovsk.

Theo thông tin mới nhất, ngày 28/8, quân đội Nga đã tiến vào làng Novohrodivka ở phía Đông Ukraine. Như vậy, lực lượng của Nga chỉ còn cách Pokrovsk - một mục tiêu chính của Moscow trong cuộc tấn công ở phía Đông kéo dài gần 1 năm qua khoảng 8km.

Trong khi đó, quân đội Ukraine không có nhiều lực lượng để triển khai trên mặt trận này. Nhiều lữ đoàn dự bị mà Kiev huy động được cách đây 1 tháng hiện đang tham gia cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào khu vực Kursk ở phía Tây nước Nga.

Thực tế đó khiến các nhà lãnh đạo Ukraine cuối cùng đã bắt đầu nhận ra sự cấp bách của việc cân bằng lực lượng trên trục Pokrovsk.

"Tình hình cực kỳ khó khăn", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận ngày 28/8.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington, nếu kiểm soát được Pokrovsk, Nga có thể thiết lập sự hiện diện mạnh mẽ hơn trong khu vực, tăng cường khả năng tiến hành những cuộc tấn công dữ dội vào các vùng lãnh thổ khác mà Ukraine đang nắm giữ.

Trận chiến giành Pokrovsk là một phần của trận chiến rộng lớn hơn giữa Nga và Ukraine nhằm giành quyền kiểm soát toàn bộ miền đông Ukraine. Đối với Nga, việc chiếm được thành phố này sẽ là một chiến thắng quân sự lớn, mang tính biểu tượng quan trọng, thúc đẩy mục tiêu kiểm soát Donetsk và làm suy yếu khả năng phòng thủ của Ukraine. Đối với Ukraine, nếu để mất Pokrovsk thì đây sẽ là một thất bại lớn, gây nguy hiểm cho khả năng duy trì phòng thủ tiền tuyến của nước này.

Cái bẫy đối với Ukraine?

Theo tờ Thời báo New York, chiến dịch xâm nhập Kursk, ban đầu được ca ngợi là một chiến lược quân sự sáng suốt, có thể trở thành một cái bẫy đối với quân đội Ukraine.

Về mặt quân sự, theo quan điểm của Nga, nước cờ của Kiev đã tạo ra cơ hội làm suy yếu thêm lực lượng hạn chế của Ukraine và giúp Nga giành được lợi thế ở các khu vực khác của mặt trận. Điều này có thể biến chiến thắng chính trị ngắn hạn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thành một thất bại chiến lược.

Ông Vasily Kashin, nhà khoa học chính trị tại Trường Kinh tế Cao cấp ở Moscow, cho biết: “Cuộc xâm nhập Kursk chỉ đơn thuần mở rộng và kéo dài một cuộc chiến tranh tiêu hao, trong đó Nga có lợi thế về tài nguyên”.

Các nhà phân tích cho rằng giới tướng lĩnh Nga có thể tập hợp một lực lượng mới hùng hậu để phá hủy tiền đồn của Ukraine ở khu vực Kursk hoặc sử dụng lợi thế về không quân và pháo binh để buộc đối phương phải rút lui dần dần. Cả hai chiến lược đều có thể mất nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng để thực hiện.

Thực tế xung đột hiện nay cho thấy không bên nào có đủ nguồn lực để buộc đối phương phải ngừng chiến đấu. Trong cuộc xâm nhập chớp nhoáng ngày 6 tháng 8, lực lượng Ukraine đã đẩy lùi những người lính Nga thiếu kinh nghiệm và được trang bị kém được gửi đến tiếp viện để bảo vệ khu vực mặt trận này để tiến hàng chục km vào lãnh thổ Nga. Một số nhà phân tích tin rằng, bộ chỉ huy Nga không điều động lực lượng đáng kể đến khu vực này vì nơi đây thiếu giá trị quân sự rõ ràng.

Tuy nhiên, tốc độ tiến công của Ukraine đã chậm lại đáng kể từ tuần thứ hai. Hầu hết các nhà phân tích quân sự tin rằng Ukraine không còn khả năng chiếm giữ các mục tiêu chiến lược như Nhà máy điện hạt nhân Kursk hay thành phố Kursk.

Các nhà phân tích cũng cho rằng, thay vì khiến Điện Kremlin nới lỏng quyền lực, cuộc tấn công của Ukraine có thể khiến nhiều công dân Nga thêm đoàn kết vì lòng yêu nước.

Cuộc đột kích vào Kursk không khiến Nga phải rút phần lớn quân khỏi Donbass. Ngược lại, quân đội Nga vẫn tiếp tục tiến lên ở miền Đông Ukraine. Mặc dù tác động lâu dài của cuộc xâm lược Kursk vẫn chưa rõ ràng, nhưng có thể nói rằng nó đã mở rộng mặt trận, buộc cả hai bên phải kéo dài lực lượng hạn chế của mình hơn nữa. Cuối cùng, việc mở rộng chiến tranh sang các vùng lãnh thổ mới theo thời gian sẽ mang lại lợi ích cho Nga, đất nước với nhiều nguồn lực hơn./.