Lời rao mang bao ký ức
Nếu có ai hỏi thanh âm nào neo lại trong tôi khi xa Việt Nam, thì khắc khoải nhất chính là những lời rao. Những lời rao dung dị nhớ thương ấy cất lên từ chất giọng của một bà người Bắc, một chị miền Trung hay có khi của một anh miền Nam. Lời rao như len lỏi cả vào trong giấc ngủ, ngang qua những giấc mơ chập chờn nhớ thương.
Chiều nay, Hường sẽ chia sẻ với bạn những dòng tự sự của Thu An.
Ngày bé, nhà tôi ở miền quê heo hút người, lời rao của cô bán hàng rong là thứ tôi luôn ngóng trông. "Ai mua rau mua cá không?" Mẹ đang làm vườn đâu đó nghe được sẽ chạy ra ngoài ngõ đón mua đồ. Xe của cô bán hàng như một quầy tạp hóa thu nhỏ, đủ thứ từ thức ăn tươi sống tới các loại bánh trái. Đều đặn tầm chín, mười giờ sáng tiếng rao quen thuộc lại vang lên. Tôi khấp khởi theo chân mẹ, niềm vui lấp lánh trong mắt khi được mẹ mua cho chút quà vặt.
Quê tôi mùa khô nóng rát, chiều vàng nắng văng vẳng tiếng chuông leng keng kèm lời rao "ai kem không?" Thứ âm thanh ấy như một câu thần chú mê hoặc tôi. Ngày ấy, những người bán kem thường thu mua cả ve chai, không có tiền vẫn có thể ăn kem nhờ đổi đồng nát. Tôi hay đi lượm dép rách, giấy vụn, chai lọ bỏ đi để đổi lấy kem. Chỉ cần nghe tiếng leng keng cùng lời rao quen thuộc, tôi đợi sẵn trước nhà. Que kem bé xíu, đủ màu, mát lạnh tan ngay vào đầu lưỡi làm tôi lịm đi vì sung sướng.
Lớn lên, tôi xa núi dừng chân nơi phố thị. Đô thành níu chân tôi bởi nhiều điều mới mẻ và cả những lời rao giản dị. Nửa buổi sáng, cô gánh tàu hũ nóng đi ngang, giọng trong trẻo cất vang: "ai tàu hũ nóng đây". Những ngày thảnh thơi ở nhà, tôi sẽ mở cửa gọi ngay một chén tàu hũ nóng. Giữa trưa, trong những con hẻm sâu hun hút vang lên tiếng rao của mấy bác chuyên mài dao kéo: "ai mài dao mài kéo đây". Thỉnh thoảng lọt thỏm dưới mái hiên là tiếng rao của một cô thu mua ve chai: "ve chai bán không".
Đôi khi giữa buổi trưa vắng lặng là giọng cô bán chổi khắc khoải: "chổi không, chổi chà, chổi lông gà, chổi quét nhà, ai mua không". Xế chiều, giữa những cơn đói cồn cào chợt xe bánh chưng, bánh giò thơm phức mùi lá dong lá chuối ngang qua, cất tiếng rao thân quen "bánh chưng, bánh giò đây". Những buổi đêm tĩnh mịch, ánh đèn đã tắt, vang vọng đâu đó từ ngoài đường những tiếng rao quen thuộc đó.
Những lời rao dung dị nhớ thương ấy cất lên từ chất giọng của một bà người Bắc, một chị miền Trung hay có khi của một anh miền Nam. Tôi đoán mỗi lời rao là một phận đời miền quê nhọc nhằn kiếm sống…
Lời rao len lỏi cả vào trong giấc ngủ, ngang qua những giấc mơ chập chờn nhớ thương. Chợt nghĩ, một ngày nào đó, nếu không còn những lời rao….
Thấm thoắt, ngoại tôi đã về miền mây trắng đoàn tụ với ông bà tổ tiên được mười sáu năm rồi. Từ ngày ngoại mất, số lần tôi theo mẹ về quê chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Mỗi năm tới ngày giỗ ngoại, tuy không nói ra nhưng tôi cảm nhận được nỗi buồn nghẹn lại trong lồng ngực mẹ nếu năm đó mẹ không thể sắp xếp về quê thắp cho ngoại nén hương.
Thuở bé, mỗi lần được nằm gối đầu lên đùi mẹ, lắng tai nghe những giai điệu trong trẻo mà sâu lắng từ những câu hát ầu ơ quen thuộc, lòng tôi mỗi lúc ấy đều cảm thấy dễ chịu và ấm áp lạ thường. Sau này, khi năm tháng trôi đi, bôn ba trên khắp các nẻo đường xuôi ngược, hễ vô tình được nghe thấy thứ âm thanh giản dị và thân thương ấy, thì những ký ức tuổi thơ trong tôi lại nối tiếp theo tiếng hát tìm về.
Chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng. Trên những mảnh đất bom đạn ngày xưa, cỏ đã tô xanh màu máu đỏ. Màu xanh của hòa bình. Cỏ đã đắp da thịt lên vết thương chiến tranh, cỏ đã sống xanh hộ phần người. Nếu có một lần đến thăm nơi đó, xin đừng giẫm chân lên cỏ bởi mỗi một ngọn cỏ là một mặt trời, dưới mỗi ngọn cỏ là một trái tim đỏ thắm.
Tháng Tư, buổi sáng còn vương chút lành lạnh. Một đóa bằng lăng lặng lẽ xòe nở như ngọn đèn tím ở góc sân trường, dịu dàng quá đỗi. Tôi chợt sững người đứng lặng cuối hành lang… Loài hoa tím phơn phớt này, bao giờ cũng dễ khiến lòng người rưng rưng cảm xúc.
"Lòng người đôi khi như suối cạn/Chỉ còn sỏi đá trơ ra". Chẳng nhớ tôi đã đi dọc con suối cạn sau nhà bao nhiêu lần. Mỗi lần đi, lại một lần suy tư về con suối mà mình chưa biết tuổi.
Đã vài lần trong vội vã dòng đời đầy biến động, cảm thấy ngột ngạt giữa những gánh nặng mưu sinh, tôi mong muốn tìm đến chốn bình yên để nương náu. Những lần mệt nhoài ấy, tôi thường chạy xe ra ngoại ô thành phố để ghé thăm ngôi chùa làng cổ kính thân quen. Ngôi chùa có cổng tam quan nhuốm màu rêu phong, ở nơi đó có gốc cây Bồ đề đã già đứng sừng sững ngay cổng chùa.
0